مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (بهبود)
سال:1391 | دوره:16 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

فلوراید یک عنصر طبیعی است که به علت فوایدی که برای مینای دندان دارد، در تغذیه انسانی حایز اهمیت است و برای اولین بار در سال 1997، مقدار دریافت کافی آن تعیین شد. مکانیسم فواید ذکرشده برای فلوراید در سلامت دندان به دو صورت است: اولا این عنصر در ساختمان مشبک نمک های فسفات کلسیم دندان مانند هیدروکسی آپاتیت دندان، جایگزین گروه هیدروکسیل می شود و فلورو آپاتیت را تشکیل می دهد که سخت تر است و کم تر برداشت می شود. ثانیا فلوراید به عنوان یک عامل ضد میکروب و مهار کننده آنزیمی در حفره دهانی عمل می نماید.

ابزار داخل رحمی (IUD) شایع ترین روش ضد بارداری برگشت پذیر است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. این ابزار دو نوع خنثی و فعال شیمیایی دارد. اغلب IUD ها به صورت قالبی هستند و ساختاری سخت و ثابت دارند. دو نوع IUD که از لحاظ شیمیایی، فعال و در حال حاضر مورد تایید FDA می باشند دارای چهار چوب T شکل و حاجب بوده و از جنس پروژستین یا مس ساخته می شوند.یکی از عوارض خطرناک در IUD ها سوراخ شدن رحم است. سوراخ شدن رحم، اغلب موقع گذاشتن IUD در رحم رخ می دهد و میزان بروز آن در حدود 1 در 1000 می باشد.

زمینه: دیازینون یکی از مهم ترین ارگانوفسفره ها است که به عنوان حشره کش در کشاورزی و صنعت استفاده می شود. بعضی از ارگانوفسفره ها قادرند باعث تولید رادیکال های آزاد و ایجاد اختلال در سیستم آنتی اکسیدان شوند.آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیرآنزیمی نظیر سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT)، گلوتاتیون S - ترانسفراز (GST) و گلوتاتیون (GSH)، مانع اثرات نامساعد رادیکال های آزاد می شوند. هدف این مطالعه ارزیابی اثر دیازینون بر سیستم آنتی اکسیدان طحال موش صحرایی است.روش ها: موش های نر نژاد ویستار به صورت تصادفی در چهار گروه قرار گرفتند: گروه کنترل، روغن ذرت را به عنوان حلال دیازینون و سه گروه آزمایش، دیازینون را در دوزهای 30، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. 24 ساعت پس از تزریق، حیوانات بیهوش و بافت طحال جدا گردید. بعد از هموژنه کردن بافت طحال، فعالیت آنزیم های SOD، CAT، GST و لاکتات دهیدروژناز (LDH) و نیز میزان GSH و مالون دی آلدئید (MDA) توسط روش های بیوشیمیایی اندازه گیری شد.یافته ها: فعالیت آنزیم های SOD و GST در دوزهای بالاتر از mg/kg30 دیازینون به طور معنادار افزایش یافت، در حالی که فعالیت CAT و غلظت GSH در مقایسه با گروه کنترل کاهش نشان داد.نتیجه گیری: سم دیازینون باعث القا تولید رادیکال آزاد و ایجاد استرس اکسیداتیو وابسته به دوز می گردد. تغییر فعالیت آنزیم ها و کاهش غلظت GSH، احتمالا نشان دهنده نارسایی سیستم دفاعی آنتی اکسیدان برای مقابله با رادیکال های آزاد و آسیب اکسیداتیو بافتی می باشد.

