پژوهش نامه علوم اجتماعی
سال:1388 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

موضوع این پژوهش بررسی نقش اعتماد اجتماعی در امر برنامه های توسعه روستایی است. هدف از این بررسی تبیین نقش اعتماد اجتماعی در برنامه های توسعه روستایی بوده و در کنار آن شناخت میزان اثر اعتماد اجتماعی بر روی برنامه های توسعه روستایی می باشد. نظریات مرتبط با اعتماد در قالب نظریه های جامعه شناسی و توسعه روستایی قرار دارند. با مطالعه نظریات اعتماد اجتماعی در حوزه های جامعه شناسی و توسعه روستایی فرضیات تحقیق طرح شد و شاخص های مورد نیاز تعیین و تعریف گردیده و به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است.در این تحقیق از روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات اقدام شده است. نمونه ای به تعداد 366 نفر از مردم روستاهای دهستان میدان چای از توابع شهرستان تبریز در استان آذربایجانشرقی با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد پرسش قرار گرفته اند که برنامه های توسعه روستایی به عنوان متغیر وابسته از عواملی همچون سن، جنس و تحصیلات و خاستگاه جغرافیایی و اجتماعی متاثر است.در تحلیل چند متغیره در مدل رگرسیونی بیشترین تاثیر مستقیم مربوط به متغیر اعتماد اجتماعی با 0.45 و متغیر انسجام اجتماعی با 0.42 و میزان تحصیلات با 0.12 می باشد و تاثیر غیر مستقیم بیشتر مربوط به مشارکت اجتماعی، مشارکت ذهنی و عملی (عینی) و میزان یاریگری و سن و جنس با قدرت تبیین 0.36 نشانگر تاثیر بالای متغیرهای تحقیق است.در یک نتیجه گیری کلی، پیشنهاد می شود که با توجه به تاثیر اعتماد اجتماعی در اجرای برنامه های توسعه روستایی در میان مردم روستا، برای تقویت و توسعه اصولی آنها با بررسی کارشناسی سرمایه گذاریهای بیشتری صورت گیرد.

دراین پژوهش جهت بررسی عوامل موثر بر آگاهی زنان پس از مطالعه نظر قرآن، نظریات جامعه شناسان و حقوقدانان در باب آگاهی و عوامل موثر بر آن، از روش پیمایش استفاده شد و از بین 653484 نفر زن ساکن شهرستان اهواز تعداد 400 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید و میزان آگاهی و عوامل موثر بر آن از طریق پرسشنامه (که ابزار اصلی روش پیمایش است)، مورد سنجش قرار گرفت. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای مستقلِ تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، درآمد خانواده، ارتباط با گروه همسالان، استفاده از رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی، وضعیت اشتغال پاسخگو، وضعیت اجتماعی، فرهنگی، رشته تحصیلی، منطقه محل سکونت، وضعیت مسکن، حس فرودستی و میزان آگاهی رابطه معناداری وجود دارد.

