شیلات
سال:1390 | دوره:64 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

در این تحقیق از فیله ماهی Thunnus albacares موسوم به تون زرد باله یا yellow fin tuna، 2 فرآورده خشک شیرین در آزمایشگاه تولید گردید. برای تولید نمونه اول از فیله خام و نمونه دوم از فیله پخته شده ماهی زردباله استفاده به عمل آمد. بر اساس نتایج آزمون های حسی نمونه اول از برنامه این تحقیق حذف و تعیین ارزش غذایی و زمان ماندگاری بر روی نمونه دوم صورت گرفت. میزان رطوبت، پروتئین، چربی و خاکستر این فرآورده به ترتیب 66.7%، 15.26، 8.5 و 10 درصد و از نظر آزمون های حسی مورد قبول کارشناسان چشایی قرار گرفت و بر اساس یک برنامه زمان بندی، به مدت 30 روز آزمایش های شمارش کلی باکتری، TVB-N، Peroxide Value و حسی بر روی نمونه به عمل آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که این فرآورده به مدت 15 روز در دمای 3 تا 4 درجه سانتیگراد در یخچال، دارای طعم، بو، مزه، رنگ و بافت مورد پسند کارشناسان چشایی بود. تعداد باکتری ها از 4.7´10 3 به 9´10 3 کلنی در گرم، TVB-N از 48.3 به 60.3 میلی گرم نیتروژن در صد گرم، گوشت ماهی، PV از 0.2 به 3.4 میلی اکی والان اکسیژن در کیلو رسید و سپس رو به کاهش گذاشت. بر اساس این نتایج زمان ماندگاری برای فرآورده خشک شیرین تولیدشده به مدت 15 روز در دمای 3 تا 4 درجه سانتیگراد در یخچال پیشنهاد می گردد.

در این مطالعه بازده لاشه، ترکیب تقریبی و ویژگی های حسی گورامی عظیم الجثه با قزل آلای رنگین کمان و کپور معمولی پرورشی مقایسه گردید. بازده لاشه در گورامی به طور معنی داری بیش از دو گونه دیگر بود. میزان روشنایی (L*) فیله گورامی به طور معنی داری بیش از دو گونه دیگر بود و گوشت این ماهی به دلیل روشنایی بیشتر، از جذابیت بیشتری برخوردار بود. شاخص ECI در کپور معمولی در ناحیه بدنی، به طور معنی داری بیشترین مقدار را نسبت به دو گونه دیگر داشت. ارزیابی بافتی نشان داد که ماهی گورامی واجد بیشترین مقدار سختی، جویدنی بودن و گامینس بوده و از این نظر با ماهی قزل آلای رنگین کمان و کپور معمولی پرورشی دارای اختلاف معنی دار بود. همچنین از نظر محتوی چربی و خاکستر ماهی گورامی بیشترین مقدار (به ترتیب 6.3±0.2 و 1.6±0.4 درصد) و از نظر پروتئین کمترین مقدار (16.5±0.2 درصد) را بین سه گونه دارا بود. ضمن آنکه گورامی از لحاظ رنگ و بوی فیله و پذیرش کلی بیشترین امتیاز را کسب نمود. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده، ویژگی های گوشت گورامی قابلیت رقابت با دو گونه دیگر را داراست.

