مطالعات مدیریت شهری
سال:1393 | دوره:6 | شماره:18 |تعداد مقالات:8

مقدمه و هدف: سیاست های ساماندهی پهنه های فرسوده با توجه به بهره برداری بهینه از ظرفیت های درونی در برنامه ریزی توسعه، در چند دهه اخیر موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده یکی از کلیدی ترین مراحل احیاء این بافت ها بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی ضرورت تدوین الگویی مناسب جهت نوسازی و بازسازی بافتها فرسوده به منظور دستیابی به توسعه پایدار آن می باشد.روش تحقیق: در این پژوهش جهت ترسیم الگو و رویکرد مداخله در سطح محدوده بافت فرسوده روستا، پس از شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 324 پرسش نامه تکمیل گردید و تجزیه و تحلیل آن از طریق ماتریس SWOT، جایگاه محدوده در ماتریس داخلی خارجی تعیین شده است.نتیجه گیری: تحلیل ها نشان داد که محدوده مورد بررسی در ماتریس نه خانه ای در موقعیت رقابتی قرار دارد. پس از آن مجموعه ای از شاخص ها و معیارهای ارزیابی در تکنیک گروه دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند که الگوی انبوه سازی مشارکتی بالاترین امتیاز را بدست آوردند.

تدوین یک برنامه جامع بخش مسکن نیازمند شناسایی کامل و تجزیه و تحلیل عمیق ابعاد گسترده عوامل موثر بر آن است، در این میان کلیدی ترین ابزار برنامه ریزی و تشکیل دهنده شالوده اصلی آن، پرداختن به شاخص های مسکن می باشد که می توان حساسترین مرحله برنامه ریزی دانست. شاخص های عملکردی مسکن از یک سو ابزار شناخت وضعیت مسکن درابعاد مختلف کمی و کیفی بوده واز سوی دیگر، ابزاری کلیدی برای ترسیم چشم اندازآینده مسکن و برنامه ریزی برای آن هستند.با انجام تحقیقات و پروژه های مهم در شناخت و تجزیه و تحلیل شاخص های عملکردی مسکن، می توان میزان کارآیی برنامه های مسکن را به طور چشم گیری افزایش داد. در این مقاله سعی شده است که با بررسی شاخص های اقتصادی- عملکردی بخش مسکن در نقاط شهری استان لرستان به تحلیلی از ساختار و تحولات بازار مسکن و عوامل موثر بر آن در سطح استان با رویکرد مسکن به عنوان یک بخش اقتصادی پرداخته شود. هدف نهایی از این پژوهش، فراهم آوردن مبانی و مقدماتی برای پیش بینی آینده مسکن و فضای سکونتی در استان می باشد، که امید است شرایط ارتقاء برنامه های مسکن و توسعه شهری را در استان فراهم آورد.در این پژوهش با تحلیل شاخص های اقتصادی همچون، سرمایه گذاری بخش خصوصی در تامین مسکن استان و دخالت دولت، بررسی قیمت زمین و مسکن و برآورد هزینه های مسکن با استفاده از ضریب جینی، برآورد الگوی تقاضای موثر مسکن در دهک های درآمدی، برآورد شاخص دسترسی گروه های درآمدی، برآورد الگوی تابع مخارج خانوار و تعیین جایگاه مسکن در سبد بودجه خانوار، به تبیین رابطه علت و معلولی و بررسی شاخص های عملکردی مسکن با در نظر گرفتن علت تحولات و دگرگونی های این شاخص ها پرداخته شده است.با توجه به بررسی های صورت گرفته بررسی شاخص مسکن (شاخص های اقتصادی-عملکردی)، یکی از ابزارهای شناخت ویژگی مسکن (در سطح مطالعاتی مورد نظر) می باشد.این ابزار اصلی در بحث مسکن زمینه مناسب جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی، ارزیابی نتایج برنامه ریزی ها، تدوین نظام صحیح مسکن سازی و ارائه چارچوب تحلیلی را فراهم می آورد.

