روان شناسی کاربردی
سال:1390 | دوره:5 | شماره:4 (پیاپی 20) |تعداد مقالات:8

هدف: این مطالعه با هدف تعیین میزان تاثیر آموزش بخشایش بر خشم و مولفه های آن در افراد متاهل انجام گرفت.روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با گروه آزمایش و گواه و استفاده از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه تمامی افراد متاهل ساکن شهرستان زاهدان که با نمونه گیری در دسترس از میان آن ها 140 آزمودنی انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه 70 نفری آزمایش و گروه گواه جایگزین شد. ابزار سیاهه بروز حالت- صفت خشم اسپیلبرگر 1998 شماره 2 بود. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 6 جلسه 90 دقیقه ای هفته ای یک بار آموزش بخشایش را دریافت کرد و گروه گواه در فهرست انتظار بود. داده ها با آزمون آماری تحلیل واریانس مختلط (اندازه گیری مکرر) و شاخص های آمار توصیفی تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشانگر اثربخشی معنادار آموزش بخشایش برکاهش میزان خشم و مولفه های آن شامل صفت خشم، بروز بیرونی، بروز درونی خشم، کنترل برونی، کنترل درونی خشم، در پس آزمون و پیگیری در چهار ماه پس از آزمایش بود.نتیجه گیری: پژوهش حاضر می تواند کاربرد هایی برای درمانگران خانواده جهت کاهش خشم با استفاده از آموزش بخشایش داشته باشد. پیشنهاد می گردد بسته آموزشی بومی شده ای در زمینه بخشایش طراحی و تاثیر آن بر متغیر های فوق در مقایسه با بسته آموزشی حاضر بررسی شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی درمان دلبستگی مادران بر علائم فزون اضطرابی دختران دارای مشکلات دلبستگی آن ها بود.روش: روش پژوهش تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری و نمونه هدف 32 دانش آموز از جامعه 388 نفری دانش آموزان مقطع دوم و چهارم ابتدایی شهر اصفهان در سال 1389 بود که بیشترین نمره را در مشکلات دلبستگی و علائم فزون اضطربی به دست آوردند و مادران آن ها نیز در پژوهش شرکت داده شدند. از پرسشنامه مشکلات دلبستگی راندولف (1997) و سلامت روان کودکان انتاریو (1987) استفاده شد. جلسات درمانی به صورت 10 جلسه گروهی در مورد مادران انجام و تاثیر آن بر میزان فزون اضطرابی دخترانشان بررسی شد.یافته ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر دلبستگی مادران باعث کاهش علائم فزون اضطرابی و در نتیجه بهبود دخترانشان در پس آزمون و در پیگیری یک ماهه شد. این میزان از کاهش علائم در شرکت کنندگان گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه نیز معنادار بود.نتیجه گیری: درمان دلبستگی مادران راهبردهای کارآمد و سودمندی را برای درمان اختلال فزون اضطرابی کودکانی که از مشکلات دلبستگی رنج می برند، در اختیار والدین و مراکز رواندرمانی کودکان قرار می دهد.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه خودکارآمدی، اختلال هیجانی و احساس تنهایی در دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری و عادی انجام شد.روش: روش پژوهش پس رویدادی و جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی چهار ناحیه آموزش و پرورش استان البرز در سال تحصیلی 89-1388 بود که به روش تصادفی از بین آن ها ناحیه 3 و از این ناحیه 40 دانش آموز 12-9 ساله دچار ناتوانی یادگیری انتخاب و با 40 دانش آموز عادی همتا شد. ابزار پژوهش پرسشنامه خودکارآمدی بندورا (2000)، پرسشنامه نسخه معلم راتر 1967 و مقیاس احساس تنهایی آشر، هامیل و رشاو (1984) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت میزان خودکارآمدی، اختلال هیجانی و احساس تنهایی در دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری و عادی معنادار، به گونه ای که خودکارآمدی در دانش آموزان عادی و اختلال هیجانی و احساس تنهایی در دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری بیشتر بود.نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر نتیجه می شود که با افزایش خودکارآمدی دانش آموزان دچار ناتوانی یادگیری می توان اختلال هیجانی و احساس تنهایی آن ها را کاهش داد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی برنامه آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان صورت گرفت.روش: روش پژوهش نیمه تجربی با گروه آزمایش، گواه، پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 4 ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان سوم تا پنجم مقطع ابتدایی دارای مشکلات رفتاری شهر تهران در سال تحصیلی 90-89 و نمونه پژوهش شامل والدین 18 کودک دارای مشکلات رفتاری بود که به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب و پس از پاسخگویی به پرسشنامه اختلال رفتاری راتر 1975 به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شد. والدین کودکان گروه آزمایش برنامه آموزش والدین را در 8 جلسه 60 دقیقه ای در 2 ماه دریافت کرد، اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از روش آماری کوواریانس تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که مشکلات رفتاری آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری کاهش یافت، به علاوه پس از گذشت 4 ماه نتایج مداخله در کودکان گروه آزمایشی پایدار بود.نتیجه گیری: برنامه آموزش والدین راهبردی موثر برای کاهش مشکلات رفتاری کودکان است. بر مبنای نتایج این پژوهش به مشاوران و روان شناسان کودک می توان پیشنهاد نمود که با استفاده از این برنامه آموزشی در کاهش مشکلات رفتاری کودکان بکوشند.

