سلامت و محیط زیست
سال:1395 | دوره:9 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: عملکرد فرایند کمپوست به عنوان یکی از روش های موثر تصفیه لجن های نفتی به عواملی همچون مواد مغذی و دما بستگی دارد. بنابراین لازم است که روند تغییرات این عوامل بررسی شوند. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی روند تغییرات کربن آلی، نیتروژن، فسفر و دما در فرایند کمپوست لجن های کف مخازن ذخیره نفت خام بود.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، لجن با پسماند تحت کمپوست به نسبت های 1 به 2، 1 به 4، 1 به 6، 1 به 8 و 1 به 10 مخلوط و با C/N/P اولیه 100/5/1 به مدت 10 هفته کمپوست شد. در طول زمان فرایند، اختلاط و تنظیم رطوبت توده ها 3 بار در روز انجام شد. نمونه برداری و آنالیز نمونه های کربن آلی، نیتروژن و فسفر بصورت هفتگی و دما بصورت روزانه انجام گرفت.یافته ها: نتایج نشان دادند که میزان کاهش مقادیر کربن آلی، نیتروژن و فسفر در هفته های ابتدایی فرایند زیاد و به مرور کمتر شد. نسبت های C/N و C/P در انتهای فرایند کمپوست به ترتیب از نسبت 20:1 و 100:1 به نسبت 26:1 و 166:1 افزایش یافت. علاوه بر این، دمای راکتورها در طول دوره زمانی فرایند در محدوده مزوفیلیک قرار داشت.نتیجه گیری: الگوی مشابه کاهش مقادیر کربن آلی، نیتروژن و فسفر در راکتورهای کمپوست نشان دهنده کاهش فعالیت بیولوژیکی دخیل در تجزیه و مصرف هیدروکربن های نفتی در هفته های انتهایی فرایند است.

زمینه و هدف: آفت کش های ارگانوکلره دسته ای از ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز هستند که باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض سلامتی در انسان و نیز سرطان می شوند. بطور کلی غذاهای چرب با منشاء حیوانی مانند شیر و محصولات لبنی منبع اصلی مواجهه انسان با سموم آفت کش ارگانوکلره به ویژه DDT و متابولیت های آن است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی میزان مواجهه جمعیت عمومی ساکن در شهر تهران با DDT و متابولیت های آن از طریق مصرف شیر پاستوریزه و نیز نهایتا ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی ناشی از این میزان مواجهه است.روش بررسی: میزان باقیمانده آفت کش DDT و متابولیت های آن در 60 نمونه از شیرهای پاستوریزه تجاری پر چرب (3 درصد چربی) توسط کروماتوگرافی گازی با دتکتور جرمی اندازه گیری شد. ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی نیز توسط روش های استاندارد بین المللی محاسبه گردید.یافته ها: DDT و متابولیت های آن در تمامی نمونه های مورد آزمون یافت شد و محدوده غلظتی آن برابر با 0.0015mg/L تا 0.28 و میانگین غلظت باقیمانده آفت کش ها به ترتیب برای pdde، O، P-DDE، p، P-DDT، p، P-DDD، p، برابر با 0.05±0.03، 0.15±0.08، 0.09±0.05 و 0.05±0.02mG/L است. میزان میانگین تخمینی محاسبه شده برای دریافت روزانه باقیمانده DDT و متابولیت های آن از طریق مصرف شیر در جمعیت عمومی در محدوده 0.00006 الی  0.0002mg/kg/dayاست که این میزان پایین تر از حد میزان دریافت مجاز روزانه برای عوارض غیرسرطان زایی است. بنابراین ریسک خطر محاسبه شده برای عوارض غیرسرطان زایی کمتر از 1 و در محدوده ایمن بود. با این وجود ریسک تجمعی محاسبه شده در بدترین شرایط بر اساس ماکزیمم غلظت مشاهده شده بیش از 1 بود. از نظر ریسک سرطان زایی نیز میزان مواجهه جمعیت عمومی از نظر ریسک سرطان اضافی در محدوده ایمن ارائه شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، جمعیت عمومی همچنان با DDT و متابولیت های آن مواجهه دارند، بنابراین پایش و اندازه گیری این ترکیبات در تمام گروه های سنی به ویژه کودکان توصیه می شود.

