پایش
سال:1398 | دوره:18 | شماره:6 |تعداد مقالات:11

مقدمه: بیماری های روانی و اختلالات رفتاری یکی از علت های17 گانه مرگ و زمینه ساز بسیاری از بیماری های دیگر است. پژوهش حاضر در جهت شناخت وضعیت مرگ ناشی از بیماری های روانی در ایران، به مطالعه توزیع جنسیتی-سنی مرگ ناشی از این بیماری ها در طی سال های 1390 تا 1396 پرداخته است. مواد و روش کار: داده های مرگ ومیر از سازمان ثبت احوال بر اساس طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD10) استخراج شده و داده های جمعیت از سرشماری 1390 و 1395 گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده از نرم افزار Excel 2013 و شاخص درصد، میزان، نسبت جنسیتی، و سال های عمر ازدست رفته ناشی از مرگ زودرس (YLL) استفاده شده است. یافته ها: سالانه به طور متوسط به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت، حدود 26 نفر به علت بیماری روانی فوت می کنند. در طی دوره زمانی 1390 تا 1396 میزان فوت ناشی از این بیماری ها در حدود 25 درصد افزایش یافته و این افزایش برای مردان بیشتر از زنان است. میزان مرگ ناشی از بیماری روانی در سنین 20 تا 35 سال برای زنان بیشتر از مردان و در سنین 35 تا 60 سال در مردان بیشتر از زنان بوده است. با توجه به شاخص (YLL)، فوت زودرس ناشی از این بیماری ها منجر به از دست رفتن 26064 سال عمر برای کشور ایران در سال 1395 شده است. بحث و نتیجه گیری: مرگ ناشی از بیماری روانی و اختلال رفتاری اگرچه اندک ولی دارای معانی بسیاری برای سیاست گذاری های سلامت در کشور است. رخ دادن این مرگ ها در سنین جوانی برای زنان و در سنین بزرگسالی برای مردان می تواند دربرگیرنده معانی اجتماعی در سلامت روانی افراد باشد. در دوران پس از گذار اپیدمیولوژیک شاهد ظهور مرگ هایی خواهیم بود که کمتر پزشکی و بیشتر اجتماعی خواهند بود؛ لذا نیاز است در سیاست گذاری های سلامت به نقش عوامل اجتماعی توجه بیشتری داشت.

مقدمه: بخش عظیمی از خدمات درمانی در منزل توسط سالمندان دریافت می شوند؛ لذا چگونگی سازماندهی ارائه خدمات درمانی در منزل و شناسایی خدمات مورد نیاز به منظور مدیریت و کنترل منابع، دارای اهمیت ویژه ای است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تحلیل چگونگی توزیع خدمات درمان در منزل طراحی و اجرا شد مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی ( مقطعی)، جامعه پژوهش شامل سالمندان دریافت کننده خدمات درمانی در منزل از مرکز "دم" در 6 ماهه اول سال 1396 بودند. حجم نمونه براساس مشخص بودن حجم جامعه پژوهش (1000n=) با استفاده از فرمول کوکران 278 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه، کاربرگ نظام مندِ خودساخته توسط پژوهشگر بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS. 19 انجام شد. یافته ها: شرکت کنندگان در مطالعه حاضر با میانگین سنی 81± 5/2، 4/59 % زن و 2/65 % متاهل بودند. از نظر تحصیلات افراد غیردانشگاهی با 0/65% بیشترین فراوانی را داشتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین خدمت موردنیاز سالمندان به ترتیب خدمت پرستاری (4/55%) و خدمات تصویربرداری (0/1%) بود. خدمات پزشکی فقط با سن و وضعیت تاهل و خدمات غیرپزشکی(فیزیوتراپی، پرستاری، آزمایشگاه) با جنسیت، سن، وضعیت تاهل و تحصیلات ارتباط آماری معنادار داشت (05/0p≤ ). بحث و نتیجه گیری: این سؤال که چه خدمات درمانی می تواند برای سالمندان در منزل ارائه شود یک چالش مهم برای سیاست-گذاران است. نتایج ما نشان داد که سالمندان اغلب خدمات درمانی را دریافت می کنند. همچنین در استفاده از خدمات درمانی در منزل سن، جنسیت و سایر عوامل دموگرافیکی تاثیرگذار می باشند. مطالعات بیشتر می تواند عوامل مؤثر در استفاده از خدمات درمانی در منزل را توضیح دهد. علاوه براین لازم است متولیان امر سلامت با درک رشد جمعیت سالمندان در کشور و نیازمندی های آنان در سال های آتی، برنامه ریزی و اقدامات مقتضی شرایط مذکور را فراهم نمایند.

