آینده پژوهی مدیریت
سال:1397 | دوره:29 | شماره:112 |تعداد مقالات:7

زمینه: امروزه با توجه به تغییرات شتابان محیطی و عدم اطمینان حاصل از آن، «آینده نگاری» به عنوان یک راهبرد در راستای مدیریت جامع آب قابل تامل است.هدف: این مقاله به بحث در خصوص آینده نگاری تحولات مکانی – فضایی اجرای پروژه انتقال آب از رودخانه سیروان به شهرستان مهران (طرح سامانه گرمسیری) در افق سال 1408 می پردازد.روش: چارچوب نظری این تحقیق، بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است.با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش های دلفی، تحلیل ساختاری و سناریونگاری بهره گرفته شده است.یافته ها: داده های این تحقیق شامل 13 عامل موثر از میان 30 عامل اولیه با روش دلفی و نرم افزار میک مک استخراج شد. سپس بر اساس روش سناریونویسی، 52 وضعیت ممکن و محتمل در آینده شهرستان تعریف گردید و با تشکیل ماتریس 52´52 با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، نهایتا1 سناریوی بسیار مطلوب، 11 سناریوی مطلوب، 2 سناریوی بینابین و ادامه وضع موجود، 8 سناریوی در آستانه بحران و یک سناریوی بحرانی یعنی در مجموع 23 سناریوی باورکردنی استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است.نتیجه گیری: سناریوهای احتمالی اگرچه امیدهای فراوانی به وقوع شرایط مطلوب در شهرستان را نشان می دهند ولی از طرف دیگر وقوع شرایط بحرانی را دور از انتظار نمی دانند.

بررسی ها و تحقیقات دهه اخیر نشان می دهد که یکی از اصلی ترین دلایل شکست سازمانها در تدوین و اجرای برنامه های استراتژی، عدم انتقال و اتصال آن به کارکنان، یا به عبارتی عدم همسویی سرمایه انسانی با استراتژی است. مجموعه تلاشهایی که در زمینه انتقال واتصال استراتژی به کارکنان صورت می گیرد، اصطلاحا مراوده استراتژیک اطلاق می شود.بررسی ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق، حاکی از فقدان مدل بومی منسجم در زمینه سنجش مراوده استراتژیک در بافت صنعت کشور از جمله خودرو می باشد. مساله اصلی تحقیق حاضر، شناسایی زیرمولفه ها و طراحی این مدل بومی باشد. لذا هدف اصلی تحقیق، احصاء مولفه های مراوده استراتژیک و روابط کلی حاکم میان آنها و تبدیل آن به مجموعه ابزارهای سنجش مراوده استراتژیک می باشد. روش تحقیق حاضر، استفاده از شیوه تلفیقی (Mix Method) مشتمل بر ترکیب روشهای کمی و کیفی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد موارد بسیار ویژه ای برای موفقیت تلاشهای مراوده استراتژیک در صنعت کشور حائز اهمیت است که از میان مهم ترین آنها می توان به تناسب فرهنگ سازمانی با استراتژی سازمان و مدیریت فرهنگی برنامه های تحول (در حوزه مشارکت استراتژیک)، اطلاع از استراتژی های فرادستی و شرکای تجاری (در حوزه آگاهی استراتژیک)، و ثبات مدیریت و سبک رهبری تحول آفرین (در حوزه باور استراتژیک) اشاره نمود.

حمل ونقل هوایی به دلیل سرعت بالای جابجایی و دسترسی به نقاط بیشتر از اهمیت خاصی برای توسعه سیستم های اقتصادی و اجتماعی هرکشوری برخوردار است. پهنه گسترده ایران به دلیل ویژگی های جغرافیایی و سرعت تحرکات رشد اقتصادی در توسعه منطقه ای محسوب متقاضی گسترش حمل ونقل هوایی است. هدف اصلی این تحقیق آینده پژوهی تقاضای مسافرت هوایی و توسعه ظرفیت پایانه های مسافری کشور بوده است. در این تحقیق یک متد توسعه مدل برای پیش بینی تقاضای مسافرت هوایی و برخی از سناریوهای مرتبط با باند فرود و توسعه ظرفیت پایانه های مسافری برای رودررو شدن با آینده تقاضا در افق سال 1414 ازنقطه نظر پویایی های سیستم ارائه شد. با وجود تعداد زیاد مطالعات در کشور بر روی حوزه حمل ونقل هوایی، پژوهشی جهت بررسی تقاضای مسافرت هوایی و توسعه ظرفیت پایانه های مسافری بر اساس رویکرد آینده پژوهی تاکنون دیده نشده است. با توجه به مدل توسعه داده شده در این مقاله و بررسی سناریوهای بدبینانه و خوش بینانه و مقایسه این سه سناریو با یکدیگر، مقادیر مختلفی از اهداف مورد نظر، تحلیل حساسیت گردید. سناریوهای مورد نظر بر اساس عوامل ظرفیتی تعداد پروازها در هر روز، استفاده از باند فرودگاه و تراکم خطوط هواپیمایی طراحی گردیده است. با استفاده از شرایط متفاوت به وجود آمده در سناریوها و پیش بینی شرایطی که ممکن است در آینده برای صنعت هوایی کشور رخ دهد، می توان رفتار کلی سیستم را با استفاده از این مدل آزمون کرد. به منظور آزمون صحت سنجی و اعتباربخشی نتایج مدل از نرم افزار شبیه سازی پویایی های سیستم Vensim برای توسعه مدل و تحلیل حساسیت پارامترها استفاده شده است.

