مجله میکروب شناسی پزشکی ایران
سال:1396 | دوره:11 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

کوروناویروس سندروم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) به عنوان عامل ایجاد عفونت شدید دستگاه تنفسی تحتانی در انسان، یک تهدید جهانی مخصوصا در کشورهای حاشیه خلیج فارس محسوب می شود. از زمان کشف این ویروس در سال 2012، بیش از 1800 نفر در 27 کشور جهان تحت تاثیر عفونت ناشی از این ویروس قرارگرفته اند که از این تعداد، بیش از 600 مورد مرگ گزارش شده است. نرخ مرگ ومیر ویروس MERS (مرس) در مقایسه با ویروس SARS (سارس)، بیشتر است (40 درصد در مقابل 10 درصد) و این نرخ به خصوص در افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای بالاتر است. اکثر موارد مرس (بیش از 85 درصد) که تاکنون گزارش شده است، سابقه اقامت یا مسافرت به کشورهای خاورمیانه را داشته اند. به احتمال زیاد، شتر به عنوان یک میزبان حد واسط برای این ویروس محسوب می شود. خصوصیات بالینی عفونت مرس متفاوت بوده و طیفی از عفونت بدون علامت یا ملایم تا سندروم تنفسی حاد و نارسایی در چندین ارگان را در بر می گیرد و به خصوص در افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای می تواند به مرگ منتهی شود. داروی خاصی جهت درمان عفونت مرس وجود ندارد و جهت جلوگیری از انتشار این ویروس در مراکز مراقبتی بهداشتی، نیاز به اقدامات پیشگیرانه و کنترلی است. در مطالعه حاضر، به طور مختصر به بررسی آخرین اطلاعات در مورد اپیدمیولوژی، خصوصیات بالینی، تشخیص، درمان و پیشگیری از این عفونت می پردازیم.

زمینه و اهداف: سودوموناس آئروژینوزا یک پاتوژن گرم منفی است که باعث انواع عفونت های جدی عمدتا در بیماران نقص ایمنی می شود. جهت افزایش شدت بیماری، سودوموناس از یک نوع سیستم ترشحی نوع سه برای تزریق پروتئین افکتور سمی به سیتوپلاسم سلول های یوکاریوتی استفاده می کند. چهار پروتئین افکتور در سودوموناس شرح داده شده است: ExoU، ExoS، ExoT و ExoY. هدف از این مطالعه بررسی شیوع ژن های کد کننده توکسین سیستم ترشحی نوع سه میان جدایه های سودوموناس جمع آوری شده از نمونه های بالینی مختلف مانند ادرار، زخم، خون و ترشحات تنفسی بیماران بود.مواد و روش کار: 55 جدایه سودوموناس آئروژینوزا از بیماران بستری در تهران در سال 1395-1394 با استفاده از آزمون میکروبیولوژی متداول مشخص شدند. حساسیت جدایه ها به آنتی بیوتیک ها با استفاده از آزمون دیسک دیفیوژن بررسی شد. پس از استخراج DNA، PCR چندگانه در جدایه های سودوموناس برای تشخیص ژن های کد کننده توکسین ترشحی انجام شد.یافته ها: میزان مقاومت بالا برای سفپیم (89%)، سفتازیدیم (85.45%)، آزترونام (83.63%)، توبرامایسین (78.18%) و جنتامایسین (60%) مشاهده شد. شیوع ژن ها در میان تمام نمونه های جداشده به شرح زیر بود، (76.32%) exoT، (%30.90) exoS، (%14.54) exoY و (67.27%) exoU. exoU در میان گونه های MDR نسبت به بخش غیر MDR بالاتر (81.3% در مقابل 16.6%) بود. جدایه های + exoU مقاوم به فلوروکینولون نسبت به نمونه های + exoS مقاوم به فلوروکینولون (32% در مقابل 17%) بود.نتیجه گیری: ژن های کد کننده سیستم ترشحی نوع سه موجود در جدایه های سودوموناس، که در آن ژن های exoT، exoU و exoS در اغلب جدایه ها شناسایی شد درحالی که ژن exoY در تعداد کمی از سویه ها تشخیص داده شد.

