مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی
سال:1389 | دوره:5 | شماره:12 |تعداد مقالات:9

امروزه نگهداری و تعمیرات از پایه های اصلی هر صنعتی می باشد و اهمیت و نقش آن بر هیچکس پوشیده نیست. در جایی که صحبت از تولید اقتصادی است، حتما در کنار آن بحث نگهداری و تعمیرات نیز مطرح است. سیستم تعمیرات بهره ور فراگیر به عنوان یک راهبرد نوین، در سطح صنایع و موسساتی که دستگاه ها و تجهیزات، نقش خاصی را در فرآیند ارایه خدمت ایفا می کنند، تحول گسترده ای را ایجاد کرده است. این سیستم با نگرشی جامع تمامی عوامل موثر در ارایه خدمت را به همکاری فرا می خواند و با ایجاد زیرساخت فرهنگی مناسب ارتقا کلیه عوامل کیفی و بهره وری را با تکیه بر ارتقا اثربخشی تجهیزات تضمین می کند. در این پژوهش موضوع امکان سنجی استقرار نظام تعمیرات بهره ور فراگیر TPM در شرکت پتروشیمی خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده های مورد نیاز در این تحقیق دو نوع پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامه استاندارد ممیزی ساختار نگهداری و تعمیرات (ISO 8401) در هفت موضوع و پرسشنامه محقق ساخته ممیزی عوامل انسانی در پنج موضوع که پس از کسب نظرات خبرگان دانشگاهی و صنعتی و اطمینان از روایی و پایایی آنها مورد استفاده قرار گرفت.پس از تجزیه و تحلیل داده ها و یافته ها مشاهده شد که عوامل ساختاری و انسانی لازم برای استقرار TPM در شرکت پتروشیمی خوزستان وجود ندارد.

تحلیل استراتژیک، تدوین و انتخاب استراتژی، دو مولفه مهم و نخستین فرآیند مدیریت استراتژیک هستند، که نیازمند شناسایی و تحلیل قوت ها و ضعف های درون سازمان و فرصتهای و تهدیدهای محیطی(SWOT)  است. تکنیک های بسیاری را می توان برای تحلیل موارد استراتژیک به کار برد، که از میان آنها، ماتریسSWOT  از شهرت بسیاری برخوردار است. این ماتریس، قوت ها، ضعفهای سازمان و فرصت ها و تهدیدهای محیطی آن را ارزیابی می کند. اما نتیجه آن اغلب فقط یک فهرست یا بررسی کیفی ناقص عوامل درون-برون سازمانی است. این ماتریس یک وسیله تحلیلی برای تعیین اهمیت نسبی عوامل فراهم نمی کند یا توانایی ارزیابی تناسب گزینه های تصمیم بر اساس عوامل و رتبه بندی آنها را ندارد. بدین دلیل، این ماتریس نمی تواند فرآیند تصمیم گیری استراتژیک را به طور جامع حمایت کند. در این مقاله، برای حمایت از تحلیل استراتژیک، تدوین و انتخاب استراتژی؛ ماتریسSWOT  با تکنیک های تحلیل سلسله مراتبی، شبکه ای و تاپسیس فازی تلفیق شده است. این تلفیق می تواند ابهام و عدم اطمینان ذاتی در فرآیند تصمیم گیری استراتژیک کند، و درجات اهمیت قوت ها، ضعف های سازمان، و فرصت ها و تهدیدهای محیطی سازمان را تعیین کند. به علاوه آن می تواند استراتژیهای تدوین شده را بر حسب تاثیرات عوامل استراتژیک SWOT بر روی موفقیت سازمان رتبه بندی نماید و بینش و شناخت کافی برای تیم مدیریت استراتژیک سازمان نسبت به شایستگی ها و قابلیت های سازمان خود را در بهره برداری از محیط پیرامونش برای کسب برتری رقابتی فراهم کند.