شناخت قابلیت های مورد نیاز در جنگ های زمینی احتمالی آینده، مستلزم شناخت بازیگران و کنشگران کلیدی با میزان تاثیرگذاری بالا و تحلیل آنهاست. بنابراین شناخت این قابلیت ها، لازم است ضمن شناسایی بازیگران احتمالی، میزان تاثیرگذاری آنها نیز شناسایی شود. ماتریس سنجش قدرت نفوذ – سطح منافع بازیگران مدلی است از فرآیند تحلیل بازیگر که امکان تعیین میزان تاثیرگذاری را فراهم می نماید. بنابراین این تحقیق با هدف سنجش میزان تاثیرگذاری بازیگران احتمالی جنگ زمینی آینده درمنطقه شرق وجنوب شرق ایران کشور که یکی از مناطق مناقشه خیز کشور است، انجام گرفته است. این تحقیق از نوع آینده پژوهانه بوده ودر این راستا با شش گروه خبره مصاحبه انجام شد. سپس با استفاده از مدل ماتریسی 3*3 سنجش قدرت نظامی- منفعت ارائه شده در این تحقیق، بازیگران احتمالی جنگ زمینی آینده در منطقه مورد نظر در پنج سطح تاثیرگذاری، سطح بندی شدند.

حسابداری مدیریت در عرصه های رقابتی کنونی، از طریق بهبود در فرایند تصمیم گیری و مدیریت اعضاء یک سازمان و آینده پژوهی جامعه پیرامونی به خلق ارزش سازمانی کمک می نماید. وظیفه حسابداری مدیریت اندازه گیری و تهیه اطلاعات (مالی و غیر مالی) مورد نیاز به نحوی است که فعالیت مدیران را هدایت نموده، رفتارهای مناسب را برانگیخته و ارزش های مورد نیاز برای دست یابی به اهداف استراتژیک سازمان را خلق و پشتیبانی نماید (رهنمای رودپشتی 1387الف، 38). سنجش عملکرد و اتخاذ تصمیمات استراتژیک و آینده نگرانه با هدف بقا، تداوم فعالیت و بهبود مستمر از موضوعات با اهمیت در مدیریت هزینه استراتژیک است. تغییرات مداوم و سریع محیط و تاثیرات فراوان آن بر کلیه جنبه های کسب و کار باعث شده است تا حسابداران مدیریت به عنوان بازوی مدیریت به طور مستمر و هم گام با آن خود را با رویکردهای آینده نگرانه تغییر داده و نقش خود را به عنوان پارادایمی نوین و پویا در ادامه تکامل دانش حسابداری ایفا نماید. در این مقاله ابتدا به بررسی فلسفی و تئوریکی نقش حسابداری مدیریت در ارزیابی عملکرد نیروهای سازمان و عوامل تاثیرگذار محیط (زمینه)، و شرایط اقتضائی در ارزیابی عملکرد شامل عدم اطمینان محیط خارجی، راهبرد سازمان، فن آوری ها، ساختارهای سازمانی و اندازه واحدهای تجاری پرداخته و سپس نوآوری های معیارهای ارزیابی عملکرد در کسب و کار نوین را با رویکرد آینده پژوهی معرفی و بررسی می نماییم. چنین نتیجه گیری شده است که بایستی جهت طراحی و بکارگیری معیارهای عملکرد مناسب و پویا، به عوامل زمینه ای و اقتضایی توجه نموده و در نظر داشته باشیم که هیچ یک از معیارهای عملکرد در همه شرایط و زمینه ها به طور کامل مناسب و مطلوب نمی باشند، لذا بایستی از رویکردهای آینده نگرانه در این فرآیند پویا بهره جست.

