زراعت و اصلاح نباتات ایران
سال:1391 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:18

به منظور بررسی اثر آسکوربات و جیبرلین بر روی برخی صفات مورفولوژیکی، محتوی نسبی آب برگ و پایداری غشای سیتوپلاسمی گیاه دارویی آویشن در سطوح مختلف تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در سال 1391 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری و شهرستان پاکدشت اجرا گردید که در آن آبیاری در سه سطح (1/3FC, 2/3FC, FC)، آسکوربات در دو سطح (0 و 10 میلی مولار) و جیبرلین در دو سطح (0 و 10 میلی مولار) در نظر گرفته شدند. نتایج تحقیق نشان داد که بجز اثرات متقابل دو گانه آسکوربات و جیبرلین و خشکی و جیبرلین بر طول ریشه، اثر خشکی و آسکوربات بر محتوی نسبی آب برگ و پایداری غشای سیتوپلاسمی و اثر متقابل سه گانه عوامل آزمایشی بر تعداد شاخه فرعی و پایداری غشای سیتوپلاسمی، سایر اثرت متقابل معنی دار بودند. نتایج مقایسات میانگین اثرات متقابل سه گانه نشان داد، کاربرد 10 میلی مولار آسکوربات و جیبرلین در شرایط آبیاری FC منجر به بیشترین میزان وزن خشک ریشه (0.72 گرم)، وزن خشک اندام های هوایی (0.45 گرم)، تعداد شاخه های فرعی (20 عدد)، سطح برگ (50.21 سانتی مترمربع) و وزن خشک برگ (0.20 گرم) به عنوان اجرای اصلی تولید کننده اسانس آویشن گردید. ضمن این که کاربرد توام آسکوربات و جیبرلین در هر دو وضعیت آبیاری مطلوب، تنش متوسط و شدید منجر به افزایش محتوی نسبی آب برگ (RWC)، کاهش میزان نشت و در حقیقت افزایش پایداری غشای سیتوپلاسمی گردید.

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن برروی کمیت و کیفیت گیاه تربچه آزمایشی در اسفند ماه 1387 در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی اجرا شد. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با چهار تکرار بر اساس روش متداول در مرکز تحقیقات انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل 5 سطح نیتروژن (بصورت 0، 50 درصد کمتر از توصیه کودی (125)، توصیه کودی (250)، 50 درصد بیشتر از توصیه کودی (375)، 75 درصد بیشتر از توصیه کودی (437.5) کیلوگرم در هکتار) اجرا شد. صفاتی از قبیل عملکرد غده، وزن خشک غده، طول غده، طول برگ یادداشت برداری شد و بعد از اتمام نمونه برداری از تربچه ها میزان عناصر غذائی N، P،K  و NO3 در آن ها اندازه گیری شد. با افزایش سطوح مصرف نیتروژن عملکرد غده بطور معنی داری افزایش یافت بطوریکه تا سطح 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار عملکرد غده افزایش یافت ولی برای تیمار 375 کیلوگرم در هکتار کاهش عملکرد مشاهده گردید. میزان نیترات در غده تربچه با مصرف نیتروژن افزایش یافت بطوریکه در سطح 437.5 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ماکزیمم مقدار خود رسید.