هدف ازانجام این تحقیق بررسی تاثیر توریسم تاریخی - فرهنگی بر توسعه پایدار شهری همدان می باشد. به عبارتی سعی شده است. تاثیرحضورگردشگران تاریخی - فرهنگی در توسعه تحولات اقتصادی – فیزیکی - اجتماعی - فرهنگی و محیطی همدان مورد بررسی قرارگیرد،تحقیق حاضر برحسب نحوه گردآوری داده ها (طرح تحقیق) نیز روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی و از شاخه میدانی می باشد و از نظر هدف از نوع کاربردی می باشد. آنچه از این تحقیق بدست آمده است این که همدان بعنوان یکی از قطب های گردشگری بیشتر مورد توجه گردشگران قرار گرفته است و در تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق نتایج بدین شرح است توریسم تاریخی - فرهنگی موثرترین توریسم در جذب گردشگران به شهر همدان عمل میکند ولی در توسعه زیرساخت های گردشگری شهری در همدان موثر عمل نکرده است. اما در مورفولوژی شهر همدان و توسعه فیزیکی آن موثر بوده است. در تغییر و تحولات اجتماعی و اقتصادی شهری همدان موثر بوده است، و نیز در تغییر و تحولات محیط طبیعی همدان موثر بوده است، برای یکسان سازی جذب گردشگر در فصول مختلف فصلی عمل نکرده است، در افزایش درآمد برخی از محلات شهر به صورت مستقیم و موثر عمل کرده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که همدان یکی از مستعدترین منطقه گردشگری کشور است و این برجستگی بیشتر بعلت وجود بناهای با ارزش تاریخی و قدمت این شهر است به عبارتی همدان علی الرغم داشتن آب و هوای مناسب در برخی از فصول سال و منابع با ارزش طبیعی مثل غارعلیصدر به دلیل داشتن آثار وابنیه تاریخی معروف است و اگر از تمام استعدادها و پتانسیل های گردشگری استان بهره گرفته شود قطعا این صنعت بویژه گردشگری تاریخی – فرهنگی در توسعه پایدار شهری همدان موثر است.

امروزه از کارکردها و رسالت های کلیدی دانشگاه ها در کنار اهتمام به وظایف و کارکردهای علمی، رسالت های اجتماعی و فرهنگی دانشگاه هاست که به شدت مورد تاکید قرار گرفته است. اگرچه کارکردهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه که شامل تولید، اشاعه و آموزش دانش و تربیت نیروی متخصص است، اهمیت خاصی دارد و جزو وظایف ذاتی دانشگاه هاست، اما کارکرد فرهنگی و اجتماعی دانشگاه که شامل، کمک به رشد و توسعه فرهنگی، آگاهی تاریخی، سرمایه فرهنگی، مشارکت اجتماعی و تجدید حیات جامعه، جامعه پذیری، تعالی معنوی و ... است، اهمیت خاصی یافته و ضرورت توجه به آن به یک مساله حیاتی بدل شده است. لذا با توجه به اهمیت و ضرورت این مساله، هدف کلی پژوهش، بررسی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی دانشگاه ها و میزان تحقق پذیری آن ها از دیدگاه دانشجویان با در نظر گرفتن ویژگی های فردی و پایگاه اجتماعی – اقتصادی خانواده هایشان می باشد. تحقق هدف فوق و شناخت دقیق ابعاد مساله، در گرو ارزیابی تحقیقات و مطالعات پیشین و امعان نظر در نظریه های موجود است. در راستای تحقق این مهم، مساله پژوهش در پرتو نظریه کارکردگرایی و مدل نظری AGIL، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی دیدگاه های دانشجویان مورد تحلیل و مداقه قرار گرفته است. بر اساس نتایج این تحقیق، ارزیابی دانشجویان در خصوص کارکردهای دانشگاه در سطح نسبتا خوب بوده است، بطوریکه بین سرمایه فرهنگی و سن، مقطع تحصیلی و نیز رشته تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری نشان داده می شود. همچنین بین تعالی معنوی و سن و رشته تحصیلی نیز رابطه معناداری وجود دارد.

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان اعتماد اجتماعی در بین اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال 89 - 1388» است. هدف این پژوهش شناخت عوامل تاثیر گذار بر میزان اعتماد اجتماعی در بین اعضای هیات علمی و دستیابی به یک الگوی نظری تحلیلی می باشد که با استعانت از نظریه های مرتبط، عوامل مهم و اثر گذار مورد بررسی قرار می گیرد.پژوهش حاضر با طرح پرسشهایی، به تحلیل و تبیین موضوع پژوهش پرداخته است. روش تحقیق این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. نمونه مورد مطالعه 180 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن هستند که با روش نمونه گیری خوشه ای و در نهایت با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای آزمون مدل نظری تحقیق از نرم افزار لیزرل استفاده شده است. نتایج این پژوهش بر وجود یک الگوی رابطه آماری مستقیم بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته حکایت دارد. به عبارت دیگر رابطه معنی داری و مستقیم بین متغیر های مستقل شامل سنت گرایی، تحصیلات و درآمد با متغیر وابسته میزان اعتماد اجتماعی وجود دارد.همچنین نتایج الگو سازی معادلات ساختاری حکایت از رابطه بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته است، که با توجه به شاخصهای الگو سازی می توان استدلال کرد که مدلهای ارایه شده از برازش خوبی برخوردار بوده و انطباق مطلوبی بین مدل به تصویر درآمده و یا مدل ساختاری شده با داده های تجربی فراهم گردیده است به عبارت بهتر متغیرهای فوق صلاحیت لازم را جهت استفاده در قالب یک مدل نهایی پژوهش را دارند.

