جامعه شناسی مطالعات جوانان(SOCIOLOGICAL STUDIES OF YOUTH)
سال:1394 | دوره:6 | شماره:19 |تعداد مقالات:8

رواج شبهات دینی در میان افراد مختلف و بویژه دانشجویان و جوانان در سالیان اخیر به یک مساله مهم و نگران کننده تبدیل شده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان رواج شبهات دینی در بین دانشجویان دانشگاه یزد و دانشگاه آزاد اسلامی یزد انجام شده است. در این پژوهش، از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و دانشگاه سراسری یزد در سال تحصیلی 1394-1393 تشکیل می دادند که تعداد آنها در مجموع 29630 نفر بودند. حجم نمونه دانشجویان با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، پرسشنامه بوده است. اعتبار پرسشنامه با روش اعتبار محتوایی محرز گردید و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و با توجه به اینکه میزان آلفا برای همه سازه ها از 0.7 بیشتر شده بود نشانگر همبستگی درونی گویه ها و بالابودن پایایی ابزار پژوهش بود. یافته ها نشان داد میزان رواج شبهات دینی جوانان در مورد صفات خدا، درباره امام زمان (ع) و بحث مهدویت و درباره حقوق زن در اسلام و همچنین مذهب تشیع و دستورات فقهی، بیشتر از متوسط بود. همچنین میزان رواج شبهات دینی جوانان درباره قرآن و روایات، درباره پیامبر اسلام (ص) و درباره ائمه (س) در حد متوسط بود. بین میانگین میزان شبهات دینی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد و دانشگاه یزد و در بین دانشجویان مرد و زن، تفاوت معنی داری وجود نداشت. بیشترین شبهه ها در زمینه مذهب تشیع و دستورات فقهی، حقوق زن در اسلام و درباره امام زمان (ع) و بحث مهدویت بود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و اولویت بندی کارکردهای تحصیلات دانشگاهی از دیدگاه جوانان است. به این منظور، بر اساس نظریه اجتماعی پارسونز به بررسی کارکردهای تحصیلات دانشگاهی در چهار بعد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از منظر پاسخگویان پرداخته شد. روش تحقیق، پیمایشی است و در پرسشنامه محقق ساخته، مقیاس برش قطبین به کار گرفته شده است. در این روش از پاسخگو خواسته شده است تا طی محرک «فارغ التحصیل دانشگاه» به کارکردهای تحصیلات دانشگاهی نمره بدهد. این پرسشنامه از سوی 471 جوان شهر گناباد تکمیل شد. پاسخگویان کارکردهای تحصیلات دانشگاهی را «در حد متوسط» ارزیابی کرده اند. کارکرد اجتماعی (کسب منزلت و موقعیت های بهتر اجتماعی)، فرهنگی (کسب دانش و داشتن ذهن باز و خلاق)، سیاسی (قدرت فردی و سازمانی) و اقتصادی (فرصت شغلی مناسب، درآمد کافی و کارایی در جامعه) به ترتیب، در اولویت کارکردهای تحصیلات دانشگاهی از دید این جوانان قرار دارند. جنسیت، سن، مقطع تحصیلی (دانش آموز، دانشجو و فارغ التحصیل)، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال و علاقه برای ورود به دانشگاه بر میزان کارکردهای تحصیلات دانشگاهی از منظر جوانان موثر است و عوامل فوق در رگرسیون رتبه ای، درمجموع، حدود 13 درصد تغییرهای متغیر وابسته را تبیین می کنند.

امروزه یکی از مهم ترین آسیب هایی که نظم نوین اجتماعی در عرصه بروکراتیک اداری را به خطر می اندازد، مساله فساد و نابسامانی اداری است که در مقابل سلامت اداری به عنوان یکی از اساسی ترین دغدغه های مسوولان اجرایی کشور به شمار می رود. فساد اداری به عنوان شکلی از انحرافات اجتماعی در زمره یکی از مهم ترین موانع پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع است. فساد دو رویه دارد. یک رویه آن، ادراکی است که نسبت به فساد در جامعه وجود دارد، یعنی باورهایی که جامعه نسبت به وجود فساد و گستره آن دارد. رویه دیگر، سنجش و ارزیابی فساد و تعیین شاخص هایی برای آن می باشد. هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه مشخصه های اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و ادراک از فساد شهروندان تهرانی می باشد. در این پژوهش از روش پیمایشی و از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. جامعه (جمعیت) آماری تحقیق کلیه جوانان شهر تهران می باشند. همچنین از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است و حجم نمونه 2690 نفر می باشد. برای سنجش از دو نوع اعتبار محتوا و اعتبار سازه و برای محاسبه پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحقیق نیز با استفاده از نرم افزار آماری SPSS در دو سطح توصیفی و تحلیلی استخراج شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که: 1) بین جنسیت پاسخگویان و ادراک آنها از فساد رابطه معنی داری وجود دارد، به این معنی که ادراک از فساد پاسخگویان زن بیش از مردان می باشد و زنان میزان آلوده شدن سازمان ها، نهادها، بخش ها و فعالیت ها را به فساد بیش از مردان ارزیابی کرده اند.2) رابطه ای مستقیم بین ادراک از فساد و سطح تحصیلات پاسخگویان وجود دارد، به این معنی که با افزایش سطح تحصیلات افراد ادراک از فساد آنها نیز بیشتر می شود. 3) بین وضع تاهل پاسخگویان و ادراک آنها از فساد رابطه معنی داری وجود دارد، به این معنی که ادراک از فساد پاسخگویان مجرد بیش از پاسخگویان متاهل می باشد. 4) بین سن و پایگاه اقتصادی و اجتماعی پاسخگویان و ادراک آنها از فساد رابطه معنی داری وجود ندارد.