تنش شوری و مبارزه با آن از عمده مسائلی است که بشر از هزاران سال پیش تاکنون با آن دست به گریبان بوده است. بگونه ای که این تنش ها می توان یکی از علل کاهش قابلیت اراضی در تولید محصولات کشاورزی بر شمرد. خاک های شور و قلیا در مناطق خشک ونیمه خشک ایران توسعه یافته و سطحی معادل 15 میلیون هکتار از اراضی کشور را پوشش می دهد. به منظور بررسی اثرات تنش شوری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در گندم تلقیح شده با باکتری های محرک رشد و اسید هیومیک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 1389 اجراء شد. تیمارهای آزمایشی شامل اسیدهیومیک در دو سطح شامل: :(A0) شاهد،(A1) : مصرف اسیدهومیک، و سطوح شوری در سه سطح شامل:(B0)  شاهد،(B1) : شوری پایین به میزان 75 میلی مولار،(B2) : شوری بالا به میزان 150 میلی مولار، استفاده از میکروارگانیسم ها در پنج سطح شامل: (C0) شاهد، (C1): تلقیح بذر با باکتری آزوسپیریلوم لیپوفروم، (C2): تلقیح بذر با باکتری ازتوباکترکروکوم،(C3) : تلقیح بذر با باکتری سودوموناس پوتیدا، (C4): تلقیح بذر با باکتری های (ازتوباکتر کروکوم، آزوسپیریلوم لیپوفروم، پسودوموناس پوتیدا) به صورت محلول بود. نتایج نشان داد اثر متقابل تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و مصرف اسید هیومیک در زمان اعمال تنش شوری بر عملکرد دانه و عملکرد سنبله معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد سنبله از تیمار تلقیح بذر با باکتری ازتوباکتر کروکوم و عدم مصرف اسید هیومیک و اعمال تنش شوری 75 میلی مولار بدست آمد.

به منظور بررسی اثرات ترکیبات حاوی نیتروژن و پتاسیم همچنین اسید هیومیک بر جذب عناصر نیتروژن و پتاسیم بر روی مینی تیوبرهای سیب زمینی رقم ساوالان، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در 6 تکرار اجرا گردید. در این آزمایش عامل A شامل سه سطح کود اوره (0، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) بود که در زمان کاشت و به صورت سرک در زمان طویل شدن ساقه مورد استفاده قرار گرفت، عامل B شامل سه سطح کود پتاسیم (0، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار) در زمان کاشت و عامل C شامل دو سطح اسید هیومیک (بدون محلول پاشی و 2 لیتر در هکتار محلول پاشی) یک هفته قبل از خاک دهی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بیشترین سطح برگ، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی به اندام زیر زمینی و تعداد برگ در تیمارهای کاربرد 200 کیلو گرم کود نیتروژن و تیمار کاربرد 100 کیلوگرم کاربرد پتاسیم مشاهده شد. در تمام صفات مطالعه شده کاربرد اسید هیومیک موجب افزایش از تیمار شاهد شد، به طوری که کاربرد اسید هیومیک موجب افزایش 10 درصدی تعداد برگ و افزایش 28 درصدی وزن خشک اندام زیرزمینی شد. بر اساس نتایج به دست آمده می توان اظهار داشت که با کاربرد اسید هیومیک همراه با کود های نیتروژن و پتاسیم می توان تولید محصولات زراعی را افزایش داد.

با توجه به ضرورت های موجود، درسال های اخیر مدل های فراوانی بسط و توسعه یافته است که با استفاده از آن ها می توان میزان عملکرد محصول را پیش بینی نمود. یکی از این مدل ها مدل MEDIWY می باشد که برای گندم زمستانه رقم عدل برای شرایط آبی و دیم در منطقه باجگاه واقع در استان فارس ارائه شده است. با توجه به کاربردی بودن مدل MEDIWY اهتمام ورزیده شد تا زیر مدل بیلان آب خاک در این مدل مورد بحث و بررسی بیشتری قرار گیرد. در پژوهش حاضر زیر مدل بیلان آب خاک مدل MEDIWY با یک مدل دیگری به نام مدل LEACHW که یک مدل توانا برای شبیه سازی رطوبت لایه های خاک می باشد، برای منطقه مراغه واقع در استان آذربایجان شرقی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. با مقایسه مقادیر عمق آب پروفیل خاک برآورد شده توسط مدل LEACHW با مقادیر مشاهده ای در منطقه مراغه، مشخص شد که این مدل پاسخ بسیار مناسبی از خود ارائه داده است. میزان خطای متوسط در برآورد رطوبت خاک در مدل LEACHW از 1.52 تا 3.31 درصد و در مدل MEDIWY از 9.12 تا 14.22 درصد متغیر بود که نشان دهنده برتری نسبی مدل LEACHW نسبت به MEDIWY در برآورد رطوبت خاک می باشد. بنابراین با تعدیل زیر مدل بیلان آب خاک در مدل MEDIWY و استفاده از مدل LEACHW به جای آن، می توان دقت مدل MEDIWY را برای تخمین عملکرد محصول افزایش داد.