زمینه و اهداف: سالمونلا انتریتیدیس یکی از شایع ترین علل گاستروانتریت می باشد که در موارد حاد می تواند منجر به سپتی سمی و یا حتی مرگ شود. در مطالعه حاضر با استفاده از روش های ژنومیک مقایسه ای مارکرهای ژنی این سرووار غربال گردید و اختصاصی ترین مارکر با استفاده از روش LAMP برای شناسایی این پاتوژن مورد هدف قرار گرفت.مواد و روش کار: این مطالعه در سال 1394 صورت گرفت. بمنظور یافتن مارکرهای ژنی سالمونلا انتریتیدیس، 50 ژنوم کامل از سویه های سالمونلا انتریتیدیس و سایر جنس های خانواده انتروباکتریاسه با استفاده از روش های ژنومیک مقایسه ای موردبررسی قرار گرفتند. مارکر اختصاصی غربال شده با طراحی 6 پرایمر اختصاصی و با استفاده از روش LAMP به منظور شناسایی سویه های سالمونلا انتریتیدیس هدف قرار گرفت (سویه های باکتریایی مورد استفاده در این مطالعه از بیمارستان های جنوب شرق کشور جمع آوری گردید). کارایی روش LAMP برای شناسایی سالمونلا انتریتیدیس در نمونه های گوشت مرغ که بصورت مصنوعی به این باکتری آلوده شده بودند، نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: ژن lygC به عنوان اختصاصی ترین مارکر برای شناسایی سویه های سالمونلا انتریتیدیس انتخاب شد. نتایج حاصل از روش LAMP اختصاصیت این مارکر را برای شناسایی ایزوله های سالمونلا انتریتیدیس نشان داد. حساسیت این روش برای کشت خالص باکتریCFU/reaction 10 و برای نمونه های گوشت مرغ آلودهCFU/mL 103 در آغاز انکوباسیون وCFU/mL 10 بعد از 4 ساعت انکوباسیون ارزیابی گردید.نتیجه گیری: پژوهش حاضر اثبات می کند که روش ژنومیک مقایسه ای روشی کارآمد برای شناسایی مارکرهای ژنی اختصاصی می باشد. همچنین روش LAMP حاضر می تواند یک ابزار قدرتمند، دقیق و ارزان جهت شناسایی سالمونلا انتریتیدیس در آزمایشگاه های کنترل کیفی مواد غذایی و تشخیص طبی باشد.

زمینه و اهداف: اسینتوباکتر بومانی یکی از مهم ترین عوامل ایجاد عفونت های بیمارستانی مقاوم به چند دارو می باشد. عوامل مختلفی در مقاوم شدن این باکتری ها در برابر داروها و بیماری زایی آن نقش دارند، یکی از مهم ترین این عوامل وجود پروتئین OmpA در این باکتری ها می باشد. بنابراین در این تحقیق ضمن بررسی مقاومت دارویی، وجود ژن ompA در ایزوله های کلینیکی اسینتوباکتر بومانی مورد ارزیابی قرار گرفت.مواد و روش کار: ابتدا 650 نمونه بالینی در طی سال های 1393 تا 1394 از سه بیمارستان امام خمینی (ره)، میلاد و مطهری تهران جمع آوری گردید و از طریق روش های بیوشیمیایی و مولکولی تائید نهائی اسینتوباکتر بومانی انجام شد. سپس مقاومت آنتی بیوتیکی از طریق روش دیسک دیفیوژن و از طریق روش PCR وجود ژن ompA بررسی و برای تائید نهایی ژن موردنظر تعیین توالی گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که از 650 نمونه بدست آمده از بیماران، 156 (24%) ایزوله را اسینتوباکتر بومانی تشکیل می دهد که اغلب این باکتری ها نسبت به کلاس های مختلف آنتی بیوتیکی مقاوم می باشند. 92.95% از ایزوله های اسینتوباکتر بومانی مورد بررسی در این مطالعه، مقاوم به چند دارو و 86.53% از ایزوله ها (extremely drug resistance (XDR بودند. نتایج همچنین نشان داد 100% ایزوله های بالینی جداشده دارای ژن ompA می باشند.نتیجه گیری: اغلب سویه های ایزوله شده دارای مقاومت چند دارویی می باشند و ژن ompA که به طور گسترده ای در این باکتری ها دیده می شود که می تواند یکی از دلایل افزایش مقاومت و بیماری زایی در این باکتری باشد، لذا لازم است تا ضمن پایش مستمر و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی این باکتری از زیان های مادی و معنوی ناشی از این باکتری کاسته شود.

