پژوهش های خاک
سال:1382 | دوره:17 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

کلزا(Brassica napus) از گیاهان روغنی می باشد که به تازگی کشت آن برای تولید روغن در کشور مورد توجه قرار گرفته است. کلزا نیاز فراوان به ازت دارد و غالبا بعنوان گیاهی با نیاز بالای ازت مورد توجه است. اثر طبیعی ازت بر رشد، افزایش ارتفاع، افزایش شاخه های منتهی به گل آذین و کل تولید ماده خشک میباشد.تراکم بوته تحت تاثیر کود از ته قرار می گیرد. تأثیر اساسی ازت بر اجزای عملکرد کلزا معمولا به صورت افزایش تعداد غلاف می باشد که بیشترین سهم را در افزایش عملکرد دانه دارد. گلوکوزینولات کلزا بعنوان فاکتور مهم در ارزیابی کیفی به شمار می رود و به نظر می رسد که از میزان کود از ته تاثیر می پذیرد. از میان عناصر کم مصرف نیز منگنز نقش زیادی در خواص کیفی به خصوص درصد روغن کلزا دارد. به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف ازت و منگنز بر روی دو رقم کلزای پائیزه، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 24 تیمار و 3 تکرار در سال زراعی 80-79 در شهرستان اهر پیاده گردید. فاکتور اول عنصر ازت با چهار سطح (50، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره، فاکتور دوم شامل عنصر منگنز با سه سطح (5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) از منبع سولفات منگنزو فاکتور سوم شامل دو رقم کلزای Okapi و SLM046 بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از میان تیمارهای مختلف بکار رفته تاثیر سطوح مختلف ازت بر عملکرد محصول در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. بیشترین عملکرد با کاربرد 300 کیلوگرم در هکتار ازت بدست آمد. همچنین بالاترین عملکرد روغن استحصالی در سطوح کودی N__200 و N__300 بدست آمد. همچنین بالاترین میزان روغن با مصرف 200 کیلوگرم در هکتار ازت و 15 کیلوگرم در هکتار منگنز خالص حاصل گردید. با افزایش سطوح ازت میزان گلوکوزینولات کنجاله بطور معنی داری کاهش پیدا نمود و کمترین آن در سطوح کودی N__200 و N__300 بدست آمد. اثرات اصلی عناصر ازت و منگنز بر وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. بیشترین وزن هزار دانه در صورت کاربرد 200 کیلوگرم درهکتار ازت و 15 کیلوگرم در هکتار منگنز بدست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته با مصرف 200 کیلوگرم در هکتار ازت اندازه گیری شد. هیچیک از تیمارهای مختلف تاثیر معنی داری بر تعداد بوته درواحد سطح نداشتند. مناسبترین درصد پروتئین با در نظر گرفتن حداکثر عملکرد و درصد روغن مطلوب با کاربرد توام 200 کیلوگرم ازت همراه با 15 کیلوگرم در هکتار منگنز بدست آمد. همچنین تاثیر تیمارهای مختلف برارقام کلزا معنی دار بدست نیامد.