در این تحقیق تعداد دوازده نمونه بذر گندم مادری متعلق به دو رقم پیشتاز و چمران هر کدام از 6 منطقه مختلف اقلیمی تولید بذر داخل کشور که محصول سال 1388 بودند تهیه و سپس اقدام به انجام آزمون های جوانه زنی و بنیه بذر شامل آزمون سرما، جوانه زنی تحت درجه حرارت پائین، پیری زودرس، هدایت الکتریکی، تترازالیوم، سرعت جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی و طول گیاهچه گردید. همزمان آمار اقلیمی از هر منطقه جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس تعداد بذور جوانه زده در آزمون پایه جوانه زنی ارقام گندم هر 12 نمونه نشان داد این شاخص بذری تحت تاثیر تفاوت های اقلیمی موجود بین مناطق مختلف تولید بذر قرار نگرفت. بر این اساس میانگین درصد جوانه زنی بذور بین 98 تا 100% بود که نشان می دهد آزمون جوانه زنی در مورد ارزیابی این گونه بذرها عمومیت دارد و نمی تواند تفاوت های احتمالی میان بذرهای مادری تولید شده در اقلیم های مختلف کشور را از یکدیگر جداسازی نماید. تاثیر پیش تیمار بذور با سرمای صفر درجه سانتیگراد برای مدت صفر تا 25 ساعت نشان داد هم اثر منطقه تولید بذر و هم دوره های سرمایی و اثرات متقابل تیمارها بر نتایج این آزمون تاثیر معنی داری گذاشت. میزان هدایت الکتریکی محلول الکترولیت بذرها ین مناطق مختلف تولید بذر گندم تفاوت معنی داری داشت. به طوری که بیشترین تخریب سلولی بذرها که موجب بروز بالاترین میزان هدایت الکتریکی محلول الکترولیت سلولی شد برای رقم چمران در توده های بذری تکثیر شده در حاجی آباد بندرعباس با 890 میکروزیمنس بر سانتی متر و برای رقم پیشتاز در منطقه چهارمحال و بختیاری با 680 میکروزیمنس بر سانتی متر بود. منشاء این گونه تغییرات می تواند شرایط اقلیمی و آب و هوایی در سال تکثیر این بذرها باشد. بنابراین می توان اظهار داشت تاثیر عوامل اکوفیزیولوژیکی در مناطق مختلف تکثیر بذر کشور می تواند روی برخی صفات و ویژگی های گندم بذری تاثیر معنی دار داشته باشد.

