مطالعات امنیت اجتماعی
سال:1398 | دوره:10 | شماره:58 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به منظور تأمین نیروی انسانی و بهره گیری از مشارکت های مردمی در تحکیم و توسعه ی نظم و امنیت اجتماعی، عده ای از مردم علاقه مند به همکاری داوطلبانه را که واجد شرایط باشند، در قالب پلیس افتخاری جذب و زمینه های حضور جدی مردم در برقراری نظم و امنیت عمومی را فراهم آورده است. در همین زمینه، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد اجرایی پلیس افتخاری در فرماندهی انتظامی ویژه ی غرب تهران انجام پذیرفته است. روش: این پژوهش از نظر هدف و ماهیت، از نوع کاربردی و از حیث روش اجرا، از نوع پیمایشی است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارکنان شاغل در کوپ انتظامی ویژه ی غرب تهران است که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 264 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از ابزار پرسشنامه جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است که به روش روایی صوری با اعمال نظر و قضاوت کارشناسان، متخصصان، اساتید مرتبط و همچنین با محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (با مقدار 966/0) با اعتبار مناسب، مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل های صورت گرفته نیز براساس آزمون های تی تک نمونه ای و آزمون آنوا با استفاده از نرم افزار SPSS بوده است. یافته ها: بررسی عملکرد اجرایی پلیس افتخاری در غرب تهران براساس نظر کارکنان کوپ نشان داد که میانگین همه ابعاد بررسی شده به غیر از «اطلاع رسانی عمومی» با میانگین 54/3، پایین تر از میانگین متوسط (3) قرار دارند. بنابراین، عملکرد اجرایی پلیس افتخاری در غرب تهران از نظر جامعه ی آماری (کارکنان کوپ) در حد متوسط به پایین بوده است و میانگین شهرستان های استان نیز باهم اختلاف دارند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مجموعه فرماندهی انتظامی غرب تهران تلاش قابل توجهی در شناسایی و جذب اعضای پلیس افتخاری در سطح استان داشته، اما در وضعیت کلی، عملکرد این پلیس، در حد متوسط به پایین بوده است که گذشت مدت زمان کوتاه از شروع جذب و به کارگیری اعضای پلیس افتخاری در این استان می تواند یکی از دلایل قابل توجه این امر باشد.

وجود امنیت یکی از نیازهای ضروری تداوم و بقای یک جامعه و زندگی توأم با آرامش مردم آن است. علاوه بر ایجاد امنیت عینی و ظاهری، ایجاد و افزایش احساس امنیت مردم هم مهم است این پژوهش با هدف بررسی عوامل افزایش دهنده احساس امنیت شهروندان اهوازی و وظیفه سازمان های مختلف در این مورد انجام شد. روش: برای انجام این تحقیق از روش ترکیبی استفاده شد که شامل روش پیمایشی(برای سنجش نگرش شهروندان) و روش کیفی(برای مصاحبه با مسئولین استان) بود. جامعه آماری مورد مطالعه، خانوارهای ساکن شهر اهوازبود که طبق سرشماری تعداد 292368 خانوار بود و با فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر شد که برای اطمینان از تکمیل کامل پرسشنامه، 400 خانوار که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند (از شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز اهواز و از همه اقوام این شهر در نمونه قرارگرفتند) پرسشنامه را تکمیل کردند. حجم نمونه در جامعه مورد مطالعه 8 نفر از مسئولین طراز اول و اساتید دانشگاه شهید چمران بودند که به شیوه نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند. ابزار سنجش در بخش پیمایشی پرسش نامه محقق ساخته و در کیفی مصاحبه بود. سنجش روایی ابزار تحقیق اعتبار صوری و پایایی از طریق آلفای کرونباخ بود که 77/0 شد. نتایج: تحقیق نشان داد که مسئولین 17 عامل موثر بر کاهش احساس امنیت در این استان را نام بردند ازجمله، نبود اشتغال و بیکاری، مشکلات پس از جنگ، استفاده شرکت های صنعتی بزرگ از نیروهای غیر بومی، رسانه ها و فرهنگ مردم، وجود سلاح در دست مردم، وجود قومیت های مختلف و مردم هم عوامل امنیت ساز در استان را شامل فعالیت نیروهای بسیج و وجود ایستگاه های بازرسی های متعدد در سطح شهر، نگهبان محله، اقدامات شهرداری دردادن امکانات به مردم و برخورد قاطع دادگستری با مجرمین می دانستند.

پلیس در تمامی نظام های حقوقی وظیفه برقراری نظم عمومی محور را بر عهده دارد و برقراری نظم عمومی نیازمند اعمال اختیارات ویژه و بهره گیری از وجه آمره بودن قانون است. با این وجود نظم عمومی در مفهوم جدید و البته مبتنی بر آموزه های اسلامی امری یک جانبه نیست و لازم است مقید به الزامات مشخص و در خلال مشارکت اجتماعی و تعهد به سرنوشت مشترک مبتنی بر اصل نهم قانون اساسی و با همکاری عامه مردم فراهم شود. این همکاری نیز مبتنی بر احساس کارا بودن مشارکت و اعتماد به پلیس به عنوان امانتدار حوزه امنیت عمومی حاصل می شود. در این مقاله در پاسخ به این سوال که «مبانی و سازوکارهای حقوقی تحقق پلیس مقتدر و امین مردم چیست؟ » به طراحی الگوی حقوقی «پلیس مقتدر، امین مردم» می پردازیم به نحوی که پلیس در انجام وظایف قانونی خود در استقرار نظم و امنیت عمومی از کارآمدی مطلوب برخوردار شده و البته در نظر داریم که این کارآمدی نیازمند اعطای تضمیناتی عینی از جانب پلیس به مردم است مبنی بر اینکه پلیس، نظم را در چارچوب قانون و منافع عمومی تعهد و تأمین می کند، تسامح پذیر و سلیقه گرا نیست، تحت نظارت و راهنمایی های مراجع قضائی عمل می کند، به حقوق و آزادی های مشروع مردم نیز تجاوز نمی نماید. به این ترتیب پلیس درصدد استقرار امنیت شهروندمدار و اجتماعی شده است که با شهروندان بر اساس اخلاق حرفه ای و با برهم زنندگان نظم عمومی با قاطعیت مورد حمایت قانون برخورد موثر می نماید.

زمینه و هدف: اعتماد از مؤلفه مهم سرمایه اجتماعی و ابزار حیاتی در عملکرد پلیس در تأمین امنیت اجتماعی (جانی، مالی، روانی و ناموسی-اخلاقی) است. پلیس بدون اتکا به اعتماد شهروندان، در تحقق اهداف و مأموریت های سازمانی، نمی تواند موفق عمل کند. سطح موفقیت پلیس در پاسداری از ارزش های اخلاقی و اجتماعی مردم بستگی به سطح اعتماد اجتماعی نسبت به این ارگان دارد. بر این اساس پژوهش فعلی به وسیله روش cm2 در پی پاسخ به این پرسش است که اعتماد به پلیس از چه متغیرهایی تأثیر می پذیرد و متغیرهای موجود در مدل علی به چه میزان، اعتماد پلیسی را تبیین می نمایند. روش: روش اجرای پژوهش از نوع فراتحلیل (cm2) است. فراتحلیل روشی کمی در مطالعات پیمایشی برای دستابی به یک اندازه اثر معین از طریق آزمون کوهن است. جامعه آماری پژوهش 37 سند که 23 نمونه بعد از ارزیابی اعتبار و روایی انتخاب شدند. بازه زمانی آن بین سال های 1379 الی 1397 بوده است. یافته ها: یافته های تحلیلی پژوهش حاکی از این است که اعتماد به پلیس به عنوان متغیر وابسته اصلی تأثیرپذیر از سرمایه فرهنگی (اندازه اثر =0. 352)، کارایی اجتماعی (اندازه اثر = 0. 346)، وجهه پلیسی (اندازه اثر = 0. 375)، عوامل نگرشی (اندازه اثر = 0. 306)، عوامل سیاسی (اندازه اثر = 0. 185)، عوامل هنجاری (اندازه اثر = 0. 382)، سرمایه اجتماعی (اندازه اثر = 0. 300)، عوامل رفتاری (اندازه اثر = 0. 388) و عوامل روانی (اندازه اثر = 0. 239) و درمجموع متغیرهای فوق توانسته اند 0. 373 =Effect size، 14. 808= Z و 0. 004= sig از اعتماد به پلیس را از نگاه شهروندان تبیین نمایند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش نیازهای بنیادین روان شناختی در گرایش به اعتیاد و احساس امنیت اجتماعی دانش آموزان شهرستان اهر انجام پذیرفت. به همین منظور تعداد 400 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان اهر که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از مدارس متوسطه شهر اهر انتخاب شده بودند به پرسشنامه های نیازهای بنیادی روان شناختی، پرسشنامه احساس امنیت اجتماعی و پرسشنامه تمایل به اعتیاد پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که از مولفه های نیازهای بنیادین روان شناختی نیاز به خودمختاری و نیاز به ارتباط با گرایش به اعتیاد رابطه منفی و معنی داری دارند. همچنین نتایج نشان داد که از مولفه های نیازهای بنیادین روان شناختی، نیاز به ارتباط با احساس امنیت اجتماعی رابطه منفی و معنی داری دارند. با توجه به تاثیر ارضاء نیازهای بنیادین روان شناختی در گرایش به اعتیاد واحساس امنیت اجتماعی، توجه به ارضاء این نیازها ضروری می نماید.