زمینه و هدف: مطالعه حاضر بمنظور تعیین میزان غلظت و تغییرات یون های محلول در آب موجود در ذرات معلق TSP و PM10 هوای محیطی شهر تبریز با هدف تعیین منابع احتمالی انتشار این ذرات انجام گرفت.روش بررسی: در طول شهریور 1392 الی مرداد 1393 با استفاده از دستگاه نمونه بردار با حجم بالا از ذرات معلق هوا نمونه برداری گردید. یون های محلول در آب موجود در ذرات معلق با استفاده از دستگاه اولتراسونیک استخراج شده و نهایتا به کمک دستگاه IC میزان یون ها اندازه گیری شد. با استفاده از نرم افزار Stata12، آنالیز رگرسیون خطی بین یون ها انجام شد تا ترکیبات عمده تشکیل دهنده یون های ذرات مشخص گردد، همچنین بمنظور تعیین منابع احتمالی انتشار ذرات PM10، از مدل چرخشی واریماکس استفاده شد.یافته ها: مجموع غلظت یون های محلول در آب موجود در ذرات TSP و PM10 هوای محیطی شهر تبریز به ترتیب برابر 20.77±20.33 و  16.04±14.08mG/M3بدست آمد. در ذرات TSP و PM10 یون های سولفات (8.69±5.79mg/m3) و نیترات (8.47±7.9mg/m3) عمده ترین یون های محلول در آب موجود در ذرات بوده و یون های کلسیم و سدیم در مرتبه بعدی قرار داشتند.نتیجه گیری: نتایج مدلسازی مشخص نمود که ذرات معدنی ناشی از خاک حاشیه شهر و ذرات ثانویه ناشی از احتراق سوخت ها به همراه تعلیق مجدد ذرات از خاک های آلوده منبع انتشار حدود 80 درصد از ذرات معلق PM10 منطقه شهری هستند.

زمینه و هدف: نقش آب زیرزمینی به خصوص در مناطق کویری به منظور تامین آب شرب همواره مورد توجه بوده است. لیکن مطالعات و تصمیم گیری در خصوص استحصال آب از این منبع آب هزینه بر و دشوارتر از منابع سطحی است. بنابراین لزوم توجه به روش های نوین تصمیم گیری در این زمینه مانند پهنه بندی اهمیت می یابد. با توجه به اثرات متفاوت پارامترهای شیمیایی آب در کیفیت نهایی آن، کاربرد روش های تصمیم گیری چند معیاره و فازی مانندAHP ، FAHP، ANP و FANP منجر به تهیه نقشه های دقیق تری در این زمینه می گردد. هدف این پژوهش پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از روش های ANP و FANP و مقایسه نتایج روش های AHP و FAHP با ANP و FANP است. بدین منظور تحقیق حاضر با هدف پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان طبس واقع در شرق ایران با عرض جغرافیایی 33’19o تا 33o50’ شمالی و طول جغرافیایی 60’42o تا 63o12’ شرقی انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه پارامترهای Mg، Ca، SO4، Cl، TDS، EC و TH مورد مطالعه قرار گرفتند. ابتدا نقشه های رستری هر پارامتر تهیه و این نقشه ها به لایه های فازی تبدیل گردیدند. سپس لایه های مورد نظر با اعمال وزن های بدست آمده از روش های AHP و ANP تلفیق شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین اوزان در روش ANP به پارامترهای (0.172)cl، (0.161)Mg و (0.159) EC اختصاص داشت. بیشترین اوزان در روش AHP نیز به پارامترهای  (0.457)cl، (0.163)TDS و (0.114) EC اختصاص یافت. همچنین غلظت کلیه پارامترهای مورد بررسی در نقشه های پهنه بندی و فازی شده از سمت شرق و جنوب شرقی به شمال غربی افزایش نشان داد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده و جهت جریان، کیفیت آب زیرزمینی با حرکت در آبخوان (از سمت جنوب و شرق به شمال غربی) کاهش یافت. بنابراین قسمت های شرق و جنوب شرقی به عنوان مناطق مطلوب جهت تامین آب شرب مشخص شد. مساحت این مناطق در روش های AHP، ANP، FAHP و FANP به ترتیب 22.12، 25.08، 57.35 و 58.24 درصد از کل آبخوان را شامل می شود.