با توجه به اینکه شدت و حدت بیماریزایی باکتری آئروموناس در ماهی قزل آلای رنگین کمان و سایر گونه های پرورشی در مناطق مختلف متفاوت می باشد لذا جهت مبارزه و یا پیشگیری از شیوع بیماری ناشی از این باکتری شناخت سویه بیماریزای این باکتری ضروری به نظر می رسد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات باکتری آئروموناس بر بافت های بدن علاوه بر فاکتورهای خونی می باشد. بررسی میزان تغییرات آسیب شناسی بافت های کبد، کلیه، طحال و آبشش قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) با باکتری آئروموناس هیدروفیلای بیماری زا، عامل بیماری سپتی سمی هموراژیک در ماهی ها، ماهی ها به روش تزریق درون صفاقی، تماس مستقیم مورد با 107 باکتری انجام گردید. در طی دوره آزمایش، علائم بالینی و میزان مرگ و میر ثبت گردید. پس از گذشت 14 روز، ماهی های بازمانده صید و پس از خون گیری، کالبد شکافی شدند. کاهش معنی دار تعداد گلبول های قرمز و درصد هماتوکریت، لنفوسیت ها و مونوسیت ها (P<0.05)، افزایش معنی دار تعداد گلبول سفید و نوتروفیل مهمترین تغییراتی است که در مطالعات خون شناسی ماهی های مبتلا به عفونت باکتریایی دیده شد. تایید حضور باکتری در بافت ها توسط تست های بیوشیمیایی صورت گرفت. بهم ریختگی ظاهری سلول های کبدی، از هم گسیختگی سینوس های خونی و در نتیجه بهم ریختگی آرایش سلولی و شکل گیری واکوئل های سلولی در کبد، افزایش تعداد مراکز ملانوماکروفاژ و تجمع رنگدانه های هموسیدرینی، تغییرات ریختی در سلول های الیپسوئیدی در طحال، از بین رفتن مجاری کلیوی، دژنره شدن اپیتلیوم مجاری کلیوی، افزایش فضای ادراری، دژنره شدن و تحلیل گلومرول ها و افزایش فضای کپسول بومن در کلیه، هیپرپلازی اپیتلیوم لاملاهای ثانویه و چسبندگی آنها، از مهمترین تغییرات آسیب شناسی بافتی، مشاهده شده در مقایسه با گروه شاهد است.

این مطالعه به منظور مقایسه ترکیب اسیدهای چرب بدن ماهی پار آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) در شرایط مختلف تغذیه ای انجام گردید. تعداد 900 ماهی پار آزاد خزر (SD±1) 12.5 گرم در شرایط مختلف تغذیه ای شامل شش هفته غذادهی کامل (FFF یا شاهد)، سه هفته گرسنگی و سه هفته تغذیه مجدد (SF)، سه هفته غذادهی و سه هفته گرسنگی (FS)، دو هفته غذادهی، دو هفته گرسنگی و دو هفته تغذیه مجدد (FSF)، دو هفته گرسنگی، دو هفته غذادهی و دو هفته گرسنگی (SFS) و شش هفته گرسنگی کامل (SSS) نگه داری شدند. پس از اعمال شرایط مختلف تغذیه ای ترکیب اسیدهای چرب بافت بدن بوسیله GC/FID آنالیز شد. مجموع اسیدهای چرب تک غیراشباع (MUFA) با افزایش دوره های گرسنگی نسبت به تیمار شاهد (35.14 درصد) کاهش یافت و به 32.32 درصد در تیمار SSS رسید، در عوض نسبت اسیدهای چرب اشباع (SFA) و اسیدهای چرب چند غیراشباع (PUFA) به ترتیب از 27.25 و 27.10 در تیمار FFF به 32.81 و 31.54 درصد در تیمار SSS افزایش یافتند (P<0.05). مقادیر لینولنیک اسید (LNA) و شاخص نسبت 22 و 18.20 PUFA C (به ترتیب 1.62 درصد و 0.27 در تیمار FFF) در اثر افزایش دوره گرسنگی کاهش یافتند و به مقادیر 1.19 درصد و 0.22 در تیمار SSS رسیدند، در مقابل میزان ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) به طور معنی داری افزایش یافتند و به ترتیب از 4.55 و 14.12 در تیمار FFF به 6.46 و 15.6 درصد درتیمار SSSرسیدند. در دوره های تغذیه مجدد، اسیدهای چرب روند عکس داشته و به سطوح خود در تیمار شاهد نزدیک شدند. بنابراین ماهی آزاد دریای خزر در شرایط مختلف تغذیه ای اسیدهای چرب را به صورت انتخابی جهت تامین انرژی و اسیدهای چرب ضروری مورد نیاز خود، ذخیره، تبدیل و یا مصرف می کند.