دلایل متعددی برای مطالعه مصرف موسیقی و فعالیت موسیقیایی وجود دارد، موسیقی بخشی از فعالیت هنری انسان است. شاید بیش از هر محصول هنری دیگری آدمیان در زندگی روزمره خود در معرض شنیدن موسیقی هستند. بنابر لزوم پرداختن به موسیقی به عنوان بخشی از هویت انسانی در صدد برآمدیم به بررسی میزان مصرف انواع موسیقی در بین جوانان شهر زنجان با تکیه بر چهار فرضیه سبک زندگی فرهنگی، ارضای نیازها، عوامل جامعه پذیری و عوامل فردی به عنوان عوامل تاثیرگذار بر مصرف انواع موسیقی بپردازیم. جامعه آماری تحقیق عبارت است از جوانان شهر زنجان که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه ای با تعداد 268 نفر بدست آمد و پرسشنامه ها به صورت تصادفی ساده در مناطق سه گانه شهر (بالای شهر، مرکز شهر و پایین شهر) توزیع گردید. بر اساس یافته های تحقیق می توان نتیجه گرفت که از بین عوامل فردی از نظر وضعیت تاهل، افراد متاهل، از نظر وضعیت اشتغال افراد شاغل در بخش خصوصی، از نظر مسکن افراد دارای مسکن شخصی و از نظر منطقه سکونت افراد ساکن در مناطق بالای شهر با متغیر وابسته (گرایش به موسیقی) ارتباط بیشتری داشته و از بین متغیرهای مستقل (سبک زندگی، ارضای نیازها و عوامل جامعه پذیری) بیشترین هبستگی مربوط به متغیر ارضای نیازها و سپس عوامل جامعه پذیری و سبک زندگی می باشد و آنچنانکه از نتایج توصیفی تحقیق بر می آید بیشترین میزان گرایش مربوط به موسیقی سنتی و کمترین میزان گرایش مربوط به موسیقی راک زیر زمینی می باشد.

بی شک، جهان اجتماعی در حال تغییر است و یکی از عوامل اصلی تحول در دنیای کنونی، دستاوردهای تکنولوژیک جدید و متاخر بشری می باشد. دستاوردهایی که به عنوان رسانه های نوین شناخته می شوند. اما به دلیل نوظهوربودن این رسانه ها هنوز بر سر تاثیرات مثبت و منفی آن توافق حاصل نشده و نظرات مختلفی در مورد اثرات رسانه های نوین از جمله شبکه های اجتماعی مجازی همچون کلوب بر روی سرمایه اجتماعی وجود دارد. همچنین، با توجه به آمارهای موجود، بیشترین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی اختصاص به جوانان و به ویژه دختران و زنان جوان دارد که با انگیزه های مختلف از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. مطالعه تاثیرات استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در میان دختران و زنان می تواند برخی از پیامدهای این رسانه های نوین را مشخص سازد. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسش نامه اینترنتی محقق ساخته صورت گرفته است که پایایی آن با استفاده از آماره آلفای کرونباخ (0.79) مورد تائید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش را دختران و زنان عضو شبکه اجتماعی کلوب شهر تبریز تشکیل می دهند. چارچوب نظری تحقیق نیز برگرفته از نظریه های موجود در خصوص تاثیرات فضای مجازی بر سرمایه اجتماعی است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین متغیرهای مدت زمان عضویت کاربران در کلوب، میزان استفاده از کلوب، میزان مشارکت و فعالیت در کلوب و میزان اهمیت کلوب برای کاربران با میزان سرمایه اجتماعی، رابطه معنادار مستقیمی وجود دارد. همچنین متغیرهای مستقل وارد شده در مدل رگرسیونی پژوهش توانسته اند 30 درصد از تغییرات سرمایه اجتماعی پاسخگویان را تبیین کنند. در مجموع، نتایج پژوهش حاکی از آن است که شبکه اجتماعی کلوب می تواند باعث افزایش سرمایه اجتماعی کاربران خود شود.

