زیست شناسی جانوری
سال:1393 | دوره:6 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

مسیر دوپامینرژیک دارای نقش اساسی در بروز رفتار هیجانی بویژه ترس است. کانابینوئیدها دسته ای از مواد روان گردان و مخرب حافظه هستند. هدف از این تحقیق، نقش سیستم دوپامینرژیک در حافظه ترس می باشد. در این پژوهش اثر تزریق درون مغزی آنتاگونیست گیرنده D1 سیستم دوپامینرژیک و ACPA (Arachidonyl cyclo propyl amide) مخرب حافظه بر بروز رفتار ترس در موش نر بررسی شد. یک هفته بعد از جراحی گروه ها در دستگاه شرطی سازی ترس، درصد مدت زمان بی حرکتی و مدت زمان تاخیر تا اولین بی حرکتی ثبت شد. طبق تحلیل واریانس یک طرفه و دوطرفه و آزمون مکمل توکی در فاز 5 دقیقه و 3 دقیقه، درصد مدت زمان بی حرکتی ACPA دوز 0.1 میلی گرم برکیلوگرم در مقایسه با گروه کنترل، کاهش معنادار و مدت زمان تاخیر تا اولین بی حرکتی نیز افزایش معناداری داشته است. درصد مدت زمان بی حرکتی دوز 0.08 میکروگرم بر موش SCH23390 در مدت 5 دقیقه کاهش معنادار و در مدت 3 دقیقه دوز 0.04 میکروگرم بر موش افزایش معنادار در مدت زمان تاخیر تا اولین بی حرکتی نشان داد. طبق تحلیل واریانس دوطرفه و آزمون مکمل توکی مشخص شد که تزریق همزمان دوز بی اثر 0.02 میکروگرم بر موش SCH23390 بصورت درون مغزی با دوزهای ACPA در فاز 5 دقیقه و 3 دقیقه سبب کاهش معنی دار درصد و مدت زمان تاخیر تا اولین بی حرکتی شده است. طبق نتایج به نظر می رسد که تزریق دوزهای بالای ACPA سبب تخریب حافظه و کاهش ترس شده و تزریق SCH23390 به عنوان آنتاگونیست D1 سبب بروز ترس می گردد.

هایپوتیروئیدیسم از جمله بیماری های انسانی است که در نتیجه اختلالات خود ایمنی و کمبود ید در رژیم غذایی روزانه افراد بوجود می آید. در این تحقیق اثر عصاره آبی الکلی برگ گردو بر شاخص های هماتولوژیک در موش صحرایی نر مبتلا به کم کاری تیروئید مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از 60 سر موش صحرایی نر بالغ، با وزن تقریبی 220-200 گرم استفاده شد که به شش گروه 10 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل بدون هیچ تیمار دارویی، گروه شاهد که حلال عصاره دریافت کرد. گروه تجربی 1، کم کاری تیروئید که داروی متی مازول بصورت گاواژ به مدت 10 روز دریافت کرد. گروه تجربی 2، تیمارشده با عصاره برگ گردو به میزان (mg/kg) 1500، گروه تجربی 3 و 4 که علاوه بر القای هایپوتیروئیدیسم به ترتیب و روزانه (mg/kg) 1500 و 750 عصاره برگ گردو را بصورت خوراکی و به مدت 4 هفته دریافت کردند و شاخص های هماتولوژیک شامل گلبول های قرمزوسفید، نوتروفیل، لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل، بازوفیل، پلاکت، هماتوکریت، هموگلوبین، MCH، MCHC و MCV اندازه گیری شد. نتایج با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس A NOVA و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت (P<0.05). بر اساس نتایج آماری بدست آمده از این تحقیق در گروه تجربی 1، تعداد گلبول قرمز، هموگلوبین، پلاکت، لنفوسیت، MCH، MCHC نسبت به گروه کنترل و شاهد کاهش و ائوزینوفیل افزایش معنی داری را نشان داده است. در گروه های تجربی 3 و 4 نسبت به گروه تجربی 1، تعداد گلبول قرمز، هموگلوبین و پلاکت افزایش وائوزینوفیل کاهش معنی داری را نشان می دهد. بر اساس نتایج این تحقیق و مطالعات سایر محققان، احتمالا عصاره آبی الکلی برگ گردو بعلت داشتن ترکیبات فلاونوئیدی و پلی فنلی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، گلبول های قرمز و هموگلوبین را در برابر آسیب های اکسیدانی محافظت می کند و باعث کاهش تعداد ائوزینوفیل ها نیز می گردد و تجمع و چسبندگی پلاکت ها را مهار و تعداد پلاکت را در افراد مبتلا به هایپوتیروئید افزایش می دهد.

