راهبرد دفاعی
سال:1391 | دوره:10 | شماره:38 |تعداد مقالات:6

از مهم ترین مسائل آمریکا، استقرار سپر دفاع موشکی برای دفاع در برابر حمله های موشک های بالستیک می باشد. آمریکا افزون بر ایجاد سپر دفاع موشکی در ترکیه، اقدام هایی را برای افزایش توان دفاع هوایی کشورهای حوزه خلیج فارس انجام داده است. فروش سامانه دفاع هوایی پاتریوت به چهار کشور عربی حوزه خلیج فارس و ارسال رادارهای ایکس باند از جمله اقدام های آمریکا می باشد. هدف این مقاله، شناخت دقیق سپر دفاع موشکی در خلیج فارس و شناسایی پیامدهای این سپر در محیط پیرامونی ایران و تاثیر آن بر امنیت و منافع ملی کشورمان و سرانجام شناخت راهکارهای مواجهه با این سپر در محیط امنیتی ج.ا. ایران و به حداقل رساندن آسیب های احتمالی می باشد. در این راستا، ابتدا به جایگاه سپر دفاع موشکی در راهبرد امنیت ملی آمریکا اشاره شده و سپس تاریخچه آن مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، روند و هدف های سپر دفاع موشکی در اروپای شرقی، ترکیه و خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام، توضیحاتی در مورد تاثیرهای سپر دفاع موشکی بر امنیت ملی ج.ا. ایران ارائه گردیده است.

قلمروسازی یکی از مفاهیم کلیدی جغرافیای سیاسی است. در چند سال اخیر کشور امارات، اقدام هایی در زمینه قلمروگستری در خلیج فارس انجام داده است. اقدام نخست، احداث جزایر مصنوعی، اغلب در سواحل دبی است. اقدام دیگر اعلام نقاط خط مبدأ مستقیم امارات در قسمتی از سواحل ابوظبی در سال 2009 بوده است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به کمک اسناد حقوقی ثبت شده در سازمان ملل، روند قلمروسازی این کشور را در خلیج فارس مورد بررسی قرار داده و با استفاده از نرم افزار ARCGIS، در نقشه، ترسیم نموده است. نتایج تجزیه و تحلیل کارتوگرافیکی این قلمروسازی ها حاکی از آن است که سطح قابل توجهی از آب ها پشت خط مبدأ امارات به عنوان آب داخلی قرار گرفته و محدوده دریای سرزمینی امارات و دیگر قلمروها نیز پیشروی داشته است. این اقدام ها پیامدهای مختلف زیست محیطی، حقوقی، سرزمینی و امنیتی به همراه داشته است که در این مقاله با آنها، پرداخته شده است.

در اجلاس شیکاگو که در اوایل ژوئن 2012 برگزار شد، باراک اوباما تلاش داشت تا زمینه های لازم برای تنظیم مأموریت های آینده پیمان آتلانتیک شمالی را فراهم سازد. انجام چنین مأموریت هایی در شرایطی امکان پذیر بود که سند مفهوم راهبردی نوین ناتو در سال 2011 به تصویب اعضا رسیده باشد. شاخص های اصلی اجلاسیه شیکاگو مربوط به سازماندهی مفهوم «دفاع هوشمند» در رفتار راهبردی می باشد. دفاع هوشمند به مفهوم متنوع سازی ابزارهای قدرت راهبردی کشورهای عضو ناتو برای مقابله با تهدیدهای منطقه ای محسوب می شود. محورهای اصلی اجلاسیه شیکاگو، ادامه سند مفهوم راهبردی نوین ناتو بود. محورهای اصلی اجلاسیه شیکاگو (ژوئن 2012) را می توان بر اساس موضوع هایی مانند «دفاع هوشمند»، «ائتلاف و همکاری بین متحدان»، «بازنگری موازنه فراآتلانتیکی» و «تقسیم مسوولیت ها» مورد توجه قرار داد.