مقدمه: درمان های متعدد و پیچیده در زنان مبتلابه سرطان پستان، تصویر ذهنی بدنی مبتلایان را متأثر می سازد. روش های مختلفی برای بهبود تصویر بدنی بازماندگان سرطان پستان انجام شده است. این مطالعه باهدف مرور مداخلات انجام شده در خصوص بهبود تصویر بدنی زنان مبتلابه سرطان پستان انجام شده است. مواد و روش کار: در این بررسی کارآزمایی های بالینی مرتبط بین سال های 2009 تا 2020 در سایت های PubMed, CINAHL, ScinceDirect, Google scholar Magiran, Wiley online library, SID, جستجو شد و پس از مطابقت با معیارهای ورود و اهداف بررسی، کیفیت مطالعات توسط دو داور مستقل با استفاده از چک لیست کانسورت ارزیابی شد. یافته ها: در نتیجه جستجو در پایگاه داده ها، 186 مورد یافت شد و پس از بررسی از نظر شرایط ورود، 16 کارآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع مداخلات انجام شده در 3 حوزه شامل: روان شناختی، ورزش و فعالیت بدنی و تعداد کمی نیز در مورد سایر حوزه ها بود. سهم مداخلات انجام شده با استفاده از تکنیک های روانشناسی (25/56%)، ورزش (75/18%) و سایر موضوعات (25%) بود. کوتاه ترین مداخله، 20 دقیقه در مورد یک روش کمک تصمیم گیری و طولانی ترین مداخله مربوط به درمان شناختی رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy; CBT) مبتنی بر اینترنت به مدت 24 هفته بود. بحث و نتیجه گیری: یافته های این بررسی به دلیل تنوع در روشهای ارزیابی تصویر ذهنی بدنی، محدود است. از آنجا که مداخلات انجام شده در حوزه روانشناسی به صورت پراکنده و در زمینه فنون مختلف صورت گرفته و در زمینه ورزش نیز پژوهش کمی انجام شده، لذا نتیجه گیری در خصوص تأثیر مداخلات انجام شده دشوار و نیازمند بررسی های بیشتر است.

مقدمه: آموزش مهارت های اصلی زندگی می تواند موجب ارتقای عزت نفس نوجوانان شود. اما آموزش همه این مهارت ها نیاز به منابع زیادی دارد و مستلزم اولویت بندی است. هدف این مطالعه، بررسی عوامل پیش بینی کننده عزت نفس در نوجوانان دختر بود. مواد و روش کار: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بر روی 364 دانش آموز دختر 14-12 سال شهر بیرجند در سال 1397 انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه مهارت های زندگی و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ بود. عزت نفس به عنوان متغیر وابسته و ده مهارت اصلی زندگی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد و تحلیل آماری مبتنی بر آزمون های توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (رگرسیون) با کمک نرم افزار spss19 انجام گرفت تا عوامل پیش بینی کننده عزت نفس در نوجوانان دختر آشکار گردد. یافته ها: میانگین نمره کلی مهارت زندگی (80/26) 23/138 و میانگین نمره عزت نفس (41/4) 98/4 بود. تحلیل رگرسیون نشان داد؛ از میان ده مهارت اصلی زندگی، به ترتیب، مهارت های «خودآگاهی»(001/0p<)، «روابط بین فردی» (004/0=p) و «تفکر خلاق»(005/0=p)، رابطه معنی دار با عزت نفس دارند. روابط بین فردی بر تفکر خلاق تأثیر دارد و این دو، بر خودآگاهی تاثیر تاثیرگذار بودند. خودآگاهی قوی ترین پیش بینی کننده بود یعنی، نوجوان با شناخت بیشتر از نقاط قوت و ضعف و خواسته هایش، عزت نفس بالاتری خواهد داشت. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه تمرکز برنامه های ارتقای عزت نفس نوجوانان بر آموزش مهارت های «خودآگاهی»، «روابط بین فردی» و «تفکر خلاق»، توصیه می شود؛ گرچه در صورت وجود منابع کافی، آموزش همه مهارت های ده گانه زندگی برای ارتقای سلامت روان نوجوان حائز اهمیت است.

مقدمه: مهارت های سواد سلامت بر اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه از سرطان پستان، تاثیرگذار است. نظر به افزایش شیوع سرطان پستان، مطالعه حاضر با هدف تعیین مهارت های مؤثر سواد سلامت در پیشگویی رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پستان انجام شد. مواد و روش کار: جامعه مورد مطالعه در این پژوهش مقطعی 375 نفر از دانشجویان دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین در سال 1398 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد سنجش سواد سلامت بزرگسالان و پرسشنامه ی سنجش رفتارهای پیشگیرانه سرطان پستان بود. داده ها با به کارگیری SPSS 23 و آمارهای توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندگانه، تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پستان 82/1± 92/8 از 16 بود. در میان ابعاد پنج گانه سواد سلامت، بالاترین میانگین در بعد درک و پایین ترین میانگین در بعد تصمیم گیری و کاربرد اطلاعات سلامت برآورد شد. آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد ابعاد ارزیابی (024/0=P، 252/0=β ) و تصمیم گیری و کاربرد اطلاعات سلامت (005/0= P، 479/0=β )، پیشگویی کننده اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از سرطان پستان بودند. این متغیرها در مجموع، قادر به پیش بینی 3/48 درصد تغییرات رفتار بودند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از این بود که در طراحی برنامه های آموزشی به منظور پیشگیری از سرطان پستان، باید به سواد سلامت و خصوصا ابعاد تصمیم گیری و کاربرد اطلاعات سلامت و ارزیابی آن، توجه ویژه ای مبذول گردد.

