تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1395 | دوره:29 | شماره:1 (پیاپی 110) |تعداد مقالات:13

نهایی و انزوا، سرچشمه فشار روانی در گونه های گله ای حیواناتی مثل اسب می باشد. در واکنش به انزوا، علائم رفتاری بی قراری روی می دهد که دربردارنده حرکات، پا زدن، چرخش و تولید صدای نامعقول می باشد. ایجاد یک همراه بدل با استفاده از یک آینه ثابت، می تواند وقوع رفتارهای قالبی را در اسب ها در مدت زمان استراحت آن ها در باکس کاهش دهد. محدود شدن در جایگاه و نداشتن تمرین کافی غیر از ایجاد آسیب های فیزیولوژیکی، باعث بروز عادت ها و ناهنجاری های رفتاری مانند گازگیری آخور، بستر خواری و... می شود که بهبودی و درمان آن ها به راحتی امکان پذیر نمی باشد. با عنایت به اهمیت سلامت روان و جسم اسب ها، برآن شدیم که با هدف بکارگیری ابزاری خاص، شرایط آرامش بیشتری را برای اسبچه فراهم کنیم. ابزاری که در این تحقیق مورد استفاده قرارگرفته، ابزاری در دسترس و کم هزینه است که درصورت تعبیه شدن در محل نگهداری حیوان، موجبات آرامش و احساس امنیت حیوان را فراهم می آورد. در این تحقیق واکنش اسبچه به تصویر خود و تاثیر استفاده از آینه در باکس نگهداری حیوان مورد بررسی قرار گرفته است. آزمون بصورت 4 رفتار تریتمنت متفاوت از نظر عوامل سرگرم کننده و در محیط یکسان و استاندارد از نظر بهداشت و کلیه فاکتورهای نگهداری حیوان در باکس، انجام شد. هر رفتار تریمتنت شامل 2 عامل سرگرم کننده است که واکنش حیوان به هریک از عوامل، ضبط و بررسی شده است. نتایج بدست آمده نشانگر واکنش مثبت حیوان به تصویر خود در آینه است که در اسبچه ها که سوق به گله دارند، نوعی حس امنیت ایجاد می کند و حیوان ساعات تنهایی در باکس را با آرامش طی خواهد نمود.

جهت تعیین توان پتانسی سرم پلی والان ضد سم مار در خنثی کردن سم، از مجموع سموم مارهای ناجا ناجا اکسیانا، ویپرا لبتینا، ویپرا آلبیکورنوتا، اکیز کاریناتوز، پسیدوسراستوس پرسیوس و آجیسترودون هالی استفاده شده است. LD50 یا دوز کشنده در موش 6.5mg در هر موش تعیین شده است. روش خنثی سازی سم جهت تعیین پتانسی سرم ضدسم مار، الایزای رقابتی و LD50 (یک روش درون تن) است. از این دو روش جهت تعیین پتانسی در 15 نمونه سرم اسب هایپرایمن استفاده شد. نتایج الایزای رقابتی برای تعیین پتانسی نشان داد که رقت 1.12000 سرم اسب هایپرایمن توان مهار 50 درصد سم را دارد. الایزای رقابتی با سنجش بیولوژیکی رایج LD50 که یک روش درون تن است مورد مقایسه قرار گرفت. همبستگی معناداری بین تیترهای الایزا و مقادیر LD50 در سطح معناداری P£0.01 و r=0.95 مشاهده گردید، که نشان می دهد روش مورد مطالعه در این پژوهش در شرایط in vitro (برون تن) می تواند ظرفیت خنثی سازی آنتی بادی های سرم را همانند سنجش بیولوژیک in vivo (درون تن) با دقت بالا تخمین بزند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد روش الایزای رقابتی با قابلیت اندازه گیری مقدار کمپلکس آنتی ژن- آنتی بادی می تواند جایگزین مناسبی برای روش خنثی سازی کشندگی در محیط درون تن باشد.

