تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1394 | دوره:28 | شماره:2 (پیاپی 107) |تعداد مقالات:11

اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال (ORT) عامل بیماری اورنیتوباکتریوز بوده که سالانه سبب ایجاد خسارات اقتصادی زیادی به صنعت طیور می گردد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تجربی تمایل و انتشار بافتی سویه ایرانی باکتری ORT در اندام های مختلف جوجه های عاری از عوامل بیماریزای خاص (SPF) بوسیله آزمایش های کشت و PCR بود. در این مطالعه باکتری ORT با مشخصات (JF810491) ORT-R87-7/1387 جدا شده از گله های طیور تجاری در ایران استفاده شد. چهل قطعه جوجه یک روزه SPF نژاد لگهورن به طور تصادفی به دو گروه (آزمایش و کنترل) 20 قطعه ای تقسیم و به صورت جداگانه در داخل ایزولاتور فشار مثبت نگهداری شدند. در سن 21 روزگی جوجه های گروه آزمایش با باکتری ORT به میزان CFU 10 10×1 به روش داخل نایی آلوده و گروه کنترل با PBS تلقیح شدند. از بافت هایی نظیر نای، ریه، کبد و قلب در روزهای 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 14 پس از تلقیح نمونه برداری گردید. تعداد سه قطعه از جوجه های گروه آزمایش از روز سوم تا چهارم پس از تلقیح دچار کزکردگی شدند که علایم مزبور از روز پنجم ناپدید گردید. باکتری از نای در روزهای 4-2 و 10-8 و در ریه و کبد در روز 4 پس از تلقیح ردیابی شد. اما در طول دوره مطالعه در بافت قلب شناسایی نگردید. نتایج این مطالعه نشان داد که این سویه اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال به تنهایی نمی تواند منجر به تلفات و ظهور علایم شدید بالینی و کالبدگشایی در جوجه های مبتلا شود. اما باکتری در اندام های تنفسی از جمله نای به مدت طولانی تکثیر می یابد که می تواند سبب مستعد شدن پرنده برای ابتلا به سایر بیماری ها گردد.

این تحقیق به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین آهن، روی، مس و کادمیم در بافت های عضله، پوست، گناد و آبشش ماهی کلمه در نواحی جنوبی دریای خزر و در دو ایستگاه ساری و بندرترکمن انجام شد. بدین منظور نمونه برداری به صورت فصلی (پاییز و زمستان 1392) صورت گرفت. پس از آماده سازی و جداسازی بافت ها، غلظت عناصر، در بافت های جدا شده از 37 نمونه ماهی کلمه (20 نمونه در فصل پاییز و 17 نمونه در فصل زمستان) پس از هضم تر، با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله ای مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد در بین بافت های مورد مطالعه، میانگین غلظت عناصر آهن و روی در آبشش حداکثر و در عضله حداقل است اما میانگین غلظت مس در گناد حداکثر و در عضله حداقل و کادمیم هم در عضله حداکثر و در گناد حداقل است. در کل بالاترین میانگین غلظت در بین تمامی بافت ها در مورد عنصر آهن (93.319 میکروگرم بر گرم وزن خشک) مشاهده شد و غلظت آهن به ترتیب بیش تر از روی، مس و کادمیم بود. بین میزان تجمع فلزات آهن، روی، مس و کادمیم در بافت های عضله، پوست، گناد و آبشش اختلاف معنی داری وجود داشت (p<0.05). آهن در عضله و پوست اختلاف معنی داری داشت (p<0.05)، اما اختلاف آن در پوست و گناد معنی دار نبود (p>0.05). کادمیم نیز در عضله و پوست اختلاف معنی داری نداشت، اما اختلافش در عضله و گناد معنی دار بود. مقادیر به دست آمده با مقادیر استاندارد این عناصر، ارائه شده از سوی سازمان های بهداشت جهانی، خواربار و کشاورزی ملل متحد و وزارت کشاورزی، ماهیگیری و غذای انگلستان مقایسه شد که در مورد عنصر روی، میانگین غلظت آن در بافت آبشش از استانداردها بالاتر بود. در مورد کادمیم نیز میانگین غلظت آن در بافت های عضله، پوست و آبشش از استانداردها بالاتر به دست آمد. با توجه به سمی بودن کادمیم و بالا بودن میزان آن در بافت عضله ماهیان، توصیه می شود از آن ها استفاده نگردد.

