رهیافتی نو در مدیریت آموزشی
سال:1391 | دوره:3 | شماره:1 (پیاپی 9) |تعداد مقالات:10

هدف از این پژوهش، تعیین رابطه فرهنگ سازمانی با ادراک توانمندی مدیران مدارس متوسطه شهر همدان بوده است. روش بررسی از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی بوده است و جامعه آماری شامل 113 نفر از مدیران می باشند که از این تعداد 92 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی (با 35 پرسش که بر اساس مفاهیم Robins طراحی شده) و پرسشنامه استاندارد ادراک توانمندی (با 20 پرسش که بر اساس مدل watten & Cameron طراحی شده) استفاده گردید. داده ها با استفاده از آمار استنباطی همچون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T تک گروهی و آزمون F مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که بین فرهنگ سازمانی و ادراک توانمندی رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد. هم چنین، در بین شاخص های فرهنگ سازمانی به جز توجه به اعضا و نوع سبک رهبری، سایر شاخص ها رابطه ای مثبت و معنی دار با ادراک توانمندی داشتند.

هدف این پژوهش بررسی رابطه ادراکات کارکنان از ابعاد اخلاق حاکم بر کار با رضایت شغلی و استرس شغلی آنان بود. شیوه پژوهش توصیفی (همبستگی) بود. جامعه آماری پژوهش تمامی کارکنان مراکز آموزش فنی و حرفه ای به تعداد 482 نفر بودند.حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 216 نفر برآورد گردید و به شیوه نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه شامل: 1- پرسشنامه اخلاق کار 2- پرسشنامه رضایت شغلی (Robbins, 1991) و 3- پرسشنامه استرس شغلی (Sotodeh, 2003) استفاده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان دادند که بین ادراکات کارکنان از اخلاق حاکم بر کار با رضایت شغلی آنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، اما بین ادراکات کارکنان از اخلاق حاکم برکار با استرس شغلی آنان رابطه منفی معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که سه بعد اخلاق کار (دلبستگی و علاقه، پشتکار و جدیت، روابط سالم و انسانی در کار) پیش بینی کننده های معناداری برای رضایت شغلی هستند. هم چنین، دیگر نتایج تحلیل رگرسیونی نشان دادند که دو بعد اخلاق کار (دلبستگی و علاقه، پشتکار و جدیت در کار) پیش بینی کننده های معناداری برای استرس شغلی کارکنان بشمار می روند.

هدف از این پژوهش مقایسه دیدگاه معلمان دروس علوم، ریاضی، عربی و ادبیات در بکارگیری و اولویت بندی مهارت های فاوا بمنظور اثربخشی برنامه درسی دوره راهنمایی بوده است. این پژوهش از نوع زمینه ای بوده است از بین 4010 نفر از معلمان دروس مورد بررسی، 350 نفر با استفاده از جدول مورگان به روش تصادفی تعیین و از بین نمونه 117 نفر از معلمان دارای شرایط انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد که پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ (%93.8) محاسبه و با استفاده از ماژول های بنیاد جهانی ICDL تهیه گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها افزون بر آمار توصیفی از آمار استنباطی و آزمون کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آنست که از دیدگاه معلمان بکارگیری مهارت های هفت گانه فاوا در یادگیری این دروس موثر است. بین میانگین نمره های معلمان در خصوص چهار مهارت مفاهیم پایه سخت افزار و فن آوری داده ها، کامپیوتر و مدیریت فایل ها، بکارگیری نرم افزار واژه پرداز، جستجوی اینترنتی و پست الکترونیک، تفاوتی معنی دار وجود ندارد، ولی در بکارگیری سه مهارت دیگر تفاوت معنی دار مشاهده شد. بکارگیری صفحه گسترده و بانک داده ای در آموزش درس ریاضی و نرم افزار ارایه مطالب در آموزش درس علوم از اولویت بالاتری نسبت به سایر مهارت های فاوا برخوردارند.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین سبک های مدیریت مدیران با رضایت شغلی و سلامت روانی معلمان شهر بوکان بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. از بین 102 مدیر، 63 نفر (27 زن و 36 مرد) و از بین 2700 معلم، تعداد 338 نفر (149 زن و 189 مرد) از مدارس شهرستان بوکان به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک سنج (Luthans, 1989)، شاخص توصیف شغل(Smith, Kendall and Hullin, 1969) (JDI)  و پرسشنامه سلامت روانی (Goldberg and Hiller, 1970) (GHQ - 12) استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از شاخص های توصیفی و استنباط آماری نظیر آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته های بدست آمده نشان داد: سبک مدیریت انسان مدارانه مدیران با رضایت شغلی معلمان رابطه مثبت و معنی دار و با سلامت روانی معلمان رابطه منفی و معنی داری دارد. سبک مدیریت وظیفه مدارانه مدیران با رضایت شغلی معلمان رابطه منفی و معنی دار و با سلامت روانی معلمان رابطه مثبت و معنی داری دارد. بین رضایت شغلی و سلامت روانی معلمان رابطه منفی و معنی داری وجود داشت. هم چنین، بر اساس یافته ها بین مدیران مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در سبک مدیریت انسان مدارانه تفاوت معنی داری وجود دارد، ولی بین آن ها در سبک مدیریت وظیفه مدارانه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بنابراین، رضایت شغلی و سلامت روانی معلمان مدارس بستگی زیادی به نوع سبک مدیریت مدیر دارد. مدیرانی که نگرش انسان مدارانه نسبت به معلمان داشته باشند، رضایت از شغل و میزان سلامت روانی آنان را بهبود می بخشند.