به منظور مطالعه تاثیر سطوح مختلف مس و کادمیم بر رشد و نمو و تجمع زیستی این عناصر در گیاه اسفناج یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت گلدانی با 25 تیمار و در 3 تکرار در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان به مرحله اجرا درآمد. در این طرح پنج سطح مس (صفر، 5، 10، 20، 40 میلی گرم بر کیلوگرم) از منبع سولفات مس و پنج سطح کادمیم (صفر، 10، 20، 40، 80 میلی گرم بر کیلوگرم) از منبع سولفات کادمیم مورد استفاده قرار گرفت. برای ایجاد سطوح مختلف آلودگی در یک خاک غیرآلوده، از سولفات مس و سولفات کادمیم استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد با افزایش میزان مس قابل جذب خاک تا سطح 10 میلی گرم بر کیلوگرم خاک میزان بیوماس بخش هوایی اسفناج افزایش یافت، ولی در سطوح 20 و 40 میلی گرم بر کیلوگرم، میزان بیوماس به طور معنی دار کاهش یافت. افزایش فرم قابل جذب کادمیم خاک تا سطح 20 میلی گرم بر کیلوگرم خاک باعث افزایش بیوماس بخش هوایی اسفناج گردید، ولی در غلظت های بالاتر این صفت کاهش یافت. با افزایش میزان مس قابل جذب خاک، غلظت مس در برگ های اسفناج افزایش یافت. غلظت کادمیم برگ نیز، با افزایش میزان مس خاک تا سطح 10 میلی گرم بر کیلوگرم خاک، افزایش و سپس در غلظت های بیشتر، کاهش یافت. با افزایش غلظت مس قابل جذب خاک، غلظت منگنز و روی در برگ اسفناج به دلیل رقابت یونی در جذب و اثر آنتاگونیستی بین مس و دو عنصر روی و منگنز کاهش یافت. غلظت آهن در برگ های اسفناج، با افزایش غلظت مس تا سطح 20 میلی گرم بر کیلوگرم خاک، افزایش و سپس با افزایش بیشتر غلظت مس، به طور معنی دار کاهش یافت. با افزایش غلظت کادمیم تا سطح 40 میلی گرم بر کیلوگرم خاک، غلظت کادمیم در برگ های اسفناج افزایش یافت و سپس در غلظت های بیشتر، کاهش یافت. با افزایش میزان کادمیم قابل جذب خاک، میزان مس، روی، منگنز و فسفر در برگ های اسفناج کاهش یافت، ولی میزان آهن، افزایش یافت.

امروزه تنش خشکی مهمترین تنش غیرزیستی برای گیاهان است زیرا علاوه بر کاهش محصول، باعث کاهش میزان آب و زمین های قابل استفاده برای کشاورزی می شود. تحقیقات نشان داده است که باکتری های محرک رشد، سیلیسیک اسید و اسیدهای آمینه باعث کاهش اثرات سوء برخی از تنش ها از جمله تنش خشکی می شود. از این رو اثر آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شاملa1 : شاهد (آبیاری نرمال)،a2 : قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد، تیمار دوم آزمایشی به عنوان سطوح عامل فرعی در پنج سطح سطح شامل b1: شاهد، b2: بذر مال باکتری (Azospirillum و Azotobacter و pseudomonas)،b3 : بذر مال باکتری (Azospirillum و Azotobacter و pseudomonas) به همراه محلول پاشی سیلیسیک اسید،b4 : بذر مال باکتری (Azospirillum و Azotobacter وpseudomonas ) به همراه محلول پاشی اسیدهای آمینه،b5 : بذر مال باکتری (Azospirillum و Azotobacter وpseudomonas ) به همراه محلول پاشی سیلیسیک اسید و اسیدهای آمینه طی آزمایشی به صورت کرت های یک بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما باتلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و محلول پاشی سیلیسیک اسید و اسیدهای آمینه هم در شرایط آبیاری نرمال و هم در شرایط تنش خشکی صفات کلروفیل aو b، ارتفاع بوته، عملکرد سنبل و عملکرد دانه افزایش یافت. همچنین تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و مصرف توام اسید سیلیسیک و اسیدهای آمینه عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد در شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی به ترتیب به میزان %27.76 و %44.64 افزایش داد.