پرتو درمانی یکی از مراحل درمانی سرطان است که سبب آسیب سلول های سالم بدن نیز می گردد. بدین منظور ترکیباتی با نام داروهای محافظ پرتوی قبل از تابش اشعه تجویز شده تا آسیب و مرگ ناشی از پرتوهای یونیزان را کاهش دهند. کورکومین بعنوان یک ترکیب آنتی اکسیدانی شناخته شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر محافظتی کورکومین بر تغییرات هورمونی موثر در اسپرماتوژنز و شکست مولکولی DNA ناشی از پرتودهی گاما می باشد. تعداد 70 راس موش صحرایی بالغ نر نژاد ویستار به 10 گروه شامل: کنترل (بدون هرگونه عملیات)، شاهد (دریافت روغن زیتون)، تجربی1 (دریافت حداکثر کورکومین با دوز 100 میلی گرم بر میلی لیتر)، تجربی 2 (دریافت متوسط کورکومین با دوز 50 میلی گرم بر میلی لیتر)، تجربی3 (دریافت حداقل کورکومین با دوز 25 میلی گرم بر میلی لیتر)، تجربی4 (دریافت حداکثر کورکومین+ اشعه با همان دوز حداکثر)، تجربی5 (دریافت متوسط کورکومین+ اشعه با همان دوز متوسط)، تجربی6 (دریافت حداقل کورکومین+ اشعه با همان دوز حداقل)، تجربی7 (دریافت حلال+ اشعه)، تجربی8 (دریافت اشعه) تقسیم شدند. همه حیوانات داروها را به مدت 15 روز و به روش درون صفاقی دریافت کردند. سپس بعد از بیهوشی، عمل خونگیری از قلب و جداسازی سرم برای سنجش هورمون های LH و FSH و تستوسترون و جداسازی سلول مغز استخوان جهت بررسی شکست مولکول DNA صورت گرفت. جهت سنجش هورمونی از روش ELIZA و برای بررسی شکست مولکول DNA از الکتروفورز روی ژل آگاروز و با رنگ آمیزی اتیدیوم بروماید استفاده شد. آنالیز آماری بر اساس نرم افزار SPSS 15 و آنالیز داده ها توسط تست Duncan و ANOVA دوطرفه صورت گرفته است. نتایج نشان دادند که پرتودهی گاما با دوز 2 سبب کاهش معنی دار غلظت سرمی هورمون تستوسترون و افزایش معنی دار هورمون LH و FSH در سطح p£0.05 و ایجاد شکست های DNA در گروه های اشعه و حلال+ اشعه گردید. از طرفی تیمار با کورکومین باعث کاهش و تعدیل این تغییرات شده و روند اسپرماتوژنز و مولکول DNA وضعیتی نزدیک به حالت طبیعی را نشان دادند. به نظر می رسد کورکومین می تواند بعنوان محافظ پرتوی موثر بر تغییرات هورمونی در فرایند اسپرماتوژنز و شکست مولکولی DNA محسوب گردد.

