یافته های نوین کشاورزی
سال:1387 | دوره:3 | شماره:1 (9) |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبرید های ذرت شیرین آزمایشی به مدت یک سال زراعی در سال 1386 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت به مرحله اجرا رسید. تعداد 8 هیبرید ذرت شیرین و خیلی شیرین شامل EX08716636، Obsession، Harvest Gold، Chase، Temptation، Challenger، Basin، وPower House  به همراه هیبرید شاهد KSC403su در دو تاریخ کاشت 31 مرداد ماه و 15 شهریور ماه کشت شدند. آزمایش با استفاده از کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مرحله اجرا رسید که در آن تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی شامل دو سطح و هیبرید ها به عنوان عامل فرعی در 9 سطح مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میانگین تولید بلال سبز در مرحله برداشت اقتصادی از تاریخ کاشت 31 مرداد ماه حدود 27.54 تن در هکتار بود. تاریخ کاشت 15 شهریور ماه با عملکرد بلال تازه معادل 24.05 تن در هکتار کمترین مقدار بود. بالاترین عملکرد بلال تازه از هیبرید Basin حدود 30.73 تن در هکتار و کمترین مقدار بلال تازه از هیبرید Temptation به میزان 20.42 تن در هکتار حاصل شد. بالاترین عملکرد بلال تازه 32.42 تن در هکتار ازهیبرید Basin و 31.87 تن در هکتار از هیبرید Power House از تاریخ کاشت 31 مرداد ماه به دست آمد. در نهایت هیبرید های Harvest Gold و Power House و  Basinدر تاریخ کاشت 31 مرداد ماه برای منطقه جیرفت مطلوبیت بیشتری داشتند.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی در برخی مراحل رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید 704 در تراکم های مختلف بوته آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1387 در اهواز انجام شد. در این تحقیق تنش کمبود آب به عنوان فاکتور اصلی در چهار سطح شامل عدم آبیاری در مرحله هشت برگی (S1)، عدم آبیاری در مرحله دوازده برگی (S2)، عدم آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی(S3)  و آبیاری کامل در طول دوره رشد (S4) به عنوان تیمار شاهد انتخاب شد. تراکم بوته به عنوان تیمار فرعی دارای سه سطح 75000 بوته در هکتار (D1)،85000  بوته در هکتار(D2)  و 95000 بوته در هکتار (D3) در نظر گرفته شد. عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت تحت تاثیر تنش کمبود آب و تراکم بوته قرار گرفتند. عدم آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی در مقایسه با سایر تیمارها اثر کاهنده بیشتری بر عملکرد دانه و شاخص برداشت نشان داد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری مطلوب با تولید 890 گرم در مترمربع و تیمار عدم آبیاری در مرحله ظهور گل تاجی با تولید 265 گرم در مترمربع بود. با افزایش تراکم از 75000 به 95000 بوته در هکتار عملکرد دانه و شاخص برداشت کاهش و عملکرد بیولوژیکی افزایش یافتند. تیمار S4D2 با تولید 934 گرم در مترمربع در بالاترین سطح قرار گرفت و تیمار S3D3 با تولید 152 گرم در مترمربع در پایین ترین مرتبه بود. تنش کمبود آب در هر مرحله از رشد ذرت بویژه مرحله ظهور گل تاجی باعث افت قابل توجهی در عملکرد شد و زمانی این افت، افزایش بیشتری یافت که تراکم بوته نیز افزایش یافت.

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی پایان فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و انتقال مجدد مواد در هشت رقم و لاین گندم نان و همچنین تشخیص رقم ها و لاین های متحمل و حساس به خشکی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلو ک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در سال زراعی 88 - 1387 اجرا شد. در آزمایش اول شرایط تنش خشکی اعمال شد که قطع آبیاری در مرحله بعد از گرده افشانی بود، اما در آزمایش دوم تا آخر فصل رشد، آبیاری به صورت معمول منطقه انجام گرفت. صفت هایی از قبیل عملکرد دانه، وزن دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، انتقال مجدد مواد پرورده ذخیره شده قبل از گلدهی، میزان مواد پرورده انتقال یافته از پدانکل و ارتفاع بوته اندازه گیری شد. عکس العمل ارقام و لاین های مختلف گندم در دو آزمایش متفاوت بود. تنش خشکی موجب کاهش عملکرد دانه و وزن هزار دانه شد. نتایج این آزمایش نشان داد لاین های C-84-4 و C-82-12 مقاوم ترین لاین ها در دو شرایط بهینه و تنش و لاین C-78-14 و رقم شهریار دارای عملکرد خوب در شرایط بهینه و لاین های C-81-14 و  C-83-7عملکرد خوب در شرایط تنش دارند. همچنین شش شاخص شامل میانگین هارمونیک، شاخص تحمل تنش، شاخص تحمل، شاخص بهره وری متوسط، شاخص حساسیت به تنش و میانگین هندسی بهره وری مورد ارزیابی قرار گرفت.این شاخص ها همبستگی بالایی با عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش نشان دادند. با توجه به رابطه و همبستگی بین شاخص های مقاومت به خشکی شاخص های حساسیت به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص تحمل تنش مناسب ترین شاخص ها در هر دو شرایط بودند.

