مجله میکروب شناسی پزشکی ایران
سال:1387 | دوره:2 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

زمینه و اهداف: مواد ضدمیکروبی بتالاکتام در حال حاضر رایج ترین درمان برای عفونت های باکتریایی می باشند. استفاده از آنها منجر به بروز مقاومت باکتری های گرم منفی در برابر آنتی بیوتیک های بتالاکتام در سراسر جهان می شود. آنزیم های بتالاکتاماز وسیع الطیف (ESBLs) آنتی بیوتیک های بتالاکتام را هیدرولیز و غیرفعال می کنند. آنزیم های AmpC در کلاس C طبقه بندی ESBLs جای دارند. آنزیم های AmpC تیپیک که سفالوسپورینازهای مقاوم به اسید کلاولانیک می باشند باعث مقاومت در برابر اغلب اکسی آمینوسفالوسپورین ها می گردند. این آنزیم ها گروهی جداگانه از ESBLs می باشند، اما یک مشکل طبقه بندی در جهش یافته های AmpC رخ داده که منجر به افزایش فعالیت آنها در برابر سفپیم و سفپیروم (سفالوسپورین های نسل چهارم) شده است. چنین جهش هایی در انواع کروموزومی جدایی ناپذیر AmpC رخ داده است، اما آنها می توانند به صورت همسان از انواع پلاسمیدی AmpC گسترش یافته و به طور فزاینده در گونه های کلبسیلا و اشریشیاکلی بسط پیدا کنند. هدف این مطالعه تعیین شیوع ژن های بتالاکتاماز وسیع الطیف AmpC در ایزوله های بالینی کلبسیلا پنومونیه بود.روش بررسی: ایزوله های بالینی کلبسیلا پنومونیه مربوط به سه بیمارستان امام خمینی، مصطفی خمینی و مرکز طبی کودکان در تهران بود. روش فنوتیپی که برای تشخیص سویه های بالینی مولد ESBLs مورد استفاده قرار گرفت روش آگار دایلوشن بود. برای جداسازی ژن های AmpC از روش مالتی پلکس PCR استفاده شد.یافته ها: از 168 ایزوله بالینی کلبسیلا پنومونیه (%70.8)119 ایزوله در غربالگری اولیه، از نظر تولید ESBLs مثبت بودند که (%83.2)99 ایزوله در تست فنوتیپی تاییدی مثبت شدند و (%8.4)10 ایزوله دارای ژن های AmpC بودند.نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که در ایزوله های بالینی کلبسیلا پنومونیه آنزیم های بتالاکتاماز وسیع الطیف و ژن AmpC وجود دارند، که بالطبع درمان را با مشکل مواجه می نماید. به نظر می رسد اینگونه مشکلات در بیمارستان های شهر تهران در حال گسترش باشد.

زمینه و اهداف: استافیلوکوکوس اینترمدیوس، یک باکتری قابل انتقال از حیوان به انسان (زئونوز) است. این باکتری در میان افراد سالمی که تماس مکرر با حیوان دارند به ندرت یافت می شود. چند گزارش موردی از ایجاد بیماری تهاجمی در حیوان و انسان گزارش شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی استافیلوکوک های کوآگولاز مثبت غیرگونه اورئوس در پرسنل بخش های بیمارستانی به دلیل اهمیت نقش حدواسط آنها در انتقال عفونت به بیماران بود.روش بررسی: در این مطالعه که در تابستان و پاییز سال 1387 انجام گرفت. از تعداد 150 نفر از پرسنل بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران (بیمارستان های شریعتی، سینا و مرکز طبی کودکان)، با استفاده از سوآب استریل نمونه گیری از قسمت قدامی بینی انجام و جهت انجام آزمایش های میکروب شناسی و بیوشیمیایی به آزمایشگاه ارسال شد. همچنین آزمون PCR با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ژن mecA انجام گرفت.یافته ها: در مجموع از 150 نفر پرسنل مورد مطالعه، 38 (3،%25) ایزوله استافیلوکوک کوآگولاز مثبت جدا گردید. از این تعداد، یک ایزوله متعلق به گونه استافیلوکوکوس اینترمدیوس و سایر ایزوله ها صرفا استافیلوکوکوس اورئوس بودند. همچنین وجود ژن mecA با استفاده از PCR در ایزوله فوق، مورد تایید قرار گرفت.نتیجه گیری: انتقال استافیلوکوکوس اینترمدیوس از حیوان به انسان، می تواند منجر به گسترش عفونت های غیرشایع و افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی در گونه های مشابه در استافیلوکوک شود. بنابراین، پرسنل بخش های مختلف بیمارستانی خصوصا افرادی که با بیماران بخش های مراقبت های ویژه در ارتباط هستند، حتما باید از نظر وضعیت حامل بودن، مورد بررسی قرار گیرند.