زمینه: یکی از وظایف دانشگاه ها، توانمند سازی دانشجویان در زمینه های مختلف از جمله شناخت و پژوهش درباره آینده است که این امر می تواند تحت تاثیر کیفیت تجارب یادگیری و خلاقیت آن ها باشد.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه کیفیت تجارب یادگیری و خلاقیت با رشد توانایی آینده پژوهی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری انجام شده است.روش ها: روش تحقیق، همبستگی است و جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد ساری به تعداد 10527 نفر در سال تحصیلی 96-95بودند که با استفاده از جدول مورگان نمونه ای با حجم370 بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. جهت گردآوری داده ها از مقیاس های استاندارد کیفیت تجارب یادگیری نیومن (1990)، خلاقیت تورنس (1990) و توانایی آینده پژوهی پارسا و همکاران (1390) استفاده گردید. اعتبار پرسشنامه ها با اعتبار محتوا و پایایی آن با آلفای کرونباخ بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون های آماری کولموگروف اسمیرنف، رگرسیون و همبستگی پیرسون انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد 68 درصد از واریانس نمره توانایی آینده پژوهی توسط کیفیت تجارب یادگیری و خلاقیت تبیین شده است و کیفیت تجارب یادگیری با ضریب بتا 0.725= b بیشترین رابطه را با توانایی آینده پژوهی دانشجویان دارد. مقدار همبستگی ابعاد منابع کتابخانه ای و کامپیوتری (0.601 = r)، محتوا و ارزشمندی دروس (0.729 = r)، انعطاف پذیری یادگیری (0.502 = r)، کیفیت روابط رسمی و غیررسمی استاد دانشجو (0.659 = r) با رشد توانایی آینده پژوهی با 0.05> Sig تایید گردید. ابعاد سیالی (0.168 = r)، انعطاف پذیری (0.733 = r)، ابتکار (0.38 = r)، بسط (0.614 = r)، با رشد توانایی آینده پژوهی با 0.05> Sig تایید گردید.نتیجه گیری: تجارب یادگیری و ابعاد آن شامل منابع کتابخانه ای و کامپیوتری، محتوا و ارزشمندی دروس، انعطاف پذیری یادگیری و کیفیت روابط رسمی و غیررسمی استاد دانشجو و همچنین خلاقیت و ابعاد آن شامل سیالی، انعطاف پذیری، ابتکار و بسط با رشد توانایی آینده پژوهی رابطه مستقیم و معناداری دارد.

آینده پژوهی فراتر از پیش بینی و به معنی هنر شکل دادن به آینده است، به آن شکل که آینده را می خواهیم. امروزه تغییرات فناوری و متعاقبا تغییر در دیگر جنبه های زندگی، افزایش روز افزون وابستگی متقابل کشورها و ملل، تمرکز زدایی جوامع و نهادهای موجود که بدلیل گسترش فناوری اطلاعات شتاب بیشتری یافته است، تمایل روزافزون به جهانی شدن به همراه حفظ ویژگیهای ملی و فرهنگی و بسیاری عوامل دیگر، لزوم درک بهتر از تغییرات و آینده را برای دولتها و جوامع ایجاب می کند. یکی از مولفه های اساسی برای رویارویی با چالشها، آینده پژوهی است که دانش در برگیرنده تمام جنبه های مطالعه و پژوهش درباره آینده می باشد. آﻳﻨﺪه پژوهی سرمایه فرهنگی در خانواده از ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ اﺳﺖﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪﭘﺎﻳﺪار ارتباط ساختاری دارد. یکی از نیازهای اساسی توسعه یافتگی در هر جامعه، چینش تحولات آینده سرمایه فرهنگی است. به علت پررنگ بودن نقش خانواده در ایران و اهمیت روند تغییرات کارکردهای فرهنگی خانواده، لازم است سرمایه فرهنگی خانواده را بصورت دلخواه آینده پژوهی نمود و مسیر رسیدن به توسعه فرهنگی پایدار را تسهیل کرد. به این منظور، سنجه هایی جهت آینده پژوهی انتخاب و با توجه به وزن آنها، مدل سازی شده است. هدف این مقاله آینده پژوهی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ خانواده ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﺪل سازی است. از نظر هدف پژوهش ﻛﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻈﺮ ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ می باشد. روش پژوهش ترکیبی از روشهای کیفی و کمی بوده و ﺑﺮای ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ در ﺳﻄﺢ آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰار 23 spss و در ﺳﻄﺢ آﻣﺎر استنباطی از ﻧﺮم اﻓﺰار PLS استفاده شده است. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﺲ از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻞﺳﺎﺧﺘﺎری، مشخص کننده وزن و اهمیت سنجه هایی در مدل مفهومی شدند تا با برنامه ریزی هایی در جهت ارتقاء آنها، به آینده دلخواه سرمایه فرهنگی در خانواده ایرانی دست یابیم.