تحقیقات سال های اخیر نشان داده اند که متانول به عنوان یک منبع کربن برای گیاهان سه کربنه سبب افزایش عملکرد و رشد آن ها می شود. به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزاء عملکرد آفتابگردان (رقم آذرگل) تحت شرایط رطوبتی مختلف، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات بر مبنای طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در اردیبهشت سال 1389 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به اجراء در آمد. فاکتور اول شامل آبیاری با دو سطح (آبیاری پس از 40% تخلیه رطوبتی خاک (آبیاری نرمال) و آبیاری پس از 70% تخلیه رطوبتی خاک (تنش خشکی)، فاکتور دوم زمان محلول پاشی با 2 سطح (صبح و عصر) و فاکتور سوم محلول پاشی غلظت های مختلف متانول با 4 سطح (14، 21 و 28 درصد حجمی متانول) بود و تیمار شاهد که فقط آب محلول پاشی شد، که فاکتور اول و دوم به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و فاکتور سوم به صورت اسپلیت پلات در کرت های فرعی قرار گرفتند. صفات مورد اندازه گیری شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق، تعداد دانه پوک در طبق و شاخص برداشت بود. در این آزمایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و تعداد دانه پوک در طبق در سطح احتمال 1% و شاخص برداشت در سطح احتمال 5% اختلاف معنی داری را از خود نشان دادند. تیمار آبیاری نرمال با میانگین 3527.9 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار تنش خشکی 36% افزایش عملکرد دانه را نشان داد. همچنین تیمار غلظت 21% حجمی متانول با میانگین 3099.7 کیلوگرم در هکتار باعث 12% افزایش نسبت به تیمار شاهد شد. بیشترین میزان عملکرد دانه در تیمار آبیاری نرمال، محلول پاشی عصر و با غلظت 21% حجمی متانول با میانگین 4095.00 کیلوگرم در هکتار بدست آمد که باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 23% نسبت به شاهد شد. همچنین کمترین میزان عملکرد دانه در تیمار تنش خشکی، محلول پاشی صبح و محلول پاشی غلظت 0% حجمی متانول با میانگین 1863.75 کیلوگرم در هکتار بدست آمد.

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر روی ژنوتیپ های مختلف چغندرقند آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی مرحوم مهندس مطهری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند واقع در کمال شهر کرجوبه صورت اسپلیت پلاتو طرح پایهبلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. کرت های اصلی تیمارهای آبیاری با دو سطح شامل آبیاری نرمال و آبیاری پس از 180 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A و کرت های فرعی 15 ژنوتیپ مختلف چغندرقند را تشکیل دادند. صفات مورد ارزیابی شامل عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص، عملکرد قند خالص، درصد قند، سدیم، پتاسیم، نیتروژن مضره، قلیائیت، درصد قند خالص، ضریب استحصال شکر و درصد قند ملاس بود. نتایج نشان داد که بین سطوح مختلف آبیاری و ژنوتیپ های مختلف چغندرقند از نظر صفات مورد اندازه گیری اختلاف معنی داری وجود داشت. از نظر عملکرد ریشه بین سطوح مختلف آبیاری، در شرایط نرمال افزایش عملکرد 35.1 درصدی نسبت به شرایط تنش مشاهده شد. بین ژنوتیپ های مختلف چغندرقند نیز در عملکرد ریشه تفاوت معنی دار مشاهده شد. بین بیشترین عملکرد ریشه (رقم 4) و کمترین عملکرد ریشه (رقم 5) اختلاف عملکردی معادل 56.37 درصد مشاهده شد. بین ارقام مختلف نسبت به عملکرد قند خالص تفاوت معنی دار مشاهده شد به طوریکه بیشترین عملکرد قند خالص در رقم 11 و کمترین آن در رقم 5 مشاهده گردید.