هدف از این تحقیق، بررسی اثر ایمپلنت ملاتونین بر عملکرد غده فوق کلیه و میزان هورمون کورتیزول سرم خون در خارج از فصل تولیدمثلی میش های نژاد عربی بود. بدین منظور 16 راس میش عربی 2 تا 4 ساله (با میانگین وزن 5±35 کیلوگرم) غیرآبستن به دو گروه آزمایشی تقسیم شدند. این تحقیق از اوایل دی ماه تا اواسط اسفند که مصادف با فصل غیرتولیدمثلی میش عربی می باشد، انجام شد و طول دوره ی آزمایش 10 هفته بود. در گروه اول (شاهد) هیچ گونه درمانی صورت نگرفت. در گروه دوم از کاشت ملاتونین استفاده شد. وزن غده فوق کلیه و ضخامت نواحی قشر، کپسول، گلومرولوزا، فاسیکولاتا و رتیکولاریس این غده در تیمار کاشت ملاتونین نسبت به تیمار شاهد به طور معنی داری کاهش یافت (p<0.01). اختلاف آماری معنی داری در میزان کورتیزول سرم خون بین دو تیمار شاهد و کاشت ملاتونین در تمامی زمان های مورد مطالعه وجود نداشت (p>0.05). در گروه شاهد، میزان هورمون کورتیزول سرم خون در روز 14 پس از کاشت ملاتونین بطور معنی داری بیشتر از روزهای 42 و 56 بود (p<0.01). اما در گروه تیمار بین زمان های مختلف تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.05). طبق نتایج حاصل، استفاده از ملاتونین جهت القاء فصل تولیدمثلی در میش عربی، یک عامل استرس زا محسوب نمی شود و کاربرد آن موجب افزایش میزان کورتیزول نمی گردد.

تک یاخته کریپتوسپوریدیوم آندرسونی از کوکسیدیاهای بیماری زا در گاو و گوسفند است. در مطالعه حاضر 940 نمونه مدفوع گوساله های 2 ماهه تا یک ساله شهرستان شهریار به روش ذیل نلسون اصلاح شده رنگ آمیزی شدند. سپس جهت مطالعه مولکولی DNA انگل استخراج گردید و قطعه 845 جفت بازی ژن 18S rRNA کریپتوسپوریدیوم در نمونه های مثبت با روش Nested PCR تکثیر گردید و محصول توسط دو آنزیم Ssp1 و Vsp1برش داده شد. قطعه تکثیرشده تعیین توالی نیز گردید. طبق نتایج حاصله، 23 نمونه (2.44%) در روش رنگ آمیزی از نظر آلودگی به کریپتوسپوریدیوم مثبت بودند. تمامی نمونه های مثبت با روش Nested PCR تکثیر یافتند. نمونه تکثیر یافته دارای حرکت الکتروفورتیک مشابه بر روی ژل آگاروز و دارای الگوی مشابه با کریپتوسپوریدیوم آندرسونی بودند. نتایج حاصل با مقایسه ترادف بازی قطعه ژن نمونه مذکور با داده های ثبت شده در بانک ژن مورد تایید قرار گرفت.

