مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
سال:1390 | دوره:3 | شماره:ویژه نامه آمار زیستی و اپیدمیولوژی |تعداد مقالات:18

زمینه و هدف: یکی از متداول ترین مطالعات در حیطه علوم پزشکی جهت یافتن ریسک فاکتورها و عوامل مرتبط با بیماری ها مطالعات موردی – شاهدی هستند که شاخص مهم قابل محاسبه در آن OR یا خطرنسبی است. اما در این بین بعضی عوامل مخدوش گر که بر پاسخ موثرند اعتبار OR به دست آمده را زیر سوال می برند و  OR را کمتر یا بیشتر نشان می دهد یکی از روش های حذف اثر مخدوش گر، طراحی مطالعات matching است. رگرسیون لجستیک یکی از روش های متداول مدل سازی برای این نوع مطالعات است که در مطالعه حاضر سه روش رگرسیون لجستیک در حالت استقلال، حاشیه ای و شرطی با هم مقایسه می شوند.مواد و روش کار: این مطالعه بر روی داده های شبیه سازی شده وابسته به هم انجام پذیرفته است. بدین ترتیب که داده ها از توزیع نرمال دو متغیره با ضریب همبستگی های (0.8، 0.6، 0.4، 0.2، 0) تولید می شوند. سپس با انتخاب نقاط برش (0.25، 0.25)، (0.15 ،0.25)، (0.1 ،0.25)، (0.25، 0.05) برای تابع احتمال تجمعی آنها این داده ها که از توزیع پیوسته هستند به توزیع گسسته صفر و یک که به هم وابسته هستند تبدیل می شوند. سپس سه مدل رگرسیون لجستیک در حالت استقلال، حاشیه ای و شرطی به داده ها برازش داده می شود و OR محاسبه می شود. با 10000 بار تکرار مقدار صدک 2.5 و 97.5 و همچنین میانه OR سه مدل در نقاط برش ذکرشده با هم مقایسه می شوند.یافته ها: در همبستگی صفر هر سه مدل OR مشابه دارند و تغییر در نقاط باز هم ضرایب مشابه دارد. اما با افزایش میزان همبستگی بین مشاهدات OR بین مدل حاشیه ای و استقلال متفاوت نیست ولی مقدار آن با مدل شرطی متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال در نقطه برش (0.1، 0.25) و ضریب همبستگی 0.6 میانه OR به دست آمده در مدل استقلال و حاشیه ای 2.8 است ولی در مدل شرطی این مقدار 5 یعنی دوبرابر مقدار برازش شده است.نتیجه گیری: استفاده از مدل های شرطی زمانی که همبستگی بین مشاهدات زیاد است قطعا روش صحیح تری است و هرچه میزان این همبستگی بالا برود میزان خطای ما در استفاده از مدل استقلال یا حاشیه ای بالا می رود. اما زمانی که همبستگی بین مشاهدات ناچیز است استفاده از سه مدل برآوردهای یکسانی می دهد.