کمبود آهن که عمدتا به صورت کلروز در برگهای جوان بروز می نماید به عنوان یکی از نارساییهای مهم تغذیه ای در درختان مرکبات، بویژه در شرایط خاکهای آهکی مطرح است و به شدت عملکرد و کیفیت محصول آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر عملی استفاده از محلول 38 درصد اتفن(به عنوان ماده آزاد کننده اتیلن) در دو سطح 800 و 1600 میکرولیتر در لیتر از طریق آغشته کردن ریشه قبل از کشت و چهار سطح شاهد (آب مقطر) 800، 200 و 1600 میکرولیتر در لیتر اتفن از طریق محلول پاشی برگی بر تغییر صفات مورفولوژیک ریشه و نیز میزان جذب آهن از طریق ریشه ها میزان کلروفیل سطح برگ مقدار آهن در واحد وزن خشک و مقدار آهن به ازاء هر برگ وزن تر خشک و وزن مخصوص برگ(SLW) در نهالهای لیموترش (Citrus aurantifolia Swing) انجام شد. دو سطح 800 و 1600 میکرولیتر در لیتر اتفن از طریق آغشته کردن ریشه قبل از کشت با تحت تاثیر قرار دادن ریشه ها نه تنها گسترش آنها را با افزایش رشد ریشه های جانبی نسبت به شاهد موجب گردید. بلکه رشد ریشه های مویین و تورم انتهایی درنوک ریشه ها را نیز تحریک نمود. میزان جذب آهن توسط ریشه ها نیز به شدت افزایش یافت. در این آزمایش اتیلن به شیوه های متفاوتی میزان کلروفیل برگ را تحت تاثیر قرار داده است. چنانکه مصرف اتفن از طریق ریشه ها بواسطه افزایش میزان جذب آهن باعث افزایش میزان کلروفیل برگ شد. این در حالی بود که در محلول پاشی اتفن از طریق برگ افزایش میزان کلروفیل به احتمال زیاد تحت تاثیر مستقیم اتیلن بر جذب آهن در برگ صورت پذیرفته ارتباط بهتر بین میزان کلروفیل و آهن برگ با اندازه گیری میزان آهن به ازاء هر برگ در مقایسه با میزان آهن در واحد وزن خشک برگ بدست آمد. گرچه شاخص مذکور نیز به دلیل تغییرات میزان وزن مخصوص برگ بویژه تحت تاثیر تیمار اتفن از طریق ریشه ها از دقت بالایی برخوردار نبود. این آزمایش نشان داد که در مواردی که غنی سازی گیاهان توسط آهن موردنظر باشد نقش اتیلن در ریشه ها حائز اهمیت بسیاری می باشد. و در موارد مطرح بودن پارادکس کلروز آهن نقش اتیلن در برگها در افزایش میزان کلروفیل و بهبود کلروز از اهمیت زیادی برخوردار است.

تحقیقات به عمل آمده در خصوص اثرات کود کمپوست از منابع مختلف بر روی محصولات کشاورزی در دنیا همگی موید مفید بودن آن از نظر حاصلخیزی خاک و بهبود شرایط فیزیکی و شیمیائی خاک می باشد همچنین باعث افزایش محصول و قابل کشت کردن بسیاری از نقاط غیر حاصلخیز شده است. در اکثر کشورهای دنیا کمپوست مصرفی از یک سری استانداردهای و حدود مجاز تعیین کیفیت پیروی می کند. با وجود کارخانه کود کمپوست شهری و عدم وجود جداول استاندارد داخلی به منظور بررسی خصوصیات کمی و کیفی کمپوست شهری تولید شده در این کارخانه بر روی دو محصول چغندر قند و گندم نیاز به تحقیق حاضر احساس گردید. آزمایش در ایستگاه تحقیقاتی بر آن بر روی تناوب کشت چغندر قند و گندم صورت پذیرفته است و شامل سه سطح کود کمپوست صفر 250 و 50 تن در هکتار و سه سطح ازت خالص صفر 60 و 120 کیلوگرم درهکتار بصورت فاکتوریل در چهار تکرار بودهاست که طی دو دوره کامل (چهار سال) در کرتهای ثابت به انجام رسیده است. نتایج حاصل از تجزیه کود کمپوست نشان داد که میزان سرب موجود در کود کمپوست از استانداردهای بعضی از کشورهای دنیا بالاتر می باشد. میزان عملکرد چغندر قند و گندم بخصوص در دوره دوم اجرای آزمایش بطور معنی داری در تیمارهای حاوی کمپوست بیشتر بوده است. به دلیل ازت زیاد در آب آبیاری سطوح مربوط به کود ازته هیچگونه اختلاف معنی داری را طی دو دوره از خود نشان نداده است. میزان غلظت عناصر غذائی مثل فسفر پتاسیم آهن روی و مس بطور معنی داری در خاک تیمار شده با کمپوست شهری بیشتر شده است. همچنین میزان غلظت سرب نیزدر خاک مورد آزمایش افزایش پیدا کرده است.