بازدارندگی دارای سابقه طولانی، در تاریخ روابط بین الملل است، اما پس از جنگ جهانی دوم و با ساخت سلاح های تخریب جمعی، تبدیل به یکی از مهم ترین نظریه های روابط بین الملل گردید. این نظریه فقط بر اساس الگوی نظم مسلط و برای حفظ چرخه قدرت در نظام بین الملل، توسط قدرت های بزرگ تعریف شده است. در حالی که امنیت و بقای سایر واحدها، از جمله قدرت های کوچک و همچنین قدرت های منطقه ای نیز به آن وابسته می باشد. گستره اقدام راهبردی چنین کشورهایی به دلیل محدودیت قدرت، محلی و منطقه ای است، پس بازدارندگی منطقه ای اولویت نخست آنها محسوب می شود، درحالی که نظریه سنتی بازدارندگی به آن توجهی ندارد. در همین راستا، اولین هدف این مقاله، رفع ناکارآمدی نظریه سنتی بازدارندگی است. مقاله حاضر با این پرسش روبه رو است که چه الگوهایی از بازدارندگی می تواند برای چنین وضعیت هایی مطرح باشد و چگونه می توان چنین الگوهایی را طراحی نمود. در پاسخ به این پرسش، مقاله با بهره گیری از نظریه چرخه قدرت و شبکه، به بازتعریف و طراحی الگوهای بازدارندگی منطقه ای می پردازد.

بیشتر سازمان های نظامی از روش های به روز و پیشرفته تعمیرات و نگهداری استفاده می کنند. با وجود این موضوع، کالاها و تجهیزات پس از مدتی کارکرد به جایی می رسند که هزینه های زیادی را به سازمان تحمیل نموده و به نظر می رسد ادامه کاربری آنها از لحاظ اقتصادی به صرفه نمی باشد. از سوی دیگر، عوامل دیگری مانند ضعف در تدوین استانداردها، تنوع کالاها، عدم دقت در واپایش کیفیت و ... و از همه مهم تر، فرهنگ مصرف گرایی حاکم بر جامعه و سازمان های نظامی، آمادوپشتیبانی نیروهای مسلح کشور را تحت تاثیر قرار داده و باعث بدون استفاده ماندن و رهاسازی برخی کالاها می شود. از این رو، ضرورت طرح ریزی مدیریت راهبردی آمادوپشتیبانی معکوس اجتناب ناپذیر است. در این مقاله تلاش گردیده تا در سازمان مورد مطالعه، اطلاعات مورد نیاز از طریق سنجش نظرات خبرگان منتخب با مراجعه حضوری و تکمیل پرسشنامه، به دست آمده و به منظور تدوین راهبردهای آمادوپشتیبانی معکوس، از رویکردی تحلیلی بهره گیری شده است. در نهایت، مهم ترین راهبردهای موثر در مورد آمادوپشتیبانی معکوس نیروهای مسلح معرفی شده اند.

امروزه نوآوری مهم ترین منشأ مزیت رقابتی برای بسیاری از سازمان ها محسوب می شود. به منظور دستیابی به نوآوری سازمانی مستمر، ایجاد ظرفیت هایی از جمله مدیریت دانش، فرهنگ سازمانی مناسب و حمایت مدیریت مورد نیاز است. در پژوهش حاضر مجموعه اقدام ها و رفتارهای مدیران سازمانی که موجب پشتیبانی و توسعه نوآوری در بین کارکنان می گردد، با عنوان مدیریت نوآور، مفهوم سازی شده و روابط آن با فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش بر اساس رویکرد معادله ساختاری، الگوسازی گردیده است. بررسی این الگوها در تعدادی از سازمان های صنعتی پژوهشی نشان می دهد، روابط متقابل بین هر سه متغیر اصلی پژوهش، مثبت و معنادار بوده و مدیریت نوآور بیش از همه تحت تاثیر فرهنگ مشارکتی است. بنابراین پیشنهاد گردیده که در سازمان های تحت بررسی که صبغه پژوهشی نیز دارند، توسعه فرهنگ مشارکتی در اولویت قرار گیرد.