هدف از این مقاله تعیین میزان انطباق شرکت تراکتورسازی ایران با اصول تفکر ناب است. تفکر ناب راهکاری برای حداقل کردن هزینه ها و منابع اتلاف، و راهی به سوی بهره وری و ارزش آفرینی مستمر می باشد. مدیران سازمان ها می توانند با درک عمیق این پدیده، شیوه و فنون آن را به طور کامل مورد استفاده قرار دهند و سازمان های خود را برای رقابت آماده سازند. به همین منظور، در این مقاله، ابتدا ضمن مروری بر ادبیات موجود در زمینه تفکر ناب، اصول آن تشریح شده است. سپس برای بررسی میزان انطباق شرکت تراکتورسازی ایران با اصول تفکر ناب، از روش تحقیق توصیفی بهره گیری شده است. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر 140 نفر از کارشناسان، مدیران و سرپرستان شرکت تراکتورسازی ایران هستند که 50 نفر از آنها به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای سنجش نمره هر یک از شاخص های تفکر ناب از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص تعیین ارزش در شرکت مورد مطالعه بهترین و شاخص تعقیب کمال بدترین وضعیت را دارا می باشد. در نهایت راهکارهای لازم برای حرکت این شرکت به سمت ناب شدن ارایه شده است.

مدیریت کیفیت فراگیر در آغاز در بخش تولیدی ظهور کرد اما رفته رفته بر سازمان های بخش خدماتی نیز تاثیر گذاشت. هدف مدیریت کیفیت فراگیر ایجاد تحول فرهنگی و سازمانی است که با نیروی کارکنان به پیش می رود، لذا به کار تیمی، افزایش روحیه در کل سازمان، بهبود فرهنگ سازمانی و نیز سود دهی می آن جامد. مطالعات نشان می دهند مشتریان به لحاظ تماس نزدیک با ارایه دهندگان خدمت و مشارکت در فرآیند خدمت در موقعیت مناسبی برای سنجش کیفیت خدمات هستند. رویکرد مدیریت کیفیت فراگیر در سازمان هایی چون بیمه که مشتریان داوطلبانه خریدار محصولات آن ها نیستند از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا در صنعت بیمه، نگرش کلی بر اساس اصول بازاریابی بر این است که محصولات ما را کسی نمی خرد بلکه باید آن را فروخت، که لازمه این کار توجه و تامین نیازهای مشتریان است.در این تحقیق تاثیر سطوح مختلف ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد شرکت های بیمه طبق مدل دیوید گاروین در صنعت بیمه مورد مطالعه قرار گرفته است. طبق این مدل اطلاع رسانی ، سرعت ارایه خدمات، صحت خدمات، زیبایی، رفتار مناسب، سادگی و سهولت، انعطاف پذیری و قانون مندی در شرکت های بیمه مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق علی-مقایسه ای یا پس رویدادی و آزمون آماری ، تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA) برای آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتیجه تحقیق نشان داد تاثیر سطوح مختلف ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد شرکت های بیمه کشور ایران متفاوت است.