جیوه یکی از سمی ترین عناصر سنگین است که عمدتا از طریق مصرف غذاهای دریایی آلوده به جیوه وارد بدن انسان می شود. در پژوهش حاضر، با اندازه گیری غلظت جیوه کل با دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی (Perkin Elmer, FIAS-100) و تکنیک بخار سرد، در نمونه های عضله ماهی سفید دریای خزر (Rutilus frisii kutum)، ریسک ناشی از مصرف این ماهی برای انسان مورد ارزیابی قرار گرفت. 60 عدد ماهی (12 ایستگاه و از هر ایستگاه 5 نمونه ماهی) در اوزان بازاری از ایستگاه های صیادی سواحل استان مازندران بصورت تصادفی انتخاب و غلظت جیوه در آنها اندازه گیری شد. میانگین غلظت جیوه در عضله ماهی سفید 0.112 میکروگرم بر گرم وزن تر (0.382 میکروگرم بر گرم وزن خشک) بود که این میزان پایینتر از حد استاندارد تعیین شده توسط سازمان های معتبر جهانی مانندUSEPA ،WHO ،FAO و FDA می باشد. شاخص ریسک(HQ) کمتر از 1 (0.48) بود. هم چنین، محاسبات نشان داد که جذب روزانه و هفتگی جیوه با توجه به میزان سرانه مصرف هر ایرانی که توسطFAO اعلام شده است، پایینتر از مقادیر راهنمای ارائه شده (PTDI و PTWI) توسط WHO،USEPA و JECFA است. مصرف ماهی سفید دریای خزر خطری جدی برای سلامتی مصرف کنندگان از نظر میزان جیوه نخواهد داشت و برای حفظ سلامتی، میزان مجاز مصرف آن 62 گرم در روز توصیه می شود.

در این مطالعه جهت بررسی پارامترهای زیست شناختی ماهی سیاه کولی Vimba vimba از اسفند 88 لغایت خرداد 89 در مجموع 281 نمونه ماهی سیاه کولی از رودخانه گرگانرود و سواحل محمودآباد به وسیله دام گوشگیر صید شدند. ماهیان مورد بررسی در دو منطقه از 5 گروه سنی یک تا پنج ساله بوده که بیشترین فراوانی گروههای سنی آنها مربوط به سن +2 بود. نسبت جنسی آنها در جمعیت گرگانرود %65.5 نر، %34.5 ماده و در جمعیت محمودآباد %61.3 نر، %38.7 ماده بوده است (P£0.05). میانگین طول و وزن ماهیان بین 2 منطقه به تفکیک جنس اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05). الگوی رشد برای هر 2 جنس نر و ماده ماهیان رودخانه گرگانرود و محمودآباد به ترتیب آلومتریک منفی و ایزومتریک بود. در هر 2 جمعیت طول بینهایت در جنس نر بیشتر از جنس ماده بوده ولی آهنگ رشد ماده ها به طور نسبی بیشتر بوده است. میانگین هماوری مطلق سیاه کولی ها در رودخانه گرگانرود 11970.8±8381.03 و در منطقه محمودآباد 6728.49±2488.50 بوده است. میانگین هماوری مطلق، میانگین قطر تخمک و فاکتور وضعیت بین 2 جمعیت اختلاف معنی داری وجود داشت (P£0.05). نتایج نشان داد که در بسیاری از پارامترهای زیست شناختی با توجه به تفاوت های محیطی دو منطقه، اختلاف معنی داری بین 2 جمعیت مورد مطالعه وجود داشت.

این مطالعه، با توجه به اهمیت اکولوژیک دهان گرد خزری Caspiomyzon wagneri، برای روشن شدن تفاوت های تولیدمثلی مهاجران پاییزه و بهاره این گونه در رودخانه شیرود (جنوب خزر، استان مازندران) در بهار و پاییز (سال 1387)، انجام شد. تعداد 89 مهاجر در فصل بهار و 15 مهاجر در فصل پاییز با دست صید شدند. شاخص وضعیت ماهیان مهاجر (نر و ماده) پاییزه کمتر از بهاره ها بود. تفاوت معنی داری بین هماوری دهان گردان پاییزه و بهاره دیده نشد. ارتباط رگرسیونی هماوری-طول و هماوری-وزن ماهیان در هر دو فصل معنی دار بود قطر تخمک دهان گردان پاییزه و دهان گردان بهاره با هم تفاوت معنی داری نداشت. تفاوتی در شاخص هپاتوسوماتیک بین دهان گردان نر بهاره و پاییزه وجود نداشت. دهان گردان ماده پاییزه شاخص هپاتوسوماتیک بالاتری از دهان گردان بهاره داشتند. نمایه غدد جنسی دهان گردان نر پاییزه و بهاره و دهان گردان ماده پاییزه و بهاره با هم تفاوتی نداشت. نسبت جنسی دهان گردان پاییزه و بهاره یکسان (1:1) بود.