به منظور بررسی اثرات پرایمینگ بر جوانه زنی بذر کلزا (Brassica napus L.) رقم ساریگل ((Sarigol، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران (ساری) در سال 1390 اجرا گردید. پیش تیمارها شامل پلی اتیلن گلایکول(PEG 6000)  با غلظت های 5 و 10 درصد، نیترات پتاسیم (KNO3) با غلظت های 1 و 2 درصد و کلرید پتاسیم (KCl) با غلظت های 2 و 4 درصد و مدت زمان های 2، 4 و 6 ساعت بود. نتایج نشان داد که بیشترین طول گیاهچه و سرعت جوانه زنی توسط محلول پرایمینگ پلی اتیلن گلایکول (PEG) با غلظت 5 درصد با مدت 2 ساعت بدست آمد، بیشترین و کمترین تعداد جوانه عادی به ترتیب مربوط به پلی اتیلن گلایکول (PEG) با غلظت 5 درصد با مدت 2 ساعت و کلرید پتاسیم (KCl) با غلظت 4 درصد با مدت 6 ساعت حاصل شد. کمترین میزان سرعت جوانه زنی در پلی اتیلن گلایکول (PEG) با غلظت 10 درصد با مدت 6 ساعت بدست آمد. بیشترین شاخص ویگور I و II نیز با پرایمینگ توسط پلی اتیلن گلایکول (PEG) با غلظت 5 درصد با مدت 2 ساعت حاصل گردید که به عنوان بهترین پیش تیمار معرفی می گردد.

به منظور تاثیر تنش خشکی و مقادیر کود نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک ذرت دانه ای رقم سینگل کراس (SC704) 704، آزمایشی در بهار و تابستان سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا واقع در روستای قلعه سین با استفاده از طرح کرت های خردشده، در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گردید. مقادیر 50، 100، 150، 200 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر به عنوان فاکتور اصلی و سطوح کود نیتروژن 80، 130، 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. شاخص های رشد فیزیولوژیک تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. با افزایش تنش خشکی از 50 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر به 200 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر افزایش قابل ملاحظه ای در میزان شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد نسبی، تولید فتوسنتزی خالص یا جذب خالص، نسبت سطح برگ و نسبت وزن برگ بوجود آمد. با افزایش تنش خشکی از 50 به 100 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و همچنین 150 به 200 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش کود نیتروژن از 80 به 180 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص باعث افزایش قابل ملاحظه ای در میزان شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه بوجود آمد. در میان شاخص های رشد فیزیولوژیک جذب و تحلیل خالص، نسبت سطح برگ و نسبت وزن برگ کمتر تحت تاثیر کود نیتروژن قرار گرفت. با توجه به اهمیت شاخص سطح برگ، آهنگ رشد گیاه و سرعت رشد نسبی در افزایش عملکرد می توان نتیجه گرفت که بخش عمده ای از عملکرد دانه در نتیجه کاهش تنش خشکی، مربوط به بهبود شاخص های فیزیولوژیک ذکر شده می باشد.

به منظور ارزیابی و گروهبندی ژنوتیپ های گندم نان بهاره، بر اساس عملکرد دانه و خصوصیات مهم زراعی، در شرایط تنش خشکی انتهایی و بدون تنش، 50 ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح آلفا لاتیس با 2 تکرار در سال زراعی 1389 - 1388 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج کشت شدند. صفات اندازه گیری شده شامل رسیدگی کامل، رسیدگی فیزیولوژیک، روز تا گرده افشانی، روز تا سنبله دهی، سرعت پر شدن دانه، طول دوره پرشدن دانه، ارتفاع بوته، طول دومین میانگره، طول بیرون آمدگی پدانکل، طول پدانکل، طول سنبله، وزن دانه یک سنبله، تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت، وزن هزاردانه، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه بود. تجزیه واریانس در شرایط تنش خشکی انتهایی و بدون تنش نشان داد در بین اکثر صفات در سطح احتمال 1% تفاوت معنی داری وجود دارد. تجزیه به عامل ها بر اساس روش تجزیه به مولفه های اصلی و چرخش وریماکس نشان داد که شش عامل اول روی هم رفته 74.96 درصد از تغییرات متغیرهای مورد بررسی در آزمایش تنش خشکی و 77.03 درصد از کل تنوع داده ها را در آزمایش نرمال توجیه می کنند. در شرایط تنش خشکی محاسبه ضرایب همبستگی ساده بیانگر این بود که بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه مربوط به صفت عملکرد بیولوژیک و در آزمایش بدون تنش مربوط به صفت تعداد سنبله در مترمربع بوده است. همچنین تجزیه کلاستر بر اساس روش UPGMA جهت گروهبندی ژنوتیپ ها استفاده گردید و نتایج منتج از این تجزیه در آزمایش تنش خشکی و بدون تنش به ترتیب ژنوتیپ ها را به 5 و 4 گروه تقسیم کرد.