زمینه: با توجه به اثرات مضر نور خورشید، به ویژه اشعه ماورا بنفش روی چشم انسان، لازم است که محافظت چشم ها با روش های مختلفی از جمله عینک های آفتابی صورت بگیرد. این عینک ها در رنگ های مختلفی طراحی شده اند. هدف از این تحقیق، بررسی اثر رنگ های مختلف عینک های آفتابی روی حدت بینایی، حساسیت کنتراست، دید بعد و دید رنگ می باشد.روش ها: برای انجام این تحقیق، 81 فرد نرمال را به صورت تصادفی از میان دانشجویان علوم پزشکی زاهدان با میانگین سنی 21 سال انتخاب کردیم. سپس تیزبینی را با چارت اسنلن، حساسیت کانتراست را با Combridge low contrast grating chart، استریوپسیس را با تست TNO و دید رنگ را با تست D15 در اتاق با روشنایی 991 لوکس و در آفتاب با روشنایی 54000 لوکس بدون فیلتر و با فیلترهایی در 4 رنگ خاکستری پلاریزه، سبز، قهوه ای و خاکستری مورد ارزیابی قرار دادیم.بحث: میانگین حدت بینایی در روشنایی معمولی و در آفتاب 10.10 بود. آزمون تی زوجی، تفاوت معناداری را در حساسیت کانتراست در آفتاب و در روشنایی معمولی نشان نداد. آزمون آنالیز واریانس، تفاوت معناداری بین استریوپسیس با فیلترهای رنگی و بدون فیلتر نشان داد (P<0.05). ولی تفاوت معناداری بین دید رنگ با فیلتر و بدون فیلتر در آفتاب با تست آماری ویلکاکسون وجود نداشت.نتیجه گیری: عینک های آفتابی باعث افزایش حساسیت کنتراست در آفتاب می شوند و این افزایش در رنگ خاکستری و قهوه ای بیشتر از سایر رنگ ها است. همچنین این دو رنگ، کم ترین تاثیر را روی کاهش دید عمق دارند.

زمینه: متغیرهای شخصیتی از جمله عوامل موثر بر سازگاری زناشویی می باشند. ویژگی های شخصیتی در تمام زمینه های زندگی و روابط اجتماعی انسان جلوه گر می شود و در مساله پراهمیتی چون ازدواج، سازگاری زوجین و رضایت، آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ابعاد شخصیت و جنسیت در پیش بینی سازگاری زناشویی است.روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای حرفه ای دانشگاه آزاد اسلامی کردستان بودند. حجم نمونه شامل 224 زوج دانشجو بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون های نئوفرم کوتاه و سازگاری زناشویی لاک- والاس بود.یافته ها: ضرایب رگرسیون هر یک از شش متغیر پیش بینی نشان می دهد که برونگرایی (P<0.05)، دلپذیر بودن (P<0.01)، وظیفه شناسی (P<0.01)، روان نژندی (P<0.01) و جنسیت (P<0.05) می توانند واریانس متغیر سازگاری زناشویی را به صورت معنا دار تبیین کنند. همچنین ضریب تاثیر متغیر جنسیت (B=0.436) با توجه به آماره T نشان می دهد که متغیر جنسیت با اطمینان 0.99 می تواند تغییرات مربوط به سازگاری زناشویی را پیش بینی کند به این معنی که سازگاری زناشویی زنان در این مطالعه بیشتر از مردان بود.نتیجه گیری: یافته های پژوهش در بررسی نقش ابعاد شخصیت و جنسیت در پیش بینی سازگاری زناشویی نشان می دهد که ویژگی های شخصیتی برون گرایی، دلپذیر بودن، وظیفه شناسی، روان نژندی و جنسیت می تواند سازگاری زناشویی را پیش بینی کند.