مقدمه و اهداف: آلودگی کشت های سلولی در شرایط آزمایشگاه با گونه های مایکوپلاسما می تواند به مشکلاتی در ارگانیسم های زنده منجر شود. بنابراین، تهیه یک پروتکل تشخیص روتین برای عفونت های مایکوپلاسمایی، جهت به دست آوردن نتایج تحقیقاتی قابل اعتماد، ضروری و انکارناپذیر است. به دلیل محدودیت در روش های متواتر، این اواخر تکنولوژی هایی بر پایه اسید نوکلئیک خصوصا روش های بر پایه واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) برای شناسایی و تشخیص تمامی گونه های جنس مایکوپلاسما، به عنوان روشی سریع و ویژه ارایه شده اند. هدف از انجام این مطالعه ارایه روشی بر پایه PCR جهت آشکار کردن مایکوپلاسماها در نمونه های کشت سلولی و سایر فرآورده های بیولوژیک مانند واکسن ها بود.روش بررسی: با استفاده از پرایمرهای مخصوص جنس SHAH-GPO-3 و MGSO و گونه های استاندارد، روش PCR بهینه شد و از جهت حساسیت و ویژگی بررسی گردید. سپس از کشت های سلولی DNA استخراج و با PCR آزمایش شد. محصول تکثیری کلون و تعیین توالی گردید.یافته ها: در این مطالعه، روش حساسی از PCR تهیه و جهت تشخیص جنس مایکوپلاسما در آلودگی های فرآورده های بیولوژیک توسعه داده شد. ژن 16S rDNA به دلیل داشتن سکانس های مشترک و ثابت به عنوان ژن هدف، جهت تکثیر با پرایمرهای تغییر یافته مورد استفاده قرار گرفت. این روش حساس توسعه داده شده، با محصولی به اندازه 272 bp، دارای حساسیتی در حد 10 کپی از DNA ژنوم هدف بوده و با DNA بسیاری از میکروارگانیسم ها، رده های سلولی انسان، واکنش متقاطع ندارد. از این جهت، پرایمرها دارای حساسیت و ویژگی فوق العاده بالایی هستند.نتیجه گیری: سنجش PCR بر مبنای سکانس های ثابت و مشترک موجود در 16S rRNA، یک تکنیک مفید، قابل اعتماد با حساسیت، ویژگی، و دقت بالا جهت شناسایی آلودگی های مایکوپلاسمایی در کشت سلول و سایر فرآورده های بیولوژیک است. البته تحقیقات بیشتری در زمینه استخراج DNA، روش های تغلیظ نمونه، سکانس های هدف، روش شناسایی محصول تکثیری باید انجام گیرد.

زمینه و اهداف: گونه های سالمونلا یکی از مهم ترین عوامل بیماریزای قابل انتقال از غذا، در سراسر جهان محسوب می شوند. مقاومت آنتی بیوتیکی، یک مساله رو به افزایش در ایزوله های سالمونلا بوده و مشکلات گسترده ای را جهت درمان آنتی بیوتیکی بیماری های ناشی از این گروه باکتری ها ایجاد کرده است. هدف از انجام این مطالعه تعیین الگوی مقاومت آمینوگلیکوزیدی در میان ایزوله های سالمونلای جداشده از برخی بیمارستان های شهر تهران بود.روش بررسی: سویه های سالمونلا از بیمارستان های مختلف شهر تهران در طی سال های 86-87 جداسازی و مورد مطالعه قرار گرفتند. این ایزوله ها با استفاده از تست های بیوشیمیایی و سرولوژیک تعیین هویت گردیدند. حساسیت و مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های جداشده نسبت به آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی بر اساس روش استاندارد تعیین شد.