در سال های اخیر استفاده روز افزون از گیاهان دارویی سبب افزایش پژوهش های بیشتری در ارتباط با گیاهان دارویی شده است و با توجه به این که عوامل مردانه تقریبا 40 درصد ناباروری افراد را شامل می شوند لذا ترکیب گیاهی ADOFON شامل میوه گیاه خارخاسک، مغز بادام، بذر شاهی، بذر تره، ریشه گیاه ثعلب، گرده نخل و میوه انجیر جهت بهبود توانایی باروری اسپرم مردان در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. 62 مرد نابارور 40-23 ساله که دارای تعداد اسپرم کمتر از 20میلیون در هر میلی لیتر، تحرک پیشرونده کمتر از 50 درصد و مرفولوژی کمتر از 20درصد بودند به طور تصادفی انتخاب شده و معیارهای اسپرمشان مورد بررسی قرار گرفت. 32نفر در گروه مورد مطالعه پودر خشک گیاهی ADOFON و بقیه افراد در گروه شاهد دارونما دریافت کردند. افراد هر دو گروه بسته های 25 گرمی را هفته ای 3 مرتبه و به مدت 3 ماه مصرف کردند. بعد از اتمام دوره 3 ماهه، توانایی معیارهای اسپرم در گروه مورد مطالعه ارزیابی و با قبل از مصرف پودر گیاهی و گروه شاهد مقایسه گردید. داده ها با آزمون t-test ارزیابی شدند. ارزیابی داده های گروه مورد مطالعه حاکی از افزایش 10.46 درصد میانگین تحرک پیشرونده (P<0.001) و 8.14 درصد تعداد اسپرم (p<0.05) بودند در حالی که تفاوت معنی داری در مورفولوژی طبیعی اسپرم مشاهده نشد. با توجه به اینکه معیارهای تحرک و تعداد اسپرم بعد از مصرف پودر گیاهی در گروه مورد مطالعه و در مقایسه با گروه شاهد بهبود داشت این احتمال وجود دارد که مصرف این ترکیب گیاهی در ارتقاء توانایی معیارهای اسپرم ها موثر بوده است.

رشد روز افزون جمعیت و نیاز به تامین پروتئین مورد نیاز جوامع بشری زمینه توسعه سیستم های مختلف پرورش دام، طیور و آبزیان را فراهم نموده است. ماهی آزاد دریای خزر (Salamo trurra caspius) یک گونه بسیار مهم و همچنین بومی و مهاجر دریای خزر می باشد و از ارزش غذایی و اقتصادی ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق هدف شناسایی و جداسازی قارچ های بیماری زا از پوست ماهیان آزاد دریای خزر در مزرعه پرورش ماهی بخش خصوصی استان مازندران (سواد کوه، لفور- مزرعه غزل) بوده است. بدین منظور از پوست 4 قطعه ماهی با میانگین وزنی 1300 گرم در فصل بهار 1390، نمونه برداری صورت گرفته و نمونه ها به همراه قارچ بر روی محیط سابرودکستروز آگار، گلوکز پیتون آگار و همچنین در محیط آب مقطر استریل به همراه دانه شاهدانه در دمای اتاق کشت داده شدند. در این مطالعه، 15 کلنی ساپرولگنیا (20.83%)، 12 آسپرژیلوس (16.66%)، 9 پنی سیلیوم (12.5%)، 7 آکرومونیوم (9.72%)، 6 فوزاریوم (8.33%)، 6 سپدونیوم (8.33%)، 4 آلترناریا (5.55%)، 3 رایزوپوس (4.16%)، 1 کلادسپوریوم (1.38%)، 3 هلمنتوسپوریوم (4.16%) و 1 درکسلرا (1.38%) شناسایی شدند. اسپورهای قارچ های بیماری زا در همه جا پراکنده هستند و با توجه به محل های پرورش ماهی امکان ابتلا به انواع و اقسام بیماری ها وجود دارد. بنابراین با توجه به مشکلات موجود در جهت درمان ماهی، عدم دسترسی به پیشرفت های لازم خدمات درمانی ماهیان، کمیابی داروهای مورد نیاز و بالا بودن هزینه درمان، پرورش دهندگان می بایست نکات بهداشتی را در خصوص پرورش و رشد ماهی رعایت نمایند.