به منظور تعیین مناسب ترین زمان مصرف ازت در گندم دیم دو آزمایش اولی با چهار تیمار N__o (شاهد). N__(30+30) (30 کیلوگرم ازت در هکتار در پاییز + 30 کیلوگرم ازت در هکتار در بهار). N__60 (60 کیلوگرم ازت در هکتار در پاییز) N__(60+60) (60 کیلوگرم ازت در هکتار در پاییز + 60 کیلوگرم ازت در هکتار در بهار) از منبع اوره به مدت چهار سال زراعی (75-1371). در 3 تکرار و دومی با 10 تیمار کاربرد مقادیر و زمانهای مختلف کود ازت با منابع کودی اوره و نیترات آمونیوم، به مدت یک سال زراعی (78-1377) و در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (مراغه) به اجرا در آمد. نتایج این تحقیقات نشان داد که در تمامی سالها کاربرد کل کود ازت در پاییز به میزان 60 کیلوگرم ازت در هکتار(بدون اختلاط با بذر) بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود. با افزایش بارندگی سال زراعی و فصول مختلف افزایش عملکرد در تیمار مذکور در مقایسه با حالتهای مختلف تقسیط کود ازت. بصورت تصاعدی افزایش یافت. غلظت پروتئین دانه در این تیمار پایین تر از حالتهای تقسیط کودهای ازت بود اما میزان عملکرد پروتئین تولید شده بالاتر از سایر تیمارها بود. با افزایش مقادیر کاربرد کود ازت بصورت سرک، شاخص بر داشت محصول بطور معنی داری کاهش یافت که این مساله یکی از معایب عمده کاربرد کودهای سرک برای غلات دیم محسوب می شود.

این تحقیق آزمایشگاهی در دو آزمایش جداگانه برای بررسی اثرات استفادهاز سدیم کلرید و پلی اتیلن گلیکول 6000 در آماده سازی بذر پیاز خوراکی رقم سفید کاشان بر ویژگیهای جوانه زنی در شرایط تنش شوری (7/13 ds/m) در مقایسه با استفاده از بذر خیسانده شده در آب مقطر و استفاده از بذر آماده سازی نشده (شاهد که در آزمایش اول منظور گردید) انجام شد. عملیات آماده سازی بذر بوسیله سدیم کلرید با 5 غلظت و 3 مدت زمان و در خصوص پلی اتیلن گلیکول 6000 با 4 غلظت و 2 مدت زمان اجرا شد. بذور پس از پایان مدتهای موردنظر شسته و خشک شدند و سپس درون پتری دیش با اضافه نمودن آب شور شده با سدیم کلرید کشت و برای جوانه زنی به درون انکوباتور که شرایط آن متناسب با نیازهای بذر پیاز جهت جوانه زنی بود انتقال داده شدند. در این تحقیق از طرح آماری فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار برای تجزیه آماری عوامل آزمایشی استفاده شد. صفات مورد نظر عبارت بودند از درصد جوانه زنی 4، 8 و 12 روز پس از کشت متوسط وزن تر و خشک گیاهچه طول ریشه چه و ساقه چه نتایج نشان داد که خیساندن بذر در آب مقطر موجب افزایش معنی دار درصد جوانه زنی و نیز وزن تر گیاهچه در مقایسه با بذور آماده سازی شده توسط سدیم کلرید گردید. استفاده از پلی اتیلن گلیکول 6000 به غلظت 25 گرم در 100 میلی لیتر موجب افزایش معنی دار درصد جوانه زنی و نیز طول ساقه چه در مقایسه با دیگر غلظت های آن شد. بدین ترتیب اثرات مثبت پلی اتیلن گلیکول 6000 در افزایش تحمل به تنش شوری در مرحله جوانه زنی مشخص گردید.