این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ای (میانجی) غنی سازی شغل در رابطه بین مولفه های رهبری تحول گرا با تعهد عاطفی کارکنان به مرحله اجرا در آمد. جامعه آماری پژوهش کارکنان کارخانجات وابسته (در حوزه صنعت و معدن) به شرکت احیا سپاهان (به تعداد 2500 نفر در تابستان 1388 تشکیل داده اند. از این جامعه آماری، 329 نفر به صورت نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه های مورد استفاده شامل پرسشنامه رهبری تحولی (تحول گرا) با 22 سوال (و چهار خرد مقیاس به نامهای اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظارات عملکرد بالا)، پرسشنامه 23 سوالی زمینه یابی تشخیصی شغل برای سنجش غنی سازی شغل و پرسشنامه 8 سوالی تعهد عاطفی بودند. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش از طریق مدل سازی معادله ساختاری و تحلیل رگرسیون واسطه ای (میانجی) مورد تحلیل قرار گرفتند. مدل اولیه ای بر مبنای در نظر گرفتن مولفه های رهبری تحولی به عنوان متغیرهای پیش بین مدل، غنی سازی شغل به عنوان متغیر واسطه ای مدل و تعهد عاطفی به عنوان متغیر پیامد یا ملاک مدل در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که اهداف گروهی با غنی سازی شغل دارای رابطه معنادار نیست، لذا از مدل نهایی این مسیر حذف گردید و در مقابل، یک رابطه از مولفه الگوی نقش هوشمندانه به تعهد عاطفی نیز برای بهبود شرایط مدل افزوده شد. در مجموع شواهد حاصل از این پژوهش نشان داد که غنی سازی شغل یک متغیر واسطه ای کامل برای رابطه بین حمایت شخصی و انتظارات عملکرد بالا (دو مولفه رهبری تحول گرا) با تعهد عاطفی است، اما برای رابطه الگوی نقش هوشمندانه (به عنوان مولفه دیگر رهبری تحول گرا) با تعهد عاطفی، غنی سازی شغل نقش یک متغیر واسطه ای پاره ای را ایفا می کند.

سیاست از عناصر طبیعی تصمیمات راهبردی مدیران است. تصمیم گیری راهبردی به صورت درگیر شدن در منافع مادی تعریف می شود. این کار مدیران را به جانبداری از یکدیگر وادار و به سمت کنترل اطلاعات و تشکیل ائتلاف سوق می دهد. سیاست به یک فرآیند تصمیم گیری راهبردی ضعیف ختم می شود و این رفتار سیاسی در جاییکه مدیران با مسایل مالی روبرو می شوند، افزایش یابد. درگیری سازمانهای تولیدی با رفتارهای سیاسی مدیران ارشد مالی آنها می تواند بر گزارش های مالی ارایه شده از سوی آنها تاثیر گذارد.از این رو هدف این تحقیق ارایه مدل پیش بینی و تفکیک مدیران سیاسی از مدیران غیر سیاسی می باشد. از میان 450 شرکت 190 مورد آن فاقد مفروضات تحقیق بوده که از میان 260 شرکت منتخب تعداد 70 شرکت در سطح خطای  0.1به روش تصادفی ساده بدون جایگزین، به عنوان نمونه تحقیق تعیین شد. با نرم افزار آماری SPSS شماره 15 داده های مربوط تحلیل گشتند و مدل تشخیصی مبتنی بر دو گروه متغیرهای مدیریتی و مالی ارایه شد. نتایج نشان می دهد که سن مدیر قوی ترین متغیر تفکیکی دو گروه می باشد، بازده فروش و بعد از آن سابقه و جنسیت دو متغیر مدیریتی مطرح هستند. بنابراین متغیرهای مالی عملکرد نسبت به متغیر های مدیریتی از قدرت تشخیص کمتری برخوردارند. میزان موفقیت کلی مدل ارایه شده در این تحقیق در پیش بینی متغیر وابسته (سیاسی بودن یا نبودن مدیران مالی) 4.91 درصد است که بیانگر قدرت بالای مدل در پیش بینی وضع سیاسی بودن مدیران است.

مکاتب مختلف اقتصادی در این امر توافق دارند که رسیدن به شرایط مناسب توسعه اقتصادی مستلزم پیشرفت فنی متبلور در عوامل تولید است. یکی از این عوامل نیروی کار و پیشرفت فنی متبلور در آن، بهره وری نیروی کار است، بنابراین توجه به بهره وری نیروی کار و تلاش برای ارتقا آن اهمیت می یابد. در این تحقیق به بررسی برخی از عوامل موثر بر روی بهره وری نیروی کار و تاثیر آنها روی بهره وری نیروی کار پرداخته می شود. به طوری که در یک دوره زمانی طی سالهای 1354-86 و با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه های گسترده(ARDL)  اثر متغیرهایی چون درجه باز بودن اقتصاد، جمعیت شاغل، سرمایه انسانی و شدت سرمایه را برروی بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران می سنجد. برای آزمون وجود رابطه بلندمدت در الگو از رویکرد کرانه ها (پسران، شین و اسمیت 1999) استفاده شده است. نتایج برآورد حاکی از این است که درجه باز بودن اقتصاد،سرمایه انسانی و شدت سرمایه در بلند مدت تاثیر مثبت و معنی داری بر روی بهره وری نیروی کار دارد. و جمعیت شاغل نیز در بلند مدت تاثیر منفی و معنی داری بر روی بهره وری نیروی کار دارد. آزمون های ثبات ساختاری CUSUM و CUSUMSQ نیز نشان می دهند که ضرایب تخمینی در طول دوره مورد مطالعه با ثبات هستند.