به منظور ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی و انتخاب ارقام مناسب توتون، بذور 12 رقم توتون نرعقیم بارلی و رقم بارلی 21 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 13 تیمار و 3 تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. بر اساس جدول تجزیه واریانس مرکب صفات مورد ارزیابی در دو سال (85 و 86) بین تیمارها از لحاظ، عملکرد برگ خشک (عمل آوری شده)، قیمت یک کیلو توتون، درآمد ریالی در هکتار، تعداد و عرض برگ، روز تا گلدهی و درصد نیکوتین در سطح احتمال 1% و از لحاظ ارتفاع بوته و طول برگ در سطح احتمال 5% تفاوت معنی دار وجود داشت. بر اساس نتایج جدول مقایسه میانگین صفات در دو سال ارقام KY907, HB4105P, NC6, HB4124P NC7 به ترتیب با 3918، 3862، 3758، 3761 و 3728 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد برگ خشک (برگ عمل آوری شده) و رقم بارلی 21 (شاهد) با 2904 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار را دارا بود. از لحاظ قیمت یک کیلوگرم توتون، ارقامHB4105P  و TN90LC به ترتیب با 13930 و 13650 ریال برترین ارقام بودند و رقم HB4124P علیرغم بالا بودن میزان عملکرد برگ خشک دارای پائین ترین قیمت یک کیلوگرم توتون می باشد. بر اساس صفت درآمد ریالی در هکتار (قیمت 1 کیلوگرم ´ عملکرد) ارقام KY907, O3FZ13 NC7, HB4105p, NC3, NC6 و بیشترین درآمد ریالی در هکتار را دارا بودند و پائین ترین درآمد ریالی نیز با توجه به عملکرد کم و قیمت پایین مربوط به بارلی 21 (رقم شاهد) است. با توجه به نتایج به دست آمده و بر اساس صفت درآمد ریالی در هکتار (قیمت 1 کیلوگرم ´ عملکرد) و میزان آلودگی ارقام توتون به بیماری های ویروسی، ارقام HB4105p, NC7 و O3FZ13 (به ترتیب با 44، 40 و 26 درصد افزایش نسبت به رقم شاهد بارلی 21 از نظر درآمد ریالی در هکتار) به عنوان ارقام برتر در این تحقیق شناخته شدند.

انتخاب ارقام با پتانسیل ژنتیکی و سازگاری اقلیمی مطلوب در منطقه و انتخاب زمان دقیق کاشت برای حداکثر بهره برداری از پارامترهای موثر بر رشد، از مدیریت های ضروری جهت افزایش عملکرد گیاهان زراعی به حساب می آید. از این رو اثرات چهار تاریخ کاشت شامل 29 اردیبهشت، 8 خرداد، 18 خرداد و 28 خرداد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف سویا رشد نامحدود شامل سطح ( ویلیامز، زان، M7 وL17 ) بررسی شد. آزمایش به صورت طرح کرت های یک بار خردشده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد اثرات تاریخ کاشت بر شاخص برداشت، بیوماس کل و تعداد دانه در بوته در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شد. اثر رقم بر صفات شاخص برداشت، وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته معنی دار شد(P£0.01) . اثرات متقابل تاریخ کاشت و رقم بر شاخص برداشت و تعداد دانه در بوته معنی دار شد(P£0.01) . بیشترین میزان شاخص برداشت از تاریخ کاشت 29 اردیبهشت و رقم ویلیامز حاصل شد. تعداد دانه در بوته در تاریخ کاشت 29 اردیبهشت با میانگین 61.6 تفاوت معنی دار نسبت به سایر تاریخ کاشت های دیگر داشت. تعداد دانه در بوته در ارقام ویلیامز و M7 تفاوت معنی دار نسبت به دو رقم دیگر داشتند. میانگین تعداد دانه در بوته در تاریخ کاشت 29 اردیبهشت ارقام ویلیامز و M7 و همچنین در تاریخ کاشت 8 خرداد رقم ویلیامز نسبت به سایر تیمارها از خود تفاوت معنی دار نشان دادند. وزن هزار دانه در رقم M7 ازکمترین میزان برخوردار بود. بیشترین بیوماس کل در تاریخ کاشت 8 خرداد به دست آمد.

