پایش
سال:1390 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:19

ایمنی بیمار به عنوان یکی از مولفه های اصلی کیفیت خدمات سلامت، به معنای پرهیز از وارد شدن هر گونه صدمه و جراحت به بیمار در حین ارایه مراقبت های سلامت است. یکی از عواملی که نقش موثری در ارتقای سطح ایمنی بیمار در مراکز بهداشتی ـ درمانی دارد، وجود فرهنگ ایمنی در این مراکز است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در سه بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته است. شایان ذکر است نتایج حاصل از مطالعه در اختیار مسوولان محترم بیمارستان های مذکور قرار گرفته و صرفا به منظور رعایت اخلاق پژوهش، از این بیمارستان ها با نام «الف»، «ب» و «ج» نام برده می شود.این پژوهش، یک بررسی مقطعی بوده و داده های موردنیاز، با استفاده از توزیع پرسشنامه سنجش فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان (Hospital Survey on Patient Safety Culture-HSOPSC) در میان کارکنان این سه مرکز گردآوری گردید (311=n). این ابزار ده بعد فرهنگ ایمنی و چهار بعد پیامدهای وجود فرهنگ ایمنی در سازمان را مورد سنجش قرار می دهد.یافته های پژوهش نشان می دهد که امتیاز فرهنگ ایمنی بیمار در هر ده بعد فرهنگ ایمنی و دو بعد پیامدهای وجود فرهنگ ایمنی در حد پایین ـ متوسط است. در این میان، ابعاد واکنش غیرتنبیهی به خطاها ( 17.8درصد) و کار تیمی بین واحدهای بیمارستان (18.2 درصد) کمترین امتیاز و بعد کار تیمی در داخل بخش / واحد (47.2 درصد) بیشترین امتیاز را به دست آوردند. در خصوص سومین بعد پیامدهای وجود فرهنگ ایمنی یعنی رتبه بیمارستان در زمینه ایمنی بیمار، بیمارستان های الف و ب، وضعیت قابل قبول و بیمارستان ج، وضعیت ضعیف داشتند. در نهایت در چهارمین بعد پیامدهای فرهنگ ایمنی، تعداد خطاها و حوادث گزارش شده، به طور کلی، طی 12 ماه گذشته در بیمارستان الف به طور متوسط 2-1 مورد خطا و حادثه گزارش شده است، در صورتی که در بیمارستان های ب و ج هیچ موردی از خطا و حادثه گزارش نشده است.یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابعاد مختلف فرهنگ ایمنی در این بیمارستان ها نیاز به بهبود داشته و بر این اساس در این مطالعه، پیشنهاداتی در زمینه نحوه ارتقای فرهنگ ایمنی در مراکز درمانی به مدیران و مسوولان مربوطه ارایه گردیده است.

این مطالعه به منظور ترجمه و اعتبارسنجی پرسشنامه غربالگری علایم قبل از قاعدگی (Premenstrual Symptoms Screening Tool-PSST) برای اولین بار در ایران انجام گردید.ابزارهای مختلفی برای اندازه گیری علایم قبل از قاعدگی وجود دارد که برای تشخیص سندرم قبل از قاعدگی و اختلال ملال قبل از قاعدگی به کارمی رود. از جمله این ها، پرسشنامه PSST است که شدت بیماری را در حد لزوم و تاثیر علایم را در زندگی افراد نشان می دهد و از چارت های دو سیکلی آینده نگر عملی تر و از نظر زمانی به صرفه تر است. این پرسشنامه شامل دو بخش علایم و تاثیر علایم بر زندگی افراد است.برای اعتبارسنجی این ابزار نمونه ای از دانشجویان دختر ساکن خوابگاه های دانشگاه های تهران به طور تصادفی انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. پایایی پرسشنامه با استفاده از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. برای بررسی روایی پرسشنامه نیز از دو روش ظاهری و محتوایی استفاده گردید.در مجموع 498 دانشجوی دختر وارد مطالعه شدند. میانگین سنی شرکت کنندگان 23.05 با انحراف معیار 3.29 سال بود. میانگین شاخص توده بدنی 21.2±34.5 کیلوگرم بر متر مربع، میانگین روزهای خونریزی قاعدگی 6.1±27.33 و طول سیکل های قاعدگی 29.4±48.55 روز به دست آمد. در آزمون پایایی این ابزار، مقادیر آلفای کرونباخ 0.9 به دست آمد. مقادیر نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا به ترتیب 0.7 و 0.8 حاکی از روایی محتوایی این پرسشنامه است.علاوه بر این، امتیازهای گروه های سالم و بیمار در حیطه های مختلف، اختلاف معنی دار داشتند. نتایج به دست آمده حاکی از روایی و پایایی این ابزار در ایران است که می تواند در مطالعات مربوطه استفاده گردد.