زمینه و هدف: رگرسیون لجستیک یک مدل عمومی برای بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و پاسخ های دوحالتی است. یکی از مدل های انعطاف پذیر که به طور جایگزین می تواند مورد استفاده قرار گیرد، مدل شبکه عصبی مصنوعی است. این مطالعه با هدف مقایسه قدرت پیش بینی پاسخ های دوحالتی داده های پزشکی، با مدل شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون لجستیک انجام شد.مواد و روش کار: برای انجام این پژوهش، از داده های 639 بیمار مبتلا به سرطان معده، گردآوری شده توسط مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی طی سال های 1381-1385، استفاده شد. مرحله بیماری به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. ارزیابی شبکه بر اساس ملاک حداقل مربعات خطای پیش بینی صورت گرفت و مقایسه پیش بینی های مدل نهایی شبکه با مدل رگرسیونی با استفاده از شاخص هماهنگی و منحنی راک صورت پذیرفت. تحلیل داده ها با نرم افزار R 2.12 و SPSS 17.0 انجام شد.یافته ها: سطح زیر منحنی مشخصه عملکرد مدل شبکه عصبی برابر 0.725 و مدل رگرسیون لجستیک برابر 0.699 به دست آمد. همچنین صحت پیش بینی کل برای مدل شبکه عصبی و رگرسیونی به ترتیب برابر 0.771 و 0.710 محاسبه گردید. همچنین اختلاف پیش بینی های دو مدل معنی دار شد (P=0.002).نتیجه گیری: صحت پیش بینی شبکه در تشخیص مرحله بیماری سرطان معده بیش تر از مدل رگرسیونی لجستیک به دست آمد و لذا این مدل برای تشخیص مرحله بیماری پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: ناباروری آثار متعددی بر ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی زنان دارد. از طرفی تصویر ذهنی از بدن می تواند پیشگویی کننده رفتارهای مختلف آنها از جمله رفتارهای جنسی باشد. در این راستا مطالعه ای با کاربرد مدل تحلیل مسیر برای تعیین ارتباط همزمان تصویر ذهنی از بدن با عملکرد جنسی و سازگاری زناشویی در زنان بارور و نابارور انجام گردید.مواد و روش کار: در این پژوهش 130 زن بارور و 130 زن نابارور مورد مطالعه قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار AMOS 18 و بکارگیری مدل تحلیل مسیر انجام شد.یافته ها: در زنان بارور بیشترین ضریب مسیر متعلق به مسیر تصویر ذهنی بدن بر سلامت عمومی و در گروه زنان نابارور بیشترین ضریب متعلق به مسیر تصویر ذهنی بر عملکرد جنسی بوده است. در هر دو گروه زنان بارور خانه دار و شاغل بیشترین ضریب مسیر متعلق به مسیر تصویر ذهنی بدن بر سلامت عمومی بوده است. در هر دو گروه زنان ناباروری که همراهی همسرشان را داشته اند بزرگترین ضریب مسیر متعلق به مسیر تصویر ذهنی بدن بر عملکرد جنسی بوده و در گروه زنان ناباروری که با عدم همراهی همسرشان مواجه بودند بزرگترین ضریب مسیر متعلق به عملکرد جنسی بر سازگاری زناشویی بوده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، لزوم بررسی مدل تحلیل مسیر در شناخت اثرات مستقیم، غیر مستقیم و اثرات کل در مدلهایی مشابه مدل قبل کاملا ضروری به نظر میرسد و میتواند جایگزین سایر روشها نظیر رگرسیون باشد.

زمینه و هدف: با افزایش روز افزون بیماری سرطان، داشتن داده صحیح امری ضروری می باشد. برنامه ثبت سرطان در ایران دارای مشکلات متعددی است، درصورت اطمینان از کیفیت داده های مرگ و میر در کشور و رفع خطاهای آن، منبع بسیار خوبی برای تحقیقات و سیاستگزاری ها خواهد بود. در این طرح کیفیت پوشش داده های مرگ و میر ناشی از سرطان را به وسیله شیوه صید و باز صید مورد بررسی قرار دادیم. مواد و روش کار: در ابتدا اطلاعات مرگ و میر (از سال 85-1383) و ثبت سرطان (از سال 85-1383) از معاونت بهداشتی تهیه شده و سپس با تمامی بیمارستان های استان فارس به استثنای شهرستان های جهرم و فسا تماس گرفته شد و اطلاعات بیماران سرطانی از سال (از سال 85-1383) جمع آوری و سپس 10 سرطان انتخاب و با اتصال داده ها (Record Linkage) موارد مشترک شناسایی و در صورتیکه نام فرد در اطلاعات مرگ معاونت بهداشتی یا به صورت مشترک در هر کدام از منابع دیگر بود وی را فوت شده تلقی و ما بقی افراد با تماس تلفنی با بیماران یا خانواده های آنان، در صورتیکه فرد در طی فاصله زمانی 83 الی 85 فوت شده بود وارد مطالعه شده و در نهایت با نرم افزار STATA و با استفاده از شیوه لگاریتم خطی و ایجاد 8 مدل، داده ها آنالیز شد.یافته ها: از میان 44863 داده جمع آوری شده تعداد 9401 بررسی و در نهایت 2232 نفر وارد مطالعه شدند. حساسیت سیستم در تشخیص کل سرطانها 58% بوده و بهترین مدل مربوط به بررسی همزمان (بیمارستان و پاتولوژی) بوده و مقدار تخمین زده شده برای کل سرطان ها بر اساس مناسب ترین مدل برابر با 3309 نفر بوده است.نتیجه گیری: پوشش سیستم معاونت بهداشتی برای تشخیص تعداد موارد فوت ناشی از سرطان ضعیف بوده، و برای رفع این مشکل فراهم آوردن تمهیدات اساسی برای بالا بردن کیفیت اطلاعات مرگ و میر امری ضروری است و بایستی در اولویت های اولیه سیاست گذاریهای بهداشتی قرار گیرد.