در طی دو دهه گذشته دو همگیری شدید بیماری آنفلوانزا در کشورمان بروز کرده است. در جریان اولین همگیری که در نیمه اول سال1377 (1998 میلادی) بصورت ناگهانی شایع گردید، بیماری آنفلوانزا طیور (ناشی از تحت تیپ H9N2) به سرعت در مرغداری های کشور گسترش یافت و منجر به تلفات بسیار زیاد و کاهش شدید تولید تخم مرغ و در نتیجه وارد آمدن خسارات اقتصادی بسیار به صنعت طیور کشور گردید. دومین همگیری آنفلوانزا در سال 1388 (2009 میلادی) در جریان همگیری جهانی (Pandemic) بیماری آنفلوانزا در کشورمان بوقوع پیوست که در طی آن آنفلوانزای خوکی (ناشی ازتحت تیپ H1N1) باعث ابتلاء تعداد کثیری از جمعیت کشورمان به بیماری آنفلوانزا گردید که در مواردی منجر به مرگ تعدادی از مبتلایان و همچنین صرف هزینه های سنگین درمان و بستری بیماران شد. گرچه این همگیری ها از ابعاد مختلفی فاجعه وار بود، ولی در عین حال ثمراتی هم دربر داشت! که از جمله آن ها می توان به فعال تر شدن مراکز مختلف تحقیقاتی کشور در زمینه اجرای مطالعات اپیدمیولوژیک، بیماریزایی و تعیین تغییرات ژنتیکی صورت پذیرفته در عامل بیماری، شناسایی سویه های در گردش ویروس آنفلوانزا، بررسی نقش و اهمیت پرندگان وحشی و مهاجر در بروز همگیریها، راه های کنترل، پیشگیری و مراقبت از بیماری و همچنین تاسیس آزمایشگاه رفرانس آنفلوانزای طیور در موسسه رازی، اشاره نمود. این مقاله ضمن مروری بر ادبیات تحقیقات انجام یافته (در ایران) در زمینه بیماری آنفلوانزا در حوزه های دامپزشکی و پزشکی (در دو دهه اخیر)، سعی در روشن تر نمودن برخی نکات مبهم این بیماری دارد.

تاثیر تخلیه امعاء و احشاء اردک ماهی بر خواص حسی، شیمیایی و جمعیت باکتریایی آن طی 3 ماه نگهداری به حالت انجماد در در دمای 18- درجه سلسیوس (در روزهای صفر، 30، 75 و 90) صورت پذیرفت. برای این منظور میزان ترکیبات تقریبی (رطوبت، پروتئین و چربی)، شاخص های فساد شیمیایی شامل پراکسید (PV)، تیوباربیوتیک اسید (TBA) و مجموع ازت های فرار (TVB-N)، شمارش کلی میکروبی (TVC) و شاخص های حسی (طعم، بو، رنگ و بافت) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد طی نگهداری ترکیبات رطوبت، پروتئین و چربی در هر دوگروه ماهی شکم پر و شکم خالی اختلاف معنی داری نداشت (p>0.05). شاخص های پراکساید در ماهی شکم پراز 1.18±0.04 به 4.48±0.20 و در ماهی شکم خالی به 5.34±0.18 میلی اکی والان اکسیژن برکیلوگرم (p>0.05)، تیوباربیتوریک اسید در ماهی شکم پراز 0.48±0.01 به 0.90±0.007 و در ماهی شکم خالی به 0.96±0.007 میلی گرم مالون دهالدئید برکیلوگرم (p>0.05) و مجموع ازت های فرار درماهی شکم پراز 9.91±0.12 به 22.31±0.2 و در ماهی شکم خالی به 24.78±0.50 میلی گرم درصدگرم (p<0.05) در طول دوره نگهداری روند افزایشی را نشان دادند. شمارش کلی باکتری ها بیانگر افزایش در ماهی شکم پر (از 3.54±0.007 به 6.74±0.19 کلونی درگرم) نسبت به ماهی شکم خالی (با 5.95±0.007 کلنی درگرم) بود (p<0.05). در ارزیابی حسی کاهش کیفیت بو، بافت، طعم و مزه در ماهی شکم پربیشتر از ماهی شکم خالی، اما شاخص رنگ کمترین تغیییر را نشان داد. بنابراین با توجه به نتایج بهترین زمان ماندگاری اردک ماهی به صورت شکم پربه مدت 75 روز تعیین گردید.