در حوزه بهداشت و درمان، مشخصه های کیفی متفاوتی وجود دارند که لازم است مورد پایش و کنترل قرار گیرند. البته پایش هر مشخصه کیفی نیازمند روش آماری (نمودار کنترل) خاصی است. مشخصه های کیفی خاصی در بهداشت و درمان وجود دارند که به دلیل نرخ رخداد بسیار کم آنها، این طور به نظر می رسد که دلیلی برای پایش و کنترل آنها وجود نداشته و یا اصلا پایش آنها امکان پذیر نباشد؛ زیرا نرخ رخداد آنها به حدی کوچک است که پایش با استفاده از نمودارهای کنترل متداول p و np امکان پذیر نیست؛ در صورتی که برای چنین مشخصه های کیفی نیز روش های متنوعی با کارایی های گوناگون توسعه داده شده است. چنین مشخصه های کیفی، پیشامدهای بهداشتی نادر (Rare health events) نامیده می شوند.در سال های اخیر با پیشرفت علوم و تکنولوژی، به تدریج سطح برخی از مشخصه های کیفی در حوزه بهداشت و درمان بهبود یافته است؛ تا حدی که این مشخصه ها به مشخصه هایی نادر و کمیاب بدل شده اند (مانند نرخ تولدهایی با ناهنجاری های مادرزادی، که این نرخ در جوامع توسعه یافته بسیار ناچیز است). شاید در نگاه نخست، چنین مشخصه هایی نیاز به پایش و کنترل نداشته باشند؛ ولی روش های آماری توسعه داده شده در این زمینه نشان می دهند که این مشخصه های کیفی نیز به سبب عوامل گوناگون (انحرافات غیرتصادفی) می توانند از کنترل خارج شده، ناهنجاری های فردی و اجتماعی را موجب شوند. به کارگیری چنین روش های آماری و توسعه آنها، لازمه بهبود مستمر در حوزه بهداشت و درمان برای هر کشور توسعه یافته و در حال توسعه است. از جمله مهم ترین این روش های آماری می توان به روش مجموعه ها (Sets method)، روش امتیاز تجمعی (CUSCORE)، روش SHDA و روش جمع تجمعی برنولی (Bernoulli CUSUM) اشاره کرد.توسعه روش های متعدد در مورد پایش رخدادهای کمیاب در بهداشت و درمان در سطح بین المللی تاییدی بر ضرورت به کارگیری این روش ها است. این مقاله درصدد است تا با معرفی معروفترین این روش ها و البته مقایسه آنها بر اساس شاخص متوسط طول دنباله (ARL)، کاراترین روش آماری را در این خصوص شناسایی کند.