مقدمه و هدف: مدل مخاطره متناسب کاکس، رایج ترین روش برای تجزیه و تحلیل اثر متغیرها بر روی زمان بقا می باشد، اما تحت شرایط معین، مدل های پارامتری می توانند بر مدل کاکس برتری داشته باشند. در مطالعه حاضر با استفاده از مدل کاکس و جایگزین های پارامتری از قبیل مدل های وایبول، نمایی و همچنین برآورد ناپارامتری کاپلان-مه یر، عوامل موثر بر بقا بیماران مبتلا به سکته قلبی حاد، ارزیابی و کارآیی مدلها برای ارائه بهترین مدل مقایسه گردید.مواد و روش کار: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع طولی بوده که به روش آینده نگر بر روی 650 نفر از بیماران دارای سکته قلبی حاد انجام گرفت. بیماران به مدت یک سال از لحظه ابتلا به سکته قلبی به لحاظ مرگ یا عدم مرگ پی گیری و اطلاعات لازم با استفاده از چک لیست جمع آوری شدند. رویکردهای پارامتری، نیمه پارامتری و ناپارامتری جهت تعیین عوامل موثر بر مرگ بیماران مبتلا به عروق کرونر در نظر گرفته شدند و برای مقایسه این روشها از معیار آکائیکه استفاده شد. تحلیل داده ها با نرم افزار STATA نسخه 11 انجام و سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شده است.یافته ها: میزان مرگ و میر در بین بیماران مورد بررسی در طی یک سال 67 نفر (10.3%) بود. 48% بیماران سیگاری، 33.4% دارای سابقه پرفشاری خون، 17.7% دیابتی، 15.3% دارای لیپید بالا و 30% دارای آریتمی بودند. 10.3% دارای بلوک بودند. از نظر عوامل موثر بر میزان بقا نتایج مدلهای پارامتری و مدل کاکس یکسان بودند. از نظر رویکردهای ناپارامتری سن بالا، عدم مصرف استرپتوکیناز و داشتن بلوک قلبی با خطر بالاتر مرگ همراه بودند.نتیجه گیری: اگرچه نسبت مخاطره در مدل کاکس و مدل های پارامتری تقریبا مشابه بود و نیز نتایج حاصل از رویکرد ناپارامتری کاپلان مه یر تا حد زیادی شبیه به رویکردهای پارامتری و نیمه پارامتری بود، ولی بر اساس معیار آکائیکه، مدل وایبول برازش دقیق تری داشت.

زمینه و هدف: در مدل رایج خطرهای متناسب کاکس یکی از فرضیات اساسی برقراری فرض استقلال میان زمان سانسور و زمان پیشامد می باشد. در مطالعات بالینی زمانی که سانسور به دلایلی همچون خروج فرد از مطالعه یا خطر رقابتی رخ می دهد همواره نگرانی در خصوص اعتبار نتایج مبتنی بر فرض استقلال سانسورها وجود دارد. ارائه راهکاری جهت بررسی فرض استقلال و نیز تعمیم مدل خطرهای متناسب کاکس در حالت عدم برقراری فرض استقلال مفید می باشد.مواد و روش کار: برای رسیدن به این هدف به معرفی تعمیمی از مدل خطرهای متناسب کاکس با استفاده از تابع مفصل می پردازیم. این مدل امکان انجام آنالیز حساسیت، جهت بررسی فرض استقلال را فراهم می نماید. تعمیم تابع درستنمایی و برآورد پارامترها با یک روش عددی با استفاده از نرم افزار R انجام شد. در ادامه با استفاده از این مدل، برقراری فرض استقلال زمان سانسور و پیشامد در مجموعه داده های مربوط به بیماران دارای سرطان پستان که طی سال های 1380 تا 1388 جهت درمان به بخش آنکولوژی بیمارستان های قائم (عج) و امید مراجعه نموده بودند مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: با استفاده از شبیه سازی ابتدا مناسب بودن مدل ارائه شده اثبات گردید سپس تاثیرات عدم برقراری فرض استقلال بین زمان سانسور و پیشامد بر روی برآورد پارامترها بررسی گردید. در مجموعه داده های واقعی برقراری فرض استقلال مورد تایید قرار گرفت.نتیجه گیری: عدم برقراری فرض استقلال می تواند باعث نتایج اریب در مدل خطرهای متناسب کاکس گردد که میزان اریبی با میزان وابستگی میان سانسور و پیشامد ارتباط مستقیم دارد. در مجموعه داده های مربوط به بیماران دارای سرطان پستان مشخص گردید که تشخیص بیماری در مراحل اولیه نقش مهمی در موفقیت درمان و عدم عود بیماری دارد.