مطالعات پایداری برای تعیین تاریخ انقضای فراورده های بیولوژیک و تایید اثرگذاری آن ها استفاده شده و نقش مهمی در اطمینان از کیفیت فرآورده دارند. به این منظور فرآورده بیولوژیک طوری طراحی می شود که بی ضرری و اثربخشی آن تضمین شده باشد.برای رسیدن به این منظور ویژگی هایی برای فراورده در نظر گرفته می شود که مهم ترین آن مقدار ماده موثره می باشد. حفظ این ویژگی در طول زمان، پایداری فراورده (Stability) نامیده می شود. برای بررسی پایداری فراورده های بیولوژیک، مطالعاتی تحت عنوان مطالعات پایداری طرح ریزی شده است. این مطالعات در2 گروه اصلی طبقه بندی می شوند: الف: مطالعات پایداری تسریع شده (Accelerated Stability Study) که در این نوع مطالعات پایداری از طریق تغییر شرایط نگهداری مثل افزایش دمای نگهداری در دمای 37 درجه در مدت زمان مشخص، طول مدت مطالعه را کاهش داده و با یکبار انجام آزمایش های کنترل کیفیت از جمله آزمایش Potency، میزان پایداری تعیین می شود. ب: مطالعات پایداری طولانی مدت Long Term Stability Study (Real Time/ Real Condition) i: در این نوع مطالعه، واکسن در شرایط توصیه شده نگهداری از طرف تولید کننده، قرار می گیرد.سپس آزمایش های کنترل کیفیت در طول مدت نگهداری و به فواصل زمانی مشخص بسته به نوع و مدت زمان انقضای قرارداد شده، انجام شده و پایداری آن تعیین می شود. لذا به استناد یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که آنتی ژن رینگ تست آنتی ژن رزبنگال و آنتی ژن رایت تولیدی در موسسه رازی حداقل به مدت 3 سال قابل استفاده می باشد.

پارمترهای بیوشیمیایی یکی از جنبه های مهم در مدیریت تکثیر و پرورش ماهیان در معرض خطر می باشند. این پارامترها بمنظور تعیین زمان بلوغ جنسی و کنترل سلامت ماهی و تغییرات کیفیت آب مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این تحقیق، بررسی مقادیر الکترولیت و غیرالکترولیت های پلاسماخون شانک زرد باله (Acantopagrus latus) و هامور معمولی (Epinephelus coioides) می باشد. تعداد 30 قطعه از هر گونه پس از صید از آب های ساحلی رمین (واقع در بندر چابهار) و خون گیری جهت آزمایشات بیوشیمیایی غیرالکترولیتی شامل گلوگز، اوره، کلسترول، تری گلیسرید، پروتئین تام، آلبومین و بیلی روبین همچنین آزمایشات الکترولیتی شامل، کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم خون مورد آزمایش قرار گرفتند. مقادیر میانگین و انحراف معیار هر یک از پارامترهای بیوشیمیایی در شانک زرد باله و هامور بترتیب عبارتند: ازسدیم (88.50±32.03، 271.90±27.328)، پتاسیم (42.43±0.32، 2.12±0.3) (میلی مول در لیتر)، کلسیم (34.80±2.97، 16.80±2.19)، فسفر (57.35±0.40، 2.40±0.2)، کلسترول (11.30±35.51، 137.30±42.257)، تری گلیسرید (102.02±11.82)، اوره (45.82±0.57، 2.66±0.3)، بیلی روبین (13.24±0.04، 0.44±0.0)، گلوکز (11.25±16.18، 43.70±0.44 (میلی گرم در دسی لیتر)، پروتئین تام (36.30±0.32، 3.92±0.4)، آلبومین (05.15±0.03، 0.36±0.0) (گرم در دسی لیتر). در کل می توان نتیجه گرفت که این پارامترها تحت تاثیر عوامل فیزیولوژیکی متفاوتی نظیر گونه می باشند.

حلزون های خانواده لیمنه آیده میزبان واسط ترماتودها (اورنیتوبیلارزیا ترکستانیکم و فاسیولا ژیگانتیکا) می باشد که دوزیست هستند و در اطراف جوی های آب، رودخانه ها و برکه های آب شیرین زندگی می کنند. هدف از این مطالعه شناسایی و تعیین فراوانی حلزون لیمنه آ گدروزیانا، در استان لرستان بود. به منظور شناسایی این حلزون از فروردین1392 تا خرداد 1394 از نواحی کوهستانی شمال و دشت های جنوبی، شرق و غرب استان لرستان تعداد 1813 حلزون جمع آوری شد. شناسایی حلزون ها بر اساس اندازه گیری طول، عرض و اسپایر صدف، جهت پیچش صدف و نسبت طول اندام تناسلی نر به پوسته انتهایی آن صورت گرفت. تنوع گونه ای حلزون های راست گرد خانواده لیمنه ایده در شمال استان شامل لیمنه آ گدروزیانا (32.08 درصد)، لیمنه آ اوریکولاریا (15.25 درصد)، لیمنه آ ترونکاتولا (6.25 درصد) و لیمنه آ استاگنالیس (3 درصد) بود. میزان فراوانی حلزون لیمنه آ گدروزیانا در جنوب استان 57.5 درصد شد. در مجموع میزان فراوانی لیمنه آ گدروزیانا در تمام استان 45 درصد گزارش شد. در این مطالعه حلزون لیمنه آ گدروزیانا از استان لرستان برای اولین بار گزارش شده است.