شپش سر (Pediculus capitis) حشره ای خونخوار و انگل خارجی انسان است که انتشار جهانی دارد. آلودگی به این حشره در تمام گروه های سنی مشاهده می شود. اما این بیماری در بین دانش آموزان مدارس ابتدایی شایع تر است. آلودگی شپشی ایجاد مشکلات بهداشتی و آثار سوء روانی و فشارهای اجتماعی می نماید. این شرایط ممکن است موجب افت تحصیلی دانش آموزان شود. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی آلودگی به شپش سر و عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 87-1386 انجام گردید. در یک مطالعه اپیدمیولوژیک توصیفی، آلودگی به شپش سر در گروه های دانش آموزی مدارس دخترانه و پسرانه مقطع ابتدایی شهر آران و بیدگل انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد غربالگری شده و اطلاعات جمعیتی و متغیرهای مورد نظر به روش مصاحبه و مشاهده به دست آمد. تشخیص آلودگی بر مبنای مشاهده شپش زنده سر، نمف یا رشک برروی موهای سر دانش آموزان بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون کای و دقیق فیشر مورد بررسی قرار گرفت.بر اساس نتایج این پژوهش در مجموع، 3589 دانش آموز مقطع ابتدایی در 19 مدرسه دخترانه و پسرانه مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی دانش آموزان 8.67±1.57 سال بودکه در محدوده سنی 12-6 سال قرار داشتند. میزان فراوانی آلودگی شپشی در دانش آموزان 0.47 درصد بود. میزان آلودگی به شپش سر در مبتلایان دختر و پسر به ترتیب 0.42 و 0.05 درصد بود. این مطالعه نشان داد که 1 درصد از دانش آموزان مدارس دخترانه و 0.1 درصد از دانش آموزان مدارس پسرانه به شپش سر آلوده اند. آزمون های آماری بین شیوع شپش سر و متغیرهای جنسیت، شغل پدر، تحصیلات مادر، وجود حمام در منزل، سابقه قبلی آلودگی ، مصرف دارو و ملیت دانش آموزان مبتلا به شپش سر ارتباط معنی دار نشان داد. مطالعه نشان دادکه میزان بروز آلودگی شپشی در سال تحصیلی 87-1386 در مدارس آران و بیدگل نگران کننده نیست و بیماری از الویت های بهداشتی منطقه محسوب نمی شود. پیشنهاد می شود با ارتقای سطح آگاهی عمومی از شیوع آلودگی پیشگیری شود، که در این زمینه مربیان بهداشت و آموزش بهداشت فردی به دانش آموزان مدارس می توانند نقش مهمی ایفا نمایند.

همانند اکثر خدمات، کیفیت خدمات بهداشتی - درمانی نیز زودگذر و زوال پذیر است و روسای بیمارستان ها، پزشکان و مسولان ذی ربط به خوبی از این موضوع آگاهند، در نتیجه ارزیابی های مجدد کیفیت خدمات نه تنها برای درک کیفیت زندگی افراد بلکه برای بهبود ارایه خدمات مجدد نیز ضروری است. هدف این مطالعه بررسی فاصله موجود میان ادراکات و انتظارات بیماران از کیفیت خدمات مراکز درمانی است.این مطالعه ازنوع توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی بوده که در آن تعداد 200 بیمار (حداقل با سه روز بستری در بیمارستان های شهر زاهدان) به صورت نمونه گیری هدفمند از طریق پرسشنامه سروکوال پاراسورامان و همکاران در 2 مرحله قبل از مراقبت و بعد از مراقبت مورد مطالعه قرار گرفتند و یک بار ادراکات و بار دیگر انتظارات خود را در خصوص کیفیت خدمات درمانی بیان کردند.بر اساس یافته های تحقیق، تفاوت هایی بین میانگین نمرات ادراک و انتظار در تمام ابعاد کیفیت وجود داشت. این بدان معناست که مراکز درمانی در مورد هیچ یک از مولفه های پنج گانه کیفیت خدمات نتوانسته اند به سطح انتظارات بیماران پاسخ دهند و همواره کیفیت درک شده از کیفیت مورد انتظار کمتر بوده است. اختلاف بین ادراکات و انتظارات بیماران از کیفیت خدمات درمانی در ابعاد ملموسات (0.69-)، اطمینان (0.685-)، پاسخگویی (0.795-)، تضمین (0.755-)، همدلی (0.84-) و کیفیت کلی (0.775-) بود.یافته ها نشان داد بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب کیفیت خدمات درمانی فاصله وجود دارد که با برنامه ریزی، مدیریت و آموزش صحیح می توان این فاصله را کاهش داد. کادر پزشکی همیشه باید این مطلب را مد نظر خویش قرار دهند که انتظار بیماران از آنان علاوه بر دارو درمانی، مهربانی، همدلی و غمخواری، اطمینان دادن، احترام گذاشتن، علاقه و توجه نشان دادن و نیز احساس مسوولیت کردن است.