زمینه و هدف: با گسترش روش های استخراج داده های ژنتیکی، روش های تجزیه و تحلیل این نوع داده ها نیز در حال توسعه می باشند. این مطالعه با هدف مقایسه یکی از پرکاربردترین روش های تجزیه و تحلیل این نوع داده ها، یعنی خوشه بندی انجام شده است.مواد و روش کار: در این پژوهش با استفاده از 5 مجموعه داده مایکروآرایه، نه ترکیب روش خوشه بندی سلسله مراتبی تجمعی، سلسله مراتبی تقسیم شونده و -K میانگین با متریک های فاصله اقلیدسی، منهاتان و ضریب همبستگی پیرسون پیوند و با استفاده از شاخص پهنای نیمرخ با استفاده از روش نمونه گیری بوت استرپ مقایسه شده است.یافته ها: نتایج نشان داد روش خوشه بندی سلسله مراتبی تجمعی با پیوند متوسط دارای بهترین عملکرد بود. همچنین این روش در مقایسه با دیگر روش ها از پایایی بیشتری برخوردار بود. در عین حال روش خوشه بندی سلسله مراتبی تقسیم شونده عملکرد نسبتا مشابهی با روش خوشه بندی -K میانگین داشته است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان گفت که مبتنی بر شرایط موجود در داده ها بهترین روش خوشه بندی انتخاب می شود.

زمینه و هدف: رشد سریع سالمندی باعث توجه بیشتر به مسائل آنها از جمله سلامت روان شده است. در این راستا سرمایه اجتماعی می تواند با ایجاد حمایت های مختلف بر سلامت روان سالمندان تاثیرگذار باشد. از این روی این مطالعه به بررسی رابطه سلامت روان و سرمایه اجتماعی در سالمندان منطقه نه شهر تهران می پردازد.مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است. این مطالعه در نیمه دوم سال 1389 در منطقه 9 شهر تهران و بر روی سالمندان بالای 60 سال انجام گرفت. تعداد 320 سالمند نمونه پژوهش این مطالعه توسط نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده اند. جهت سنجش سلامت روان از پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی (GHQ-28) و برای سنجش سرمایه اجتماعی از پرسشنامه مطالعه عدالت شهری (Urban HEART) استفاده شد. و جهت تشخیص مولفه های سرمایه اجتماعی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد.یافته ها: در تحلیل عاملی سرمایه اجتماعی سه مولفه اعتماد فردی، همبستگی-حمایت اجتماعی و اعتماد اجتماعی - روابط انجمنی شناسایی شدند که این سه مولفه 68.1 درصد واریانس کلی سرمایه اجتماعی را تبیین می کنند. بین مولفه های اعتماد فردی و همبستگی و حمایت اجتماعی سرمایه اجتماعی (0.001>P) با سلامت روانی سالمندان رابطه مشاهده شد. اما بین مولفه اعتماد اجتماعی و روابط انجمنی سرمایه اجتماعی با سلامت روان سالمندان مطالعه رابطه ای مشاهده نشد.نتیجه گیری: هر اندازه فرد از سرمایه اجتماعی بیشتری برخوردار باشد؛ از سلامت روانی مطلوبتری برخوردار است. و از طرفی فرد دارای سلامت روانی بهتر واجد شرایط پذیرش مسوولیت ها و نقش های اجتماعی در جامعه است. که این مساله نشان از رابطه دو طرفه سلامت روان و سرمایه اجتماعی دارد. از این روی ارتقا هر یک از این مقوله ها می تواند بر دیگری تاثیر گذار باشد.