بررسی تاثیر شوری آب، روی بچه ماهی سفید با هدف تعیین درصد بازماندگی و تغییرات بافتی کلیه (Kidney) انجام گرفت. بچه ماهیان سفید از مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر آبزیان شهید رجایی ساری تهیه شدند و در آزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفتند. بچه ماهیان در سه گروه وزنی (400>-200 ، 600>-400 و 1000>-600 میلی گرم) و دو سطح شوری آب شیرین رودخانه تجن و لب شور دریای کاسپین: (12.5ppt) تحت آزمایش قرار گرفتند. هر تیمار شامل سه تکرار، تحت آزمون عاملی با اندازه گیری کمیت درصد بازماندگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در سطوح مختلف عوامل مورد بررسی، اختلاف معنی داری بین تیمار های آزمایشی وجود داشت (p<0.05، آزمون دانکن). نرخ بقاء بچه ماهیان در آب لب شور )3 ± 85% (نسبت به آب شیرین (1 ± 96%)، کاهش و در گروه هایی که از وزن بیشتری برخوردار بوده اند، افزایش داشته است. در پایان آزمایش و تحت آب لب شور، بافت کلیه بچه ماهیان در تمام گروه های وزنی جهت سازش پذیری با آب لب شور، نسبت به بافت کلیه بچه ماهیان در آب شیرین رودخانه تغییر کرد. همچنین در انتقال بچه ماهیان از آب شیرین به آب لب شور، افزایش حفره داخلی لوله های پیچیده نزدیک (Proximal Convoluted Tubule) و لوله های پیچیده دور (Distal Covoluted Tubule) و همچنین کاهش قطر گلومرول ها (Glomerulus)مشاهده شد.

استافیلوکوکوس ارئوس (Stapylococcus aureus) یکی از مهم ترین عوامل ایجاد کننده جوش در سنین جوانی و حتی بعد بوده که داروهای زیادی برای معالجه آن تجویز می شود. بهره گیری از منابع آبی جهت دستیابی به داروهای جدید و امن از جمله مسائلی است که انسان ها همواره بدنبال آن هستند. هدف از این تحقیق، بررسی اثر ضد باکتریایی سرم خون کپور معمولی و کپور نقره ای بر علیه دو سویه باکتری استافیلوکوکوس ارئوس کواگولاز مثبت عامل آکنه می باشد، در این تحقیق، از سرم خون ماهی کپور معمولی و کپور نقره ای رقت های با نسبت 1.2، 1.4، 1.32، 1.16 و 1.8 تهیه شد و نتایج آزمایشگاهی این مطالعه از طریق روش های تعیین کمترین غلظت بازدارندگی از رشد (MIC) به روش رقت های سریالی و تعیین کمترین غلظت کشندگی باکتری (MBC) و تعیین هاله عدم رشد به روش انتشار دیسک برای دو سویه باکتری استافیلوکوکوس ارئوس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق، نشان داد که برخلاف سویه A، سویه B باکتری حساسیتی را نسبت به سرم خون ماهی کپور معمولی در مقایسه با آنتی بیوتیک ونکومایسین نشان نداد. همچنین اثر ضد باکتریایی سرم خون کپور معمولی (بدون رقیق سازی) مشابه آنتی بیوتیک ونکومایسین علیه سویه A بود. هر دو سویه باکتری، حساسیتی نسبت به سرم خون کپور نقره ای نداشتند. بر اساس نتایج حاضر، می توان از سرم خون ماهی کپور معمولی به عنوان یک دارو با منشا طبیعی جهت از بین بردن سویه A باکتری استافیلوکوکوس ارئوس استفاده نمود.

کریپتوسپوریدیوم بیله ای انگل تک یاخته ای و بیماری زای اختصاصی طیور است که قادر به رشد و تکثیر در سلول های پوششی دستگاه تنفسی، گوارشی و ادراری ماکیان می باشد و از صنعت ماکیان ایران هم جدا شده است. هدف از این تحقیق بررسی توانایی تکثیر این انگل در تخم مرغ جنین دار SPF بود. اووسیست های انگل با کمک پاساژ در جوجه و با استفاده از دی کرومات پتاسیم 2.5 در صد تکثیر و نگهداری شده بودند. ابتدا مراحل مختلف خالص نمودن اووسیست های انگل، از جمله روش تعدیل یافته شناور سازی با محلول شکر اشباع شیتر و افزودن هیپوکلریت سدیم انجام گرفت. سپس اووسیست ها با کمک محلول PBS شسته شدند و آنتی بیوتیک های مناسب اضافه گردید. دو نمونه شامل اووسیست های کامل و باز نشده و اووسیست های انگل پس از مجاورت با مایع آزاد کننده اسپوروزوئیت، به طور جداگانه در حفره آلانتوئیک تخم مرغ های SPF جنین دار 10 روزه تلقیح شدند. سپس تخم مرغ ها در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد به مدت 7 روز نگهداری و هر روز نور بینی گردید. نتایج نشان داد که هر دو نوع نمونه تلقیح شده منجر به رشد وتکثیر مراحل مختلف انگل در پرده کوریو آلانتوئیک و رها شدن اووسیست ها در مایع آلانتوئیک شده است. در تلقیح 1x05 اووسیست، 1x 106 اووسیست از مایع آلانتوئیک یک تخم مرغ حاصل شد. با توجه به تکثیر مناسب کریپتوسپوریدیوم بیله ای در تخم مرغ های جنین دار، بنظر می رسد که در کارهای تحقیقاتی و در موارد نیاز به تکثیر محدود انگل، به خوبی می توان از تلقیح مستقیم اووسیست های دست نخورده انگل به تخم مرغ جنین دار SPF یا احتمالا تخم جنین دار سایر پرندگان هم استفاده نمود.