امروزه از مهم ترین عوامل ارتقای کارآیی درونی و بیرونی دانشگاه، رضایت اعضای هیات علمی از فرایندهای موجود در دانشگاه است. با مشخص کردن نیازهای موثر بر رضایت شغلی می توان به منظور بهبود شرایط و افزایش میزان رضایت و در نتیجه افزایش کارایی، اثربخشی و بهره وری اعضای هیات علمی اقداماتی به عمل آورد.پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی است که با هدف تعیین و اولویت بندی نیازهای اعضای هیات علمی دانشگاه بر اساس الگوی کانو در سال1387 با مشارکت 94 نفر از اعضای هیات علمی شاغل در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران انجام پذیرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده و سپس با استفاده از جدول تعدیل شده کانو، ضریب رضایت و ضریب عدم رضایت تحلیل گردید.هشت نیاز اعضای هیات علمی جزء نیازهای هیجانی، 9 نیاز جزء نیازهای عملکردی و 10 نیاز هم جزء نیازهای اساسی بودند. عامل ایجاد فرصت جهت تحصیل در مقاطع بالاتر از دسته نیازهای هیجانی دارای بیشترین ضریب ایجاد رضایت (0.904) و عامل عدم امنیت شغلی از دسته نیازهای اساسی دارای بیشترین ضریب ایجاد نارضایتی (0.819-) در اعضای هیات علمی بود.لازم است مسوولان ابتدا با فراهم ساختن امکان مشارکت استادان در امر تصمیم گیری و با شناخت مهم ترین نیازهای آنها، اقدام به تدوین اهدف کوتاه، میان و بلند مدت در جهت افزایش انگیزش و رضایت اعضای هیات علمی نمایند و سپس در جهت دستیابی به این اهداف با مشارکت همه بخش های دانشگاه اقدامات مناسبی را طراحی و اجرا نمایند.

با توجه به شیوع ده درصدی اختلالات تکاملی و اهمیت تشخیص زودرس آنها و همچنین با درنظر گرفتن کمبود آزمون های غربالگری معتبر و استاندارد شده در ایران، در این مطالعه ضمن ترجمه و بومی سازی، اعتبار و پایایی نسخه فارسی آزمون غربالگری تکاملی دنور 2 برای ارزیابی تکامل کودکان ایرانی مورد بررسی و تایید قرار گرفت.پس از ترجمه نسخه اصلی آزمون دنور 2، نسخه فارسی آزمون از نظر صحت ترجمه و اعتبار محتوا بررسی شد. سپس آزمون در 4 مرکز ارایه دهنده خدمات بهداشتی - درمانی در تهران در مورد 221 کودک صفر تا 6 ساله انجام شد. برای تعیین ضریب توافق، کودکان با آزمون ASQ (Ages & Stages Questionnaire) یا معاینه پزشک نیز مورد ارزیابی تکاملی قرار گرفتند. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری خوشه ای در دسترس تا پر شدن حجم نمونه بود. برای تعیین پایایی از روش بازآزمایی و تعیین ضریب کودر - ریچاردسون و از ضریب a کرونباخ برای تعیین همبستگی درونی استفاده شد. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.اختلال تکاملی در 34 درصد از کودکانی که با دنور 2 و 12 درصد از کسانی که با ASQ مورد بررسی قرار گرفتند، مشاهده شد. ضریب توافق بین دنور 2 و ASQ ضعیف بود (0.21). ضریب توافق بین دنور 2 و معاینه پزشک 0.44 تعیین شد که در حد متوسط است. تمام سوالات آزمون دارای اعتبار محتوایی بوده و نیاز به تغییر نداشتند. ضریب کودر - ریچاردسون برای حیطه های مختلف تکاملی بین 61 تا 74 درصد بود. در آزمون - بازآزمون نیز ضریب کاپا 87 درصد و برای آزمون توسط دو آزمونگر 76 درصد تعیین شد.بنابراین آزمون دنور 2 دارای پایایی و اعتبار خوبی برای ارزیابی تکامل کودکان ایرانی است و می توان به عنوان یک تست غربالگر از آن استفاده کرد. ولی ضرایب توافق پایین و متوسط با ASQ و ویزیت پزشک موید ضرورت تهیه و استانداردسازی آزمون های تشخیصی تکاملی در ایران است.

