میکروب شناسی پزشکی ایران
سال:1386 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

زمینه و هدف: عفونت های استرپتوکوک گروه (GBS) B از دلایل مهم مرگ و میر و بیماری در نوزدان تازه متولد شده و تب های بعد از زایمان مادران می باشد. تشخیص سریع ارگانیسم در زنان حامله، جهت شروع درمان به موقع ضروری است. در این مطالعه ما کارآیی دو روش PCR و کشت را جهت غربالگری زنان حامله ناقل GBS بررسی کردیم.روش بررسی: در این تحقیق از 125 خانم باردار که در هفته 37-35 بارداری بودند، نمونه هایی از مقعد و واژن گرفته و سپس بوسیله دو روش کشت استاندارد بر روی Todd Hewith Broth و بلادآگار و همچنین تعیین ژن cfb بوسیله آزمون PCR مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: از 125 نمونه مورد آزمایش، کلونیزاسیون GBS بوسیله روش کشت در 10 نفر (8%) و بوسیله آزمون PCR، 12 نفر (9.6%) حامل میکروب GBS از واژن و رکتوم بودند. در مقایسه با نتایج کشت حساسیت آزمون PCR و ارزش اخباری منفی آن به ترتیب 100% و 100% بود. ویژگی و ارزش اخباری مثبت در آزمون PCR به ترتیب 98% و 83% می باشد. همچنین زمان لازم برای حصول نتیجه در آزمون PCR حدودا 2 ساعت در حالیکه در روش کشت 36 ساعت می باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه اینگونه می توان استنباط کرد که روش PCR دارای حساسیت و ویژگی بالایی بوده و کلونیزاسیون استرپتوکوک گروه B را با اطمینان و به سرعت می توان تشخیص داد.

زمینه و اهداف: سودوموناس آئروژینوزا یکی از باکتری های بیماریزای فرصت طلب بسیار مهم می باشد. سویه های موکوئیدی سودوموناس آئروژینوزا تولید مواد بسیار موکوئیدی می کنند که از آلژینات تشکیل شده است و مهمترین نقش را در تشکیل بیوفیلم دارد. در این مطالعه اثر اسانس بابونه بر تشکیل بیوفیلم در سودوموناس آئروژینوزا مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: از سودوموناس آئروژینوزا 8821M به عنوان سویه استاندارد در تشکیل بیوفیلم استفاده شد. برای بررسی اثر ضد میکروبی اسانس بابونه با غلظت 50% در DMSO از روش دیسک دیفیوژن استفاده شد. اثر اسانس بر تشکیل بیوفیلم در محیط L.B حاوی غلظت های 0.2، 0.35 و 0.5 میکروگرم از اسانس در میلی لیتر و بعد از گرمخانه گذاری به مدت 24 ساعت در 37°C به روش Fonseca اندازه گیری شد. از محیط کشت تلقیح شده بدون اسانس به عنوان شاهد مثبت و از محیط کشت تلقیح نشده بدون اسانس به عنوان شاهد منفی استفاده شد.یافته ها: اسانس بر باکتری فاقد خاصیت ضد میکروبی بود، و در حضور اسانس با غلظت های 0.2 mg/ml و 0.35 mg/ml تولید بیوفیلم اختلاف معناداری با شاهد مثبت نداشت، اما تولید بیوفیلم در حضور 0.5 mg/ml اسانس، کاهش معناداری نسبت به شاهد مثبت داشت.نتیجه گیری: هر چند اسانس بابونه اثر ضدمیکروبی بر روی سودوموناس آئروژینوزا ندارد، اما باعث کاهش تولید بیوفیلم می گردد. از آنجا که تشکیل بیوفیلم یکی از فاکتورهای بیماریزایی در سویه های موکوئیدی می باشد، لذا احتمالا با مطالعات بیشتر امکان کنترل عفونت های مربوطه با استفاده از این نتایج نیز وجود دارد.