هدف اصلی این مقاله بررسی رویکردهای تربیت معنوی با توجه به مولفه های برنامه درسی در کشورهای منتخب بوده است که با روش تطبیقی و با کمک الگوی بردی انجام گرفت. بدین منظور، اسناد و مدارک مرتبط با موضوع در کشورهای منتخب با استفاده از روش کتابخانه ای و با مراجعه به سایت های اینترنتی مرتبط مانند یونسکو و پروکوئیست و سایت های وزارت آموزش و پرورش کشورهای موردنظر گردآوری، توصیف، تفسیر و مقایسه شد. جامعه آماری پژوهش کلیه کشورهایی هستند که در زمینه تربیت معنوی دارای برنامه هایی هستند. از میان جامعه مورد مطالعه کشورهای استرالیا، ژاپن و ترکیه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب گردیدند سپس ویژگی های اصلی رویکردهای تربیت معنوی در ارتباط با مولفه های هدف، محتوا و روش های تدریس در کشورهای منتخب مطالعه و بررسی گردید. نتایج بدست آمده حاکی از وجود شباهت ها و تفاوت های شایان توجهی بین اهداف، محتوا و روش های تدریس در کشورهای مورد مطالعه بود. شباهت ها بیش تر در اهداف و گه گاه در محتوا، اما تفاوت ها بیش تر در روش های تدریس وجود دارند.

هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط بین سه متغیر مهارت ها، توانایی ها و نقش های مدیریتی بوده است. روش پژوهش، پیمایشی- همبستگی بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 157 نفر از مدیران دوره متوسطه شهر شیراز بود که از نمونه گیری صرف نظر گردید و همه افراد از راه سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از سه دسته پرسشنامه استاندارد استفاده شد. پایایی پرسشنامه ها، با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب برای پرسشنامه مهارت ها، توانایی ها و نقش ها: 0.88، 0.90، 0.86 گزارش شده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها نیز بر اساس نظر متخصصان بدست آمده است. داده های بدست آمده با استفاده از روش های آماری چون: آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه به روش گام به گام، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون t برای گروههای مستقل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده حاکی از آن بود که مهارت های انسانی، فنی و ارتباطی و توانایی های فکری- ذهنی و علمی سهم بیش تری در تبیین نقش های مدیریتی دارند.

این پژوهش با هدف بررسی کارکردهای شاخص توانمندساز مدل تعالی سازمانی در آموزش و پرورش شهرستان ساری انجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و در چارچوب روش توصیفی از نوع زمینه یابی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهرستان ساری به تعداد 300 نفر بوده است. نمونه شامل کارکنان آموزش و پرورش شهرستان ساری، مدیریت آموزش و پرورش ناحیه 1 و 2، مناطق چهاردانگه، دودانگه و میاندرود بوده است. در ضمن، با توجه به جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 170 نفر انتخاب گردید. روش نمونه گیری آن به صورت تصادفی ساده است. برای گردآوری داده ها نیز از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. در روش میدانی پرسشنامه بسته پاسخ با 25 گویه در مقیاس رتبه ای 1 تا 9 تنظیم گردید که معیارهای توانمندساز را مورد سنجش و اندازه گیری قرار داده است. داده های جمع آوری شده نیز در محیط SPSS طبقه بندی و برای تایید یا رد فرضیه پژوهش از آزمون T تک نمونه ای استفاده شد. نتایج نشان دادند کارکردهای شاخص توانمندساز (رهبری، خط مشی و استراتژی، منابع انسانی، شراکت ها و منابع، فرآیندها در آموزش و پرورش مثبت و از وضعیت مطلوب برخوردار است.