مقدمه و هدف پژوهش:در محیط کسب و کار امروزی، افزایش هزینه و پیچیدگی های موجود در پروژه ها از یک سو و افزایش عدم قطعیت و ریسک های موجود در محیط های تجاری از سوی دیگر باعث شده است که مدیران پروژه به منظور کاهش خطر پذیری و انحراف پروژه از اهداف تعیین شده، استفاده از مدیریت ریسک را در برنامه ریزی و کنترل پروژه ها، سرلوحه فعالیت های خود قرار دهند. در پروژه های ساختمانی مواردی مانند تنوع بالای فعالیت های پیمانکاری تحت مدیریت های متفاوت، پیچیدگی خاص در روابط عوامل و ذینفعان و نیز تنوع اقلام مورد نیاز و تامین آنها در محیط کسب و کار ناپایدار ایران ایجاب می نماید که رویکردی یکپارچه و منسجم به مقوله ارزیابی ریسک و مدیریت آن، اتخاذ گردد. در این پژوهش به بررسی ریسک های فعالیت های تعاونی مسکن پروژه محور پرداخته می شود.روش پژوهش: از آنجایی که هدف از این تحقیق مدیریت ریسک های پروژه های تعاونی مسکن استان تهران می باشد. این تحقیق از نظر هدف کار بردی و از نظر گردآوری داده ها نوع توصیفی می باشد و به روش بررسی موردی انجام می پذیرد. به منظور انجام مدیریت ریسک در پروژه های تعاونی مسکن، به روش مطالعه میدانی و بازدید موردی از پروژه های تعاونی مسکن اقدام شده است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که همه راهکارهای پیشنهادی، شاخص ریسک های مهم تعاونی مسکن را به میزان چشم گیری کاهش می دهند. بررسی اجمالی این راه کارها موید آن است که اغلب ریسک های شناسایی شده به علت عدم وجود سیستم و مکانیزم های حرفه ای جهت مدیریت تعاونی های مسکن و اجرای پروژه های ساخت و ساز می باشد.نتیجه گیری: تعاونی های مسکن از جمله نهادهای غیردولتی هستند که سهم عمده ای در تامین مسکن برای اقشار پایین جامعه دارند و کمک شایانی به تحقق عدالت اقتصادی و تامین مسکن برای مردم کشور، نموده است. پس کمک به تعاونی های مسکن درانجام فعالیت های مربوطه وتضمین موفقیت آنها می تواند اثرات اجتماعی فراوانی بهمراه داشته باشد.

ایران اسلامی به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک منحصربه فرد خود، مورد هدف دشمنان است یکی از این اهداف شهرها هستند. اجرای اصول پدافندغیر عامل در طرح جامع سبب بازدارندگی شهرها خواهد شد.طرح جامع شهر عبارت است از طرح بلند مدتی که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری، کشاورزی، تاسیسات، تجهیزات و تسهیلات شهری و نیازمندیهای عمومی شهری، خطوط کلی ارتباطی و محل مراکز انتهای خط (ترمینال) و فرودگاه ها و بنادر و سطح لازم برای ایجاد تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق نوسازی، بهسازی و اولویت های مربوط به آنها تعیین می شود و ضوابط و مقررات مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می گردد. براین اساس تدوین ملاحظات پدافند غیر عامل به منظور اعمال در طرح جامع شهرهای کشور دربرابر تهدید ناهمطراز در تحقق این هدف متعالی بسیار حائز اهمیت واثر گذار می باشد.این تحقیق از لحاظ طرح تحقیق، در زمره تحقیقات نتیجه گرا، ازلحاظ هدف تحقیق، در زمره تحقیقات کاربردی، از لحاظ روش تحقیق، در زمره تحقیقات زمینه ای-موردی می باشد. به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش های کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهای منابع کتب، پایان نامه و مقالات معتبرو پایگاه های اطلاع رسانی (سایت) معتبر علمی و مرجع رسمی و اسناد و مدارک رسمی ونیز مراجعه به خبرگان با استفاده از ابزار پرسش نامه می باشد. صاحب نظران و نخبگان شهر سازی و معماری، فرماندهان عالی نظامی و صاحب نظران دفاع غیر عامل به عنوان جامعه آماری این تحقیق هستند.یافته های این تحقیق پیرامون ملاحظات راهبردی پدافند غیرعامل در طرح جامع شهر برای کاهش آسیب پذیری شهر است.