زمینه و هدف: مواجهه انسان با مواد شیمیایی مانند فلزات سنگین می تواند از طریق مصرف آب آشامیدنی صورت گیرد. کروم به دلیل نقش در بروز اثرات سرطانزایی و غیر سرطانزایی در انسان اهمیت دارد. در این مطالعه ریسک سرطانزایی و خطر غیرسرطانزایی کروم ناشی از مصرف آب های بطری شده توزیع شده در سراسر کشور، مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: میزان نسبت خطر (HQ) و ریسک مازاد سرطان (ELCR) محاسبه گردید. مقادیر HQ و ELCR بر مبنای متغیرهای ورودی شامل غلظت آلاینده، میزان سرانه مصرف آب، وزن بدن، دز مرجع، ضریب در دسترسی زیستی و ضریب منبع آلودگی، با استفاده از تکنیک Monte-Carlo شبیه سازی و تعیین گردید.یافته ها: میانگین مقدار کروم در آب برابر 4.79±2.32mg/L برآورد شد. مقدار نسبت خطر غیر سرطانی این فلز در گروه های سنی زیر 2 سال، بین 2 تا 6 سال، بین 6 تا 16 سال و بیشتر از 16 سال به ترتیب برابر 0.000354، 0.00292، 0.00236 و 0.00147 و ریسک سرطانزایی به ترتیب 4.04´10-11، 5.99´10-10، 8.61´10-10 و 2.34´10-9 تعیین گردید.نتیجه گیری: با توجه به مقادیر غلظت کروم در آب های بطری شده در ایران و مقادیر HQ و ELCR برآورد شده، امکان بروز اثرات غیر سرطانزایی و احتمال بروز سرطان ناشی از کروم در اثر مصرف آب های بطری شده بسیار پایین بوده و حضور این آلاینده در آب های بطری شده خطری را متوجه مصرف کنندگان در هیچ یک از گروه های سنی نمی کند.

زمینه و هدف: افزایش روز افزون آلاینده های هوا و به تبع آن تاثیر نامطلوب بر کیفیت زندگی سبب شده تا استفاده از شاخص های کیفیت هوا به منظور تعیین میزان واقعی آلاینده ها به عنوان یکی از اقدامات مهم و موثر در اطلاع رسانی کیفیت هوا بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف این مطالعه طراحی و تدوین سامانه نرم افزاری مناسب جهت محاسبه شاخص بهداشتی کیفیت هوا (AQHI) است که با رویکردی نوین به محاسبه اثرات بهداشتی ناشی از حضور چندین آلاینده (no2، o3، pm10، pm2.5) بطور همزمان می پردازد.روش بررسی: شاخص بهداشتی کیفیت هوا (AQHI) در سال 2001 با همکاری محیط زیست کانادا و بهداشت کانادا توسعه یافته است و هدف این مطالعه طراحی و کدنویسی این نرم افزار در محیط Visual Basic. Net و سپس آزمون نرم افزار با استفاده از بانک اطلاعاتی 6 ایستگاه سنجش آلودگی هوا تهران شامل ایستگاه های اقدسیه، ستاد بحران، شهرداری منطقه 4، گلبرگ، پارک رز و شهرداری منطقه 11 است.یافته ها: این برنامه به صورت یک بسته نرم افزاری قابل نصب بر روی کامپیوتر با امکان تهیه خروجی از نرم افزار بصورت فایل اکسل ارائه شده است. همچنین صحت عملکرد نرم افزار با انجام آزمون با داده های واقعی مورد ارزیابی و تایید قرار گرفت.نتیجه گیری: نتایج حاصله نشان می دهند که نرم افزار AQHI که در این مطالعه ارائه گردید، می تواند به عنوان ابزاری سودمند در راستای ارزیابی کیفیت هوا مورد استفاده قرار بگیرد.