بررسی حاضر به منظور بررسی میزان فراوانی آلودگی ماهیان دریاچه پریشان به لارو انگل کنتراسکوم (Contracaecum) طی فصول مختلف سال به انجام رسید. صید ماهی ها در دو فصل گرم (بهار و تابستان) و سرد (پاییز و زمستان) سال 1390 انجام شد و ماهی های صید شده به آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون منتقل شدند. در مجموع در این تحقیق تعداد 170 قطعه ماهی مورد بررسی قرار گرفت که شامل 5 گونه حمری (Barbus luteus)، دشت ارژنی (Capoeta baroisi persica)، رفته گر (Garra ruffa obtusa)، برگ بیدی (Chalcolburnus sellal) و بوتک (Cyprinion macrostomus tenairidias) بودند. نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین تعداد آلودگی انگلی در گونه حمری در فصول گرم و سرد به ترتیب 6±3.11 و 2±0.91 در گونه دشت ارژنی در فصول گرم و سرد به ترتیب 8.666±3.02 و 0.5±0.544 در گونه بوتک در فصول گرم و سرد به ترتیب 6.833±3.368 و 2±0.732، در گونه برگ بیدی در فصول گرم و سرد به ترتیب 9.5±2.724 و 2±0.733 و در گونه ماهی رفته گر در فصول گرم و سرد به ترتیب 5±2.301 و 2.5±1.08 بوده است. بیشترین و کم ترین تعداد انگل جدا شده به ترتیب مربوط به ماهی برگ بیدی و ماهی رفته گر می باشد. فراوانی انگل در تمامی گونه ها در فصول گرم سال بیشتر از فصول سرد سال بوده است.

در این تحقیق بررسی خون شناسی و تعیین برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ماهی کپور دریای خزر انجام پذیرفت. در این پژوهش تعداد 30 عدد بچه ماهی کپور (با وزن متوسط 16.98±4.63 گرم و طول متوسط 11.64±.088 سانتی متر) حاصل از تکثیر مصنوعی بررسی شد. ماهیان ابتدا با عصاره گل میخک (با دوز 200 ppm) بیهوش و سپس با قطع ساقه دمی خونگیری از آنها انجام شد. نتایج بررسی فاکتورهای خون شناسی نشان داد که میزان گلبول های سفید (WBC)، گلبول های قرمز (RBC)، هموگلوبین (Hb)، هماتوکریت (Hct)، حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCH) و غلظت متوسط هموگلوبین گلبولی (MCHC) به ترتیب برابر 7616.67±982.68 میلی متر مکعب، 0.938±0.16 میلیون در میلی متر مکعب، 9.15±1 گرم در دسی لیتر، 24.25±2.9 درصد، 260.75±25.34 فمتولیتر، 98.51±9.76 پیکوگرم و 37.78±0.95 درصد می باشد. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که میانگین و انحراف معیار گلوکز، کلسیم، کلسترول، تری گلیسیرید، پروتئین کل، فسفر، آهن، آلبومین، سدیم، پتاسیم و کورتیزول به ترتیب برابر 124±12.53، 8.2±0.46، 163±74.28، 262.67±23.03، 2.73±0.48، 16.4±0.74 میلی گرم در دسی لیتر، 74.5±35.59 میکروگرم در دسی لیتر، 1.82±0.5 گرم در دسی لیتر، 127.17±3.6، 6.87±0.7 میلی اکی و الان در لیتر و 9.8±1.95 نانوگرم در میلی لیتر می باشد.