مقدمه: حدود 90 درصد از موارد ابتلا به دیابت در دوران بارداری، به دلیل دیابت بارداری است. عوارض دیابت بارداری، ضرورت بررسی دقیق عوامل خطر را مورد تاکید قرار می دهند؛ لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل خطر دیابت بارداری در زنان باردار انجام شد. مواد و روش کار: مطالعه تحلیلی (مورد-شاهدی) حاضر روی 279 زن باردار مبتلا به دیابت بارداری و 346 زن باردار غیردیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان شوشتر، جنوب غرب ایران، طی سال های 1397-1396 انجام شد. نمونه گیری به روش غیر تصادفی و آسان صورت گرفت. مشخصات دموگرافیک و اطلاعات در مورد عوامل خطر دیابت بارداری با استفاده از فرم جمع آوری اطلاعات جمع آوری شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های T، کای دو و رگرسیون لجستیک چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مطالعه حاضر 625 زن باردار با میانگین سنی(49/5 ± 88/27) سال شرکت کردند. در این مطالعه در تحلیل تک متغیره، سابقه نوزاد ماکروزوم)00/0 =(P، سابقه دیابت بارداری در بارداری های قبلی)00/0 =(P، سابقه دیابت بارداری در خانواده)00/0 =(P، سابقه دیابت نوع 2 در خانواده)00/0 =(P و سابقه پره اکلامپسی )007/0 = (Pبه عنوان عوامل خطر دیابت بارداری شناخته شدند. در مدل نهایی لجستیک سابقه دیابت بارداری و سابقه دیابت نوع 2 در خانواده بعنوان عامل خطر شناخته شدند. بحث و نتیجه گیری: به دلیل بروز بالای عوارض و عواقب نامطلوب دیابت در بارداری، طراحی یک سیستم مراقبتی ویژه در مراکز خدمات سلامتی برای مادران باردار به ویژه مادران با سابقه دیابت بارداری در بارداری های قبلی و سابقه دیابت نوع 2 در خانواده، جهت پیشگیری از پیامدهای نامطلوب مادری و جنینی دیابت بارداری پیشنهاد می شود.

مقدمه: حادثه به خودی خود اتفاق نمی افتد بلکه عواملی سبب ایجاد آن می شود. موتورسواران قشر آسیب پذیر حوادث ترافیکی هستند. لذا این مطالعه با هدف روان سنجی مقیاس کوتاه فارسی رفتارهای ناایمن موتورسواران انجام شده است. مواد و روش کار: این تحقیق مقطعی از نوع تحلیل ماتریس واریانس-کوواریانس بود که روی 110 موتورسوار مراجعه کننده به واحد ستاد ترخیص در سال 1395، با شیوه نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار تحت بررسی شامل گویه های اطلاعات فردی و نحوه ی انجام رفتارهای مخاطره آمیز موتورسواران بود که روایی آن با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ با (کمک نرم افزار SPSS نسخه 25) بررسی شد. یافته ها: پس از حذف 4 گویه نتیجه ی آزمون کومو حاکی از کفایت حجم نمونه (824/0)، و نتایج آزمون کرویت بارتلت نشان دهنده مناسب بودن داده ها بود (001/0

مقدمه: مراقبت کنندگان از سالمندان مبتلا به آلزایمر به علت مشکلات شناختی متعدد، می تواند به ایجاد یا تشدید مشکلات جسمی و روانی متعددی برای مراقبان منجر شود. هدف از پژوهش حاضر، تعیین میزان اضطراب و افسردگی مراقبت کنندگان سالمندان مبتلا به آلزایمر و رابطه آن با مشخصات جمعیت شناختی در آن گروه بوده است. مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی به روش نمونه گیری در دسترس315 نفر از مراقبت کنندگان سالمندان مبتلا به آلزایمر در انجمن آلزایمر ایران واقع در شهر تهران در سال 1398 بررسی شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های جمعیت شناختی و پرسشنامه اضطراب بک و پرسشنامه افسردگی بک صورت گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی میانگین و انحراف معیار و آزمون های تی تست و تحلیل واریانس یک طرفه در SPSS V 22 استفاده شد. یافته ها: میانگین (انحراف معیار ) نمره اضطراب و افسردگی مراقبان به ترتیب (48/10) 61/12 و (52/9) 23/13 بود، که این دو میزان به طور معنادار در زنان بیشتر از مردان بود (005/0p<). نتایج آزمون تی تست و تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین نمره کلی اضطراب با جنسیت، نسبت مراقبت کننده با سالمند، وضعیت سلامتی و میزان درآمد مراقب تفاوت معنادار وجود دارد (005/0p<). بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد، مراقبان سالمندان مبتلا به الزایمر سطح اضطراب وافسردگی خفیف تا متوسطی را تجربه می کنند، بنابراین توصیه می شود برنامه ریزی راهبردی برای افزایش حمایت اجتماعی لازم از مراقبان سالمندان مبتلا به الزایمر، از سوی سیاست گذاران حوزه سلامت و درمان انجام شود.