به منظور مقایسه آزمون های قدرت نامیه بذر برای پیش بینی جوانه زنی بذور و همچنین ارتباط آنها با عملکرد دانه در کلزا، آزمایشی با استفاده از نه رقم کلزا به نام های گولیاس (فرانسه)، آپشن 500، پی اف 70.45.91 (آلمان)، اکسل، پیس، سیکلن، کوانتوم، کیو2 و هایولا 401 (کانادا) در طی آزمون های آزمایشگاهی (آزمون جوانه زنی، فرسودگی بذر و رشد گیاهچه) در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. آزمایش های مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 84 - 1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا شد. نتایج نشان داد سرعت جوانه زنی (آزمون جوانه زنی) بیشترین ارتباط را با درصد بذور جوانه زده در مزرعه دارد و معادله برآورد شده، 84% تنوع در درصد جوانه زنی را با خط رگرسیون نشان داد. نتایج حاصل از گزینش متغیر به روش گام به گام نیز نشان داد از میان صفات مورد بررسی در آزمایشگاه تنها سرعت جوانه زنی در آزمون جوانه زنی، اثر معنی دار و قابل توجهی را در پیش بینی درصد جوانه زنی بذور در مزرعه دارا می باشد. لذا این صفت می تواند برای پیش بینی جوانه زنی بذور کلزا در مزرعه مورد استفاده قرار گیرد. همچنین نتایج نشان داد پایین بودن مولفه های جوانه زنی مانند سرعت، یکنواختی و درصد جوانه زنی در شرایطی که عوامل محیطی برای رشد گیاهچه مساعد بوده و تراکم مطلوب گیاهی نیز در مزرعه حاصل شود تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه نخواهد داشت.

این تحقیق به منظور بررسی اثر همزیستی قارچ مایکوریزا و باکتری های آزوسپریلیوم به عنوان کودهای بیولوژیک در سطوح مختلف کود شیمیایی فسفر و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت انجام گرفت. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط کنترل شده خاک درنظر گرفته شد. تیمارها شامل مصرف کود شیمیایی فسفر و نیتروژن در3 سطح (بدون مصرف ازت و فسفر)، (ازت 100 کیلوگرم در هکتار و فسفر 50 کیلوگرم در هکتار، (ازت 200 کیلوگرم در هکتار  و فسفر 100 کیلوگرم در هکتار) و تیمار آزوسپریلیوم در 2 سطح ( مصرف و عدم مصرف ) تیمار میکوریزا در 2 سطح ( مصرف و عدم مصرف ) درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد عملکرد و اجزای عملکرد ذرت تحت تاثیر تیمارهای کودی قرارگرفتند. به طوری که آزوسپریلیوم بر عملکرد دانه و تعداد دانه های بلال به طور معنی داری اثر گذاشت اما بر وزن هزار دانه تاثیر نداشت. مایکوریزا توانست بر عملکرد دانه و وزن هزار دانه در سطح 1% تاثیر مثبت بگذارد اما بر تعداد دانه در بلال اثر معنی داری نداشت. با مصرف مقادیر متوسط کودهای شیمیایی فعالیت این میکروارگانیسم ها بیشتر ولی با افزایش مصرف کودهای شیمیایی این نقش کم رنگ می گردد. هیچ گونه تاثیرمنفی و آنتاگونیستی بین میکروارگانیسم هادراین تحقیق مشاهده نشد، لذا همراه با مصرف هردومیکروارگانیسم می توان تا 100 کیلوگرم کود ازت و 50 کیلوگرم کود فسفر را بدون اینکه اثر منفی بر فعالیت آنها بگذارد مصرف نمود.