یافته ها: مقاومت کلی بین 136 ایزوله جداسازی شده به شرح زیر بود: 60 ایزوله (%44.1) مقاومت به استرپتومایسین، 31 ایزوله (%22.8) مقاومت به کانامایسین، 26 ایزوله (%19.1) مقاومت به نئومایسین و 1 ایزوله (%0.7) مقاومت به توبرامایسین، هیچ کدام از ایزوله ها به جنتامایسین مقاومتی نشان ندادند. همچنین وجود الگوی متفاوتی از مقاومت آمینوگلیکوزیدی به تفکیک سروگروه های مختلف سالمونلا در این مطالعه مشهود بود. به طوریکه میزان بالای مقاومت (%80) به استرپتومایسین در سالمونلای گروه B و به میزان کمتر (%69) در سالمونلای گروه C و بسیار کم (%10) در گروه D وجود داشت. این مساله در مورد کانامایسین صادق بود زیرا میزان مقاومت ناهمگون در گروه های B، C و D به ترتیب %14.3، %47.2، و %4.8 بود. در مورد نئومایسین نیز نسبتا همین تناسب وجود داشت. اما فقط %4.7 ایزوله های گروه B سالمونلا به توبرامایسین مقاوم بودند و در مورد جنتامایسین هیچ مقاومتی بین ایزوله مشاهده نگردید.نتیجه گیری: این مطالعه الگوی ناهمگونی از مقاومت آمینوگلیکوزیدی را در میان پنج آنتی بیوتیک مورد بررسی در بین ایزوله های سالمونلا نشان داد. به طوریکه مقاومت به استرپتومایسین و تا اندازه ای کانامایسین قابل توجه بود، اما نسبت به توبرامایسین و جنتامایسین بسیار پایین و یا صفر بود. همچنین الگوی مقاومت آمینوگلیکوزیدی در میان سروگروه های مختلف متفاوت بود که نشان از اهمیت بررسی آنتی بیوگرام به تفکیک سروگروه ها و سرانجام اتخاذ تصمیم درمان آنتی بیوتیکی خاص هر سروگروه دارد.

مقدمه و اهداف: استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به عنوان مهم ترین عضو گروه استافیلوکوک های کوآگولاز منفی، در دهه اخیر سومین عامل عفونت بیمارستانی و یکی از متداول ترین عوامل عفونت خون مطرح گردیده است. برای درمان اغلب عفونت های ناشی از این باکتری از داروهای بتالاکتام استفاده می شود. ترشح آنزیم بتالاکتاماز نه تنها باعث ایجاد مقاومت به داروهای بتالاکتام می شود بلکه ترشح زیاد آن در برخی سویه های فاقد ژن مقاومت به متی سیلین، موجب مقاومت کاذب به متی سیلین می شود.هدف از این پژوهش، تعیین الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی نسبت به داروهای بتالاکتام، بررسی فنوتیپی حضور آنزیم بتالاکتاماز و در نهایت حضور ژن بتالاکتاماز (balZ) در نمونه های بالینی استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس بود.روش بررسی: تعداد 69 سویه استافیلوکوک کوآگولاز منفی از 3 بیمارستان در شهر تهران جمع آوری شدند که از میان آنها 55 ایزوله بالینی استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس شناسایی شدند. حساسیت آنها نسبت به 8 آنتی بیوتیک بتالاکتام با روش Disc diffusion تعیین شد. تولید آنزیم بتالاکتاماز توسط کلنی با تست یدومتری انجام شد و در نهایت حضور ژن blaZ با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی و روش PCR مطالعه شد.یافته ها: نتایج مقاومت آنتی بیوتیکی حاصل از آزمایش آنتی بیوگرام نشان داد که 54 ایزوله (%98.1) به پنی سیلین، 50 ایزوله (%90.9) به متی سیلین، 29 ایزوله (%52.7) به سفتریاکسون، 27 ایزوله (%49.1) به سفتی زوکسیم، 20 ایزوله (%36.3) به سفوتاکسیم، 19 ایزوله (%34.5) به آموکسی سیلین، 17 ایزوله (%30.9) به سفازولین و 13 ایزوله (%23.6) به سفالکسین مقاوم بودند. تست های یدومتری کلنی حضور بتالاکتاماز و نتایج حاصل از PCR نیز حضور ژن blaZ را در کلیه ایزوله ها تایید کرد.نتیجه گیری: روش آنتی بیوگرام نشان داد که %24 تا %53 از ایزوله ها به انواع بتالاکتام های نسل سوم مقاوم هستند. حال آنکه روش یدومتری کلنی، تولید آنزیم بتالاکتاماز را در کلیه ایزوله ها و روش PCR حضور ژن blaZ را در همه ایزوله ها نشان می دهد. اما میزان بیان آن متفاوت است. نتیجه گیری می شود که روش آنتی بیوگرام به تنهایی برای تعیین استراتژی درمانی عفونت های ناشی از این ارگانیسم مناسب نیست.

