روان شناسی کاربردی
سال:1391 | دوره:6 | شماره:2 (پیاپی 22) |تعداد مقالات:14

هدف: هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر الگوی فراشناختی ذهن آگاهی انفصالی بر افسردگی پس از زایمان بود.روش: روش پژوهشی از نوع آزمایشی بود که به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 2 ماهه همراه با گروه آزمایش و گروه گواه از دی ماه 1389 تا اردیبهشت ماه 1390 انجام شد. به منظور انجام این پژوهش، 30 بیمار زن مبتلا به افسردگی پس از زایمان به شیوه تصادفی ساده و از بین 121 بیماری که در سال 1389 پس از زایمان به بیمارستان درمانگاه اصفهان مراجعه و پس از پرکردن پرسشنامه افسردگی بک تشخیص افسردگی گرفتند (حداقل نمره 7 - 5 از پرسشنامه افسردگی بک) انتخاب شدند و به صورت تصادفی در 2 گروه آزمایشی (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار داده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارت از پرسشنامه افسردگی بک (1996) بود. پرسشنامه در سه مرحله قبل، بعد و دو ماه پس از مداخله (مرحله پیگیری)، در دو گروه مورد استفاده قرار گرفت. گروه آزمایش طی 8 جلسه هفتگی یک ساعته تحت درمان گروهی مبتنی بر الگو فراشناختی ذهن آگاهی انفصالی قرار گرفتند. داده های حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج به دست آمده از مراحل پس آزمون و پیگیری نشان داد درمان گروهی مبتنی بر الگوی فراشناختی ذهن آگاهی انفصالی می تواند افسردگی پس از زایمان را کاهش دهد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، استفاده از درمان گروهی مبتنی بر الگوی فراشناختی ذهن آگاهی انفصالی به منظور کاهش افسردگی پس از زایمان پیشنهاد می گردد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر تمرکز بر خودپنداره بر تعدیل کنندگی عزت نفس در فرایندهای ناهماهنگی شناختی بود.روش: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود. به دلیل وجود 4 گروه در این آزمایش و لزوم حضور حداقل 15 نفر در هر گروه، از جامعه 400 نفری دانشجویان ساکن در خوابگاه پسرانه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، 60 نفر با روش نمونه گیری در دسترس (به دلیل عدم دسترسی به فهرست اسامی آن ها) انتخاب و با اجرای مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965) به دو گروه دارای عزت نفس بالا و پایین تقسیم و هر یک از این گروه ها نیز به طورتصاوفی در دو گروه متمرکز برخود و نامتمرکز برخود جایگزین شد. آن ها در پارادایم ایفای نقش/ ناهماهنگی (نایل، کورل، دریک، گلن، اسکات و استاکی (2001) شرکت کردند که در آن، یکی از افراد محبوب و مورد علاقه شان درخواست کودکی 10 ساله را رد و توجیه ناکافی برای آن ارائه می کرد.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد در شرایط متمرکز برخود، برخلاف شرایط نامتمرکز، محبوبیت فرد موردعلاقه در شرکت کنندگان دارای عزت نفس بالا به طور معناداری بیش از شرکت کنندگان دارای عزت نفس پایین کاهش یافت.نتیجه گیری: اثر عزت نفس در کاهش ناهماهنگی، زمانی رخ می دهد که افراد بر خودپنداره متمرکز شده باشند. ازاین رو ارائه راه کارهای مواجهه با ناهماهنگی شناختی و تعارض های ناشی از آن باید مطابق با سطح عزت نفس و با برجسته کردن نقش خود افراد همراه باشد.