مطالعه حاضر با هدف تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد زنان مبتلا به دیابت نوع 2 در خصوص انجام پیاده روی صورت پذیرفت.این مطالعه از نوع مقطعی است که به روش نمونه گیری تصادفی بر روی 88 نفر از زنان مبتلا به دیابت نوع 2 موسسه دیابت اصفهان در سال 86 انجام شده است. اطلاعات به کمک مصاحبه، پرسشنامه و چک لیست جمع آوری گردید. میزان پیاده روی جهت خرید، پیاده روی ورزشی در اوقات بی کاری و غیره بر حسب دقیقه و با توجه به شدت آن در هفته تعیین شد و آزمایش های قند خون ناشتا (FBS) و هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) نیز از طریق ارجاع بیماران به یک آزمایشگاه واحد اندازه گیری شد. برای تحلیل یافته های این پژوهش از آزمون آماری کا اسکوئر، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی استفاده شده و P<0.05 نیز به عنوان سطح معنی داری درنظر گرفته شده است. تعداد بیماران 88 نفر با میانگین سنی 44.5±4.3 سال و وزن 69.3±6.2 کیلو گرم بود. میزان آگاهی 51.1 درصد در خصوص انجام پیاده روی صحیح و اثر بخش بر روی بهبود بیماری دیابت ضعیف، 38.6 درصد متوسط و 10.3 درصد خوب بود. از نظر نگرش نسبت به انجام پیاده روی، 54.5 درصد متوسط، 28.4 درصد خوب و 16.8 درصد ضعیف بودند. عملکرد بیماران در خصوص انجام پیاده روی به طور متوسط 2±1 روز در هفته و میزان دقایق صرف شده جهت انجام پیاده روی در یک هفته به طور متوسط96±21  دقیقه بود که از این مقدار پیاده روی نیز 78.4±10.9 درصد آن از نوع سبک بوده و به گونه ای نبود که در بهبود بیماری آنها اثری داشته باشد. میانگین میزان قند خون ناشتای بیماران 181.4±45.3 میلی گرم در دسی لیتر و هموگلوبین A1c بیماران نیز 9.52±0.76 درصد بوده است. همچنین بین آگاهی و نگرش بیماران با و بین آگاهی و عملکرد آنها رابطه معنی داری وجود داشت. همچنین بین تحصیلات با آگاهی، نگرش و عملکرد نیز ارتباط معنی داری وجود داشت و نیز بین FBS و HbA1c نیز با r=0.58 و P<0.01 نیز رابطه معنادار بوده است.با افزایش میزان آگاهی مبتلایان به دیابت، نگرش و عملکرد آنان نیز نسبت به انجام پیاده روی بهتر می شود که این خود در پیشگیری از عوارض بیماری و نیز کنترل بیماری اهمیت دارد. از این رو باید در جهت آموزش افراد دیابتی به انجام پیاده روی و ورزش های دیگر از جمله در اوقات فراغت و بی کاری برنامه ریزی مناسبی را اتخاذ نمود.

گزارش اخیر سازمان بهداشت جهانی حاکی از آن است که اختلالات روانی حدود 10 درصد از افراد بالغ، جوامع را گرفتار کرده است و بروز آن رو به افزایش است 1]]. از سویی مطالعات متعدد بیانگر آن است که با افزایش سن، اختلالات روانی افزایش می یابد. به منظور بررسی وضعیت سلامت روان سالمندان و ارتباط آن با عوامل جمعیتی و اجتماعی، مطالعه ای توصیفی بر روی 400 سالمند ساکن شهرکرد، که به طور تصادفی انتخاب شدند انجام شد. وضعیت سلامت روان، به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) که برای سالمندان ایرانی استاندارد شده است 2]]، مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای جمعیتی و اجتماعی از طریق پرسشنامه ای حاوی 10 سوال جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون مجذور کای و رگرسیون لجستیک به وسیله نرم افزار SPSS استفاده شد.نتایج این بررسی نشان داد، 56.8 درصد از سالمندان تحت مطالعه مشکوک به اختلال کلی بودند و 53 درصد جسمانی سازی علایم (Somatization)، 53.5 درصد اضطراب(Anxiety) ، 37.8 درصد اختلال عملکرد اجتماعی (Social dysfunction) و 45 درصد افسردگی (Depression) داشتند. در بررسی ارتباط هر یک از متغیرهای وابسته با تک تک متغیرهای مستقل بین متغیرهای جنس، وضعیت تاهل، وضعیت زندگی، وضعیت تحصیلی و شرکت در فعالیت اجتماعی با مشکوک بودن به اختلال کلی، ارتباط آماری معنی داری به دست آمد ((P<0.05، ولی اختلاف معنی داری بین دو گروه سنی 60 تا 69 سال و 70 سال به بالا، ملاحظه نشد. مطابق نتایج حاصل از انجام مدل رگرسیون، تنها رابطه جنس و وضعیت تحصیلی با اختلال کلی، معنی دار بود. بر اساس نتایج این پژوهش، اختلالات روانی از جمله معضلات مهم در سالمندان بوده و بیش از 50 درصد از این افراد به نوعی با این معضل روبه رو هستند و این مشکل در زنان بیش از مردان به چشم می خورد و با وضعیت هایی از قبیل بدون همسر بودن، تنها زندگی کردن، بی سوادی و عدم فعالیت های اجتماعی افزایش می یابد. مشکلات فوق در تمام گروه های سنی سالمندان تقریبا به طور یکنواخت مشاهده می شود.