رابطه بین مقدار آب موجود در خاک و پتانسیل ماتریک که به منحنی رطوبتی خاک معروف است یکی از مهمترین خواص فیزیکی خاک می باشد. اندازه گیریهای آزمایشگاهی و صحرایی برای تعیین این منحنی مستلزم صرف وقت طولانی کار پرزحمت و هزینه های زیاد می باشد. بدین منظور ایجاد مدلهایی که بتوانند مقدار رطوبت خاک را در مکش مشخص با استفاده از یک سری خصوصیات ساده و قابل دسترسی خاک تخمین بزنند. از جهات مختلف مقرون به صرفه می باشد. مدل تک پارامتری Gregson و همکاران که بصورت GHM نشان داده می شود بر اساس شکل لگاریتمی (log-log) منحنی رطوبتی خاک [[??]]می باشد. بین ضرایب a و b یک همبستگی منفی و قوی بصورت a=p+qb وجود دارد که با ادغام دو رابطه قبل مدل مذکور بصورت [[؟؟]] بدست می آید. که در آن p و q ضرایب رگرسیونی بوده و برای هر کلاس و گروه بافتی مقدار معلومی دارند و تنها پارامتر مجهول در این رابطه (b) خواهد بود. در این پژوهش برای برآورد. (b) از یک رابطه رگرسیونی بین b و دومعیار نمودار بافتی خاک shirazi و Boersma یعنی d__g و #S (میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار هندسی استاندارد) با استفاده از 286 نمونه خاک در 8 کلاس بافتی انجام گردید. نتایج نشان داد که در هر 8 کلاس بافتی خاک موجود (Clay, Silty Loam, Clay Loam, Silty Loam, Silty Clay, Sandy Caly Loam, Loam, Sandy Loam) مدلهای رگرسیونی از برآورد خوبی برای تخمین مقدار رطوبت در پتانسیلهای معین برخوردار بودند که در اغلب تخمین ها R__2 بیش از 99/0 بود.

از آنجا که تعیین خصوصیات هیدرولیک خاک مانند منحنی نگهداری آب (Water retention curve) کاری سخت وقت گیر و پر هزینه می باشد کوششهای زیادی بعمل آمده است تا بتوان این خصوصیات را از ویژگیهای آسان تر خاک نظیر توزیع اندازه ذرات خاک جرم مخصوص ظاهری مقدار ماده آلی و همچنین مقدار رطوبت خاک در مکشهای بخصوصی محاسبه کرد. هدف از این تحقیق مقایسه مدل های وانگنوختن و بروکس و کوری به روش حل معکوس برای تخمین ضرایب آنها با دو تابع رگرسیونی در برآورد منحنی نگهداری آب خاک می باشد. در روش حل معکوس ضرایب مورد نظر معادله غیر خطی با استفاده از تکنیک حداقل مجموع مجذورات تخمین زده می شود. در این مطالعه دو نوع خاک یکی دارای بافت لوم شنی و دیگری دارای بافت لوم رسی که هر یک 60 تن در هکتار کود گاوی در مزرعه دریافت کرده بودند مورد آزمایش قرار گرفتند. سه ماه بعد از دریافت کود منحنی نگهداری آب آنها در 18 پتانسیل ماتریک در دامنه 10- تا 1500- کیلوپاسکال توسط دستگاه صفحه فشار در آزمایشگاه تعیین گردید. جهت تخمین ضرایب معادلات وانگنوختن و بروکس و کوری با استفاده از روش حل معکوس توسط برنامه رایانه ای RETC، و نیز جهت تعیین ضرایب معادلات رگرسیونی داده های آزمایشگاهی به دو صورت زیر بکار گرفته شدند. 1) دو جفت داده (نقطه 30- و 1500- کیلوپاسکال)، و 2) 18 جفت داده اندازه گرفته شده در آزمایشگاه استفاده گردید. به منظور مقایسه دقت مدلهای مختلف مجموع مجذورات انحرافها (SSD) و ضریب تبیین (R) بین داده های آزمایشگاهی و مقادیر تخمین زده شده توسط مدل های مختلف محاسبه گردید. نتایج نشان داد با بکارگیری تنها دو رطوبت اندازه گیری شده در پتانسیل های ماتریک 30- و 1500- کیلوپاسکال مدل های وانگنوختن و هر دو معادله رگرسیونی خصوصا فرم نمایی دقتی مشابه و بیشتر از مدل بروکس و کوری بخصوص در خاک لوم شنی داشتند. با بکارگیری تعداد داده آزمایشگاهی بیشتر مدلهای وانگنوختن و بروکسو کوری نسبت به معادلات رگرسیونی پیش بینی دقیق تری از منحنی نگهداری آب بویژه در خاک لوم رسی ارائه کردند.