زمینه و هدف: پیشرفت های سریع تکنولوژی قرن اخیر در زمینه مطالعات ژنتیکی ما را با حجم زیاد اطلاعات مواجه کرده و چالشی را در تحلیل این قبیل داده های با تعداد بسیار زیاد متغیر پیشگو بوجود آورده است. مطالعه حاضر با در نظر گرفتن داده ها با تعداد متغیرهای بسیار زیاد همراه با اثرات متقابل آنها که ممکن است در تحلیل آماری داده های ژنتیکی با آن مواجه شویم و با هدف بررسی روش های نوین برای تحلیل اینگونه داده های با بعد زیاد انجام پذیرفت.مواد و روش کار: در این مطالعه روش آماری ناپارامتری و نوین جنگل های تصادفی برای تعیین فاکتورهای مهم و اثرگذار ژنتیکی بر روی بیماری آنکیلوزان اسپوندیلیت بکار برده شد. داده ها حاوی اطلاعات مربوط به ژن HLA-B27 و 12 پلی مرفیسم تک نوکلئوتیدی ژنی موسوم به ERAP-1 از 401 بیمار مبتلا به آنکیلوزان اسپوندیلیت و 316 کنترل سالم بود. تحلیل های فوق متعاقبا به کمک رگرسیون لجستیک نیز اجرا شد و نتایج آن با جنگل های تصادفی مقایسه گردید.یافته ها: بر اساس نتایج مدل رگرسیون لجستیک گام به گام متغیرهای HLA-B27 و پلی مرفیسم rs28096 به طور معنی دار در ارتباط با بیماری مذکور بودند در حالیکه روش جنگل های تصادفی متغیرهای HLA-B27 و rs1065407 را متغیرهای اصلی اثرگذار روی این بیماری تشخیص داد و rs28096 در رتبه سوم اهمیت قرار داشت.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از ارتباط زیاد HLA-B27 با بیماری آنکیلوزان اسپوندیلیت بود. روش کلاسیک و متداول رگرسیون لجستیک پلی مرفیسم rs28096 را مهم ترین فاکتور خطر در رابطه با بیماری معرفی کرد در حالیکه روش جنگل های تصادفی rs1065407 را نیز مهمترین پلی مرفیسم تشخیص داد. لذا محققین بایستی نتایج آماری حاصل از روش های متداول کلاسیک را با روش های جامع و کامل تر نوین از قبیل جنگل های تصادفی در مطالعات غربالگری مدنظر داشته باشند.

زمینه و هدف: آنالیز چند سطحی روشی کارا برای تحلیل داده های اجتماعی است که در بیش از یک سطح قرار گرفته اند، و در واقع حالت بسط داده شده از مدل های خطی تعمیم یافته می باشد که در آن علاوه بر مدل بندی متغیر پاسخ ضرایب رگرسیونی نیز مدل بندی می شوند. در این مقاله سعی داریم تا بصورت مختصر در مورد جنبه های نظری و شیوه های برازش این تحلیل در حالت سه سطحی و کاربرد آن در داده های طولی فشار خون سخن بگوئیم.مواد و روش کار: داده های استفاده شده در این مطالعه با استفاده از مشاهدات سالیانه مرکز بهداشت حرفه ای شرکت فولاد مبارکه اصفهان طی سال های 81 تا 88 و از بین کلیه پرسنل شاغل در این شرکت استخراج گردید. در این مطالعه اثر متغیر نوبتکاری بر فشار خون دیاستولیک افراد با تعدیل اثر متغیرهای BMI و سن مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مقاله از نرم افزارهایMLwiN  و SPSS جهت برازش مدل چند سطحی استفاده گردید.یافته ها: این مطالعه شامل 6713 (45.2% روزکارها، 6% گردش کارهای هفتگی و 48.8% گردش کارهای معمولی) بود. در این مطالعه با کنترل عوامل مخدوشگر، نوبتکاری با فشار خون دیاستولیک رابطه معنی داری نشان نداد.نتیجه گیری: سرعت بالا و همچنین توان برازش مدلهایی با حجم داده زیاد از جمله مزایای روش های تکراری نسبت درستنمایی بوده همچنین از الگوی کاری کارخانه فولاد مبارکه اصفهان می توان به عنوان الگوی مناسب جهت کنترل نوبتکاری بر فشار خون استفاده نمود.

زمینه و هدف: تکنیک های لقاح آزمایشگاهی بهتر است یک جنین با کیفیت بالا به رحم انتقال داده شود تا موفقیت این روشها را بالا ببرد. لذا پژوهشی جامع برای شناسایی عوامل مرتبط که علاوه بر در نظر گرفتن همبستگی جنین های حاصل از یک زوج نابارور، روابط غیر خطی آنها را نیز بررسی می کند انجام پذیرفت.مواد و روش کار: در این مطالعه، روش آماری که از طریق مدل های جمعی تعمیم یافته ارایه شده است برای بررسی روابط غیر خطی متغیرهای پیشگوی کمی با متغیر پاسخ مورد استفاده قرار گرفت و از نتایج حاصل از آن در روش معادلات برآوردی تعمیم یافته برای تجزیه و تحلیل داده ها و تعیین عوامل موثر بر کیفیت جنین های حاصل از لقاح مصنوعی استفاده شد.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از بررسی روابط خطی اثر دارو، نوع ناباروری و سندروم تخمدان پلی کیستیک بر روی کیفیت جنین معنی دار شد. این درحالی است که بعد از بررسی روابط علاوه بر این متغیرها، استعمال دخانیات و میزان تحرک اسپرم و فاکتور رحمی نیز معنی دار گزارش شد.نتیجه گیری: علاوه بر در نظر گرفتن همبستگی درون خوشه ای در آنالیز این نوع داده ها توسط روشهایی مثل معادلات برآوردی تعمیم یافته، روابط غیرخطی نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این مطالعه حاکی از اثر مصرف دخانیات، مصرف دارو، ابتلا به سندروم پلی کیستیک، نوع ناباروری و تحرک اسپرم می باشد که میزان تحرک اسپرم به صورت غیر خطی به طور معنی داری باعث بهبود کیفیت جنین گردید.