امروزه گرایش به سمت استفاده از داروهای سنتی جهت ترمیم زخم های گوارشی بیشتر شده است.بلوط ایرانی به طور سنتی در درمان برخی ناراحتی های گوارشی استفاده می شود. مطالعه حاضر به بررسی بهبود زخم معده توسط عصاره پوست میوه بلوط می پردازد. پوست میوه های آسیاب شده بلوط که در اتانول 90 درصد خیسانده شده بودند، توسط دستگاه روتاری عصاره گیری شد. جهت بررسی اثر این گیاه 56 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار به طور تصادفی به گروه های هفت تایی تجربی و کنترل تقسیم شدند.زخم معده توسط القای لومینال محلول اسید استیک (%40 v/v) ایجاد شد. یک روز پس از ایجاد زخم معده، موش های گروه کنترل سرم فیزیولوژی و گروه های تجربی غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم ا ز عصاره اتانولی پوست میوه بلوط در 5 روز متوالی به صورت گاواژ دریافت کردند.ناحیه زخم در معده موش ها به ترتیب پس از کشته شدن در روزهای 1، 3، 5 و 7 (هر روز شامل 7 موش) نمونه برداری و تحت مطالعات بافت شناسی و آماری قرار گرفت. آنالیز نتایج با استفاده از واریانس یک طرفه نشان داد که عصاره اتانولی پوست میوه بلوط ایرانی به غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم باعث کاهش معنی دار درصد بهبود زخم معده در گروه های تجربی شده است. همچنین، سلول های التهابی از جمله نوتروفیل و ماکروفاژ در روزهای سوم و پنجم در گروه تجربی افزایش معنی دار نسبت به گروه کنترل داشته که نشان دهنده طولانی شدن مرحله التهاب است. در روز هفتم در گروه تجربی تعداد فیبروبلاست ها نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری کمتر بود. این مشاهده نشان از تاخیر در روند بهبود زخم و کلاژن سازی در گروه های مورد تیمار با غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم از عصاره اتانولی پوست میوه بلوط ایرانی است. مطالعه حاضر نشان داد که عصاره اتانولی پوست میوه بلوط در غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم به طور معنی داری موجب طولانی شدن زمان التهاب و کاهش روند بهبود زخم درمعده موش های صحرائی شد.

یکی از راه های شناخت و درک هر چه بیشتر و دقیق تر پستانداران گوشتخوار استفاده از دستگاه اسکلتی بخصوص جمجمه آنها می باشد زیرا صفات جمجمه ثابت بوده به همین خاطر با استفاده از خصوصیات ریخت شناسی دندانی و اندازه گیری جمجمه می توان گونه ها را با استفاده از منابع معتبر تشخیص داد. جهت آماده نمودن جمجمه ابتدا پوست و عضلات آن را تا سر حد امکان برداشته و سپس آن را به مدت 5-6 ساعت در آب 40 درجه به همراه با آنزیم پپسین قرار می دهیم آن که باقیمانده عضلات را کاملا از روی جمجمه برداشته و آن را پاک می کنیم سپس به مدت 24 ساعت آن را در آب اکسیژنه 50 درصد قرار داده و پس از آن که کاملا سفید و مفاصل آن مشخص گردید با آب شستشو داده و آماده بررسی می گردد. ابزار اندازه گیری برای بخش های مختلف جمجمه کولیس، پرگار مدرج و خط کش می باشد. در این تحقیق 25 نمونه جمجمه از گوشتخواران استان گلستان بررسی گردید. نتایج نشان داد که این جمجمه ها متعلق به پنج گونه از پنج خانواده Hyaenidae, Felidae, Ursidae, Canidae و Mistelidae می باشند. جداول اندازه گیری، عکس های چهارگانه و نقشه نقاط جمع آوری برای هر جمجمه تهیه شد. با توجه به شرایط اقلیمی حیات وحش استان، نمونه های بررسی شده در این استان دارای اندامی بزرگتر نسبت به سایر پستانداران گوشتخوار نقاط مختلف کشور می باشند.

مطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شناسایی گونه های جانوری این منطقه ها با گشت های صحرایی در این دو منطقه برای مشاهده مستقیم آنها، بررسی پلت و سرگین و ردپایشان، تجزیه و تحلیل گزارش های روزانه محیط بانان از منطقه و مصاحبه حضوری با آنها و نیز بر اساس خصوصیات مرفولوژیک گونه ها انجام شد. در منطقه شکار ممنوع بصیران، 9 گونه پستاندار و 17 گونه پرنده و در منطقه دره باغ 10 گونه پستاندار و 7 گونه پرنده شناسایی شدند و نقشه پراکنش گونه های شاخص در مقیاس 1:50000 تهیه گردید. در منطقه شکار ممنوع بصیران، راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 55.55 درصد، راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان خشکی زی با 28.57 درصد، و راسته غازشکلان در میان پرندگان آبزی با 50 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند و در منطقه شکارممنوع دره باغ راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 60 درصد، و راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان با 28.57 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند.