مطالعات امنیت اجتماعی
سال:1397 | دوره:9 | شماره:56 |تعداد مقالات:13

مقدمه: پیشگیری اجتماعی از جرم نوع جدیدی از رویکرد پلیسی است که در آن امنیت با مشارکت مردم صورت می  پذیرد. هدف اصلی آن، کاهش جرم و ارتقاء احساس امنیت در جامعه است. پلیس ایالات متحده در دو دهه اخیر به گواهی پژوهش ها، در این عرصه به نتایج مثبتی دست یافته است. پلیس تهران نیز در دهه گذشته با جلب مشارکت شهروندان درصددکاهش جرایم برآمده لیکن با این همه، نتایج تحقیقات نشان می  دهد که موضوع امنیت و افزایش جرم در تهران، هنوز به عنوان یک مسئله جدی مطرح است. با این وصف پژوهش حاضر نحوه مشارکت شهروندان با پلیس را در برنامه های پیشگیری اجتماعی از جرم در کلان شهر تهران، با انجام یک کار تطبیقی در کلان شهرهای آمریکا مانند نیویورک، شیکاگو و لس آنجلس مقایسه نموده و پس از بررسی، راهکارهای مناسب برای کاهش جرایم با استفاده از ظرفیت مشارکتی شهروندان ارائه نموده است. روش: نوع پژوهش تطبیقی و روش آن توصیفی– تحلیلی مبتنی بر روش چهارگانه جرج بردی است. داده  ها به صورت اسنادی و کتابخانه  ای جمع  آوری و به ترتیب داده  ها در چهار مرحله توصیف، تفسیر، هم  جواری و مقایسه؛ بررسی و مورد تحلیل قرار گرفته است. برابر فرضیه پژوهش مشارکت شهروندان در برنامه  های پلیس تاثیر زیادی در کاهش جرایم و پیشگیری اجتماعی از جرم خواهد داشت. یافته  ها: در کلان شهرهای آمریکا، سازمانهای دولتی، قانون سال 1994 و گروه  های مردمی از پروژه  های ابتکاری برای تقویت پلیس وکاهش جرم حمایت کردند و این امر منجر به کاهش جرایم گردیده است. به رغم اینکه پلیس تهران توانسته برخی برنامه  های اجتماعی باهدف پیشگیری از جرم اجرا نماید؛ لیکن برنامه ریزی نامناسب در جهت جلب مشارکت شهروندان وعدم جلب اعتماد آنان به همکاری با پلیس و کلی بودن برنامه ها از جمله موانع اصلی در پیشگیری اجتماعی از جرم در تهران شناسایی شده است.

اعتماد یکی از عناصر بنیادین در کنش متقابل اجتماعی است که در حل مسائل اجتماعی مربوط به نظم اجتماعی نقش مهمی دارد. اعتماد اجتماعی با رابطه ای که با احساس امنیت افراد دارد، می تواند یکی از کلیدی ترین عوامل ارتقاء سطح احساس امنیت در بین جوامع انسانی باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین اعتماد اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی انجام شده است. این پژوهش که با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته، جامعه ی آماری آن را شهروندان بالای 18 سال ساکن شهر دزفول در سال 95 تشکیل داده اند. حجم نمونه ی آن 384 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. روایی و اعتبار به کمک آلفای کرونباخ و اعتبار صوری حاصل گردید و همچنین برای تحلیل نتایج داده های پژوهش از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان می دهد که بین متغیر وابسته یعنی احساس امنیت اجتماعی و متغیرهای مستقل اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم یافته، اعتماد به محیط و اعتماد نهادی، همبستگی وجود دارد. این متغیرها اثرگذارترین عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی در این حوزه ی پژوهشی می باشند. در پایان پیشنهاداتی جهت افزایش احساس امنیت اجتماعی ارائه گردید.

انسان همواره به دنبال تأمین امنیت به عنوان یکی از نیازهای اساسی خود است و احساس امنیت به عنوان یکی از شاخص های مهم کیفیت زندگی شهری، مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل مفهومی برای احساس امنیت در بین شهروندان انجام گرفته است برای این منظور در ابتدا ابعاد و شاخص های احساس امنیت از مبانی نظری استخراج و بوسیله مصاحبه با خبرگان نیروی انتظامی و اساتید خبره مدیریت در این زمینه مورد تایید قرار گرفت. خروجی این مرحله 38 شاخص در قالب 11 بعد اصلی بود. در مرحله بعدی به منظور برقراری ارتباط و توالی بین ابعاد و ارائه مدل ساختاری شان از روش مدل سازی ساختاری تفسیری بهره گرفته شد. نتایج تحقیق منجر به طراحی مدل یکپارچه مدیریت احساس امنیت در پنج سطح شده است که نقش نیروی انتظامی به عنوان سنگ زیربنای مدل و تاثیرگذارترین عامل شناسایی شد. در بخش دوم با توجه به نامحدود بودن جامعه از روش کوکران اطلاعات 267 نفر از افراد جمع آوری شد که نتیجه تحلیل اطلاعات نشان از تایید سطح بندی مدل توسط شهروندان شهر خرم آباد داشت.

توجه به امنیت، که در آن اعضای جامعه بشری حریم خود را از هرگونه تعرض و تهدیدی مصون بدانند، خواسته دیرپای بشر است. این امر برای زنان جلوه ای ویژه داشته و حکایت از آن دارد که احساس ناامنی در بین زنان بیشتر از مردان است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی موثر بر احساس امنیت دختران می باشد. مقاله حاضر در صدد است به این دو سوال پاسخ دهد: وضعیت احساس امنیت اجتماعی در میان دانشجویان دختر شهر سقز چگونه است؟ عوامل اجتماعی موثر بر احساس امنیت اجتماعی در میان دانشجویان دختر شهر سقزکدامند؟ روش پژوهش از نوع پیمایش بوده و جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دختر دانشگاه های پیام نور، آزاد و علمی-کاربردی شهر سقز تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری طبقه ای و فرمول کوکران، تعداد 150 نفراز دختران دانشجو به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. احساس امنیت اجتماعی در حد متوسط، دینداری در حد متوسط به بالا و میزان سرمایه اجتماعی در حد متوسط بوده است. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای دینداری و سرمایه اجتماعی در مجموع می توانند 24 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمایند.

مقدمه: امنیت یکی از مهم ترین اصول زندگی است و نخستین شرط لازم برای پیشرفت و رسیدن به توسعه پایدار برای جامعه متمدن محسوب می شود، بسیاری از آسیب های اجتماعی از جمله طلاق می تواند صدمات جبران ناپذیری بر پیکر اجتماع سالم وارد کند و امنیت اجتماعی را به خطر اندازد. این مقاله تلاش دارد به بررسی و شناخت علت های طلاق در مراجعین به اورژانس های اجتماعی استان مازندران بپردازد و ارتباط طلاق را با امنیت اجتماعی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر به لحاظ جمع آوری اطلاعات از نوع پژوهش های پیمایشی و جهت استفاده از اصول منطقی و علمی برای تبیین ارتباط طلاق و امنیت اجتماعی، تحقیق توصیفی و تحلیلی نیز در نظر گرفته می شود لذا کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه مراجعه کننده ها به مراکز مداخله در بحران خانواده در استان مازندران می باشد. نمونه آماری مطالعه شامل کلیه مراجعه کنندگان به مراکز مداخله در بحران خانواده در شهرستان های نوشهر و بابل و قائم شهر و ساری استان مازندران از سال 1389 تا سال 1395 می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. داده های پژوهش به وسیله پرسش نامه و شرح حال علت طلاق جمع آوری شده و با استفاده از تحلیل عاملی جهت خوشه بندی و تقلیل داده ها و فریدمن برای رتبه بندی و به کمک نرم افزار SPSS و Amos تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین فراوانی علت های طلاق در افراد متقاضی طلاق، تفاوت معناداری وجود داشته است و 2/47 درصد از عوامل موثر بر طلاق در مراکز مداخله در بحران خانواده در شهرستان نوشهر و بابل و قائم شهر و ساری ناشی از عوامل فرهنگی-شخصیتی، 9/20 درصد آن ناشی از عوامل فرهنگی-اجتماعی، 5/16 درصد متاثر از عوامل اقتصادی و در نهایت 4/15 درصد آن ناشی از عوامل شخصیتی بوده است. براساس تحلیل عاملی، عامل نام گذاری شده فرهنگی و شخصیتی متقاضیان طلاق، بیشتر از سایر علل، زمینه ساز طلاق می باشند و طلاق به عنوان یکی از انواع آسیب-های اجتماعی، با امنیت اجتماعی رابطه دارد. نتیجه گیری: به هر میزان آسیب های اجتماعی از جمله طلاق در جامعه افزایش یابد، ترس، نگرانی و اضطراب هم افزایش می یابد. این ترس و نگرانی مستقیماً بر روی افرادی که زیان دیده از پدیده طلاق هستند مشهود است و بر اطرافیان به شکل غیر مستقیم ظاهر می گردد.

امنیت به عنوان پیش نیاز توسعه، برآیند مجموعه ای از تعاملات، تعاون و سازگاری بین اجزاء مختلف جامعه است. علاوه بر امنیت، موضوع احساس امنیت که به روان انسان ها مربوط است، جایگاه ویژه ای در بین مردم دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه احساس امنیت در بین ساکنین بافت مرکزی و حاشیه ای در شهرستان ساری انجام گردید. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است که به روش میدانی اجراء گردید. جامعه آماری پژوهش مردم 15 تا 44 ساله شهرستان ساری می باشند که به روش تصادفی تعداد 390 نفر با استفاده از جدول کوکران به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته احساس امنیت با 20 گویه می باشد. برای مطالعه پایایی پژوهش از ضریب آلفای کرونباخ و برای روایی نیز از روایی صوری و محتوا استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که تفاوت معناداری میان ساکنین مناطق مرکزی و حاشیه نشین از نظر 4 بعد احساس امنیت(امنیت جانی، امنیت مالی، امنیت ناموسی، امنیت اجتماعی) وجود دارد. همچنین بین حضور و عملکرد پلیس و میزان احساس امنیت تفاوت معناداری وجود داشته، اما بین متغیرهای سن، جنسیت، تأهل و تحصیلات با احساس امنیت تفاوتی وجود ندارد. نتیجه اینکه احساس امنیت فرایند روانی اجتماعی است که نمی توان بر افراد تحمیل نمود، بلکه بخشی از آن بر اساس علایق، خواسته ها و توانمندی های شخصیتی و روانی افراد شکل گرفته و بخشی دیگر با ایجاد زیرساخت های اجتماعی به وجود می آید. به همین دلیل شناخت وضعیت احساس امنیت در جوامع شهری و مناطق حاشیه نشین بر اساس یافته های پژوهش می تواند به برنامه ریزی بهتر برای رشد و توسعه متوازن این جوامع کمک نماید.

بافت قدیمی بسیاری از شهرها فرسوده شده است و دیگر نمی توانند خدمات مناسبی را به ساکنان خود ارائه دهند. به علت مشکلات و معضلات موجود در این بافت ها اقشار متوسط و مرفه اجتماعی از این بافت ها به قسمت های نوساز شهری جابجا می شوند و بافت به مکان تمرکز اقشار مختلف فرهنگی تبدیل می شود. در این شرایط، ناهنجاریها و ناامنی اجتماعی در بافت قدیمی افزایش می یابد. هدف از این پژوهش مطالعه ناهنجاری های اجتماعی و عوامل تاثیر گذار بر ارتکاب آنها در بافت های فرسوده شهر خرم آباد می باشد. داده های مورد نیاز از طریق مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه های استانداردجمع آوری شده است. نمونه مورد مطالعه ساکنین بافت فرسوده شهر خرم آباد می باشند که با استفاده فرمول کوکران حجم نمونه 400 نفر، جهت پرسشگری انتخاب گردید. روش نمونه گیری به صورت تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای بوده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های کای اسکوئر و ضرائب همبستگی و برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه ها، از نرم افزارهای SPSS و Arc/GIS، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین نوع ناهنجاریها مربوط به مزاحمت ها و دعواهای خیابانی، خرید و فروش مواد مخدر، اعتیاد و دزدی و کلاهبرداری بوده است. همچنین متغییر های سواد، میزان درآمد و بیکاری بر شکل گیری و ارتکاب ناهنجاری های اجتماعی تاثیر گذار می باشند.

سرقت منازل مسکونی از جمله جرایم علیه اموال است که موجب پدید آمدن ناامنی و ضرر اقتصادی در فضای جامعه می گردد. این تحقیق به منظور شناسایی شیوه های اثر بخش پیشگیری وضعی از سرقت منازل مسکونی صورت پذیرفته تا مبانی نظری و علمی نمود کاربردی بخود گرفته و با تولید یک دانش بومی در منطقه خاص موجب پیشگیری از این جرم گردد. متغیر های مستقل این پژوهش شیوه ها و اقدامات پیشگیرانه وضعی است و پیشگیری از سرقت منازل مسکونی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. با استفاده از روش نمونه گیرى تصادفی ساده، حجم نمونه بر اساس دسترسی، تقریبی 308 نفر از جامعه آماری شامل مامورین انتظامی، سارقین منازل مسکونی، مالباختگان و شهروندان در شهرستان زاهدان می باشد و بر اساس روش پیمایشی انجام شده و جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه صورت گرفته است. نتایج نشان می دهند که کم کردن منافع حاصل از جرم و کاهش اقدامات تحریک کننده در کاهش رغبت بزهکاران برای ارتکاب جرم سرقت منازل مسکونی موثر می باشد و افزایش زحمت ارتکاب جرم، افزایش خطر ارتکاب جرم و از بین بردن بهانه ارتکاب جرم در فرآیند تصمیم گیری بزهکاران، از موجبات کاهش سرقت منازل مسکونی است.

امنیت در دوران معاصر از ضرورت های اساسی در زندگی فردی و اجتماعی است و از جایگاه ویژه ای در برنامه ریزی های شهری برخوردار است. آسیب پذیری احساس امنیت و نگرانی های ناشی از فضاهای شهری ناامن معلول عوامل متفاوتی است و بعنوان یکی از دغدغهای مدیریت شهری شناخته می شود. حال یکی از موثرترین و کارا ترین رویکردها در زمینه ارتقاء امنیت شهری رویکرد امنیت از طریق طراحی است که می تواند نقش بسزایی در ایمن سازی فضاهای شهری ایفا نماید. بدین منظور هدف از نگارش این مقاله تبیین میزان امنیت شهری و معرفی رویکرد امنیت از طریق طراحی است. محدوده مورد مطالعه یعنی محله شهر ری بدلیل وجود برخی از مشکلات مانند تراکم بالای جمعیتی، وجود بافت های مساله دار و فشردگی بیش از حد دارای مشکلاتی زیادی در زمینه امنیت شهری می باشد، که بعنوان نمونه مورد بررسی قرار می گیرد. نوع پژوهش بر اساس ماهیت از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد که در تبیین ادبیات و پیشینه تحقیق و ارائه مدل از مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی بهره برده شده است. همچنین بمنظور ارزیابی و رتبه بندی مولفه ها از تکنیک SWOT-FANP که در واقع تلفیقی از جدول سوات بهمراه روش فرایند تحلیل شبکه ای و تئوری فازی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نیز بکارگیری نورپردازی مناسب، ایجاد مراکز جمعی، افزایش حس تعلق و هویت از طریق بالابردن کیفیت فضاها و ساماندهی فضاهای غیر قابل دفاع به عنوان اولویت های اول تا چهارم در ارتقای امنیت در محدوده مورد مطالعه شناخته شده است.