زمینه و هدف: رگرسیون لوجستیک مدلی عمومی برای تحلیل داده های پزشکی و اپیدمیولوژیکی می باشد و اخیرا محققین معدودی تحقیقات خود را به تحلیل مدل های رگرسیون لوجستیک با وجود مقادیر گمشده در متغیرهای کمکی معطوف داشته اند. در بسیاری از پژوهش ها محققین با مجموعه داده هایی مواجه هستند که دارای مقادیر گمشده است. گمشدگی تهدید عمده ای برای درستی نتایج حاصل از مجموعه داده ها محسوب می شوند و اجتناب از آن بسیار مشکل است.مواد و روش کار: ساتن و کارول تابع درستنمایی ویژه ای را برای برآورد پارامترهای مدل رگرسیون لوجستیک وقتی که برخی متغیرهای کمکی با مقادیر گمشده از نوع مکانیسم گمشدگی تصادفی(MAR)  باشند و سایر متغیرها به طور کامل مشاهده شده باشند، معرفی کرده اند. در این پژوهش از این تابع درستنمایی در تحلیل بیزی برای برآورد پارامترهای مدل رگرسیون لوجستیک استفاده شده است و نتایج به دست آمده با روش های جانهی چندگانه و واحد کامل مقایسه شده است.یافته ها: روش های مذکور را بر روی داده های شبیه سازی شده و داده های دندانپزشکی اجرا کرده و نتایج مقایسه ها نشان داد که برآوردهای به دست آمده از روش بیزی دارای انحراف معیار کوچکتری نسبت به دو روش دیگر می باشند.نتیجه گیری: پس از مقایسه نتایج حاصل از سه روش مذکور نتیجه گرفته شد که اگر مکانیسم گمشدگی تصادفی باشد، به کارگیری تحلیل بیزی با تکنیک زنجیرهای مارکوف مونت کارلویی (MCMC) منجر به برآوردهای دقیق و فاصله اطمینان کوتاه تری نسبت به روش جانهی چند گانه و روش واحد کامل می شود.

زمینه و هدف: امروزه مفاهیمی چون عدالت و برابری در بیشتر جوامع، از مفاهیم قابل توجه دولتمردان و مردم به شمار می آیند. مفهوم عدالت در نظام سلامت، هزینه برابر خانوارها در این زمینه تعریف می شود. هدف این تحقیق بررسی نابرابری هزینه های بهداشتی و درمانی خانوارهای استان ها با استفاده از شاخص های معمول اندازه گیری نابرابری و روش های آماری می باشد.مواد و روش کار: در این تحقیق از داده های هزینه بهداشتی و درمانی خانوارها در سال 1387، دریافت شده از مرکز آمار ایران استفاده شده است که مراحل آماده سازی داده ها، برآورد و محاسبه شاخص ها و رسم نمودارها با برنامه نویسی در نرم افزارS-PLUS  انجام گرفته است. برای رسم نقشه های مقایسه ای شاخص ها از نرم افزار Arcgis9.2 استفاده شده است.یافته ها: با برآورد شاخص های نابرابری، رسم نمودار ها و نقشه ها دریافتیم که نابرابری هزینه های بهداشتی و درمانی در استانها بسیار زیاد بوده بطوریکه استان های خراسان رضوی و هرمزگان به ترتیب با ضریب جینی 0.71 و 0.92 کمترین و بیشترین رتبه را بین استان ها دارند. از طرف دیگر میانگین این هزینه از حدود 90000 ریال تا 630000 ریال تغییر می کند و استان های محروم واقع در مرزهای شرقی کمترین میانگین هزینه را دارند.نتیجه گیری: میانگین هزینه های بهداشتی و درمانی خانوارها بین استان ها با حرکت از شرق به غرب افزایش می یابد. به عبارت دیگر هزینه کرد خانوارهای استان های محرومی که درآمد کمتری دارند و از امکانات کمتری برخوردارند، در امر بهداشت و درمان نیز کمتر است. از طرف دیگر نابرابری در توزیع این هزینه ها بین خانوارها در استان ها بسیار زیاد است. دولت ها باید با افزایش امکانات بهداشتی و درمانی در نقاط محروم و با اختصاص کمک های مالی به روشهای مختلف مانند انواع بیمه ها، یارانه های غیر مستقیم و ... این نابرابری را کاهش دهند.