از خرداد 1386 طرح ضربتی دستگیری و درمان اجباری معتادان (طرح نجات) در تهران آغاز شد. در راستای این طرح پس از غربالگری، دستگیرشدگان با شدت بیشتر اعتیاد، به اجبار به مرکز اقامتی شفق ارسال شدند تا تحت درمان نگهدارنده با متادون قرار گیرند. در این مقاله، نتایج حاصل از ارزیابی فرایند اقدامات انجام شده در مرکز شفق ارایه شده است. نتایج حاصل از پی گیری دو و شش ماهه نیز در مقاله دیگری ارایه شده است.تعداد 79 نفر از معتادان که از اماکن عمومی در طول 11 روز دستگیر و به مرکز اقامتی شفق منتقل شدند، مورد پی گیری قرار گرفتند. مصاحبه فردی با معتادان نمونه هنگام غربالگری، مصاحبه های هفتگی حین اقامت و هنگام ترخیص، مصاحبه های متمرکز گروهی، آزمایش ادرار از نظر وجود مورفین و کدئین در دو نوبت، مشاهدات و معاینات پژوهشگران، بررسی پرونده ها، بررسی گزارش ها، عکس برداری، مصاحبه با کارکنان مرکز و مسوولان ستادی سازمان های مسوول از روش های به کار رفته در این طرح بود.اغلب معتادان از درمان نگهدارنده با متادون استقبال نمودند. در حین اقامت، وجود مورفین در ادرار 20 درصد از افراد در نوبت اول و 4 درصد در نوبت دوم مثبت بوده و رفتارهای پرخطر نیز به صورت نادر گزارش شد. از میان 79 نفر معتادان نمونه، سه چهارم از 22 تا 49 روز و بقیه به طور طولانی مدت در مراکز اقامتی باقی ماندند. خدمات ارایه شده با ضعف هایی مانند شدت کنترل و فشار نیروهای انتظامی مراقب در ماه های اول، که مانع از ایجاد فضای درمانی شد همراه بود، اگرچه اکثر معتادان دستگیری و درمان اجباری را برای خود مفید دانستند.مشارکت نیروی انتظامی و وزارت بهداشت، طراحی پروتکل درمانی و ارزیابی برنامه از نقاط قوت طرح نجات بود که آن را از اقدامات مشابه سال های پیش متمایز می کرد. پیشنهاد می شود این طرح به صورت غیرضربتی، در وسعت محدود و بدون توسعه کمی به صورت یک فیلد پژوهشی و با نظارت دستگاه قضایی استمرار یابد تا امکان بر طرف کردن نقاط ضعف و راه اندازی مداخلات متعدد و بهبود آنها فراهم شود.