زمینه: باتوجه به میزان بالای آپاندکتومی های منفی، پیدا کردن راهی برای کاهش این موارد منفی ضروری است. این مطالعه به بررسی میزان حساسیت و اختصاصی بودن سونوگرافی شکمی در مقایسه با معیارهای بالینی الوارادو در بیماران مشکوک به آپاندیسیت می پردازد و سعی دارد تا جایگاه مناسب سونوگرافی شکمی را در بیماران مشکوک به آپاندیسیت باتوجه به سن و جنس پیدا کند. روش ها: در این مطالعه 370 بیمار مشکوک به آپاندیسیت در بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه انتخاب شدند. امتیاز کلینیکی الوارادو برای هر بیمار محاسبه شد و سپس همه آن ها با سونوگرافی شکمی و عمل جراحی پی گیری شدند. اطلاعات ضروری هر بیمار مانند سن، جنس، وزن و طول مدت علایم ثبت گردید. دقت تشخیصی سونوگرافی و معیارهای الوارادو در مقایسه با پاتولوژی حین عمل محاسبه شد. میزان کاهش اپاندکتومی منفی ناشی از سونوگرافی نیز محاسبه گردید.یافته ها: حساسیت و اختصاصی بودن سونوگرافی به ترتیب 98.3 و 76.4 درصد بود. ارزش پیش بینی مثبت و منفی سونوگرافی نیز به ترتیب 95.7 و 89.4 درصد بود. میزان اپاندکتومی منفی، 14.9 درصد (55 بیمار) بود که 42 تای آن ها (76%) سونوگرافی منفی داشتند و در 11.35 درصد از کل بیماران از عمل جراحی بی مورد به واسطه انجام سونوگرافی اجتناب گردید. 10.9 درصد از بیماران با امتیاز الوارادو 10-9، 14 درصد با امتیاز 8-7 و 19.4 درصد با امتیاز 6-5 به ترتیب اپاندکتومی منفی داشتند.نتیجه گیری: سونوگرافی شکمی قبل از جراحی اپاندکتومی می تواند مانع از انجام اعمال جراحی غیرضروری شود. معیارهای بالینی الوارادو نیز کماکان ابزار خوبی برای غربالگری بیماران مبتلا به شکم درد جهت تشخیص اپاندیسیت می باشد.

زمینه: پژوهش حاضر با هدف بررسی فرسودگی شغلی و متغیرهای جمعیت شناختی مرتبط با آن در پرسنل بهزیستی استان تهران در سال 1389 انجام شد.روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به شیوه مقطعی انجام گرفت. 189 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاخ و پرسشنامه متغیرهای جمعیت شناختی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری تی مستقل، یو من ویتنی، آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکال والیس استفاده شد.یافته ها: از افراد مورد پژوهش، 38.1 درصد مرد و 61.9 درصد دارای همسر بودند. میانگین سن نمونه مورد پژوهش 37.66±6.77 سال و میانگین سابقه کار آن ها 12.93±6.93 سال بود. نتایج نشان داد که وضعیت فرسودگی شغلی افراد مورد پژوهش در دو زیرمقیاس تحلیل عاطفی و مسخ شخصیت، پایین ولی در زیرمقیاس بی کفایتی شخصی در دو بعد تکرار (36.16) و شدت (39.46)، در سطح متوسط می باشد. در این مطالعه سن، سابقه کار، جنسیت، سطح تحصیلات و وضعیت استخدامی، رابطه ای با فرسودگی شغلی نداشتند، ولی بین تکرار بی کفایتی شخصی و وضعیت تاهل (P=0.03) و تکرار مسخ شخصیت و معاونت محل خدمت (P=0.01) ارتباط معناداری دیده شد.نتیجه گیری: فرسودگی شغلی با شدت خفیف تا متوسط در پرسنل بهزیستی استان تهران وجود دارد و توصیه می گردد که برخی برنامه های آموزشی و کارگاه های مهارتی جهت کاهش فرسودگی شغلی برای کارکنان برگزار گردد.