هدف: این پژوهش، به منظور تعیین اثربخشی روش تصحیح نارساخوانی دیویس بر عملکرد خواندن دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی نارساخوان انجام گرفت.روش: پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. تعداد کل جامعه آماری پژوهش 55 هزار و 824 دانش آموز عادی سوم دبستان بود که از بین آن ها 20 دانش آموز نارساخوان به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب، و به روش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شد. ابزارها عبارت از فهرست وارسی شناسایی کودکان نارساخوان انجمن روان پزشکی آمریکا (1384)، مقیاس هوش وکسلر کودکان 1969، و آزمون خواندن و نارساخوانی کرمی نوری و مرادی (1384) بود. گروه آزمایش برنامه مداخله دیویس 1994 را در 16 جلسه نیم ساعتی به صورت انفرادی دریافت کرد. پس از پایان مداخله، از هر دو گروه، آزمون خواندن و نارساخوانی به اجرا در آمد. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کواریانس تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد، روش دیویس بر عملکرد خواندن کودکان نارساخوان موثر است. این نتایج در پیگیری یک سال و سه ماهه نیز تایید شد.نتیجه گیری: روش دیویس روش موثری برای بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان به نظر می رسد. با این روش حیطه های مختلف خواندن این دانش آموزان را می توان تقویت کرد. بنابراین معلمان و درمانگران می توانند، روش دیویس را به عنوان یک مداخله اثربخش برای دانش آموزان نارساخوان به کارگیرند، و مشکلاتی مانند عدم توجه و تعادل آن ها را نیز بر طرف سازند.

هدف: هدف از انجام این مطالعه تعیین رابطه احتمالی نام شخصی افراد با حرمت خود و خودپنداره آن ها بوده است.روش: روش مطالعه مقطعی و جامعه پژوهشی این مطالعه کلیه دانشجویان در سه دانشگاه دولتی تهران، علامه طباطبایی و شهید بهشتی در شهر تهران (به تعداد تقریبی 60000 دانشجو) بود. از میان آن ها 404 نفر (224 مرد، 180 زن) از دانشجویان به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به یک پرسشنامه محقق ساخته پیرامون نظرات و احساسشان نسبت به نام شخصی خود و همچنین مقیاس حرمت خود روزنبرگ (1965) و مقیاس خودپنداره ساراسوات (1984) پاسخ دادند. داده ها به وسیله آزمون تی استودنت و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که نمرات افراد تک اسمی در مقیاس حرمت خود و خود پنداره نسبت به آن هایی که در خانواده و توسط دوستان و همسالان با دو یا چند نام مورد خطاب قرار می گیرند، به طور معناداری بالاتر است. به علاوه افرادی که احساس خوشایندی نسبت به نام خود داشتند و آن هایی که نام خود را هم سنخ با خود و خانواده خویش می دانستند، نسبت به گروه مقابل خود، در مقیاس حرمت خود و خودپنداره نمرات بالاتری کسب کردند.نتیجه گیری: به نظر می رسد که نام شخصی هر فرد به عنوان جلوه بیرونی حرمت خود و خودپنداره او در حکم لباس اجتماعی و یکی از ابعاد پرارجاع در زندگی هر انسانی، با کیفیت حرمت خود و خودپنداره افراد رابطه دارد. نتایج این مطالعه پیامدهای عمیق و گسترده انتخاب نام برای فرزندان توسط والدین را برجسته می سازد.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین روند تحول سبک های هویت در دختران 12 تا 18 ساله و رابطه آن با خوش بینی و عزت نفس انجام شد.روش: روش این پژوهش پس رویدادی بود و 138 نفر از مجموع 9438 نفر دانش آموز دختر پایه های اول راهنمایی تا چهارم متوسطه شهر بجنورد با روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های سبک های هویت برزونسکی (1992)، عزت نفس روزنبرگ (1967) و جهت گیری زندگی شی یر و همکاران (1994) را تکمیل کردند. داده ها با روش های آمار توصیفی و تحلیل واریانس یک راهه و دو راهه تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد میانگین خوش بینی و عزت نفس دختران دارای سبک هویت اطلاعاتی در سنین مختلف، بیشتر از سایرین است. میزان خوش بینی دختران در سنین مختلف با یکدیگر تفاوت نداشت اما بر اساس سبک هویتی، در میزان خوش بینی آن ها تفاوت مشاهده شد. تفاوت نمره عزت نفس دختران بر حسب سن، سبک هویتی و اثر تعاملی آن نیز معنادار بود.