مقدمه و هدف پژوهش: جمع آوری، تصفیه و دفع بهداشتی فاضلاب یکی از موضوعات حساس در مدیریت، برنامه ریزی و توسعه شهری می باشد. حساسیت فاضلاب به جزء ارتباط آن با بهداشت و سلامت عمومی جامعه، مربوط به سرمایه گذاری کلان، محدودیت زمین، آلودگی منابع آبی، محیط مناسب برای دفع پساب و امکانات جانبی می باشد. بنابر این در تدوین برنامه ریزی و توسعه جامع شهری، انتخاب مکان مناسب برای تجهیز و ساخت تصفیه خانه فاضلاب با لحاظ کردن معیارهای توسعه شهری پایدار، محدودیت ها و استانداردهای زیست محیطی بسیار ضرروری به نظر می رسد. بیش تر سازمان هایی که به نوعی با این موضوع سر و کاردارند از روش های غیر علمی استفاده می نمایند که این خود موجب کم رنگ شدن نقش تصمیم گیری ها و به تبع آن برنامه ها می شود. این پژوهش با هدف انتخاب مکان مناسب (تصمبم گیری بهینه) برای احداث تصفیه خانه فاضلاب با رویکرد مدل های کمی در مقایسه با روش های غیر علمی می باشد. مدل لحاظ شده نظر به ماهیت موضوع و داده های اولیه مدل تسلط تقریبی انتخاب شده است.روش پژوهش: این پزوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی است و از طرح شبه تجربی و رویکرد پس رویدادی استفاده می کند. همچنین روش تحقیق از لحاظ جنبه گردآوری، مبانی نظری، اطلاعات و داده ها از نوع توصیفی می باشد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد استفاده از مدل های علمی تاثیر بسیار زیادی بر بهیود و ارتقای تصمیم گیری در برنامه ریزی و توسعه شهری با توجه به منابع و امکانات موجود می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: مدیریت بحران داری جنبه های زیادی است که یکی از مهمترین آنها ضرورت بهره گیری از دانش و فن آوریهای نوین به منظور جمع آوری اطلاعات صحیح و پاسخ مناسب در زمان لازم به فرایندهای بحران زا است. ابزار تحقق چنین هدفی، سامانه های اتوماسیون صنعتی می باشند و جامع ترین شکل این سامانه ها که بصورت جامع الاکناف و با هدف مدیریت سیستم درمدار بهره برداری درشرایط بحران و اضطرار طراحی شده است سامانه های اسکادا نام دارند. این مقاله با هدف بررسی تعیین میزان اثربخشی استفاده ازسامانه های اسکادادرمدیریت بحران شرکتهای آب و فاضلاب شهری (مطالعه موردی شرکت آب و فاضلاب شهری استان البرز) نگارش گردیده تا با پایش وضعیت تاسیسات درمدار بهره برداری دارای سامانه های اسکادا و مقایسه آنها با تاسیساتی که فاقد اسکادا است، نقش و اثر آنها در مدیریت بحران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.روش پ‍ژوهش: نوع روش پژوهش بکار گرفته شده از نوع توصیفی و پس رویدادی می باشد. در این پژوهش، وضعیت شاخصهای مرتبط با مدیریت بحران در شهرهای دارای سامانه اسکادا سنجیده می شود و در صورت معنا دار بودن ارتباط نسبت به شهرهایی که فاقد این سامانه هستند می توان نتیجه گرفت که با استقرار سامانه اسکادا وضعیت مدیریت بحران در تاسیسات در مدار بهره برداری شرکتهای آب و فاضلاب شهری استان البرز ارتقا یافته است یا خیر.یافته ها: نتایج این تحقیق نشان می دهد استقرار سامانه اسکادا بر مدیریت قبل و حین بحران و همچنین مدیریت جامع بحران شرکت آب و فاضلاب شهری استان البرز موثر است و در عین حال تاثیری بر مدیریت پس از بحران این شرکت ندارد.نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق و مطابق تحلیل های آماری صورت گرفته، از میان سه مرحله مدیریت قبل، حین و پس از بحران بیشترین تاثیرگذاری استقرار سامانه اسکادا بر مدیریت حین و قبل از بحران بوده است. لذا نظر به آن که همواره پیشگیری بهتر از درمان است و در این پژوهش، به موازات تایید اثر بخشی استقرار سامانه اسکادا در مدیریت حین بحران، اثربخشی استقرار این سامانه، در فرایند مدیریت قبل از بحران به اثبات رسید، بهره گیری از اینگونه سامانه های نظارتی، ضرورتی انکار ناپذیر مینماید که باید در دستور کار شرکتهای آب و فاضلاب شهری سراسر کشور قرار گیرد.