زمینه: دوره بارداری اغلب یک دوره پراسترس همراه با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی برای زنان به حساب می آید. این تغییرات در بسیاری از زنان می تواند باعث کاهش کیفیت زندگی شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت زندگی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهرستان ایذه انجام شد. روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که بر روی 300 نفر از زنان بارداری که جهت انجام مراقبت های دوران بارداری در سال 1389 به مراکز بهداشت شهرستان ایذه مراجعه کرده بودند، انجام شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی و فرم کوتاه (sf-36) بودند که به شیوه مصاحبه تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 و آمار توصیفی و تست های تی، کای اسکور و آنووا در سطح معنادار 5 درصد آنالیز شد.یافته ها: میانگین امتیاز کسب شده کیفیت زندگی زنان باردار 62.9±17.3 بود. بیشترین امتیاز کسب شده کیفیت زندگی در بعد عملکرد اجتماعی (82.2±21.8) و کم ترین امتیازها مربوط به ابعاد احساس نشاط (50.6±18.7) و محدودیت عملکرد ناشی از مشکلات جسمانی (51.4±42.7) بود. بین میانگین امتیاز کیفیت زندگی و سن زنان، سن بارداری، تعداد بارداری، میزان تحصیلات و محل سکونت رابطه معناداری یافت نشد. امتیاز کیفیت زندگی در بارداری های خواسته با اختلاف معناداری بیش از بارداری های ناخواسته بود (P=0.002).نتیجه گیری: برنامه ریزی برای ارتقای ابعاد مختلف کیفیت زندگی در دوران بارداری به خصوص در بعد احساس نشاط و عوامل تاثیرگذار بر آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

زمینه: نتایج مطالعه تصویربرداری در بیماران مبتلا به اپیلپسی در مراکز تحقیقاتی، بیانگر شیوع بالای ضایعات ساختمانی در آن ها است. چون چنین مطالعاتی معمولا بر روی بیماران با احتمال بالای ابنورمالیتی های مغزی صورت می گیرد و از روش های پیشرفته تر جهت کشف ابنورمالیتی ها استفاده می شود، شاید نتایج مطالعات این مراکز برای مراکز درمانی معمولی کاربردی نباشد. هدف این مطالعه، بررسی یافته های سی تی اسکن مغز در بیماران اپیلپتیک مراجعه کننده به درمانگاه مغز و اعصاب می باشد.روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی طراحی و داده هایی از قبیل سن، جنس، نوع صرع و یافته های سی تی اسکن از روی پرونده پزشکی 931 بیمار با تشخیص اپیلپسی در سال های 86-1375 جمع آوری و با روش های آماری مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: متوسط سن بیماران 24 سال بود. 473 بیمار صرع تونیک کلونیک جنرالیزه و 325 بیمار صرع فوکال موتور داشتند. از بین 905 بیماری که سی تی اسکن مغز داشتند 125 اسکن (15.8%) غیرطبیعی گزارش شد. موارد غیرطبیعی گزارش شده شامل: ضایعات عروقی (6.6%)، ضایعات فضاگیر (2.5%)، مالفورماسیون تکاملی کورتکس (2.5%) و ضایعات غیراختصاصی (2.5%) بود. بیشترین موارد غیرطبیعی در صرع فوکال موتور وجود داشت.نتیجه گیری: بیشترین میزان ضایعات در بیماران با صرع فوکال حرکتی دیده شد، اما این میزان کم تر از سایر مطالعات بود. این امر ممکن است اشتباهات تکنیکی در انجام سی تی اسکن یا تفاوت در اتیولوژی صرع فوکال موتور در جمعیت های مختلف را نشان دهد. پیشنهاد می شود توجه بیشتری در انجام سی تی اسکن مغز در بیماران مبتلا به اپیلپسی اعمال گردد.