در سال 1386 برای اولین بار برای طرح جمع آوری معتادان و ترک اعتیاد اجباری (طرح نجات)، برنامه و مداخلات درمانی توسط وزارت بهداشت در نظر گرفته شد. در طول این طرح، پس از غربالگری، دستگیرشدگان با شدت بیشتر اعتیاد، به اجبار به مرکز اقامتی شفق منتقل شدند تا تحت درمان نگهدارنده با متادون قرار گرفته و پس از ترخیص از مرکز اقامتی، به مراکز سرپایی برای ادامه درمان ارجاع شوند. در این مقاله، نتایج پی گیری دو و شش ماهه ارایه شده است. نتایج حاصل از ارزیابی فرایند اقدامات انجام شده در مرکز شفق در مقاله اول ارایه شده است.تعداد 500 نفر از معتادان که از اماکن عمومی در طول 11 روز دستگیر شده بودند، مورد پی گیری قرار گرفتند. 79 نفر از آنها به مرکز اقامتی شفق ارسال شدند. میزان ماندگاری در درمان، میزان مصرف مواد و رفتارهای پرخطر در پی گیری دو و شش ماهه، از طریق مصاحبه های فردی، انجام آزمایش مورفین در ادرار، بررسی پرونده ها و مصاحبه با کارکنان مراکز درمانی انجام شده است.از میان 79 نفر وارد شده به مرکز اقامتی شفق، دو ماه پس از ورود، 51 فرد ترخیص شده بودند. از این میان، 47.1 درصد حداقل یک بار به مرکز سرپایی ارجاع شده، مراجعه کرده بودند. در پی گیری دو ماهه، 15 نفر (29.4 درصد) در درمان باقی مانده و ادرار 7 نفر (13.7 درصد از 51 نفر) از نظر مورفین منفی بود. در پی گیری شش ماهه، 12 نفر (23.5 درصد) همچنان به درمان خود ادامه داده و مورفین در ادرار 6 نفر از آنان (11.8 درصد از 51 نفر) منفی بوده است.به رغم جرم بودن اعتیاد در کشور و رو به رو بودن آن با مجازات، برای اولین بار با رویکرد علمی با درمان اجباری برخورد شد. نتایج به دست آمده گرچه کمتر از الگو های روز درمان اجباری به ویژه در درمان دادگاه مدار بوده و اشکالات متعددی در اجرای طرح، به ویژه به دلیل اجرای ضربتی آن قبل از آمادگی کامل وجود داشت اما با بهبود روش های اجرایی و مراقبت های پس از ترخیص، دستاوردها به طور بارزی قابل بهبود هستند.

سرطان معده یکی از شایع ترین سرطان ها در جهان و جزء شایع ترین سرطان ها در ایران بوده و بیشترین منطقه بروز این نوع سرطان هم از حاشیه دریای خزر گزارش شده است. در تحلیل بقای بیماران به دلیل این که اهمیت بعضی از عوامل مرتبط با بیماری هنوز ناشناخته اند، اندازه گیری تمام عوامل موثر و مناسب مرتبط با بیماری بسیار دشوار و یا غیرممکن است. لحاظ نکردن این عوامل خطر ناشناخته مشترک باعث ایجاد وابستگی بین زمان های بقا می گردد که نتایج مدل خطر های متناسب کاکس و مدل های پارامتریک را نامعتبر می کند. در این صورت برای مقابله با مشکل فوق از مدل های شکنندگی استفاده می کنیم.این پژوهش شامل اطلاعات 110 بیمار مبتلا به سرطان معده است که از طریق مرکز ثبت سرطان بابل که زیر نظر دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار دارد، جمع آوری شد. این مطالعه بین سال های 1369 تا 1370 انجام شد و بیماران به مدت 15 سال مورد پی گیری قرار گرفته اند. برای بررسی عوامل موثر بر بقای بیماران از مدل کاکس و مدل پارامتریک لگ لجستیک به همراه شکنندگی گاما استفاده شد و معیار مقایسه کارایی مدل ها، ملاک آکاییک و بررسی مانده ها بود. کلیه محاسبات با نرم افزار SAS و STATA  انجام و سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 83 نفر (75.4 درصد) از بیماران مرد و 27 نفر (24.6) درصد زن بودند. میانگین سنی در بیماران مرد 60.2 سال و در زنان 57.5 سال بود. احتمال بقای یک، سه و پنج ساله بیماران به ترتیب 25، 18 و 17 درصد است و میانه زمان بقای بیماران نیز 8.6 ماه بود. در مدل نهایی، تنها متغیرهای سن و سابقه خانوادگی سرطان به عنوان مهم ترین عوامل پیشگویی کننده بقا بیماران مطرح هستند(P<0.05)  و پیشنهاد می شود بررسی به موقع افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان هستند می تواند به عنوان یک عامل مهم در کاهش خطر مرگ بیماران مبتلا به سرطان معده موثر باشد. طبق ملاک آکاییک و با توجه به ماهیت داده ها (غیریکنوا بودن میزان شکست) و نیز رد فرضیه متناسب بودن (P<0.05)، مدل لگ لجستیک به همراه شکنندگی گاما برازش مناسب تری برای داده ها داشت و می تواند به عنوان جایگزین مدل کاکس در تحلیل بقای بیماران مبتلا به سرطان معده به کار رود.