زمینه و هدف: امروزه داده های زیادی وجود دارند که در آنها فرض استقلال داده ها که پیش فرض اصلی بسیاری از مدلهای آماری است برقرار نیست. داده های حاصل از نمونه گیری خوشه ای، مطالعات طولی با اندازه گیری های مکرر و یا داده های زوجی مانند داده های دو چشم و همچنین مطالعات همسان سازی شده نمونه هایی از این داده ها هستندمواد و روش کار: دو مدل آماری با در نظر گرفتن همبستگی بین مشاهدات، مدلهای آمیخته و مدلهای حاشیه ای هستند که در این مقاله مورد مقایسه قرار گرفته اند. این مدلها از نظر روشی که همبستگی بین داده ها را در نظر می گیرند و تفسیر ضرایب رگرسیونی با یکدیگر تفاوت دارند.یافته ها: در مدلهای غیر خطی ضرایب رگرسیونی مدل حاشیه ای تغییرات در سطح جامعه را نشان می دهد در حالیکه در مدلهای آمیخته این ضرایب تغییرات را در یک فرد یا خوشه خاص نشان می دهند. در مدلهای خطی تفسیر ضرایب رگرسیونی در هر دو مدل یکسان است.نتیجه گیری: به عنوان یک نتیجه گیری کلی در مدلهای غیر خطی که تفسیر نتایج متفاوت است بر اساس کاربرد مورد نیاز بهتر است از یکی از این دو مدل استفاده شود. در واقع برای سیاستگذاران بهداشتی که دید جامعه نگر دارند استفاده از مدل حاشیه ای توصیه می شود در حالیکه برای پزشکان معالج که بیشتر به تغییرات فردی در یک بیمار علاقمند هستند استفاده از مدل آمیخته مناسبتر است.

زمینه و هدف: در اغلب کشورهای جهان، بیماری های قلبی به عنوان اولین علت مرگ در بین بیماری های غیر واگیر شناخته شده است که در ایران نیز یکی از علل مهم مرگ و میر می باشد. بنابراین شناخت عوامل موثر بر بقای این بیماران حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه اثرجمعی عوامل خطر بر مخاطره مرگ افرادی که دچار سکته حاد قلبی شده اند، بررسی شده است.مواد و روش کار: در این مطالعه هم گروهی تاریخی، 197 بیمار که طی سال های 1376 تا 1380 برای اولین بار دچار سکته قلبی حاد شده و به بیمارستان های شهر بوشهر مراجعه کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه از مدل مخاطرات جمعی آلن برای بیان رابطه بین میزان مخاطره مرگ بعد از اولین سکته قلبی و عواملی از جمله سن بیمار هنگام سکته، جنس، فشارخون سیستولیک و دیاستولیک،کلسترل سرم تام،LDL  و HDL استفاده شد.یافته ها: متوسط زمان بقای بیماران در مطالعه حاضر بیش از 4 سال بود. نتایج این مطالعه نشان داد که جنس بیمار ارتباط معنی داری با زمان بقای وی ندارد (p>0.05) اگر چه ارتباط سن هنگام بروز سکته قلبی با بقای بیمار معنی دار بود (p<0.05).نتیجه گیری: مدل مخاطرات جمعی آلن نشان می دهد که با افزایش سن در هنگام سکته، خطر بقا بیماران سکته قلبی حاد افزایش می یابد.

زمینه و هدف: بررسی عوامل موثر بر بروز سرطان پستان جهت دستیابی به راههایی برای افزایش سلامت افراد و طول عمر مبتلایان یکی از دغدغه های هر روزه دانشمندان شاخه های مختلف علوم زیستی و پزشکی است. این مطالعه به منظور تحلیل عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از مدل مخاطرات جمعی آلن و بررسی مزیت های نمودار آلن انجام پذیرفت.مواد و روش کار: طی سال های 1384 تا 1386 تعداد 133 زن مبتلا به سرطان پستان برای درمان به بیمارستان شهید فیاض بخش تهران مراجعه نمودند. بیماران تا فروردین سال 1390 مورد پیگیری قرار گرفته و آخرین وضعیت آنان ثبت گردید. برای تحلیل داده ها از مدل مخاطرات جمعی آلن استفاده شد. برای برآورد اثر عوامل پیش آگهی دهنده در طول زمان از نمودار آلن استفاده گردید.یافته ها: عوامل معنی دار در تحلیل تک متغیره وارد تحلیل چند متغیره شده و از بین آنها HER2 مثبت ((p=0.03، درجه بدخیمی (p<0.001) و تعداد گره های درگیر بیش از 10 ( (p=0.02در مدل چندمتغیره به عنوان عوامل افزایش دهنده خطر مرگ بیماران سرطان پستان تعیین گردیدند.نتیجه گیری: مدل مخاطرات جمعی به عنوان جایگزینی مناسب برای مدل کاکس به کار می رود که در آن انحراف معیار برآوردها نسبت به مدل کاکس کوچک تر خواهد بود.