زمینه و اهداف: بروسلوزیس یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان می باشد و ارزیابی آنتی ژن های مختلف آن ازنظر پاسخ های ایمونولوژیکی و بررسی استراتژی های مختلف ایمن سازی در طراحی واکسن های موثر نقشی اساسی دارند. در این تحقیق هدف ما ارزیابی ایمونولوژیکی وکتور یوکاریوتی pVAX 1 حامل ژن پروتئین غشای خارجی 31 کیلو دالتونی (Omp 31) بروسلا ملی تنسیس بود.مواد و روش کار: در این مطالعه که در سال 1392 به انجام رسید توالی ژن omp 31 بروسلا ملی تنسیس در پلاسمید pVAX 1 بین جایگاه های BamHI و XhoI کلون شد. از این پلاسمید برای ایمن سازی موش های ماده 6-8 هفته ای BALB/c (تهیه شده از بخش حیوانات ازمایشگاهی انستیتو پاستور ایران) به صورت تزریق داخل ماهیچه ای 100 میکروگرم استفاده شد. تزریق یادآور به دو شکل پلاسمیدی یا پروتئینی در گروه های جداگانه انجام گرفت. پس از ایمن سازی سنجش سطح IFN-g، IL- 4 و IL- 12، ایمونوگلوبولین G تام سرمی و IgG 1 و IgG 2 a نسبت به پروتئین نوترکیب Omp 31 انجام شد. درنهایت پاسخ ایمنی حفاظت کننده به دنبال مواجه سازی با بروسلا ملی تنسیس 16 M مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: DNA -واکسن حامل omp 31 به همراه یادآور پروتئینی Omp 31، میزان بیشتری از IFN-g، IL- 12 و IgG 2 a را نسبت به گروه های دریافت کننده DNA -واکسن یا پروتئین نوترکیب تنها تحریک کرده بود. نتایج چالش با سویه بیماری زا نیز حاکی ایمنی حفاظت بخش بیشتر در گروه دریافت کننده DNA -واکسن و پروتئین بود.نتیجه گیری: بررسی سطح سایتوکین ها حاکی از مقدار بالاتر IFN-g، IL- 12 در موش هایی بود که با رژیم DNA -واکسن و پروتئین نوترکیب ایمن شده بودند. میزان بالاتر IgG 2 a سرمی در گروه یادشده به موازات پاسخ سایتوکینی نشانگر شکل گیری ایمنی سلولی در گروه ذکرشده است که پاسخ ایمنی حفاظت بخش در مقابل سویه بیماری زای آن را تایید می نماید.

زمینه و اهداف: آمیکاسین یک آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزیدی است که علیه طیف گسترده ای از باکتری ها تجویز می گردد. موارد محدودکننده استفاده از این دارو شامل، خطر مقاومت میکروبی نسبت به آن، سمیت و نیمه عمر کوتاه در بدن می باشد. یک استراتژی غلبه بر این مشکل استفاده از فناوری نانو است که می تواند به توسعه سیستم های دارورسانی کمک کند. این مطالعه در سال 1394 با هدف ارزیابی توانایی استفاده از نانوذرات مزومتخلخل سیلیکا در بهبود بخشیدن فرمولاسیون سنتی آمیکاسین انجام شد.مواد و روش کار: SBA- 15 با استفاده از روش هیدروترمال سنتز شد. سینتیک رهایش دارو از نانو حامل، در 37 درجه سلسیوس بررسی شد. فعالیت ضد میکروبی فرمولاسیون ها بوسیله روش انتشار دیسک و آزمون رقت در براث روی نمونه های باکتریایی انجام شد.یافته ها: SBA- 15 با آرایش شش ضلعی و قطر منافذ 100-5 نانومتر، قادر به محصورسازی 47% آمیکاسین بود. سینتیک رهایش دارو درpH ، (5، 7.4 و 8.9) نشان داد، در 24 ساعت اول به ترتیب، 10%، 34.54% و 69% آمیکاسین از نانو حامل منتشر شد. MIC آمیکاسین و آمیکاسین@ SBA- 15 برای استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب 1.66، 13.29 و برای سودوموناس آئروژینوزا 3.32، 26.59 میکروگرم در میلی لیتر بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از پایداری آمیکاسین پس از محصورسازی و ظرفیت بالای SBA- 15 در کنترل رهایش دارو در محیط اسیدی معده تا قلیائی روده دارد که امیدواری هایی را در ارائه فرمولاسیون خوراکی این دارو ایجاد نموده است.