هدف از انجام این مطالعه مقایسه کیفیت زندگی زنان مبتلا به بی اختیاری ادراری در دو روش درمان جراحی و دارویی بود. این پژوهش یک مطالعه مداخله ای و از نوع نیمه تجربی بوده که با بررسی بر روی 100 بیمار مبتلا به بی اختیاری ادراری نوع مرکب با روش نمونه گیری تصادفی در دو گروه درمان دارویی و جراحی انجام پذیرفت.ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی بی اختیاری ادراری I-QOL و پرسشنامهSF-36  بود که قبل از شروع درمان، 3 ماه و 6 ماه بعد از درمان از طریق مصاحبه تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-16 و آزمون های آماری مجذور کای، t مستقل و Repeated Measurement Analysis استفاده شد.نمرات کیفیت زندگی اختصاصی قبل از درمان در دو گروه اختلاف آماری معنادار نداشت (p>0.05)، ولی در بررسی 3 ماه و 6 ماه بعد از درمان در هر دو گروه افزایش معنادار آماری مشاهده گردید (p<0.001) با وجود این، مقایسه بین گروهی نشان دهنده عدم اختلاف آماری (p>0.05) بود. نمرات کیفیت زندگی عمومی نیز قبل از درمان اختلاف آماری معنادار نشان نداد(p>0.05)  اما نمرات تمامی ابعاد طی 3 ماه و 6 ماه پس از درمان در هر دو گروه، افزایش معنادار (p<0.001) داشت. نتایج مقایسه بین گروهی نیز در این بخش نشان داد میانگین نمرات عملکرد جسمانی، محدودیت ایفای نقش به دلایل عاطفی و عملکرد اجتماعی در گروه درمان دارویی با اختلاف معنادار آماری بیش از گروه جراحی (p<0.05) بود، اما میانگین نمره سلامت عمومی در گروه جراحی بیش از گروه درمان دارویی بود (p<0.05).با توجه به تشابه میزان بهبود کیفیت زندگی پس از درمان در هر دو گروه دارویی و جراحی و از آنجایی که بهبود کیفیت زندگی یکی از مهم ترین معیارهای انتخاب نوع درمان است، توجه به این مهم در اتخاذ تصمیم درمانی از سوی تیم پزشکی و ارایه دهندگان مراقبت های بهداشتی - درمانی مربوطه امری ضروری به نظر می رسد.

سلامت گنجینه ارزشمندی است که امروزه نه به عنوان هدف زندگی، بلکه به عنوان یک منبع برای زندگی اثربخش شناخته می شود. تعیین کننده های سلامت شامل حیطه ای از عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی هستند که وضعیت سلامت افراد و جوامع را تحت تاثیر قرار می دهند. وضعیت تغذیه، استعمال دخانیات و میزان فعالیت بدنی از متغیرهای مهم تعیین کننده سلامت و سبک زندگی به شمار می روند که نقش مهمی در سلامت افراد دارند.یکی از رویکردهای ارتقای سطح سلامت، افزایش آگاهی افراد در رابطه با سلامت و عوامل موثر بر آن است. اگرچه دانش افراد تنها عامل تعیین کننده عملکرد آنان نیست، با این وجود ارتقای سطح دانش مرتبط با سلامت منجر به بهبود رفتارهای مرتبط با سلامت می گردد که نهایتا به ارتقای سطح سلامت افراد کمک خواهد کرد. این موضوع در مطالعات مختلف در هر دو گروه بیماران و افراد سالم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که در گروه بیماران، افزایش اطلاعات در زمینه سلامت و بهداشت موجب پی گیری بیشتر بیماری و افزایش تاثیر اقدامات درمانی می شود. در افراد سالم نیز مشخص گردید ضعف دانش بهداشتی با عملکرد بهداشتی نامناسب ارتباط دارد.در این مطالعه تلاش گردید ارتباط بین دانش مرتبط با سلامت و سه شاخص نشان دهنده سبک زندگی شامل وضعیت تغذیه، استعمال دخانیات و میزان فعالیت بدنی مورد بررسی قرار گیرد.