نتیجه گیری: نمره خوش بینی و عزت نفس دختران دارای سبک هویت اطلاعاتی، با افزایش سن، پس از یک روند نزولی در سنین پایانی راهنمایی، مجددا روند صعودی به خود می گیرد. اما در دختران دارای سبک هویت هنجاری و سردرگم/ اجتنابی، نمره خوش بینی و عزت نفس در سنین پایانی دبیرستان دچار افول می شود. بر این اساس اتخاذ تدابیر مشاوره ای ویژه این دختران در سنین پایانی راهنمایی و دبیرستان لازم و ضروری به نظر می رسد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین نقش حالت فراشناختی و مولفه های آن در خود نظم جویی دانش آموزان بود.روش: پژوهش از نوع همبستگی و جامعه شامل 31263 نفر دانش آموز دبیرستانی بود. بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای، 139 دانش آموز شامل 64 پسر، 75 دختر از مناطق 2 و 6 شهر تهران انتخاب شدند و به پرسشنامه حالت فراشناختی اونیل و عابدی، 1996 و پرسشنامه خودنظم جویی پنتریچ و دی گروت، 1990 پاسخ دادند. داده ها با استفاده از رگرسیون چند گانه و تحلیل واریانس چند متغیری یک راهه تحلیل شد. یافته ها: یافته ها رابطه مثبت حالت فراشناختی و خود نظم جویی را نشان داد به گونه ای که مولفه های حالت فراشناختی شامل آگاهی فراشناختی، راهبرد شناختی، خود بازبینی و برنامه ریزی 57 درصد از واریانس خودنظم جویی را پیش بینی می کردند. علاوه براین، تفاوت بین دانش آموزان دختر و پسر در مولفه برنامه ریزی معنادار بود و دختران وضعیت بهتری در این مولفه نسبت به پسران داشتند. ولی تفاوت آن ها در سایر مولفه های فراشناختی، معنادار نبود.نتیجه گیری: با توجه به رابطه مثبت حالت فراشناختی با خودنظم جویی، آموزش مولفه های حالت فراشناختی می تواند در افزایش بازبینی فراشناختی، کنترل فراشناختی و خودنظم جویی دانش آموزان موثر باشد و پیشرفت تحصیلی آن ها را تسهیل کند.

هدف: هدف این پژوهش مقایسه تاثیرپذیری اهداف شغلی زنان و مردان گروه های ریاضی فنی و علوم انسانی از تصورات قالبی جنس- رشته شخصی و غیرشخصی بود. علاوه بر این، اهمیت جنس و همانندسازی گروه رشته ای ضمنی به عنوان تعدیل گرهای این اثرات آزمون شد.روش: روش پژوهش همبستگی بود. از میان 700 نفر دانشجویان سال سوم و بالاتر دوره کارشناسی علوم انسانی و ریاضی فنی دو دانشگاه صنعتی شریف و تهران در سال 1389، 192 نفر (نیمی زن، نیمی از هر گروه رشته) با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شد. تصور قالبی و همانندسازی ضمنی با گروه رشته خود با استفاده از آزمون رایانه ای تداعی ضمنی گرینوالد، مک قی و شوارتز (1998) سنجیده شد. به علاوه، از آزمودنی ها در مورد اهمیت جنس و هدف شغلی شان سوال شد. برای تحلیل داده ها از رگرسیون سلسله مراتبی به طور جداگانه در هر گروه رشته استفاده شد.یافته ها: در گروه ریاضی-فنی، تعامل جنس و همانندسازی گروه رشته ای تمایل به شغل گزینی در رشته فعلی را پیش بینی کرد، درحالی که در گروه علوم انسانی، تعامل سه راهه جنس و تصور قالبی شخصی و اهمیت جنس پیش بین آن بود. هر دو اثر در جهت مورد انتظار بود.نتیجه گیری: دانشجویان دو گروه رشته از نظر نوع تصور قالبی تاثیرگذار (غیرشخصی در ریاضی فنی در مقابل شخصی در علوم انسانی) و تعدیل گر اثر آن (همانندسازی گروه رشته ای در ریاضی فنی درمقابل اهمیت جنس در علوم انسانی) با یکدیگر متفاوتند. این یافته توسط دیرینه بودن حضور اکثریتی مردان در ریاضی فنی در مقابل اخیرتر بودن حضور اکثریتی زنان در علوم انسانی قابل تبیین است. نتایج این پژوهش در تشخیص دانشجویان آسیب پذیر و طراحی مداخلات با هدف کاهش اثرات منفی تصورات قالبی جنسیتی بر انتخاب های شغلی آنان کاربرد دارد.