زمینه و هدف: بیماری مالاریا که در ایران نیز به عنوان یکی از مشکلات سلامت عمومی کشور مطرح بوده تا حدود زیادی وابسته به شرایط آب و هوایی است. این وابستگی هم از جهت پشه انتقال دهنده بیماری و هم از جهت طول فازهای تکاملی مختلف انگل پلاسمودیوم است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر الگوی جوی-اقیانوسی نوسان جنوبی، به عنوان یک عامل تاثیرگذار در شرایط آب و هوایی کشور، در رخداد بیماری مالاریا به عنوان یک بیماری متاثر از شرایط آب و هوایی، در ایران است.روش بررسی: در این راستا داده های مربوط به الگوی نوسان جنوبی از سایت دانشگاه East Angelia برای دوره آماری 1352 تا 1390 اخذ گردید. داده های مربوط به رخداد سالانه بیماری مالاریای کل کشور نیز از منابع زیربط بدست آمد. برای تحلیل ارتباط داده های مذکور، از تحلیل همبستگی Pearson در سطح اطمینان 0.95 (P-value=0.05) به صورت ماهانه و سالانه استفاده گردید. در نهایت برای ارزیابی تاثیر فازهای سرد و گرم این الگوی کلان مقیاس جوی، داده های رخداد بیماری بر اساس فازهای مذکور ماهانه تفکیک شده و با اجرای آزمون پارامتریکT-student  دو طرفه مستقل، معنی دار بودن تفاوت داده های رخداد بیماری در فاز های گرم و سرد ENSO، بررسی گردید.یافته ها: نتایج گویای آن بود که داده های رخداد سالانه بیماری مالاریا در ایران، اولا دارای همبستگی معکوسی با شاخص ENSO است و ثانیا این همبستگی تنها برای ماه های May و October معنی دار است و برای ماه های دیگر همبستگی معنی داری مشاهده نگردید. نتایج اجرای آزمون T-student دو طرفه مستقل بر روی دو سری تعداد موارد بیماری تفکیک شده بر اساس فازهای گرم و سرد ENSO در ماه های May و October گویای آن بود که در سال هایی که همراه با فاز گرم (El Niño) ENSO است، رخداد بیماری در کشور بطور متوسط تا 20 درصد بالاتر از سال هایی است که در ماه های October و May آنها فاز سرد ENSO یعنی La Niña حاکم بوده است.نتیجه گیری: ENSO به عنوان یکی از چندین شاخص پیوند از دور تاثیرگذار در آب و هوای ایران، می تواند تغییرات نسبتا محسوسی در رخدادهای سالانه مالاریا و برخی دیگر از بیماری های حساس به اقلیم ایجاد کند.

زمینه و هدف: سلامتی انسان بیش از هر چیز، به آب شرب سالم و بهداشتی بستگی دارد. در دشت بیلوردی تنها منبع آب شرب مصرفی، آب های زیرزمینی است که در بعضی نقاط از کیفیت پایینی برخوردار است، لذا آب شرب این منطقه از نظر کیفیت نیاز به بررسی دقیق دارد و در این تحقیق، با دو روش فازی و قطعی مورد ارزیابی قرار گرفت.روش بررسی: در مهر سال 1392 تعداد 15 نمونه از نقاط مختلف دشت بیلوردی برداشته شدند و غلظت کاتیون ها و آنیون های اصلی، نیترات، فلوئور و برخی پارامترهای فیزیکی آب در آزمایشگاه آب شناسی دانشگاه تبریز اندازه گیری شدند. جهت بررسی کیفیت شرب، نخست از دیاگرام شولر در محیط GWW و سپس از سیستم استنتاج فازی در محیط MATLAB استفاده کرده و نتایج آنها با هم مقایسه شدند.یافته ها: بر اساس نتایج، در روش قطعی، کیفیت آب شرب در بازه خوب تا کاملا نامطبوع دسته بندی شد ولی در روش فازی، علاوه بر بیان کیفیت آب، درصد قابلیت شرب نمونه ها نیز ارائه شد، بطوری که شش نمونه با درصد اطمینان 13.8 تا 14.7، پنج نمونه با درصد اطمینان 50 و چهار نمونه با درصد اطمینان 73 تا 85، به ترتیب در گروه های غیرقابل قبول، قابل قبول و مطلوب برای شرب قرار گرفتند.نتیجه گیری: نتایج، حاکی از دقت و توانایی بالای روش فازی نسبت به روش قطعی است، چون عدم قطعیت های موجود در مراحل مختلف نمونه برداری، آنالیز و تحلیل نتایج را پوشش می دهد و همه پارامترهای موثر بر کیفیت آب را در ارزیابی لحاظ می کند، همچنین برای قابلیت شرب آب، درصد اطمینان ارائه می دهد.