در اکثر خاکهای ایران PH بالا مانع جذب کافی برخی عناصر غذایی بوسیله گیاهان می شود. افزایش گوگرد به خاک و اکسیداسیون آن می تواند باعث کاهش PH و رفع مشکل فوق گردد. به طور معمول اکسیداسیون گوگرد در خاک بسیار کند است. فعالیت میکروارگانیسمهای اکسید کننده گوگرد باعث تسریع اکسیداسیون گوگرد و کاهش PH خاک می شود. طیف وسیعی از میکروارگانیسمها قادر به اکسیداسیون گوگرد در محیط هستند. برخی محققین بر این عقیده اند که نقش گونه‏های هتروتروف در اکسایش گوگرد اضافه شده به خاک از انواع اتوتروف مهمتر است. هدف از این آزمایش ارزیابی پتانسیل میکروارگانیسمهای هتروتروف در اکسایش گوگرد عنصر و کاهش PH چندنوع خاک با ویژگیهای متفاوت است. به این منظور خاکهای با مقادیر مختلف مواد خنثی کننده و مواد آلی از زمینهای کشاورزی استان گیلان جمع آوری و پس از عبور از الک دو میلیمتری در ظرفهای یک کیلوگرمی ریخته شدند. در طول آزمایش، رطوبت خاکها در حدود 60 درصد ظرفیت مزرعه و درجه حرارت بین 30-20 درجه سانتیگراد نگاه داشته شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل گوگرد ماده آلی (گلوکز) نوع خاک و زمان بود. گوگرد در سه سطح S__o (بدون گوگرد) و( S__1 (0.2 درصد و S__2)0.4 )درصد و گلوکز در دو سطح G__o (بدون گلوکز) و (G__1 (1.5 درصد به کار رفت. آزمایش روی پنج نوع خاک مختلف انجام شد. اندازه گیری PH خاک در چهار مرحله زمانی و هدایت الکتریکی خاک در دو مرحله صورت گرفت. نتایج نشان داد که افزایش گوگرد عنصری بدون گلوکز در مدت 80 روز. باعث کاهش پ هاش برخی خاکهای مورد آزمایش تا 2/0 واحد شده است. افزایش گلوکز همراه گوگرد به خاکهای 3 و 4 باعث کاهش معنی‏دارPH نسبت به تیمارهای مشابه بدون گلوکز گردیده است. در حالیکه در خاکهای 5، 2 و 1 تاثیری بر کاهش PH نداشته است. در تمام خاکها تیمارهای حاوی گوگرد در مقایسه با تیمارهای حاوی گوگرد و گلوکز هدایت الکتریکی بیشتری داشتند. این تحقیق نشان داد که در برخی خاکها با افزودن گوگرد عنصری به میزان 2/0 درصد PH خاک کاهش می یابد در حالیکه برخی دیگر علاوه بر آن به مواد آلی نیز نیاز دارند.