زمینه و اهداف: پسودوموناس آئروژینوزا از عوامل مهم بیماریزای فرصت طلب است که با داشتن فاکتورهای بیماریزایی متعدد قادر است طیف وسیعی از عفونت ها را ایجاد کند. سیستم های حامل دارویی موجب کاهش سمیت داروها شده و شاخص های درمانی را به صورت قابل ملاحظه ای افزایش می دهند. استفاده از لیپوزوم ها برای این منظور بسیار مفید است. لیپوزوم ها گویچه های کلوئیدی هستند که قطر آنها از کمتر از چند نانومتر تا چندین میکرومتر متغیر است. هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر ضدمیکروبی لیپوزوم های حاوی آمیکاسین در مقایسه با فرم آزاد دارو بر سویه پسودوموناس آئروژینوزا بود.روش بررسی: در این مطالعه، برای تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده (MIC) آمیکاسین در فرم لیپوزومی و آزاد بر روی پسودوموناس آئروژینوزا (ATCC 27853)، از روش رقت در براث مطابق دستورالعمل (Clinical and laboratory standards institute) CLSI استفاده شد. برای تهیه لیپوزوم ها از روش سونیکاسیون استفاده شد. تغییرات تعداد باکتری ها در حضور غلظت معادل MIC آمیکاسین در فرم لیپوزومی در مقایسه با فرم آزاد مورد بررسی قرار گرفت و با تغییرات تعداد باکتری ها در حضور غلظت های مختلف آمیکاسین در فرم آزاد، مقایسه شد.یافته ها: نتایج نشان داد که آمیکاسین در فرم لیپوزومی بر پسودوموناس آئروژینوزا اثر ضدمیکروبی دارد و مقدار MIC آن معادل 4mg/ml و مقدار MIC در فرم آزاد 2mg/ml بدست آمد. مقایسه تغییرات کاهش تعداد باکتری ها در حضور آمیکاسین در فرم لیپوزومی با آمیکاسین در فرم آزاد نشان داد که بعد از گذشت 8 ساعت آمیکاسین در فرم لیپوزومی با غلظت 4mg/ml دارای اثری برابر در مواجهه با غلظت 6mg/ml آمیکاسین به فرم آزاد بعد از گذشت 4 ساعت است.نتیجه گیری: با توجه به مقاومت بالای پسودوموناس آئروژینوزا به آنتی بیوتیک های متداول، احتمال دارد که با مطالعات بیشتر بتوان از سیستم های حامل دارویی، از جمله لیپوزوم های حاوی آمیکاسین به عنوان دارو استفاده کرد.

زمینه و اهداف: باسیل های گرم منفی معمول ترین باکتری های جداشده از نمونه های بالینی در دنیا می باشند. تشخیص صحیح و به موقع این باکتری ها در درمان مناسب و قطعی بیماری های عفونی نقش کلیدی دارد. مقاومت همزمان به چند آنتی بیوتیک (Multiple Drug Resistance=MDR) در این باکتری ها افزایش یافته و به فراوانی گزارش می شود. با توجه به اینکه در اکثر مراکز درمانی آزمایشات استاندارد آنتی بیوگرام انجام نمی شود و از تست های محدودی برای تشخیص ایزوله ها استفاده می گردد، هدف از این مطالعه تعیین صحت تشخیص آزمایشگاهی و آنتی بیوگرام باسیل های گرم منفی به صورت روتین در مقایسه با روش های استاندارد بود.روش بررسی: مطالعه بر روی 948 نمونه بالینی مربوط به بیماران بستری یا سرپایی در سه بیمارستان بزرگ شهر کرمان که فنوتیپ MDR را در روش دیسک گذاری نشان داده بودند، انجام شد. تشخیص باکتری ها با تست های معمول بیوشیمیایی انجام گرفت. از روش دقت در آگار برای تعیین مقاومت و تعیین حداقل غلظت ممانعت از رشد (Minimal Inhibitory Concentration) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مجذور کای استفاده شد.یافته ها: فراوانی MDR با روش رقت در آگار %76 موارد گزارش شده در روش دیسک گذاری بود. مقاومت در روش دیسک گذاری بیشتر از روش رقت در آگار گزارش شده بود و در مورد تتراسایکلین، جنتامایسین، سیپروفلوکساسین، آموکسی سیلین، سفالوسپورین ها (سفتی زوکسیم، سفتازیدیم) و تری متوپریم - سولفامتوکسازول اختلاف معنی دار بود (P=0.002). در مراکز درمانی فراوانی سیتروباکتر و انتروباکتر کمتر و اشریشیاکلی و کلبسیلا با فراوانی بیشتر از مقدار واقعی گزارش شده بود.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده اعتبار نسبی آزمایشات آنتی بیوگرام در مراکز درمانی مورد بررسی است. لیکن در مواردی علاوه بر تشخیص نادرست نوع باکتری، عدم گزارش درست آنتی بیوتیک می تواند در روند درمان اثرات نامطلوبی داشته باشد. لذا لازم است تا روش دیسک با متد استاندارد در آزمایشگاه های تشخیص طبی انجام گیرد.