به منظور مقایسه تاثیر دو نوع پروبیوتیک متفاوت بر وزن بدن، اندام های سیستم ایمنی و بافت روده در هفته اول پرورش، آزمایشی با378 قطعه جوجه خروس یک روزه آرین در قالب3 تیمار با 6 تکرار و 21 جوجه در هرتکرار به انجام رسید. تیمارهای آزمایشی شامل دو جیره دارای پروبیوتیک برپایه باکتری باسیلوس یا باکتری های اسید لاکتیکی بود که با یک جیره شاهد بدون پروبیوتیک مقایسه شد. در سن 3 و 7 روزگی پس از ثبت وزن تمام جوجه ها، اقدام به کشتن یک پرنده از هر پن شد و وزن اندام های ایمنی، طول و وزن نسبی بخش های مختلف روده کوچک و خصوصیات مورفولوژیک ژژونوم مورد مطالعه قرار گرفت. طی 3 روز اول پرورش نسبت طول ژژونوم به وزن زنده درگروه مصرف کننده پروبیوتیک برپایه باسیلوس و همچنین طول ایلئوم در هر دو گروه مصرف کننده پروبیوتیک نسبت به گروه شاهد بیشتر بود (p<0.05). میانگین وزن زنده جوجه های مصرف کننده پروبیوتیک برپایه باسیلوس در3 روزگی نسبت به گروه شاهد کمتر بود (p<0.05). صفات مورفولوژیک میکروسکوپیک ژژونوم در سن 3 و 7 روزگی تحت تاثیر مصرف پروبیوتیک قرار نگرفت (p>0.05). در سن 7 روزگی میانگین وزن طحال در گروه مصرف کننده پروبیوتیک برپایه باسیلوس نسبت به گروه شاهد افزایش داشت (p<0.05). نتایج این پژوهش نشان می دهد اثرات زودهنگام مصرف پروبیوتیک روی برخی از بخش های مختلف روده و رشد برخی از اندام های سیستم ایمنی طی هفته اول پرورش قابل مشاهده و اندازه گیری است و نیز وسعت این تاثیرات اولیه بر اساس نوع باکتری های ارائه شده توسط پروبیوتیک متفاوت است.