زمینه: تغییر شخصیت نوع پرخاشگر یکی از شایع ترین اختلالات عصب-روانپزشکی، پس از آسیب مغزی تروماتیک (TBI) است که می تواند سبب دشواری های جدی در روابط اجتماعی بیماران شده و فرآیند توانبخشی آن ها را به خطر بیاندازد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تعیین کننده تغییر شخصیت نوع پرخاشگر پس از رخداد TBI طرح ریزی شد.روش ها: در مجموع، 238 بیمار دچارTBI (43 زن و 195 مرد) در قالب یک مطالعه توصیفی- طولی به شیوه نمونه گیری غیراحتمالی و پیاپی وارد مطالعه شدند و هریک از آن ها تحت معاینات جراحی اعصاب و ارزیابی های روانشناختی قرار گرفتند. پس از گذشت 4 ماه پیگیری، 65.1 درصد (155 نفر) از بیماران جهت تعیین تغییر شخصیت نوع پرخاشگر ناشی از TBI با استفاده از مصاحبه ساختاریافته بالینی بر پایه ضوابط تشخیصی DSM-IV-TR به یک روانپزشک مراجعه نمودند.یافته ها: 61 بیمار (55 مرد و 6 زن) با میانگین سنی 34.02±15.90 (85-18 سال) در پیگیری 4 ماهه، تغییر شخصیت نوع پرخاشگر را از خود نشان دادند. نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک برای محاسبه نسبت بخت ها (OR) با فواصل اطمینان CI)) 95 درصد نشان داد که آسیب تحت جمجمه ای (OR=0.45) و بروز اختلالات افسردگی پس از TBI (OR=3.18) به صورت مستقل می توانند پیش بینی کننده وقوع تغییر شخصیت نوع پرخاشگر در این بیماران باشد.نتیجه گیری: عواملی نظیر سطح سازش یافتگی عمومی، آسیب تحت جمجمه ای و بروز اختلالات افسردگی پس از TBI از تعیین کنندگان مهم تغییر شخصیت نوع پرخاشگر هستند و مداخلات پیشگیرانه و درمانی با توجه به این عوامل می تواند شدت این رفتار مخرب را کاهش و تعدیل نماید.

زمینه: کیفیت زندگی یک برآیند مهم سلامتی به شمار می رود و به عنوان یک موضوع اصلی در مراقبت بیماران دیابتی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر به منظور تعیین کیفیت زندگی بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات متابولیسم و غدد درون ریز کرمانشاه (1385) انجام گردید.روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است. 350 نفر از بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت سال 1385، به روش نمونه گیری آسان، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات جمعیت شناختی، عوامل زمینه ای و پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی (SF36) بود. برای تحلیل یافته ها از آمار توصیفی، آزمون تی مستقل، ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون با نرم افزار SPSS 16 استفاده گردید.یافته ها: میانگین نمرات کیفیت زندگی در دو زیر گروه اصلی سلامت جسمانی (56.76±22.73) و سلامت روانی (55.27±21.74) بود. کیفیت زندگی با ویژگی های جمعیت شناختی مانند سن، جنس، تحصیلات و وضعیت تاهل، ارتباط معنادار داشت (P<0.05) و با متغیرهای زمینه ای مانند قندخون ناشتا، قندخون 2 ساعت بعد از ناشتا، هموگلوبین A1C، کلسترول، LDL و HDL، تنها در برخی حیطه ها دارای ارتباط معنادار بود (P<0.05).بحث: یافته های مطالعه نشان داد که کیفیت زندگی بیماران دیابتی در برخی حیطه ها با متغیرهای آزمایشگاهی، خصوصا هموگلوبین A1c که یکی از موارد مهم در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران دیابتی به شمار می رود رابطه معناداری دارد. لذا مراقبین سلامتی بایستی جهت ارتقا کیفیت زندگی این بیماران به جستجوی عوامل موثر دیگر، همچون نگرش آنان در این زمینه و چگونگی تغییرات روش زندگی آنان بپردازند.