بیماری نیوکاسل یکی از مخرب ترین بیماری های ویروسی طیور در سرتاسر جهان است. باتوجه به اینکه روش های سنتی قابلیت محدودی در کنترل این بیماری دارند، هدف از انجام این مطالعه استفاده از تکنولوژی های نوین برای تشخیص به موقع بیماری جهت کاهش خسارت پیش روی صنعت طیور می باشد. در این مطالعه به منظور تشخیص ویروس نیوکاسل، یک روش Real-time-PCR بهینه سازی گردید. استخراج RNA با استفاده از کیت RNease mini (شرکت کیاژن، آمریکا) و بر اساس دستورالعمل شرکت سازنده استخراج شد.RNA استخراج شده با 68.23×109 رونوشت اولیه به صورت سری رقت های 100ml برای انجام واکنش Real-time PCR تهیه شد. در این آزمایش از سویه B1 واکسن ویروس استفاده شد. آزمایش Real-time-PCR با استفاده از کیت تجاری ساخت شرکت Genekam Biotechnology کشور آلمان انجام شد. حساسیت واکنش Real-time PCR با توجه به سری رقت های تهیه شده 34-10×1 رونوشت/میکرولیتر تعیین گردید. با توجه به اینکه سرعت و دقت تشخیص ویروس نیوکاسل در همه گیری ها، نقش مهمی در کنترل بیماری دارد. استفاده از این روش به عنوان یک روش تشخیصی با حساسیت بالا توصیه می گردد.

ورود فلزات سنگین به محیط زیست به ویژه اکوسیستم های آبی به دلیل ورود به زنجیره غذایی و به خطر افتادن سلامت انسان، یکی از نگرانی-های جامعه امروزی می باشد.غلظت فلزات آرسنیک، کادمیم و مس در رسوب، نی و ماهی زردپر، سیاه ماهی، کپور و سیم نمونه گیری شده از سد خداآفرین، با استفاده از روش هضم اسیدی خشک و دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. نتایج آزمون ANOVA نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار غلظت فلزات در بین نمونه ها بود (p<0.001). رابطه رگرسیونی بین فلزات معنی دار بود (p<0.001) اما بین غلظت فلزات در رسوب و غلظت آن ها در ماهی و نی همبستگی معنی دار نشد (p>0.05). غلظت فلزات آرسنیک و کادمیم در رسوب و بافت عضله بیش از حد استانداردهای جهانی FAO و EPA است، همچنین گیاه نی در این منطقه مقدار قابل ملاحظه ای از هر سه فلز را در خود تجمع داده است.

این پژوهش به بررسی مآخذ مقالات منتشره نشریه پژوهش و سازندگی (امور دام و آبزیان) طی سال های 1381 تا پایان سال 1387 می پردازد. روش پژوهش تحلیل استنادی است.جامعه آماری 518 مقاله و 8736 استناد این مقالات است. میانگین استناد در هر مقاله 16.8 است. بیشترین استنادها مربوط به نشریات با 66.3% و کتاب با 23.5% است. منابع انگلیسی زبان با 76.2%، بیشترین استنادها را به خود اختصاص داده است. 31.8% مقالات تک نویسنده ای هستند. بالاترین نیم عمر مربوط به کتاب های انگلیسی زبان با 16 سال است و نیم عمر نشریات 6 سال می باشد. پراستنادترین مجله فارسی پژوهش و سازندگی با 282 استناد و غیر فارسی Aqua Culture با 159 استناد است. پراستنادترین نویسنده در مقالات مهرداد پور جعفر با 8 استناد است. پراستنادترین نویسنده ایرانی در استنادات بهیار جلالی با 43 و غیر ایرانی رادوستیتس با 27 استناد است.