با بررسی بیش از 30 مزرعه زیر کشت گندم دیم در استان آذربایجان شرقی مشخص گردید که اکثر این مزارع بر روی خاکهای جوان و تازه تشکیل شده و یا بر روی خاکهایی گسترده شده اند که دارای محدودیتهایی برای کشت گندم دیم می باشند. فقر عناصر غذایی در این خاکها به همراه عواملی از جمله کمبود رطوبت و کمبود مواد آلی همگی باعث پایین بودن عملکرد گندم در دیمزارهای این استان شده است. شمارش جمعیت اسپور ومحاسبه جمعیت کل قارچهای میکروریزی نوع اربسکولار بومی منطقه که شاخصی از پتانسیل همزیستی میکوریزی خاک یا MIP(Mycorrhizal Infectivity potential) می باشند. بیشترین میزان اسپور و MIP محاسبه شده برای دیمزارهای گندم به ترتیب برابر با 110 و 209 به ازاء هر 50 گرم خاک بدست آمد. در حالیکه مقدار این دو شاخص درمزرعه زیر کشت یونجه به ترتیب 135 و 245 محاسبه گردید. نتایج به دست آمده موید این مطلب است که افزایش مقدار عددی MIP با عواملی از قبیل تعداد اسپور این قارچها در خاک، میزان ازت معدنی موجود در خاک، درصد کربن آلی و مقادیر پتاسیم، منگنز و روی قابل جذب گیاه در خاک دارای همبستگی مثبت و با مقدار فسفر قابل جذب گیاه در خاک دارای همبستگی منفی می باشند.

دشت روم با ارتفاع 2090 متر از سطح دریای آزاد و 1029 میلی متر بارش سالانه در جنوب غرب شهرستان یاسوج واقع گردیده است. در این تحقیق خصوصیات اقلیمی و خاکی مؤثر بر گسترش پوشش علفی و تشکیل و تحول افق سطحی مالیک مورد مطالعه قرار گرفت. برای پاسخ به این سؤال که "کدامیک از عوامل اقلیمی و خاکی بیشترین تأثیر را برمقدار کربن آلی در خاک سطحی و بالطبع بر تشکیل و تحول افق سطحی مالیک دارد؟" عوامل زیادی بررسی شده اند. در این مطالعه گروهی از شاخصهای اقلیمی و خصوصیات خاکی مؤثر بر تولید ماده آلی و معیارهای این افق شناسایی شدند: مقدار زیادی بارندگی در طول سال سبب گسترش پوشش علفی شده است. ارتفاع زیاد منطقه از سطح دریا با افزایش مقدار بارش سالانه و کاهش میانگین دمای هوا باعث افزایش قابل ملاحظه ای در ماده آلی در خاک شده است. بخش رس خاک از طریق تشکیل کمپلکسهای آلی - معدنی و جذب سطحی مواد هوموسی به حفظ ماده آلی در خاک کمک می کند. همچنین این عوامل در تأمین معیارهای افق سطحی مالیک ( رنگ تیره، کربن آلی زیاد، پایداری نرم، ساختمان قوی اسفنجی، و ) نقش مهمی را ایفا می کنند.

بخش قابل توجهی از آبهای آبیاری در مناطق مرکزی، جنوبی و شرقی کشور بر اساس گزارش Ayers و Westcot (1985) جزء آبهای شور طبقه بندی می گردند. آبهای غیر شور و با کیفیت مطلوب دارای ارزش تولیدی خوبی می باشند و باید از این قبیل آبها بنحو مطلوب و با نهایت صرفه جوئی در جهت توسعه سطح زیر کشت و افزایش کارایی مصرف آبهای شور بهره برداری نمود تا بدین ترتیب ضمن افزایش کارآیی مصرف آبهای شور ولب شور، با بکارگیری مقدار محدودی آب غیرشور حداکثر بهره برداری را نمود. در این بررسی تیمارهای مختلف مدیریت استفاده از آبها با کیفیتهای متفاوت شامل: تیمارهای مصرف آب غیرشور،آب شور، آب لب شور، آب غیر شور در زمان جوانه زدن و استقرار گیاه و سپس مصرف آب شور و یا لب شور، مصرف متناوب آب غیر شور و لب شور و یا شور، در طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی همراه با گیاهان مختلف زراعی مانند، جو، گندم، پنبه و آفتابگردان مورد مطالعه قرار گرفت و کارآیی مصرف آب در تیمارهای مختلف و تولید محصولات مورد مطالعه بأزاء مصرف آب غیر شور محاسبه گردید. کیفیت آب آبیاری غیر شور دارای هدایت الکتریکی 8/1 - 7/2دسی زیمنس بر متر، آب لب شور 2/6 - 9/4 دسی زیمنس بر متر و آب شور 5/10 - 2/8 دسی زیمنس بر متر بوده است. نتایج حاصل نشان میدهد که حداکثر کارآیی مصرف آب بازاء میزان آب غیر شور مصرفی با آب غیر شور به میزان 28 درصد از کل آب مصرفی گیاه جو، 14 درصد از کل آب مصرفی گیاه پنبه،25 درصد از کل آب مصرفی گیاه آفتابگردان و 34 درصد از کل آب مصرفی گیاه گندم تا پس از مرحله جوانه زدن و استقرار گیاه بدست آمد. این در صورتی است که در مراحل بعدی دوره رشد گیاه از آبهای شور یا لب شور مصرف گردید. کارآئی مصرف آب در شرایط فوق الذکر و مصرف آب لب شور پس از مرحله استقرار گیاه برای تولید دانه جو، دانه گندم، وش پنبه و دانة آفتابگردان به ترتیب 9/6، 1/2، 1/1 و 68/0 کیلوگرم عملکرد در متر مکعب آب حاصل گردید. باستناد نتایج با مصرف متناوب آب غیر شور و شور و یا لب شور به میزان 50 درصد در مصرف آب غیرشور صرفه جوئی و کارآیی مصرف آب در حد مطلوبی حفظ گردید. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که در شرایطی که آب شور و یا لب شور دارای ارزش تولیدی کمی باشد میتوان با کاربرد مقدار کمی آب غیر شور ضمن افزایش کارآیی مصرف بأزاء آب غیر شور، مصرف آبهای شور و لب شور را نیز با کارآیی بهتر استفاده نمود. لذا ضروری است در موقعیتهای مختلف بسته به شرایط مکانی و زمانی از مدیریت بخصوصی جهت کاربرد آبهای شور و لب شور استفاده نمود تا کارآیی مصرف آب در حد مطلوبی حفظ شود.

این مطالعه به منظور بررسی تاثیربارندگی و درجه حرارت بر عملکرد گندم دیم با هدف تعیین مدلی که بتواند تولید گندم دیم را قبل از برداشت پیش بینی نماید، با استفاده از عملکرد در شرایط زارعین و اطلاعات جوی(دما و بارندگی) در 13 سال گذشته انجام شد و معادله(Y=95+7.6 O. R+5.2 S.T.W>4 c +5.2 F.R-(4.6 F.S.P+25 mm) بدست آمد. که در آن F.R , O.R (اولین و چهارمین متغییر معادله) به ترتیب میزان بارندگی اردیبهشت و فروردین ماه می باشد. با توجه به این دو متغییر معادله می توان نتیجه گرفت که بارندگی بیش از درجه حرارت بر عملکرد محصول گندم دیم موثر است و افزایش بارندگی در اواخر دوره رشد و نمو اثر بیشتری نسبت به افزایش بارندگی در اوا یل وره رشد و نمو گندم دارد.بطوریکه میزان بارندگی فروردین و اردیبهشت ماه بیش از نیمی از تغییرات عملکرد محصول گندم دیم در این منطقه را توجیه می نماید.S.T.W>4 c (دومین متغیر معادله) مجموع درجه حرارتهای بیش از 4 درجه سانتیگراد درطول فصل زمستان اثر مثبتی بر عملکرد دارد در حالیکه افزایش درجه حرارت در مراحل آخر رشد و نمو اثر منفی برعملکرد دارد. F.S.P+25mm (سومین متغیر معادله) زمان نازل شدن 50 میلیمتر بارندگی اولیه در فصل پاییز بر افزایش یا کاهش عملکرد موثر می باشد. مهمترین یافته این مطالعه مشخص شدن اثر بارندگی یا آبیاری بهاره به آبیاری یا بارندگی پاییزه می باشد.