زمینه: خصوصیات اپیدمیولوژیک ضایعات سفید و قرمز دهان به عنوان ضایعات ماقبل بدخیمی جهت آگاهی و تشخیص بدخیمی های دهان موثر است. هدف از این مطالعه تعیین تغییرات اپیدمیولوژیک ضایعات سفید و قرمز دهان در بیماران مراجعه کننده به بخش آسیب شناسی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی اصفهان (87- 1367) بود.روش ها: در این مطالعه مقطعی که به صورت توصیفی انجام شد، کلیه پرونده های بخش آسیب شناسی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی اصفهان در طی سال های87- 1367 بررسی گردید. جنس و سن بیمار، نوع و محل ضایعه و سال مراجعه، ثبت و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11.5 و آزمون آماری Chi-square تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از 6509 پرونده ثبت شده در بخش آسیب شناسی دهان، فک و صورت در طی این 21 سال، 1047 نفر (16.1%) مبتلا به ضایعات سفید و قرمز بودند که از این میان شایع ترین ضایعه قرمز Peripheral Giant Cell Granoluma و شایع ترین ضایعه سفید Linchen Planus بود. میانگین سنی مبتلایان به ضایعات قرمز 33.89±17.89 سال و با شیوع 57.8 درصد در جنس مونث بود.همچنین میانگین سنی مبتلایان به ضایعات سفید 44.92±13.09 سال و با شیوع 67 درصد در جنس مونث یافت شد. بیشترین شیوع ضایعات قرمز در گروه سنی 40- 31 سال (18.5%) و ضایعات سفید در گروه سنی 50-41 سال (31.8%) بود. بیشترین مکان درگیری در ضایعات سفید، مخاط گونه (57.4%) و در ضایعات قرمز لثه (79%) بود.نتیجه گیری: میزان شیوع ضایعات سفید و قرمز در سال های اخیر رو به افزایش است و انجام مطالعات تکمیلی و مروری سیستماتیک برای تعیین میزان بدخیمی این ضایعات ضرورت دارد.

زمینه: دریافت زیاد نیترات و نیتریت، سلامت انسان را تهدید می کند. سبزیجات و میوه ها، مخصوصا سبزیجات برگدار، منابع بزرگی از نیترات و نیتریت در رژیم غذایی انسان هستند. در ایران، تحقیقات انجام گرفته در مورد اندازه گیری نیترات و نیتریت در میوه و سبزیجات محدود می باشد و نیاز است این مساله مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان تجمع نیترات و نیتریت در سبزیجات و صیفی جات مصرفی شهر کرمانشاه در سال 1389 بود.روش ها: مواد غذایی موردنظر طی سه نوبت نمونه گیری از سه منطقه اقتصادی و اجتماعی مختلف از سطح شهر کرمانشاه جمع آوری شدند و بر روی هر نمونه سه بار آزمایش تکرار شد و در نهایت 108 نمونه مورد سنجش واقع شد. آزمایشات با استفاده از دستورالعمل ارایه شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به شماره 4106 صورت گرفت. اطلاعات به دست آمده توسط روش های آماری آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: غلظت نیترات در سیب زمینی توزیع شده در شهر کرمانشاه بیش از غلظت مجاز توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی برای این محصول بود (347.7±45.4mg/kg) (P<0.05). سبزیجات غده ای، بیشترین (4.3±0.2mg/kg) و سبزیجات برگی، کم ترین (0.25±0.05mg/kg) مقادیر غلظت نیتریت را دارا بودند. بیشترین غلظت نیترات در سبزیجات برگی (673.8±50.6mg/kg) و کم ترین غلظت در سبزیجات بوته ای (12.5±0.9mg/kg) بود.نتیجه گیری: بالا بودن میزان نیترات در سیب زمینی و سبزیجات را می توان به مصرف زیاد کودهای ازته، عوامل زراعی و غیره مکانیزه بودن کشاورزی ربط داد. پیشنهاد می گردد که نیترات و نیتریت سبزیجات مصرفی در فصول مختلف سال توسط معاونت دارو و غذای دانشگاه ها مورد ارزیابی قرار گیرد.