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به بررسی شاخص های موثر بر هویت شهروندی و راهکارهای ارتقاء آن در شهر تهران پرداخته شده است.مهم ترین مساله ای که مورد پیگیری قرار می گیرد این است که شناخت نقش هویت افراد (جمعی، فردی، اجتماعی)، شناخت نقش اعتماد به مسوولان، شناخت نقش احساس تعلق و شناخت نقش منشا عرفی وظایف شهروندی تا چه اندازه در ارتقای سطح هویت شهروندی تاثیرگذار است؟ و راهکارهای ارتقای هویت شهروندی بر مبنای شاخص ها کدامند؟در راستای این اهداف و سوالات به شناسایی مفهوم هویت شهروندی در ایران و جهان و بررسی مبانی نظری پژوهش اقدام نموده و نظرات و ایده های اندیشمندان دوره های مختلف تاریخی ومکاتب مختلف بیان شده است.روش پژوهش: به منظوراجرای پژوهش چهار فرضیه با استفاده از روش توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی و تکنیک پرسشنامه با حجم 37 سوال در نمونه ای به تعداد 384 نفر از شهروندان شهر تهران در شهرداری منطقه 3 نمونه گیری در نظر گرفته شده است.یافته ها: زنان در مقابل مردان منطقه 3 وظایف شهروندی را بیشتر دارای منشا عرفی دانستته اند (50 درصد در مقابل 44.8 درصد مردان) و همچنین احساس تعلق در زنان (50درصد) بیشتر از مردان (46.5 درصد) می باشد. اما در مقابل مردان (31.8 درصد) در مقابل (25.3درصد) زنان اعتماد بیشتری به مسوولان داشته اند. همچنین در ابراز هویت فردی و جمعی مردان (28.7 درصد) نسبت به 27.2 درصد برای زنان، درسطح بالاتر بوده است.نتیجه گیری: بین زنان و مردان منطقه 3 از لحاظ میانگین هویت، اعتماد به مسوولان، احساس تعلق و منشآء عرفی وظایف شهروندی تفاوت وجود ندارد.اعتماد به مسوولین در گروه کارشناسی ارشد در منطقه 3 بیشتر از شهروندان این منطقه با مدرک کاردانی است.هم چنین احساس تعلق شهروندان منطقه 3 با مدرک دیپلم بیشتر از شهروندان منطقه 3 با مدرک کارشناسی است وتمام گروه های سنی از لحاظ احساس تعلق در یک گروه جای می گیرند و اعتماد به مسوولان نسبت به احساس تعلق اهمیت بیشتری دارد و احساس تعلق نیز نسبت به منشاعرفی وظایف شهروندی اهمیت بیشتری دارد.

هدف تحقیق: یکی از عوامل مهم و بنیادی در توسعه پایدار و ثبات حاکمیت در نظام فرهنگی و اجتماعی هر کشور، بالا بودن میزان رضایتمندی شهروندان و احساس سرزندگی و خوشبختی آنان در آن جامعه است. اگر جامعه در قالب یک بدن زنده در نظر گرفته شود، بررسی علائم حیاتی بدن، به مثابهبررسی شاخص های کلیدی جامعه است. لذا اندازه گیری و پایش مولفه های حیاتی جامعه به صورت اثر بخش و مداوم و بررسی دقیق روند پیشرفت آن امری ضروری است. کارامد ترین حکومتها، حکومتهایی هستند که با برنامه ریزی صحیح کوتاه و بلند مدت بتوانند شاخص های موثر شناخته شده را در جهت بهبود، مدیریت کنند.این تحقیق در صدد است تا نقش مدیریت شهری در ارتقاء شاخص های مدل طراحی شده را در جهت تبدیل شرایط موجود به وضع مطلوب، برجسته نماید.روش تحقیق: در این تحقیق ابتدا مدلی کاربردی و بومی بر اساس چند مولفه فرهنگی از جمله سرمایه اجتماعی، ایمنی و امنیت، حاکمیت، حس شادکامی و... طراحی گردید. سپس تحقیق مذکور به بررسی نقش مدیریت شهری در ارتقاء شاخص های چند گانه با استفاده از پرسشنامه در بین جامعه آماری ساکنین ناحیه 3 منطقه 5 شهرداری تهران پرداخته و نتایج تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتایج تحقیق: پس ازتحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه های تحقیق، نتایج نشان داد که بین مولفه های مدیریت شهری و اکثر شاخص های مورد بررسی ارتباط معنی داری وجود دارد و مدیریت شهری میتواند در بهبود و ارتقای این شاخص ها نقش موثری داشته باشد. همچنین وضعیت شاخص ها در جامعه اماری مورد بررسی به وضوح توسط نمودارهای اماری نشان داده شده است. لذا با توجه به اهداف و برنامه های استراتژیک تدوین شده توسط شهرداری منطقه 5 در سال 1390 در جهت افزایش رضایتمندی و ارتقاء شاخص های فرهنگی واجتماعی جامعه و تعیین اولویتهای فرهنگی، راهکارهایی پیشنهاد شده است که میتواند قابل استناد و استفاده در کلیه سطوح مدیریت شهری قرار گیرد.