زمینه و اهداف: سرطان سینه رایج ترین بدخیمی در زنان بوده و ویروس اپشتاین بار ممکن است در توسعه این سرطان نقش داشته باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی ارتباط بین ویروس اپشتاین بار و سرطان سینه با روش ایمونوهیستوشیمی در بیمارستان های استان فارس می باشد.مواد و روش کار: این مطالعه در طی سال های 1395-1390 انجام گرفت. تعداد 80 نمونه بافتی سرطان سینه از بلوک های پارافینه فیکس شده در فرمالین از بیمارستان های استان فارس انتخاب شدند و توسط روش ایمونوهیستوشیمی میزان بیان پروتئین ویروسی LMP 1 در آنها بررسی گردید. داده ها با نرم افزار آماری SPSS آنالیز شدند.یافته ها: ویروس اپشتاین بار در بافت های سرطان سینه تشخیص داده نشد و بیان پروتئین ویروسی LMP 1 با روش ایمونوهیستوشیمی در هیچ یک از نمونه های سرطان سینه مشاهده نگردید.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ویروس اپشتاین بار ممکن است با بروز سرطان سینه در استان فارس مرتبط نباشد و تعیین ارتباط ویروس با سرطان سینه نیازمند مطالعات بیشتری با انواع روش های ملکولی است.

زمینه و اهداف: لیشمانیازیس بیماری ناشی از انگل های تک یاخته ای لیشمانیا می باشد. عصاره های گیاهی و ترکیبات مشتق شده از آن ها منبع غنی از ترکیبات دارویی را فراهم می کنند که این داروها توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان داروهای کاندید درمان بسیاری از بیماری ها در نظر گرفته شده است. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات ضد لیشمانیایی عصاره جلبک قهوه ای خلیج فارس در مقایسه با داروی کنترل گلوکانتیم در محیط آزمایشگاهی می باشد.مواد و روش کار: پروماستیگوت های انگل لیشمانیا ماژور در محیط کشت RPMI- 1640 حاوی 10 درصد FBS و آنتی بیوتیک، در دمای 1±24 کشت داده شد و تاثیر غلظت های مختلف جلبک قهوه ای خلیج فارس در مقایسه با گلوکانتیم بر روی پروماستیگوت های انگل لیشمانیا ماژور با روش رنگ سنجی MTT موردبررسی قرار گرفت. میزان جذب نوری به وسیله دستگاه الیزا ریدر در طول موج 630-540 نانومتر قرائت شد و سپس نتایج به صورتIC 50 ( (Inhibitory concentration %50بیان شده است.یافته ها: میزان IC 50 عصاره بعد از 72 ساعت انکوباسیون، برای لیشمانیا ماژورmg/mL 20 به دست آمد به طوری که میزان IC 50 داروی کنترل گلوکانتیم برابرmg/ml 21.8 برای لیشمانیا ماژور هست.نتیجه گیری: اثربخشی این عصاره بر روی این گونه انگل تقریبا معادل گلوکانتیم می باشد و بنابراین دارای پتانسیل استفاده از آن به عنوان داروی ضد لیشمانیایی می باشد اما ضرورت انجام آزمایش های بیشتری جهت ارزیابی این عصاره بر روی انگل لیشمانیا در مدل های حیوانی و In vivo احساس می شود.

زمینه و اهداف: بستنی به دلیل ارزش غذایی بالا و طعم مطلوب متقاضیان متعددی دارد. هم چنین نظر به داشتن pH خنثی و مواد مغذی فراوان، محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسم ها می باشد. حضور تخم مرغ و شیر در بستنی، احتمال حضور میکروارگانیسم های پاتوژن مثل سالمونلا را افزایش می دهد. آلودگی این فرآورده، باعث مسمومیت ها و عفونت های غذایی می شود.هدف این مطالعه تعیین میزان آلودگی سالمونلایی بستنی های سنتی شهرستان زابل به سالمونلا بود.مواد و روش کار: این مطالعه در سال 1394 به صورت توصیفی- مقطعی انجام گردید، تعداد 90 نمونه بستنی سنتی به طور تصادفی از کلیه مراکز تولید و فروش بستنی زابل جمع آوری و سپس در شرایط استریل به آزمایشگاه مواد غذایی منتقل شد و آزمون های میکروبی روی نمونه ها انجام گرفت.یافته ها و بحث: در این مطالعه از 90 نمونه بستنی جمع آوری شده 62 نمونه (68.8 درصد) ازنظر سالمونلا مثبت بود. آلودگی به سالمونلا در بستنی های شهر زابل شایع است، منبع اصلی آلودگی میکروبی در مراکز تهیه و توزیع بستنی سنتی، استفاده از شیرهای غیر پاستوریزه، عدم رعایت بهداشت شامل بهداشت فردی و عدم شستشو صحیح ظروف است. بنابراین نظارت بهداشتی دقیق بر مراکز تهیه و توزیع بستنی در زابل الزامی می باشد.