احساس امنیت پدیده روان شناختی-اجتماعی است که دارای ابعاد گوناگونی می باشد. این احساس ناشی از تجربه های مستقیم وغیر مستقیم افراد از شرایط و اوضاع محیط پیرامونی است و افراد مختلف به صورت های گوناگون آن را تجربه می کنند. تهدیدات رایجی که کم وبیش در همه جوامع دیده می شود و زمینه عدم احساس امنیت اجتماعی را پدید می آورد بسیارند. احساس امنیت به عنوان یک متغیر اجتماعی می تواند تحت تأثیر عوامل متعدد اجتماعی و فردی قرار گیرد. یافته های به دست آمده در این پژوهش احساس امنیت شهروندان استان هرمزگان در ابعاد جانی، مالی وفکری وتاثیر ابعاد اجتماعی توسعه متوازن برآن را مورد بررسی قرار داده است. روش: پژوهش حاضربر اساس هدف از نوع کاربردی وبا روش پیمایشی صورت گرفته که جامعه آماری آن تمامی شهروندان 18 تا64 ساله شهرستان های (بندر عباس، بندر میناب، بندر لنگه) از استان هرمزگان می باشند وبا استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفری را انتخاب نموده و از روش نمونه گیری سهمیه ای سپس خوشه ای چند مرحله ای و از تکنیک پرسشنامه برای گردآوری داده ها بهره برده و اعتبار ابزار گردآوری داده ها محتوایی وپایایی آن از روش میزان آلفا کرونباخ سنجیده شده و از آزمون های تحلیل واریانس، T استیودنت، همبستگی پیرسون ورگرسیون، تاثیر مولفه های مختلف ابعاد اجتماعی توسعه در پیش بینی وتبیین احساس امنیت مورد تحلیل قرار داده است. یافته ها: نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر مولفه های عدالت اجتماعی، کیفیت زندگی، رفاه اجتماعی، اخلاق توسعه و پایداری اجتماعی بر احساس امنیت می باشد، در حالیکه مولفه همبستگی اجتماعی (وفاق) دارای تاثیر معناداربر احساس امنیت نبوده. همچنین متغیرهای مستقل توانسته اند حدود5/37 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نمایند و میزان احساس امنیت(جانی وفکری) شهروندان در سطح متوسط ارزیابی گردیده است.

گردشگری در شمار بزرگترین فعالیت های اقتصادی دنیا بوده و دارای رشد سریعی می باشد که برای توسعه مناطق اهمیت به سزایی یافته است. در این میان محیط شهری با ابعاد مختلف کالبدی، عملکردی و معنایی خود از اهمیت و جایگاه خاصی در سازمان بصری شهر و کیفیت فضاهای شهری برخوردار است که عوامل متعددی در پیدایش و وقوع جرائم و ناامنی در این محیط دخیل هستند که می توان به عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، فضایی، محیطی و مکانی به ویژه در محورهای گردشگری در شهرها اشاره کرد. با این رویکرد هدف پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل نقش مولفه های محیطی و مکانی بر احساس امنیت در محورهای گردشگری شهر اردبیل می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی می باشد که روش گردآوری داده ها و اطلاعات در این پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی می باشد. برای تحلیل متغیرها و سنجش آن ها از روش میدانی (پرسشنامه ای) استفاده گردید. بدین گونه که پرسشنامه تهیه شده در بین نمونه آماری کارشناسان امور شهری، دانشگاهیان و برخی مردم محلی حول محور گردشگری اردبیل توزیع و پس از گرد آوری از طریق تحلیل های آماری و علی الخصوص معادلات ساختاری(SEM) و غیره مورد سنجش قرار گرفتند و در نهایت به منظور نمایش فضایی خروجی مربوط به یافته های تحقیق از نرم افزارهای GIS، LISREL، SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد که سه متغیر تدوین شده(مولفه تغییرات کالبدی، فرم و کالبد فضاهای محیط شهری و فرم و کالبد منظر شهری) با احساس امنیت در محورهای گردشگری شهر اردبیل رابطه معنادار و مستقیمی دارند.