هدف: مطالعه حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری اندازه گیری فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا اندلر و پارکر (1999) در والدین کودکان عادی و استثنایی انجام شد.روش: در مطالعه همبستگی حاضر 800 والد (400 والد کودکان عادی و 400 والد کودکان استثنایی)، به نسخه کوتاه فهرست مقابله و نسخه کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ رامستد و جان (2007) پاسخ دادند. به منظور آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری ساختار عاملی فهرست مقابله از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل عامل تاییدی و تحلیل عامل تاییدی چندگروهی استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از چرخش واریمکس نشان داد که فهرست مقابله در والدین از سه سبک مقابله مساله مداری، اجتنابی بودن و هیجان مداری تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عامل تاییدی بر پایه نرم افزار لیزرل وجود عوامل سه گانه را در دو گروه تایید کرد. نتایج روایی بین گروهی، هم ارزی ساختار سه عاملی فهرست مقابله را در دو گروه نشان داد. ضرایب همبستگی بین زیرمقیاس های مقابله با عامل شخصیتی روان رنجورخویی، روایی همگرای آن را تایید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ برای سه عامل مساله مداری، اجتنابی بودن و هیجان مداری در والدین کودکان عادی و استثنایی نشان داد که نسخه کوتاه فهرست مقابله از پایایی قابل قبولی برخوردار است.نتیجه گیری: به واسطه هم ارزی ساختار عاملی و اعتبار فهرست مقابله در والدین کودکان عادی و استثنایی، این فهرست ابزار معتبر و قابل استفاده ای برای سنجش سبک ترجیحی این دو گروه بزرگسال ایرانی در مواجهه با تجارب تنیدگی زای وابسته به نقش والدینی است.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثر بخشی تلفیق دو رویکرد شناخت درمانی و واقعیت درمانی گروهی بر رابطه مادر-فرزندی در دختران نوجوان بود.روش: روش پژوهش نیمه تجربی با پیش آزمون، پس آزمون، گروه آزمایش و گواه و جامعه آماری کلیه دختران دبیرستانی 15-16 ساله به تعداد 2346 نفر در سال تحصیلی 1389-1390 شهر شیراز بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 30 آزمودنی که در پرسشنامه رابطه ولی-فرزندی فاین، مورلند و شوبل، 1979 نمره میانگین پایین تر از میانگین کل (19.5) داشتند و در خانواده یکپارچه بودند، انتخاب و به دو گروه 15 نفری گواه و آزمایش تقسیم شدند. شناخت درمانی و واقعیت درمانی تلفیقی توسط پژوهشگران در سال 1389 در 8 جلسه یک ساعته هفته ای 1 بار به گروه آزمایش ارائه شد ولی گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد.یافته ها: نتایج نشان داد این روش درمانی تاثیر مثبت و معناداری بر رابطه مادر-فرزندی، گفت و شنود، عاطفه مثبت، سردرگمی نقش دختران نوجوان دارد، اما بر همانند سازی تاثیری ندارد. یک ماه بعد در زمان پیگیری نتایج همچنان پایدار بود.نتیجه گیری: از آنجا که در این پژوهش تلفیق فنون رویکردشناختی بک و واقعیت درمانی موجب باز سازی کیفیت روابط مادران و دختران نوجوان شد، می توان از آن در مدارس و سایر مراکز درمانی به عنوان روشی موثر برای ارتقا روابط مادر-فرزندی سود جست.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه بین حمایت اجتماعی و سبک های مقابله با تاب آوری در نوجوانان حومه شهر تهران بود.روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. 410 نوجوان از میان دانش آموزان مقاطع راهنمایی و دبیرستان مناطق حومه شهر تهران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های سبک های مقابله ای اندلر و پارکر (1990)، حمایت اجتماعی ادراک شده واکس، فیلیپس، هالی، تامپسون، ویلیامز و استوارت (1986) و تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) جمع آوری شد. داده ها با روش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد، همبستگی بین حمایت اجتماعی و سبک های مقابله با تاب آوری در نوجوانان مثبت و معنادار است (0.01>p). همچنین حمایت اجتماعی و سبک مقابله مساله محور قادر به پیش بینی تاب آوری است.نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان چنین نتیجه گیری کرد که افزایش حمایت اجتماعی نوجوانان مناطق حومه شهر تهران توسط خانواده شان و ارائه خدمات شهری توسط نهادهای ذیربط جهت حمایت هر چه بیشتر آنان، همچنین آموزش مهارت های اساسی و مفید مقابله با مشکلات می تواند نقش مهمی در افزایش تاب آوری نوجوانان داشته باشد.