هدف این پژوهش، آسیب شناسی مدیریت دانش در سازمان های دولتی و ارایه راهکارهای کاربردی برای بکارگیری و ارتقای است. پژوهش با این سوال اساسی شروع می شود که چگونه می توان دانش را در سازمان های دولتی مدیریت نمود؟ از روش انگاره نگاری مفهومی برای انجام این پژوهش استفاده شده است. در این راستا، پژوهش به بررسی عوامل موثر بر مدیریت دانش در سازمان های دولتی پرداخته و ضمن شناسایی 51 شاخص به عنوان مولفه ای اثرگذار بر مدیریت دانش در سازمان های دولتی ایران، این مولفه ها را در قالب سه دسته از عوامل طبقه بندی نمود: که عبارتند از: عوامل سازمانی، عوامل محیطی و شهروندان. این بررسی ها بر مطالعه و بررسی دقیق مبانی نظری و آرای 17 نفر از اساتید مدیریت دانش در ایران مبتنی بوده است. اثرگذاری این عوامل در مدل پیشنهادی بر اساس تجزیه و تحلیل های انجام گرفته که با کمک نرم افزارهای lisrel وStella  انجام گرفته است، مورد تایید قرار گرفت.

این تحقیق به منظور ارزیابی کفایت درونی مراکز آموزش کوتاه مدت عمومی و تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی و مقایسه آن در واحدهای منطقه ده انجام شده است. در این پژوهش که به صورت مطالعه موردی انجام گرفته است مراحل فرآیند آموزش کوتاه مدت (نیازسنجی، برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی) در سطح منطقه ده دانشگاه آزاد اسلامی رتبه بندی شده است. همچنین صلاحیت و کفایت واحدهای منطقه (استان سمنان و گلستان) از نظر توانایی اجرای برنامه های آموزش کوتاه مدت عمومی و تخصصی ویژه کارکنان، اعضای هیات علمی و مدیران مرکز آموزش ضمن خدمت می پردازد. روش تحقیق توصیفی است که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان، اعضای هیات علمی و مدیران واحد های منطقه ده دانشگاه آزاد اسلامی است که تحت پوشش مرکز آموزش کوتاه مدت قرار دارند و جمعیت آماری آنها 2600 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این تحقیق به صورت طبقه ای تصادفی شده بوده و نمونه آماری بر اساس فرمولهای آماری کوکران تعداد 324 نفر محاسبه شده است. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که ضریب پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ %87 و برای هر یک از مولفه های نیازسنجی %75، برنامه ریزی %77، اجرا %78 و ارزشیابی %80 بوده است. داده های جمع آوری شده به کمک آزمونهای T و تحلیل واریانس یک طرفه و پس آزمون L.S.D و به کمک نرم افزا spss و  Excelمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره کفایت مراکز آموزش کوتاه مدت واحد های منطقه در رعایت اصول اعتبارسنجی تفاوت معنی داری وجود دارد. از بین مراحل فرآیند آموزش کوتاه مدت، مرحله اجرا دارای بیشترین کفایت بوده و به لحاظ نمره کفایت در رعایت اصول اعتبارسنجی واحد شاهرود در رتبه اول و واحد های گرگان، مینودشت به ترتیب در مراحل دوم و سوم قرار دارند.