زمینه و هدف: افزایش روزافزون جمعیت و احداث ساختمان های بلند، وجود آلاینده های محیطی در شهرها را دو چندان کرده است. از طرفی نیز افراد برای رفع نیازهای زیستی خود بیش از گذشته از محیط های باز شهری استفاده می کنند. در این راستا عوامل مختلفی همچون پوشش های متنوع گیاهی و وجود جریان های مستمر باد می تواند نقش قابل توجهی در پراکنش ذرات آلاینده داشته باشد. مطالعه حاضر نیز در این زمینه و با هدف بررسی تاثیر انواع پوشش گیاهی و بام سبز از نظر ارتفاع و تراکم، بر چگونگی پراکنش آلاینده ها، با شناخت جریان های هوای شهری (شیراز) انجام شد.روش بررسی: در راستای این هدف از روش، مطالعات کتابخانه ای، تحلیلی- توصیفی و همچنین شبیه سازی رایانه ای با استفاده از روش محاسبات دینامیک سیالات Computational Fluid (Dynamics (CFD)) در نرم افزار Envi-met استفاده شد.یافته ها: با توجه به لزوم بکارگیری پوشش گیاهی در سطوح شهری، بررسی نتایج جابجایی عمودی ذرات با وجود پوشش های گیاهی با تاج (ارتفاع) کوتاه، متوسط و بلند و مقایسه با مدل پایه (بدون پوشش گیاهی) نشان داده است که وجود پوشش گیاهی با تاج متوسط با داشتن اختلاف 7.65m2/s (جابجایی عمودی ذرات) نزدیک ترین مدل به مدل پایه و بهینه ترین حالت برای پراکنش هرچه بیشتر آلاینده های محیطی است.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد، استفاده از بام سبز در ساختمان ها، میزان جابجایی افقی ذرات آلاینده هوا را افزایش و جابجایی عمودی آنها را کاهش می دهد و با استفاده هر چه بیشتر از این عنصر، می توان معماری و شهرسازی را به سمت پایداری پیش برد.

زمینه و هدف: میزان ضایعات پسته تولیدی در ایران، سالانه حدود 1.35´105ton است که در صورت مدیریت نامناسب می تواند سبب ایجاد مشکلات زیست محیطی گردد. هدف از این مطالعه بررسی فرایند تولید کمپوست راکتوری ضایعات حاصل از فرآوری پسته با تیمارهای مختلف کود گاوی و لجن فاضلاب شهری به عنوان روشی برای بازیافت آن است.روش بررسی: ضایعات پسته به نسبت وزنی 5.5 به 10 (لجن آبگیری شده فاضلاب شهری به ضایعات پوست گیری پسته) و نسبت وزنی 1 به 10 (کود گاوی به ضایعات پوست گیری پسته) برای رسیدن به نسبت کربن به ازت 25 به 1 با هم ترکیب شدند. پارامترهای pH، EC، درصد رطوبت، جامدات کل، جامدات فرار، خاکستر، کربن آلی، دما و فنل اندازه گیری شدند.یافته ها: طی فرایند 60 روزه کمپوست سازی راکتوری، ضایعات پسته با تیمار کود گاوی نسبت کربن به ازت از 25:1 به 13:1 و لجن آبگیری شده فاضلاب شهری از 25:1 به 14:1 و فنل در تیمار کود گاوی از 4980 ppm به 254 ppm و در تیمار لجن آبگیری شده فاضلاب شهری از 6100 ppm به 254 ppm رسید. حداکثر درجه حرارت در تیمار کود دامی و لجن آبگیری شده فاضلاب به ترتیب طی فرایند کمپوست به 50oc و 48.9oc رسید.نتیجه گیری: نتایج نشان داد کمپوست تولیدی با تیمار کود گاوی در مقایسه با تیمار لجن آبگیری شده فاضلاب به علت تجزیه مناسب تر مواد آلی دارای ارزش کودی بالاتری بود.