به منظور بررسی واکنش صفات گیاهی چهار ژنوتیپ گلرنگ در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1388 انجام گرفت. تیمارها شامل سه سطح آبیاری 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ های گلرنگ شامل محلی اصفهان، اصفهان-14، PI-537598 و IL-111 بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی عملکرد دانه و عملکرد روغن را کاهش می دهد. به طوری که عملکرد دانه از 1198.2 کیلوگرم در هکتار در آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه به 936.5 کیلوگرم در  هکتار در شرایط تامین 50 درصد نیاز آبی گیاه کاهش یافت. بیشترین عملکرد روغن به مقدار 407.2 کیلوگرم در هکتار از تیمار آبیاری تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه و کمترین عملکرد روغن به مقدار 297.7 کیلوگرم بر هکتار در تیمار آبیاری تامین 50 درصد نیاز آبی گیاه بدست آمد. در بین ژنوتیپ ها، محلی اصفهان دارای بیشترین عملکرد دانه و روغن بود. اثر متقابل تیمار های آزمایشی نشان داد بیشترین عملکرد دانه و روغن به ترتیب  معادل 1583.05 و 605.5 کیلوگرم در هکتار در تیمار آبیاری تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ محلی اصفهان حاصل شد. ژنوتیپ محلی اصفهان هم در شرایط مطلوب و هم در شرایط تنش دارای بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن بود.

این تحقیق به منظور بررسی تراکم و مصرف سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزا عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، واقع در 5 کیلومتری جاده خمین انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل مقادیر کود اوره در سه سطح: 150، 250 و 350 کیلوگرم در هکتار و عامل تراکم های کاشت در سه سطح: 200، 300 و 400 هزار بوته در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر مصرف سطوح مختلف نیتروژن بر صفات  ارتفاع پنجه معنی دار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر صفات عملکرد علوفه تر، تعداد پنجه در بوته و نسبت وزن خشک به وزن تر معنی دار شد. بالاترین میزان عملکرد علوفه تر نیز 49.5 تن در هکتار در تراکم 400 هزار بوته در هکتار و مصرف 350 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. همان طور که ملاحظه می شود بالاترین میزان عملکرد علوفه تر در بالاترین سطح مصرف کود اوره و بالاترین سطح تراکم به دست آمده است که نشان دهنده این است که سورگوم نسبت به افزایش میزان تراکم ونیتروژن واکنش مثبت نشان می دهد.

در این مطالعه عملکرد و اجزا عملکرد لوبیا چشم بلبلی و لوبیاتپاری محلی جیرفت در تراکم های مختلف در سال 1388 و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم بوته در واحد سطح به عنوان عامل اصلی و سه ژنوتیپ لوبیا گرمسیری شامل لوبیا چشم بلبلی محلی جیرفت، توده لوبیا تپاری کرم رنگ و توده لوبیای تپاری سیاه رنگ به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. تراکم های مختلف از طریق تنظیم فاصله بین بوته ها روی ردیف های کاشت (5، 10 و 15 سانتی متر) پس از استقرار کامل بوته ها انجام گرفت. نتایج نشان داد عامل تغییر در تراکم بوته نمی تواند عملکرد دانه و عملکرد کاه را تحت تاثیر قرار دهد ولی عملکرد دانه و کاه در ژنوتیپ های مختلف به ترتیب در سطح احتمال آماری 1% و 5% تفاوت معنی داری را نشان دادند. در این بررسی بالاترین عملکرد دانه مربوط به توده لوبیا تپاری کرم رنگ به میزان 2.10 تن در هکتار و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ لوبیا تپاری سیاه رنگ به میزان 1.37 تن در هکتار بود. بیشترین عملکرد کاه توسط لوبیا چشم تپاری کرم رنگ به میزان 2.47 تن در هکتار و کمترین آن در توده لوبیا تپاری سیاه رنگ به میزان 1.71 تن در هکتار به دست آمد. همچنین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف و تعداد کل دانه در بوته تحت تاثیر تراکم قرار گرفته و به ترتیب در سطح احتمال آماری 1% ، 5% و 1% معنی دار گردید. ژنوتیپ های مختلف لوبیا گرمسیری از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف، طول غلاف، وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته در سطح احتمال 1% تفاوت های معنی داری را نشان دادند.