زمینه و اهداف: بروسلوزیس یکی از شایع ترین بیماری های مشترک بین انسان و دام است. این بیماری در تمام نقاط ایران اندمیک می باشد. به دلیل اینکه گونه های بروسلا باکتری های درون سلولی اختیاری می باشند و تعداد محدودی آنتی بیوتیک بر این ارگانیسم موثر می باشند. مطالعه حاضر باهدف بررسی حساسیت آنتی بیوتیکی نه سویه بروسلا ملی تنسیس جداشده از شیر خام گوسفند و بز از جمعیت دامی عشایر می باشد.مواد و روش کار: حساسیت آنتی بیوتیکی 9 ایزوله بروسلا ملی تنسیس جداشده از شیر خام جمعیت دامی عشایری در آزمایشگاه موردبررسی قرار گرفت. حداقل غلظت مهاری (Minimal Inhibitory Concentration-MIC) مواد ضد میکروبی مورد آزمایش توسط روش E-test اندازه گیری شد. جهت تفسیر نتایج از معیارهای CLSI برای باکتری های کند رشد استفاده شد.یافته ها و نتیجه گیری: 9 ایزوله نسبت به داکسی سیکلین حساسیت بالایی داشته اند. دو ایزوله نسبت به سه آنتی بیوتیک استریتوماسین (MIC³240mg/mL) و کوتریموکسازول (MIC³256 mg/mL) و ریفامپین (MIC³30mg/ml) مقاوم بوده اند 6 ایزوله دیگر نسبت به این سه آنتی بیوتیک حساسیت در حد وسط و حساس داشته اند. شناسایی مقاومت نسبت به ریفامپین و استرپتومایسین و کوتریموکسازول از نتایج مهم این تحقیق می باشد.

زمینه و اهداف: قارچ Ganoderma lucidum منبع اصلی تولید گنودریک اسید می باشد. این متابولیت اثرات دارویی فراوانی همچون درمان سرطان دارد. به علت بازده پایین تولید و قیمت بالا، کاربرد بالینی آن با مشکل مواجه است. محرک هایی نظیر الیسیتورها و شوک های مکانیکی می توانند تولید گنودریک اسید را افزایش دهند. تحقیق حاضر به مطالعه اثر امواج فراصوت بر تولید این دارو می پردازد.مواد و روش کار: ابتدا جهت اطمینان از اثر تحریک کنندگی امواج فراصوت بر تولید گنودریک اسید، کشت مایع قارچ تحت تیمارهای یک بار (روز پنجم) و دو بار صوت دهی (روز پنجم و ششم) در زمان های 20 و 200 ثانیه قرار گرفت. پس از استخراج گنودریک اسید و اطمینان از اثر مثبت شوک، جهت بهینه سازی متغییرها از روش پاسخ سطح استفاده گردید. در این روش 17 آزمایش با سه متغیر اولین زمان صوت دهی (روزهای 4، 5، 6)، دومین زمان صوت دهی (روزهای 7، 8، 9) و مدت زمان صوت دهی (60، 180، 300 ثانیه) توسط نرم افزار Design Expert طراحی و انجام شد.یافته ها: بررسی نتایج نشان داد اثر امواج فراصوت با دو بار تیمار 274 ثانیه ای در روزهای 4 و 7 می تواند بالاترین میزان تولید گنودریک اسید را ایجاد نماید. آزمایش مربوط به این نقطه انجام و نتایج به دست آمده تایید شد. با مقایسه نمونه های صوت دهی شده با شاهد (فاقد صوت دهی) افزایش گنودریک اسید خارج سلولی به نسبت گنودریک اسید داخل سلولی مشخص گردید. در شرایط بهینه فرآیند، صوت دهی، میزان گنودریک اسید را نسبت به نمونه شاهد 34% افزایش داد.نتیجه گیری: امواج فراصوت می توانند به عنوان یک محرک غیر شیمیایی و ارزان قیمت، تولید گنودریک اسید را افزایش دهند.