به منظور تعیین همبستگی میان برخی صفات و اجزاء عملکرد در چغندرقند و نیز روابط علت و معلولی بین آن ها در شرایط شور آزمایشی با دو نوع کشت (مستقیم و نشائی) به عنوان سطوح فاکتور اصلی و سه رقم (BR1 منوژرم، منودورا و BR1 مولتی ژرم) به عنوان سطوح فاکتور فرعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات در 4 تکرار در اهواز به اجرا گذاشته شد. بر اساس تجزیه واریانس داده ها میان دو روش کشت از نظر عملکرد ریشه در سطح 1 درصد اختلاف معنی دار وجود داشت، و کشت گلدانی برتر از کشت مستقیم بود. از نظر درصد قند، میان دو روش کشت در سطح 1 درصد اختلاف معنی دار وجود داشت و کشت مستقیم برتر از کشت گلدانی بود. از نظر عملکرد شکر تولیدی میان دو روش در سطح 5 درصد اختلاف وجود داشت و کشت گلدانی روش برتر بود. مشاهدات نشان داد که بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار وزن ریشه با سایر صفات به ترتیب به وزن تر و خشک کل (0.996) و وزن خشک ریشه (0.992) تعلق داشت و عملکرد ریشه با صفات درصد قند خالص (-0.95) و ناخالص ریشه (-0.92) همبستگی منفی و با سایر صفات مورد اندازه گیری همبستگی مثبت داشت. برای حذف اثر صفات غیرموثر و یا کم تاثیر بر روی عملکرد ریشه چغندر قند در مدل رگرسیونی، از رگرسیون گام به گام استفاده شد. صفات مهم در عملکرد ریشه چغندر قند در این پژوهش شامل وزن خشک ریشه، وزن تر کل، وزن تر برگ و وزن تر طوقه بود. مدل مذکور دارای ضریب تبیین 0.9994 بود، یعنی صفات مذکور قادر بودند نزدیک به 100 درصد از تغییرات عملکرد ریشه را توجیه نمایند. نتایج تجزیه علیت عملکرد ریشه نشان داد وزن تر برگ بیشترین اثر مستقیم و مثبت (P= 5.716) بر روی ریشه تولیدی داشته و از طریق صفات وزن خشک ریشه و وزن تر طوقه اثر غیرمستقیم و منفی و از طریق وزن تر کل اثر غیرمستقیم و مثبت بر روی عملکرد داشت. شکر قابل استحصال بیشترین همبستگی معنی دار و مثبت را با وزن خشک کل (0.997) و وزن تر ریشه (0.995) داشت. بر اساس رگرسیون گام به گام، عملکرد شکر قابل استحصال 3 صفت وارد مدل رگرسیونی شد و این صفات (0.992) تغییرات شکر را توجیه نمودند. و وزن تر ریشه به تنهایی 0.91 تغییرات را توجیه نمود. بر اساس تجزیه علیت وزن تر ریشه بیشترین تاثیر مستقیم و مثبت (P= 7.578) و درصد قند خالص کمترین تاثیر مستقیم و منفی (P= -12.89) را بر روی عملکرد شکر قابل استحصال بر جای گذاشتند.