زمینه و اهداف: ویبریو کلرا عامل بیماری اسهالی وبا می باشد، که بعنوان عامل بیماری و مرگ و میر بسیاری از مناطق جهان محسوب می گردد. سویه های O1 و O139 ویبریو کلرا عامل ایجاد کننده وبای کلاسیک بوده و دیگر سویه های ویبریو کلرا از جمله ویبریوهای غیر آگلوتینه شونده (NAG) می توانند عامل بیماری اسهالی در انسان بصورت تک گیر باشند. به دلیل مشابهت خصوصیات بیوشیمیایی، تعیین هویت این ارگانیسم را مشکل ساز می نماید. در تحقیق حاضر انجام تکنیک PCR جهت تعیین هویت ویبریو کلرا مورد استفاده قرار گرفت و نیز سویه های NAG جداشده از نظر سروتیپ O139 مورد بررسی قرار گرفتند.روش بررسی: تعداد 156 مورد ویبریو کلرای جدا شده از نمونه های محیطی و بالینی توسط کشت و تست های بیوشیمیایی و سروتایپینگ، از نظر مولکولی مورد بررسی قرار گرفتند. تست PCR با استفاده از پرایمرهای اختصاص کد کننده پروتئین های غشا خارجی (OmpW) برای تایید موارد ویبریو کلرا و پرایمرهای اختصاصی O139-rfb برای جستجوی سروتایپ O139 روی سویه های NAG انجام گرفت.یافته ها: در روش متداول آزمایشگاهی، 6 مورد به عنوان ویبریو کلرای التور O1 سروتایپ اوگاوا (5 عدد) و هیکوجیما (یک عدد) و 150 مورد بعنوان سوش های غیر آگلوتینه شونده ویبریو کلرا (NAG) جدا سازی شدند. توسط تکنیک PCR، از 156 نمونه، 136 نمونه (87.1%) مثبت شد که نتایج کشت را تایید می نمود. هیچیک از سویه های NAG توسط پرایمرهای اختصاصی O139 مثبت نگردیدند.نتیجه گیری: در تحقیق حاضر تکنیک PCR مزیت قابل توجهی نسبت به روش های تشخیصی غیر مولکولی نشان نداد. گونه غالب ویبریوکلرا در منطقه مورد بررسی NAG تشخیص داده شد. تعداد موارد معدود بیماریزای جدا شده سروتیپ O1 اوگاوا بود و هیچ موردی از O139 در منطقه شناسایی نگردید.

زمینه و اهداف: هلیکوباکترپیلوری پاتوژنی با پتانسیل بالای تغییرات ژنتیکی است. این باکتری می تواند میلیون ها انسان را بصورت مزمن در سراسر جهان آلوده کند. هلیکوباکترپیلوری از عوامل مهم زخم های پپتیک و سرطان معده در بیماران مبتلا است. هدف از این مطالعه تعیین ژنویپ هر یک از سویه های هلیکوباکترپیلوری جداشده از بیماران مبتلا به زخم های پپتیک، سرطان معده و سوء هاضمه های بدون زخم با استفاده از روش RAPD-PCR می باشد.روش بررسی: 80 بیوپسی از بیماران با مشکلات معدی که توسط پزشک متخصص تشخیص داده شده بود از بخش آندوسکوپی بیمارستان ها بدست آمد. نمونه های بیوپسی بر روی محیط اختصاصی تحت شرایط میکروآئروفیلیک طی 3 الی 5 روز کشت داده شد. سپس ژنوم باکتری استخراج گردید و RAPD-PCR برای تعیین ژنوتیپ مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: 6 الگوی مختلف (A-F) با استفاده از این روش بدست آمد. این الگوها عبارتند از: الگوی A: 10 ایزوله (16.98%)، B: 6 ایزوله (11.33%)، C: 5 ایزوله (9.43%)، D: 3 ایزوله (5.66%)، E: 2 ایزوله (3.77%) و F: 2 ایزوله (3.77%). ضمنا 26 ایزوله (49.06%) باقیمانده از 54 ایزوله دارای الگوی واحد و مشابه ای با یکدیگر و با شش الگوی دیگر نبودند. ارتباط معنی داری بین هیچ کدام از الگوهای RAPD و بیماری خاص معدی در این مطالعه دیده نشد (P>0.05).نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که تغییرات ژنومی زیادی در سویه های هلیکوباکترپیلوری مورد بررسی در این مطالعه وجود دارد و بهتر است تعیین ترادف ژنومی بعنوان روش مکملی همراه با روش RAPD-PCR بکار رود.