هدف تحقیق تبیین اوقات فراغت جوانان به عنوان عاملی مهم در زمینه کاهش گرایش آنان به اعتیاد مواد مخدر است که در سطح استان خراسان شمالی به صورت مقایسه ای بین جوانان معتاد تحت پوشش مراکز ترک اعتیاد بهزیستی و سایر جوانان غیر معتاد صورت گرفته است.روش تحقیق پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده ها از تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج نشان دادند:1- بطور معناداری افراد غیرمعتاد زمان بیشتری را به اوقات فراغت خود اختصاص داده اند. 2- فعالیت های اوقات فراغت جوانان معتاد در مقایسه با جوانان غیرمعتاد از تنوع بسیار کمتری برخوردار است. 3- پایین بودن رضایتمندی جوانان معتاد از اوقات فراغت. 4-از کل وقت آزاد جوانان معتاد درصد کمی از آن به اوقات فراغت سپری می گردد. نهایتا اینکه مشکلات اوقات فراغت از دیدگاه جوانان معتاد به ترتیب اهمیت عبارتند از ضعف برنامه ریزی دولتی، مشکلات مالی، ضعیف بودن امکانات اوقات فراغت، عدم پیش بینی اماکن متناسب با نیازجوانان، ضعف برنامه ریزی مناسب توسط خانواده.

پژوهش حاضر با هدف مشخص ساختن میزان و نحوه استفاده جوانان از اینترنت و تاثیرپذیری آنان از رسانه ای نوظهور با روش پژوهش، پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری 30- 18 سال شهر کاشان بالغ بر 200445 نفر در این رده سنی بودند که بر اساس جدول مورگان حجم نمونه در این پژوهش 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیده است. به منظور تبیین فرضیات از تئوری تاجفل (برای مشخص کردن ابعاد هویت ملی) و نیز ازتئوری استفاده و خشنودی، تئوری ساخت یابی و کاشت و پرورش استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. ن تایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که هویت شناختی جوانان با توجه به نوع استفاده جوانان از اینترنت تفاوت معناداری دارد. ضریب همبستگی بین انگیزه استفاده جوانان از اینترنت و هویت شناختی (r=0.229)، ضریب همبستگی بین انگیزه استفاده جوانان از اینترنت و هویت احساسی (r=0.130) و ضریب همبستگی بین انگیزه استفاده جوانان از اینترنت و هویت کلی (r=0.180) در سطح (p<0.05) معنادار است و می توان گفت بین متغیرهای انگیزه استفاده جوانان از اینترنت و هویت شناختی، احساسی، هویت ملی رابطه معناداری وجود دارد، با توجه به ضرایب همبستگی بین انگیزه استفاده جوانان از اینترنت و هویت ارزشی که در سطح (p>0.05) معنادار نمی باشد. ضریب همبستگی بین وضعیت اجتماعی- اقتصادی جوانان و هویت کلی (r=0.104) در سطح (p<0.05) معنادار است و لذا بین متغیرهای وضعیت اجتماعی- اقتصادی جوانان و هویت شناختی، هویت کلی رابطه معناداری وجود دارد. می توان اذعان کرد که امروزه جایگاه و تاثیر فضای مجازی به ویژه اینترنت انکارناپذیر است. با در کنارهم قراردادن نتایج تحقیقات مشابه در رابطه با اینترنت و هویت ملی می توان نتیجه گیری کرد که اینترنت در هویت جوانان تاثیرگذار است.

بررسی فر آ یند جهانی شدن در دنیای معاصر و تاثیرات آن بر فرهنگ ها یا هویت های ملی و محلی از جمله مسائل اصلی در مطالعات فرهنگی است. با توجه به اینکه جوانان بیش از هر گروه دیگری آماج تاثیرات فرآیند جهانی شدن در هر جامعه ای قرار می گیرند، لذا در این پژوهش با بهره گیری از نظریه های رابرتسون و هال به بررسی رابطه بین نگرش های فرهنگی متاثر از جهانی شدن و هویت محلی جوانان دانشگاهی یزدی پرداخته شد. از حیث روش شناختی، این پژوهش پیمایشی و کاربردی به شمار می آید. جامعه آماری شامل جوانان دانشگاهی 18 تا 30 ساله و حجم نمونه 400 نفر از میان دانشجویان بومی شهر یزد برآورد گردیده که به صورت روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شده اند. گردآوری داده ها با ابزار پرسشنامه انجام گرفته و در استخراج داده ها از نرم افزار SPPS برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چند متغیره به روش گام به گام استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهند که: مصرف رسانه ای و دینداری دو متغیر مهم در تبیین احساس هویت محلی و نگرش های فرهنگی متاثر از جهانی شدن پاسخگویان هستند، استفاده از رسانه های خارجی تاثیر تقویت کننده بر نگرش های فرهنگی متاثر از جهانی شدن دارد، در حالی که استفاده از رسانه های سراسری داخلی دارای تاثیر تضعیف کننده بر آن است. همچنین استفاده از رسانه های محلی و سپس دینداری تاثیر تقویت کننده بر هویت محلی یزدی دارند، حال آن که استفاده از رسانه های خارجی تاثیر تضعیف کننده بر این متغیر دارد. سرانجام این که نگرش های فرهنگی متاثر از جهانی شدن رابطه معناداری در جهت معکوس با هویت محلی دارد.