نتایج این پژوهش و تحقیقات پیشین بر جوانی جمعیت تماشاگران فوتبال تاکید دارد بنابراین قبل از هرچیز باید جوان و دنیای او را شناخت. دنیایی پر رمز و راز و پر شور و نشاط و سرشار از بیم و امید. تحقیق حاضر روزنه ای است برای نگاه به دنیای جوان.با توجه به هدف کلی تحقیق که بررسی عوامل فرهنگی اجتماعی رفتار هیجانی تماشاگران فوتبال می باشد، برای یافتن عوامل موثر بر این رفتار و بر اساس متغیرهای فرض شده تحقیق، به ورزشگاه آزادی مراجعه و علاوه بر ثبت مشاهدات با استفاده از روش پیمایشی از حدود 440 نفر از افرادی که برای تماشای بازی فوتبال دو تیم صبا و پیروزی در تاریخ 6/6/1388 به ورزشگاه آزادی آمده بودند، به وسیله پرسش نامه، اطلاعات لازم جمع آوری گردید و پس از حذف پرسش نامه های مخدوش در نهایت 420 پرسش نامه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. رفتار غیراخلاقی مربیان، عملکرد نامناسب مدیران باشگاه، عملکرد نامناسب لیدرها، رفتار پرخاشگرانه گروه های وندالیست، قضاوت نادرست داور، همچنین عدم رضایت از امکانت رفاهی استادیوم فوتبال و شرایط بحران های سیاسی از عوامل موثر بر رفتار خشونت آمیز - به عنوان مهم ترین هیجان منفی - تماشاگران فوتبال شناحته شد. چند ویژگی اقتصادی - اجتماعی و جمعیتی موثر بر رفتار هیجانی شدید تماشاگران مانند سن و شغل از دیگر یافته های این تحقیق می باشد.