زمینه و اهداف: ظهور مقاومت باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های بتالاکتام مربوط به پلاسمید کد کننده پنی سیلیناز است که به سرعت در بین نمونه های کلینیکی مربوط انتشار یافته است. پلاسمیدهای ESBL اجداد SHV-1, TEM-2, TEM-1 هستند که هم اکنون با جهش نقطه ای در آن باعث بروز بیش از 90 تیپ TEM و 25 تیپ SHV شده است. در همین راستا مطالعه ای جهت بررسی فراوانی انواع پلاسمیدهای ESBL در سویه های اشریشیاکلی و کلبسیلا پنومونیه انجام گرفته است.روش بررسی: در این پژوهش تعداد 253 نمونه (ادرار، خون، آسیت، زخم و تراشه) ارسالی به بخش باکتری شناسی بیمارستان الزهرا (ص) اصفهان کشت و مورد بررسی قرار گرفتند که در این میان 148 سویه اشریشیاکلی و 70 سویه کلبسیلا پنومونیه بوسیله تست های بیوشیمیایی شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش دیسک ترکیبی و سینرژیسم دوبل سویه های تولید کننده آنزیم های ESBL شناسایی گردیدند. همچنین تعداد 13 سویه اشریشیاکلی و 10 سویه کلبسیلا پنومونیه با استفاده از کیت استخراج پلاسمید و بکاربردن پرایمرهای اختصاصی TEM-1 و SHV-1 توسط روش PCR، پلاسمیدهای، TEM و SHV شناسایی گردیدند.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در اشریشیاکلی 10.1% مقاومت کروموزومی و 50% پلاسمیدی و در کلبسیلا پنومونیه 12.8% مقاومت کروموزومی و 63% پلاسمیدی می باشد، در حالیکه بقیه نمونه ها حساس به سفالوسپورینهای وسیع الطیف بودند. نتایج حاصل از PCR نشان داد که از کل سویه های اشریشیاکلی مورد مطالعه 84.6% پلاسمید TEM و 69.2% دارای پلاسمید SHV و 53.8% از آنها دارای دو پلاسمید TEM و SHV بودند. در نمونه های کلبسیلا پنومونیه نیز 80% پلاسمید SHV و 80% دارای پلاسمید TEM و 63% سویه ها دارای هر دو پلاسمید TEM و SHV بودند.نتیجه گیری: با توجه به مقاومت بالای سوی ها به آنتی بیوتیک های بتالاکتام، ضرورت شناسایی کامل ESBLها توسط آزمایشگاه، شناخت مکانیسم های مقاومت ESBLها توسط پزشکان و استفاده از آنتی بیوتیک های دارای قدرت ممانعت کننده بتالاکتام در کاهش ظهور مقاومت بسیار موثرند.

زمینه و اهداف: کلامیدیا تراکوماتیس یکی از علل شایع عفونت های منتقله از راه جنسی است که می تواند عوارض شدیدی در پی داشته باشد. بدیهی است که برای طراحی سیاست مناسب در جهت کنترل و پیشگیری این عفونت ابتدا بایستی اپیدمیولوژی این عفونت در جمعیت های مختلف مشخص گردد. بنابراین در این مطالعه بر آن شدیم تا شیوع سطح سرمی آنتی بادی ضد کلامیدیا تراکوماتیس با توجه به متغیرهای مخلتف در شهر مشهد بررس گردد.روش بررسی: در این مطالعه سرم 76 بیمار دارای علایم عفونت های سیستم تناسلی پس از تکمیل پرسشنامه از نظر آنتی بادی های ضد کلامیدیا تراکوماتیس توسط آزمایش الیزا و ایمنوفلورسانت مورد بررسی قرار گرفت و نتایج به کمک نرم افزار SPSS تحلیل گردید.یافته ها: در روش الیزا (ELISA) 11 نفر دارای تیتر IgG مثبت و 3 نفر دارای تیتر IgM مثبت بودند و در اندازه گیری تیتر آنتی بادی به روش ایمنوفلورسانس مستقیم 1 نفر مرد دارای تیتر 1.32، 6 نفر دارای تیتر 1.64، 3 نفر دارای تیتر 1.128 و 1 نفر زن دارای تیتر 1.256 آنتی بادی ضدکلامیدیا تراکوماتیس بود.نتیجه گیری: این مطالعه به خوبی نشان داد که شیوع کلامیدیا در منطقه ما به اندازه قابل توجهی بالا است که این مساله غربالگری و درمان آنرا ضروری می نماید. بنابراین باید آزمایشاتی جهت جستجوی کلامیدیا در عفونت های ادراری تناسلی نیز بعنوان یکی از آزمایشات روتین در بررسیهای عفونت های تناسلی جای بگیرد.