این پژوهش با هدف تدوین الگوی پیش بینی تعهد سازمانی معلمان بر اساس تعارض نقش، گرانباری و قرارداد روانی به مرحله اجرا درآمد. پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است که به صورت مقطعی به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش معلمان زن و مرد برخی نواحی آموزش و پرورش (حدود 3000 نفر) در شهر اصفهان بودند که از میان آنها، 532 نفر به شیوه نمونه گیری سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، شامل مقیاس تعارض نقش (با آلفای کرونباخ 0.6)، پرسشنامه گرانباری نقش (با آلفای کرونباخ 0.7)، پرسشنامه قرارداد روانی (با آلفای کرونباخ 0.77) و پرسشنامه تعهد سازمانی (با آلفای کرونباخ 0.72) بود. روایی سازه پرسشنامه ها از راه تحلیل عاملی اکتشافی مورد بررسی قرار گرفت. داده ها از راه ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون واسطه ای و شبیه سازی معادله ساختاری (SEM) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که تعارض و گرانباری نقش با تعهد سازمانی دارای رابطه منفی و معنادار (P<0.01) هستند، اما از بین تعارض و گرانبلری نقش، فقط تعارض نقش با قرارداد روانی در سطح روابط ساده دارای رابطه بود. نتایج شبیه سازی معادله ساختاری و تحلیل رگرسیون واسطه ای نشان دادند: قرارداد روانی متغیر واسطه ای پاره ای در رابطه بین تعارض و گرانباری نقش با تعهد سازمانی است. بدین ترتیب که بخشی از اثرات گرانباری و تعارض نقش بر تعهد سازمانی از راه قرارداد روانی به گونه غیرمستقیم اعمال می شود.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین مولفه های هوش هیجانی و ابعاد رفتار شهروندی سازمانی دبیران دوره متوسطه شهر اصفهان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، دبیران مدارس متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 90- 89 به تعداد 4064 نفر بودند. حجم نمونه به وسیله فرمول تعیین حجم نمونه 305 نفر و با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای تعیین گردید. ابزار جمع آوری داده ها دو پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی شرینگ (1994) و رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1990) بود. روایی محتوایی هر دو پرسشنامه به وسیله صاحبنظران تایید گردید و برای تایید پایایی، آلفای کرونباخ برای پرسشنامه هوش هیجانی 0.80 و برای پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی 0.79 محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها از راه آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون تعقیبی شفه) انجام گرفت. نتایج نشان دادند که از بین مولفه های هوش هیجانی، خودآگاهی، خودانگیزی، همدلی و مهارت های اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی دبیران رابطه مثبت داشتند. بین نظرات دبیران در مورد هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی با توجه به جنس، سابقه خدمت و مدرک تحصیلی تفاوت معناداری مشاهده نشد جز اینکه دبیران با سابقه خدمت بیش از 20 سال هوش هیجانی خود را بیش تر برآورد کردند.

این پژوهش به بررسی رابطه هوش هیجانی معلمان و اثربخشی تدریس و هم چنین، پیش بینی اثربخشی تدریس و زیرمقیاس های آن به وسیله متغیر هوش هیجانی معلمان می پردازد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. نمونه پژوهش شامل 704 نفر از دانش آموزان مدارس راهنمایی و هم چنین، 32 نفر از دبیران زن و مرد مدارس راهنمایی شهر شیراز می باشند که با روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه هوش هیجانی بار- آن با ضریب پایایی 0.89 و ابزار اثربخشی تدریس پاینتا و همر بوده است. اساسا این ابزار اثربخشی تدریس را با روش مشاهده ای می سنجد و دارای سه بعد (حمایت آموزشی، حمایت عاطفی و سازماندهی کلاسی) می باشد. برای پایایی این مقیاس ضریب همبستگی بین دو مشاهده مستقل محاسبه و مقدار (r=0.85) بدست آمده است. افزون بر این ابزار مشاهده ای، سعی شد تا عوامل تدریس اثربخش در سه بعد ذکر شده، با کمک پرسشنامه ای که به وسیله دانش آموزان پاسخ داده می شود، انداره گیری گردد که پیش از استفاده، روایی و پایایی آن مورد سنجش قرار گرفته است. پایایی این مقیاس با روش آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار (a=0.78) بدست آمد. جمع کل نمره های بدست آمده از این دو ابزار (مشاهده ای و پرسشنامه دانش آموزی) به عنوان مبنای اثربخشی تدریس معلمان در نظر گرفته شد. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش، ضریب همبستگی و محاسبه ضریب رگرسیون چند متغیری می باشد. نتایج بیانگر آن بودند که بین دو متغیر یاد شده رابطه ای مثبت وجود دارد و حتی با کنترل متغیرهای سن، جنس و تحصیلات معلمان، فاکتور هوش هیجانی قادر است با قدرت بالایی اثربخشی تدریس معلمان را پیش بینی نماید (Beta=0.73) و هم چنین، رابطه مجزای هوش هیجانی با زیرمقیاس های تدریس اثربخش نشان داد که هوش هیجانی با عامل حمایت عاطفی (r=0.61, P<.000) و حمایت آموزشی (r=0.42, P<.05) به ترتیب بیش ترین همبستگی و با زیرمقیاس سازماندهی کلاسی کم ترین رابطه را نشان داده است، لذا فرضیه های پژوهش مورد پذیرش قرار گفت. از آنجایی که خوش بختانه هوش هیجانی قابل آموزش می باشد، پیشنهاد می شود که در برنامه های درسی تربیت معلم توجه به پرورش هوش هیجانی معلمان بیش تر مورد توجه قرار گیرد.