واکسن تیلریوز گاوی بروش فلاسک نزدیک به چهار دهه است که در ایران تولید می شود. با توجه به نیاز واکسن ضروری است شرائط تولید از نظر کمی و کیفی بهبود یافته تا نیازهای داخلی و خارجی تامین گردد. کشت سلول های رده واکسن در محیط کشت استوکر(Stoker) حاوی 10 درصد سرم گاوی در ظروف ساده کشت ولف (Wolf)، بیومیکسر (Biomixer) و همچنین بیوراکتور هوازی تمام کنترلی لبفورس (Labfors) به روش کشت منقطع (fed-batch) نشان داد که رشد و تکثیر سلول های حاوی شیزونت تیلریا آنولاتا در سیستم های ساده و پیشرفته بخوبی قابل انجام است. نتایج حاصل از کشت سلول های رده حاوی شیزونت تیلریا آنولاتا در روش پیشنهادی نسبت به شیوه معمول کشت در بطری های مخصوص (Roux bottle) نشانگر رشدی بیش از 250 درصد در ظرف ولف و 180 درصد در بیوراکتور هوازی و 200 درصد در بیومیکسر بود. همچنین بررسی و ارزیابی کنترل کیفی محصول تولید شده در روش بیوراکتور، نشاندهنده تولید مطلوب و با کیفیت واکسن تیلریوز گاوی در این سیستم می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده، تولید واکسن تیلریوز گاوی در سیستم بیوراکتور هوازی می تواند نتایج مثبتی در افزایش تولید و کاهش دستکاری های حین تولید و همچنین صرفه جوئی در نیروی انسانی، محیط های کشت سلولی، وسایل مصرفی، مکانیزه کردن تولید و تحت کنترل داشتن بهتر فرآیند به همراه داشته باشد.

ورم پستان تحت بالینی به عنوان یکی از بیماری های مهم در پرورش دام شیری مطرح می باشد. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی خصوصیات فنوتیپی گونه استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از شیر گاومیش های مبتلا به ورم پستان تحت بالینی دراطراف شهرستان ارومیه بود. برای این منظور نمونه شیر 480 کارتیه متعلق به 120 راس گاومیش شیری بطور جداگانه جمع آوری و آزمایش غربالگری با استفاده از آزمایش ورم پستان کالیفرنیائی (CMT) برای تشخیص ورم پستان تحت کلینیکی انجام گردید. روش های باکتریولوژی به همراه آزمون های بیوشیمیائی جهت جداسازی استافیلوکوکوس اورئوس در مورد کلیه نمونه ها انجام گرفت. جهت تائید تشخیص و تعیین تیپ مولکولی، استخراج DNA از تمامی جدایه های استافیلوکوکوس اورئوس انجام گردیده و آزمون PCR نیز به ترتیب توسط پرایمرهای اختصاصی ژن nuc و spa صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل از بررسی خصوصیات کشت و آزمایشات تفریقی بیوشیمیایی در 76 کارتیه تحت آزمایش (15.8 درصد) آلودگی ناشی از گونه های مختلف استافیلوکوکوس گزارش گردید. استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت 5 مورد (6.57 درصد)، از کل سویه های استافیلوکوکوس جدا سازی شده را به خود اختصاص داد. تمامی ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس (100درصد) بر اساس آزمایش مولکولی مبتنی بر تکثیر ژن nuc مورد تائید قرار گرفت. تنها یک باند الگوی متمایز (1150 bp) در بررسی ژن spa از ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس گزارش گردید. بطور کلی نتایج بدست آمده نشان می دهد به دلیل بالا بودن میزان آلودگی ناشی از گونه های استافیلوکوکوس در نمونه شیر گاومیش سهای اطراف شهرستان ارومیه شناسائی و کنترل استافیلوکوکوس اورئوس در فصول مختلف سال اهمیت به سزائی دارد.

در فروردین ماه سال 1393 در یکی از مراکز عرضه ماهیان آکواریومی آب شور در استان تهران تلفات در ماهی دلقک کلارکی آلاری آب شور (Amphiprion xanthurus) وارد شده از کشور آفریقا، مشاهده شد. درجه حرارت آب اکواریوم 27 درجه سلسیوس، پی اج 8.2، آمونیاک و نیتریت در حد صفر، غلظت متوسط شوری 1.018 (بر مبنای چگالی) و سختی کربنات 10 ثیت گردید. نمونه برداری از سطح پوست و آبشش انجام و به وسیله میکروسکوپ نوری (200Olympus Ch20bimf) برای جستجوی انگل مورد بررسی قرار گرفت. در گسترش مرطوب، انگل تک سلولی تاژکدار آمیلواودینیوم اسلاتوم (Amiloodinium ocellatum) از پوست و آبشش ماهی جدا و مورد شناسایی قرار گرفت.این اولین گزارش از انگل تک سلولی تاژکدار آمیلواودینیوم اسلاتوم در ایران است.