زمینه و اهداف: ویروس های هپاتیت و ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) شایع ترین عفونت های قابل انتقال از خون در کارکنان مراقبت های بهداشتی درمانی هستند. هدف از انجام این پژوهش تعیین شیوع آنتی بادی علیه ویروس های هپاتیت و ایدز در دندانپزشکان شهر قزوین بود.روش بررسی: جامعه مورد مطالعه کلیه دندانپزشکان شاغل در شهر قزوین بود که ضمن تکمیل پرسشنامه در ارایه نمونه خون همکاری نمودند. نمونه سرم در پایگاه انتقال خون قزوین به روش الیزا از نظر HBsAg، anti-HBs و تعیین تیتر آن، anti-HCV و anti-HIV آزمایش شد. anti-HCV و anti-HIV مثبت به ترتیب با روش های (Recombinant Immunoblot Assay)RIBA و وسترن بلات (Western blot) تایید می شدند. اطلاعات با نرم افزار SPSS پردازش و تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون مجذور کای انجام شد.یافته ها: از 77 نفر دندانپزشک شاغل 74 نفر (%96) با تکمیل پرسشنامه و ارایه نمونه خون همکاری نمودند. این گروه شامل 49 نفر (%63.6) دندانپزشک عمومی و 28 نفر (%36.4) متخصص بود. نتایج آزمایش های HBsAg، anti-HCV و anti-HIV منفی بود. 40 نفر (%83.3) دندانپزشک عمومی و 24 نفر (%92.3) متخصص دوز کامل واکسن هپاتیت (HBV)B را دریافت کرده بودند. دندانپزشکان عمومی بیش از 1.5 برابر متخصصین، مراجعه کننده مبتلا به هپاتیت داشتند. در مجموع 64 نفر (%86.5) دوره کامل واکسن را دریافت نموده اند. تیتر anti-HBs در 8 نفر (%10.8) که همگی دندانپزشک عمومی بودند کمتر از 10 mIU/ml، در 12 نفر (%16.2) 10-100 mIU/ml، در 23 نفر 100-500 mIU/ml (%31.1) و در 31 نفر (%41.9) بیش از 500 mIU/ml بود. آزمایش آنتی بادی در 2 نفر دندانپزشک عمومی (%2.7) بدون سابقه واکسیناسیون مثبت بود (10-100 mIU/ml). بین تیتر آنتی بادی با تعداد دوز واکسن (P=0.04) و افزایش سطح تحصیلات (عمومی و متخصص) (P=0.03) رابطه معنی دار یافت شد.نتیجه گیری: نتایج anti-HIV،anti-HCV و HBs Ag منفی است. رعایت دوره کامل واکسن HBV و نیز تیتر anti-HBs رضایت بخش است. اما، وجود آنتی بادی بدون سابقه واکسیناسیون از خطر مستمر عفونت HBV در دندانپزشکان و در واقع خطر پاتوژن های قابل انتقال از خون حکایت می کند. تیتر anti-HBs با تعداد دوز واکسن و نیز افزایش سطح تحصیلات رابطه دارد. مراجعه بیشتر بیماران مبتلا به هپاتیت به دندانپزشکان عمومی، از مواجهه بیشتر این گروه با پاتوژن های قابل انتقال از خون حکایت می کند و تاکیدی است بر آموزش مداوم موازین کنترل عفونت و نظارت بر جامعه دندانپزشکی از طریق آزمایش پاتوژن های قابل انتقال از خون.