زمینه و اهداف: پریتونیت خود به خودی عارضه مکرر و اغلب کشنده عفونت مایع آسیت بدون علل داخل شکمی می باشد. در بالغین، باکتری های عامل پریتونیت خود به خودی معمولا باکتری های گرم منفی می باشند، اما در کودکان این عوامل متفاوت است. این باکتری ها اغلب مقاوم به آنتی بیوتیک ها می باشند، لذا شناسایی عوامل سببی و تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی آنها ضروری است. هدف از این مطالعه، تعیین کردن عوامل سببی پریتونیت خودبه خودی باکتریایی و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آنها در کودکان مبتلا به اختلالات کبدی و آسیت می باشد.روش بررسی: در این مطالعه از 85 بیمار مبتلا به بیماری های کبدی، نمونه مایع آسیت گرفته شد و با استفاده از آزمایش مستقیم، کشت و تست های بیوشیمیایی عوامل میکروبی شناسایی شدند. سپس برای نمونه های مثبت، تست آنتی بیوگرم (به روش دیسک دیفیوژن) انجام شد و در نهایت نتایج بدست آمده آنالیز و مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: از بین 85 نمونه مورد بررسی، 32 مورد باکتری و 2 مورد مخمر کاندیدا جدا گردید. از 32 مورد باکتریایی، اشریشیاکلی (31.25 درصد) و استافیلوکوک کوآگولاز منفی (18.75 درصد) بیشترین باکتری های جدا شده بودند و بقیه شامل استرپتوکوک ها و انتروباکتریاسه بودند. همچنین از آنتی بیوگرام های انجام شده مشخص شد که بیشتر استافیلوکک های کوآگولاز منفی جداشده، به کوتریموکسازول، آموکسی سیلین، پنی سیلین و سفالوسپورین های نسل اول مقاوم هستند و اغلب باکتری های گرم منفی جدا شده نسبت به آمیکاسین، کربوکسی سیلین، ونکومایسن و جنتامایسین مقاومت نشان دادند.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که اشریشیاکلی و استافیلوکوک های کوآگولاز منفی مهم ترین عوامل سببی پریتونیت خودبه خودی در کودکان می باشند و سفالوسپورین های نسل سوم (مانند سفتریاکسون) و سفوکسیتین می توانند آنتی بیوتیک مناسب جهت درمان تجربی این کودکان باشند.

زمینه و اهداف: گیاهان دارویی در طب سنتی برای درمان انواع بیماری ها از جمله بیماری های عفونی بکار می روند. با توجه به اینکه درمان عفونت های ویروسی با داروهای شیمیایی موجود به علت پیدایش مقاومت دارویی در ویروس ها معمولا با مشکلاتی روبرو می شوند، نیاز مبرم به داروهای ضد ویروسی نوین همیشه احساس می شود. در این پژوهش بیست و پنج گونه گیاهان دارویی ایران که در طب سنتی بر علیه بیماری های عفونی بکار می روند از نظر داشتن اثرات ضد ویروسی در برابر آدنو ویروس، ویروس سرخک، روتا ویروس، اکو ویروس 11 و HSV-1 مورد بررسی قرار گرفتند.روش بررسی: عصاره آبی گیاهان مورد نظر تهیه گردید و آستانه توکسیسیته آنها روی دودمان های سلولی RD, BSC-1, Hep-II, Vero با روش جذب رنگ قرمز خنثی و مشاهده میکروسکوپی CPE تعیین گردید. اثرات ضد ویروسی داروها با روش های سنجش مهار اثرات CPE و سنجش کاهش پلاک مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: از بین گیاهان مورد بررسی عصاره برگ نیلوفر سفید، سماق، مامیران و هلیله زرد روی HSV-1 و آدنو ویروس موثر بودند. غلظت 1000 mg/ml مامیران بطور کامل تکثیر HSV-1 و آدنو ویروس را مهار کرد؛ ولی اثر آن روی HSV-1 چشمگیرتر بود؛ بطوریکه غلظت 500 mg/ml آن نیز از تکثیر ویروس کاملا جلوگیری می کرد. هلیله زرد اثر کمتری در ممانعت از تکثیر هر دو ویروس از خود نشان داد.نتیجه گیری: گیاهان دارویی یکی از زمینه هایی هستند که با بررسی آنها با احتمال قریب به یقین می توان به عوامل دارویی موثری دست پیدا کرد. در این بررسی نیز اثر ضد ویروسی چهار نوع از آنها مشخص گردید ولی برای مشخص شدن مکانیسم اثر داروها و بدست آوردن داروهای موثری از آنها، پژوهش های بیشتری لازم است.