زمینه و هدف: راکتور بافل دار بی هوازی با توجه به مزایایی مانند هزینه ساخت و راهبری کمتر نسبت به روش های هوازی تصفیه فاضلاب بویژه برای جوامع کوچک مورد توجه است. با وجود این، نیاز است این سامانه برای ارتقا و غلبه بر محدودیت هایش مطالعه گردد. هدف اصلی این تحقیق بررسی کارایی راکتورهای بافل دار بی هوازی با بستر مدیای ثابت (FABR) و چرخان (RABR) در مقیاس آزمایشگاهی و شرایط میدانی برای تصفیه فاضلاب شهری و تعیین عملکرد هرکدام با توجه به تامین استانداردهای دفع پساب است.روش بررسی: این مطالعه در تصفیه خانه فاضلاب شهر خوی انجام گردید. راکتور FABR به مدت 267 روز با زمان ماند هیدرولیکی 18-48h و راکتور RABR به مدت 90 روز با چرخش بستر مدیای 50-10rpm راهبری شد. تغذیه راکتورها به صورت درخط از کانال فاضلاب بود. از ورودی و خروجی سامانه ها نمونه برداری ترکیبی 24 ساعته به تعداد 224 بار انجام و پارامترهای COD، BOD، TSS، VSS، TKN،TP  اندازه گیری گردید.یافته ها: راه اندازی راکتور 107 روز طول کشید. خروجی راکتور FABR در زمان ماند 18-48h به ترتیب حذف 93-80 درصد COD، 10-21 درصد TKN و 30-21 درصد فسفات بود و در همه شرایط به استاندارد خروجی TSS و با HRT بهینه 36h به استاندارد خروجی COD و BOD رسید. RABR در زمان ماند 24h و دور 50rpm به این استانداردها رسید ولی در هیچکدام از زمان های ماند نتوانست استاندارد خروجی مواد مغذی را تامین کند.نتیجه گیری: FABR سامانه مناسبی برای تصفیه فاضلاب شهری هست اما با توجه به حذف ناکافی مواد مغذی ضروری است، پساب خروجی آن با یک روش هوازی تصفیه تکمیلی گردد و یا با توجه به مفید بودن خروجی راکتور در آبیاری زمین هایی با خاک کشاورزی فقیر بصورت زیرسطحی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: مواد فتوکاتالیستی به علت کاربرد گسترده ای که در حفاظت از محیط زیست دارند به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته اند. هدف این تحقیق بررسی و مطالعه آنالیز آماری فعالیت فتوکاتالیستی نانوذرات ZnO و SnO 2 جهت حذف آلاینده متیل اورانژ از آب است.روش بررسی: نانوذرات ZnO و SnO2 به ترتیب به روش سل-ژل و شیمیایی سنتز شدند و متیل اورانژ به عنوان آلاینده مورد نظر انتخاب شد. تاثیر غلظت نانوذرات جهت حذف آلاینده در محدوده 0.25، 0.5 و 1 درصد وزنی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تاثیر میزان تابش دهی، سوسپانسیون حاوی آلاینده و نانوذرات در مدت زمان های متفاوت و در محدوده 5 تا 25min تحت تابش قرار گرفت. نتایج حاصل با استفاده از نرم افزار MSTATC. Ver 1.42 و آزمون آماری چند دامنه ای دانکن (Duncan’s multiple range test) مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز واریانس کارایی حذف متیل اورانژ نشان داد که در سوسپانسیون های حاوی ZnO و SnO2، زمان تابش دهی، غلظت نانوذرات و اثر متقابل آنها در سطح احتمال 5 درصد دارای تاثیر معنی داری بر روی حذف فتوکاتالیستی متیل اورانژ هستند. همچنین با افزایش زمان تابش دهی از 5 تا مدت 25min میزان حذف آلاینده در سوسپانسیون حاوی ZnO و SnO2 به ترتیب به 97.42 درصد و 69.55 درصد می رسد. بررسی تاثیر غلظت نانوذرات بر روی میزان حذف متیل اورانژ نیز نشان دهنده افزایش میزان فعالیت فتوکاتالیستی نانوذرات با افزایش غلظت است.نتیجه گیری: طبق نتایج بدست آمده مشاهده شد که میزان فعالیت فتوکاتالیستی ZnO نسبت به SnO2 بیشتر است. بنابراین استفاده از ZnO جهت حذف آلاینده موثرتر است.