زمینه و هدف: افزایش میزان ابتلا و مرگ و میر ناشی از سرطان معده در ایران و جهان طی سال های اخیر، ضرورت تحقیق در زمینه این بیماری را آشکار می سازد. در این مطالعه تابع مخاطره بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از روش موجک، برآورد و با روش هسته مقایسه شد و برخی عوامل موثر بر مخاطره این بیماری، مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش کار: 95 بیمار مبتلا به سرطان معده که طی سال های 1375 تا 1382 به بیمارستان شهید فیاض بخش تهران مراجعه کرده بودند، تحت بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه اثر متغیرهای سن، جنس، مرحله بیماری و نوع درمان بر طول عمر بیماران مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل داده ها از آنالیز بقا، به روش موجک و آزمون لگ رتبه در نرم افزار R استفاده شد.یافته ها: 25.3% از بیماران، زن و بقیه مرد بودند. 14% درمان با جراحی و بقیه درمان بدون جراحی داشتند. 74.7% تا پایان مطالعه فوت و بقیه سانسور شدند. 9.5% در مرحله ابتدایی، 53.7% در مرحله گسترش موضعی و 36.8% در مرحله متاستاتیک بودند. برآورد تابع مخاطره به روش موجک برای مرحله بیماری، تفاوت معنی داری با مقدار احتمال P<0.001 داشت و برای جنسیت، سن و نوع درمان تفاوت معنی داری را نشان نداد.نتیجه گیری: تنها متغیر اثرگذار بر مخاطره بیماری، متغیر مرحله بیماری است و بیشتر بیماران در مراحل پیشرفته تشخیص داده شده اند که می تواند یکی از مهم ترین دلایل مخاطره بالای مرگ و بقای پایین این بیماران باشد. بنابراین آموزش علائم اولیه این بیماری از طریق رسانه های گروهی و انجام آزمایشات دوره ای و غربالگری برای تشخیص زودهنگام آن، ضروری می نماید.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی شیوع گواتر قابل مشاهده ناشی از کمبود ید است اختلال های ناشی از کمبود ید از مهمترین مسائل بهداشتی-تغذیه ایی است. در بیشتر مناطق تنها عارضه قابل مشاهده کمبود ید، گواتر است.مواد و روش کار: اطلاعات این مقاله مربوط به بررسی سلامت و بیماری که در سال 1378 در کل کشور انجام گرفته است. در این مطالعه جمعا 53633 نفر از لحاظ غده تیروئید مورد معاینه قرار گرفتند. برای تعیین ریسک فاکتورهای موثر بر بیماری گواتر قابل مشاهده از رگرسیون لجستیک چندگانه آمیخته بهره گرفتیم.یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه 32.1درصد افراد مبتلا به درجات مختلفی از گواتر بودند. و 4.5 درصد افراد گواتر قابل مشاهده داشتند. ابتلا به انواع درجات گواتر در رده های سنی مختلف، درد و جنس و در شهر و روستا تفاوت معنی دار آماری داشت(p=0.001)  در ضمن 6.1 درصد از زنان مبتلا به گواتر قابل مشاهده بودند و شانس ابتلا به گواتر قابل مشاهده در زنان 2.29 برابر (CI%95=(2.09, 2.50)) مردان بود. همچنین 5.4 درصد از روستاییان مبتلا به گواتر بودند و شانس ابتلا به گواتر در روستائیان 1.39 برابر(CI%95=(1.28, 1.5))  ساکنین شهرها بود. بیشترین ابتلا به گواتر در رده سنی 18-13 سال با شیوع 6 درصد بودنتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله توجه بیشتری به تغذیه گروه سنی 13 تا 18 سال و روستائیان و خانمها برای جلوگیری از گواتر قابل مشاهده نیاز است