پاراتوبرکولوزیس یک نوع التهاب گرانولوماتوز مزمن و پیشرونده غیر قابل درمان روده می باشد که توسط مایکوباکتریوم ایویوم زیرگونه پاراتوبرکولوزیس (Mycobacterium avium subsp. paratuberculosis MAP) ایجاد می گردد. پاراتوبرکولوزیس در تمام جهان در میان نشخوارکنندگان دیده می شود. نخستین گزارشات پاراتوبرکولوزیس در ایران به دهه 1960 میلادی باز می گردد زمانی که بیماری در میان دام های وارداتی گاوداری شرکت نفت آبادان شناسایی گردید. در مطالعه حاضر تعداد13 جدایه کلینیکی MAP شامل 4 جدایه گوسفندی و 3 جدایه بزی از استان اصفهان همراه با 3 جدایه گاوی از استان زنجان و 3 جدایه گاوی از استان البرز در کنار دو سویه واکسینال 316F MAP و MAP III & V توسط آزمایش های مستقل PCR-IS900، PCR-F57 به منظور تعیین هویت و PCR-Collins به منظور تعیین تیپ باکتری مورد بررسی قرار گرفتند. در نتیجه اجرای این بررسی از نظر تکنیکی امکان اجرای هر سه آزمایش با استفاده از یک پروتکل واحد PCR فراهم گردید و علاوه بر این هویت همه 15 جدایه کلینیکی و سویه واکسینال مورد بررسی به عنوان تیپ های گاوی Type II) MAP) مورد تائید قرار گرفت. مشاهده انحصاری این تیپ در میان باکتری های تحت بررسی علیرغم بزرگتر بودن جمعیت گله گوسفند و بز کشور در مقایسه با گله گاو از نظر اپیدمیولوژیکی جالب توجه بنظر می رسد.

مایکوباکتریوم آویوم زیرگونه پاراتوبرکولوزیس (MAP) در نشخوارکنندگان عامل ایجاد پاراتوبرکولوزیس می باشد که بدلیل تحمیل خسارت های اقتصادی گسترده از اهمیت اقتصادی زیاد برخوردار می باشد. در سال های اخیر استفاده از توالی های تکراری کوتاه در ژنوتایپینگ این باکتری مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه حاضر نتایج حاصل از کاربرد این روش با اتکا بر روی 2 لوکوس SSR8 و SSR9 بر روی 3 جدایه کلینیکی و 1 سویه مرجع مورد بررسی قرار گرفته است. سه جدایه ایرانی گاوی، گوسفندی و بزی همراه با یک سویه آزمایشگاهی به نام MAP III & V در بررسی وارد شدند. از آزمایش های PCR-F57 و PCR-IS900 برای تعیین هویت همه باکتری های تحت بررسی استفاده شد. بر اساس روش پیشنهادی Amonsin همه باکتری ها با تمرکز بر دو لوکوس SSR8 و SSR9 ژنوتایپینگ SSR گردیدند. در هر یک از دو لوکوس SSR8 و SSR9 در میان باکتری های تحت بررسی دو الل شناسایی گردید بطوریکه که در SSR8 آلل بزرگتر بطول bp781 و الل کوچکتر با bp778 و در SSR9 دو الل bp581 و bp578 شناسایی گردیدند. دو جدایه گاوی و گوسفندی MAP همراه با سویه آزمایشگاهی دارای یک الگوی مشابه بودند در حالیکه سومین جدایه (بزی) یک تیپ منفرد متفاوت از خود نشان داد. مشاهده دو سویه در بین سه جدایه ایرانی تحت بررسی احتمالا می تواند نشانه وجود سطح قابل توجهی از تنوع ژنتیکی این باکتری در ایران باشد اما اثبات این فرضیه نیازمند انجام مطالعات تکمیلی خواهد بود.

در این تحقیق به منظور تهیه کشت سلولی اولیه زنبور عسل، نمونه هایی از مرحله لاروی و شفیرگی زنبور عسل تهیه و بر طبق دستورالعمل های استاندارد آماده گردیدند.جهت تهیه کشت اولیه از روش های هضم آنزیمی کوتاه مدت (سه مرحله 10 دقیقه ای)، هضم آنزیمی طولانی مدت (18 ساعته) و روش نشاکاری بافت های ریز شده استفاده گردید. جهت رشد سلول های بدست آمده در روش های مختلف، از محیط کشت Grac''e غنی شده با سرم جنین گاو (FBS) به مقدار 15% در درجه حرارت 28oC استفاده گردید. سلول های بدست آمده در روش های مختلف، از نظر تعداد و میزان رشد سلول های زنده وضعیت مناسبی داشته و بعد از 5-2 هفته به سطح پوششی کامل رسیدند و از آن ها چندین پاساژ متوالی تهیه گردید. در روش هضم آنزیمی بهترین نتیجه، از روش تریپسینه کردن طولانی مدت مرحله شفیرگی بدست آمد. نتایج روش نشاکاری بافت های ریز شده در هر دو مرحله لاروی و شفیرگی مشابه و آن ها نیز از نظر تعداد و میزان رشد سلول های زنده وضعیت مناسبی داشتند.