ترکمن ها شاخه ای از ترکان آسیای میانه اند که از عهد قدیم در صحراهای وسیع بخش سفلای رود سیحون و بین دریای آرال به زندگی کوچ نشینی روزگار می گذراندند. تا حدود قرن هفتم میلادی ترکمن ها جزیی از قوم بزرگ ترک بودند. در این سال ها به دنبال اضمحلال امپراطوری گوگ تورک، گروهی از ترک ها که اغوز نامیده می شدند، از آنان جدا شده و از ناحیه ارخون به طرف آرال و سیردریا کوچ کردند. مراکز عمده سکونت ترکمن ها عبارتند از: ترکمنستان، ایران، افغانستان، عراق، ترکیه، اردن، سوریه و چین، تاجیکستان، روسیه، ازبکستان. ایران یکی از مراکز عمده اسکان ترکمن هاست. ترکمن های ایران بیشتر در جنوب شرقی دریای خزر و در ترکمن صحرا سکونت دارند. از لحاظ استانی، سکونت گاه های آنها در استان های گلستان، خراسان رضوی (تربت جام) و خراسان شمالی پراکنده است. جمعیت ترکمن های ایران به حدود دو میلیون نفر می رسد. از شهرهای مهم ترکمن ها در ایران می توان بندر ترکمن، آق قلا و گنبد قابوس را نام برد. نام ترکمن از قرن پنجم هجری (یازدهم میلادی) نخست به شکل جمع فارسی «ترکمانان»، توسط نویسندگان ایرانی مانند گردیزی و ابوالفضل بیهقی استعمال شده و به همان معنی اغوز در ترکی و غز در عربی و فارسی به کار رفته است .واژه « اوغوز» اولین بار در اوایل قرن هشتم پس از میلاد، به زبان ترکی و بر کتیبه هایی در مغولستان ظاهر شد. اوغوزها یکی از بخش های عمده امپراتوری چادرنشین بودند که از چین تا استان های مرزی ایران، بیزانس و تا رود ولگا گسترش داشتتند. مطابق این کتیبه ها، اوغوزها از نه قبیله تشکیل می شدند. برخی از نویسندگان معتقدند که اوغوزها بیست و چهار قبیله بوده اند.نام «ترکمن» اولین بار در اواخر قرن دهم میلادی ظاهر شد، بررسی اصل و معنی کلمه «ترکمن» نشان می دهد که اوغوزهای غیر مسلمان اوغوزهای مسلمان را «ترکمن» نامیدند. بعدها نام «ترکمن» فقط بوسیله اوغوزها بکار رفت. هر چند که نام اجدادی خود را فراموش نکردند .حوادث نیمه دوم قرن دهم و نیمه اول قرن یازدهم نقش مهمی در تاریخ اوغوزها بازی کرد. این حوادث شامل گرویدن آنها به اسلام و ظهور سلسله سلجوقی بود. در این زمان اوغوزها، خان نداشتند، بلکه یبغو (شاه) داشتند که در کتیبه های ترکی مغولستان هم از آن یاد شده است.

هدف تحقیق حاضر «بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر الگوپذیری رفتار اجتماعی دختران» می باشد به بیان دیگر هدف شناخت و تاثیر عواملی همچون پایگاه طبقاتی والدین، برنامه های آموزشی و پرورشی مدارس و رسانه های جمعی، گروه همالان و گروههای مرجع، گرایش به مد و یکپارچگی به دیگران (متغیرهای مستقل) بر الگوپذیری رفتار اجتماعی دختران (متغیروابسته) می باشد. پژوهش حاضر، با شیوه پیمایشی و اسنادی انجام شده است. تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ساخت یافته است. جامعه آماری شامل 7715 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستانهای مناطق 3 و 19 شهر تهران که به روش خوشه ای – تصادفی نمونه گیری شده اند. و جمعیت نمونه برابر 370 نفر محاسبه شده است. در این تحقیق 8 فرضیه تدوین گردیده است. فرضیه ها با توجه به متغیرهای تحقیق و با استفاده از شاخص های آماری t دو نمونه ای و آنالیز واریانس (آزمون برابری میانگین ها) مورد آزمون و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج حاصل نشان داده است که از بین ویژگی های فردی والدین مثل سن، تحصیلات و شغل، تنها متغیر تحصیلات، با نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران رابطه معنادار نشان داده است. در بین طبقات اجتماعی نیز، تنها در طبقه پایین جامعه با نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران رابطه معنادار مشاهده شده است. رابطه نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران با گروه دوستان و همالان رابطه ای معنادار نشان داده و همچنین رابطه معناداری بین متغیر وابسته تحقیق با نوع فعالیتهای پرورشی و آموزشی مدارس مشاهده شده است. فرضیه دیگر تحقیق ارتباط گروههای مرجع را با متغیر وابسته تحقیق مورد بررسی قرار داده است که این رابطه نیز معنادار نشان نداده است. فرضیه دیگری که به تایید نرسیده است، رابطه بین رسانه ها و نوع الگوهای رفتار اجتماعی دختران بوده است. فرضیه ارتباط بین مذهبی بودن خانواده با نوع الگوهای رفتاری دانش آموزان رابطه ای معنادار حاصل شده است و بالاخره در آخرین فرضیه که گرایش به مد و یکپارچگی با دیگران را با الگوهای رفتاری دختران مرتبط دانسته است، رابطه ای معنادار نشان داده است.