زمینه و اهداف: عفونت با ویروس BK معمولا در کودکی رخ می دهد و موجب نهفتگی ویروس می شود. فعال شدن این ویروس در افرادی که پیوند سلول های بنیادی هماتوپوئتیک انجام داده اند بنظر می رسد با عفونت تاخیری خونریزی دهنده مثانه مرتبط باشد. این خونریزی ممکن است به صورت میکروسکوپی یا ماکروسکوپی همراه با لخته و انسداد مجرای ادرار و ایجاد مشکلات قابل توجه برای بیمار شود.روش بررسی: در این مطالعه گذشته نگر اطلاعات مربوط به 31 دریافت کننده سلول های بنیادی هماتوپوئتیک شامل 18 کودک و 13 بالغ که در سال های 2002 و 2003 در بیمارستان دانشگاه هودینگ (Hudding University) مورد پیوند قرار گرفته بودند و داوطلب شرکت در این مطالعه بودند بررسی گردید و در مجموع 127 نمونه ادرار از یک هفته قبل از دریافت سلول های بنیادی ه هماتوپوئتیک تا 12 ماه پس از آن گردآوری شد و با روش Nested PCR از نظر وجود DNA ویروس BK مورد آزمایش قرار گرفت. تمام نمونه های BK مثبت با روش Real Time PCR کمی از نظر تعداد کپی های ویروس BK در یک میکرولیتر ادرار مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با استفاده از تست کای اسکور آنالیز آماری شدند.یافته ها: DNA ویروس BK به کمک روش های Nested PCR و Q-RT-PCR در نمونه ادرار 16 نفر از 31 نفر (52%) افراد دریافت کننده سلول های بنیادی هماتوپوئتیک نشان داده شد. 5 نفر از 6 نفری که از نظر ویروس BK مثبت بودند و عفونت خونریزی دهنده مثانه داشتند قبل از شروع عفونت دارای ویروس BK در ادرار بودند. در صورتی ویروس BK فقط در ادرار 10 نفر از 25 نفری که مبتلا به عفونت نشدند دیده نشد که حاکی از تفاوت معنی دار وجود ویروس BK در ادرار مبتلایان با غیر مبتلایان به عفونت خونریزی مثانه است (P=0.04).نتیجه گیری: وجود ویروس BK در ادرار افرادی که سیستم ایمنی شان تضعیف شده است نشان فعال شدن این ویروس است که در هر دو گروه بیماران عفونت خونریزی دهنده و غیر بیماران مشاهده میشود و به تنهایی برای پیش بینی وقوع این عفونت کافی نیست و بدین منظور می توان از مشاهده بیش از 106 ویروس در یک میکرولیتر ادرار با روش Q-RT-PCR استفاده کرد. این مطالعه حاکی از این است که میزان DNA ویروس BK و بویژه وجود بیش از 106 ویروس در یک میکرولیتر ادرار فرد دریافت کننده سلول های بنیادی هماتوپوئتیک ممکن است توانایی پیش بینی عفونت خونریزی دهنده مثانه را داشته باشد این ارتباط وقتی بیشتر می شود که وجود 106 ویروس در یک میکرولیتر ادرار همراه با بیماری (GVH) Graft- Versus- Host حاد باشد.

وبا یک بیماری اسهالی است که توسط سروتیپ های مختلف ویبریو کلرا ایجاد میشود و می تواند به سرعت به دهیدراتاسیون و مرگ منجر گردد. این بیماری یک مشکل بزرگ کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران است. هفت پاندمی جهانی و با گزارش شده که در طی آن ویبریو کلرا O1 بیوتیپ التور به بسیاری از کشورهای آسیایی گسترش یافته است.