زن و مطالعات خانواده
سال:1388 | دوره:2 | شماره:5 |تعداد مقالات:10

در ماده 1082 قانون مدنی ایران می خوانیم:«به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.»علی رغم گذشت بیش از 76 سال از زمان تصویب این ماده، هنوز هم در جامعه ما زمینه پذیرش حق مالکیت زن نسبت به مهریه و داشتن اختیار تصرف مالکانه نسبت به آن نهادینه نشده و به ندرت دیده شده است که زن در اولین قدم مطالبه این حق مشروع خود، با عکس العمل تند مرد و حتی کسان و بستگان طرفین مواجه نشود. به دلیل همین فرهنگ عمومی و برخی تضییقات شرعی و قانونی موقع بروز اختلاف بین زوجین، اغلب زنان تمام یا بخشی از مهریه خود را به شوهرشان بذل می کنند تا شوهر نیز متقابلا با قبول بذل، زن خود را طلاق دهد. با توجه به روند تاسف بار افزایش بی رویه میزان مهریه ها و سست شدن پایه های اعتقادی و اخلاقی در میان جوانان و افزایش بی رویه آمار طلاق در کشور، بذل مهریه از سوی زن تبدیل به یک واقعیت مهم اجتماعی شده که بررسی ابعاد حقوقی و احکام و آثار قانونی آن را ضروری می نمایند.

مطالعه حاضر باهدف پاسخگویی به این سوال است که: آیا درمان شناختی- رفتاری در کاهش میزان اضطراب موثر است؟ به این منظور از بین زنانی که به کلینیک تخصصی مهر شهر رشت طی 4 ماه رجوع نمودند با استفاده از آزمون اضطراب کتل 30 نفر که اضطراب بالایی داشتند انتخاب و به دو گروه 15 نفری تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت درمان شناختی- رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند. پس از دریافت روشهای درمان شناختی- رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند. پس از دریافت روشهای درمانی، اضطراب آزمودنیها مجددا مورد سنجش و داده های خام از طریق شاخص های توصیفی و استنباطی با استفاده از برنامه آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که درمان شناختی- رفتاری بصورت معناداری اضطراب گروه آزمایشی را در مقایسه با گروه کنترل بهبود بخشیده است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت که درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب زنان نابارور موثر بوده است و این روش می تواند به عنوان یک روش مداخله ای موثر برای زنان نابارور با اضطراب بالا به کار رود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین پرخاشگری و رضایت زناشویی در کارمندان متاهل بانکهای دولتی شهر ارومیه صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. در این تحقیق جامعه آماری عبارت است از کلیه کارمندان به همراه همسرانشان که در بانکهای دولتی شهر ارومیه در سال 1388 مشغول به کار بوده اند. انتخاب نمونه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و به تعداد 342 نفر صورت گرفت. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (ENRICH) و مقیاس پرخاشگری باس و پری (BPAS) بود. نتایج با استفاده از نرم افزار spss و روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بین پرخاشگری و رضایت زناشویی همبستگی منفی معناداری وجود دارد. همچنین بین مولفه های پرخاشگری (پرخاشگری کلامی، پرخاشگری بدنی، احساس خشم و احساس خصومت) و رضایت زناشویی همبستگی منفی معناداری وجود دارد. نتیجه تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که پرخاشگری بدنی، نیرومندترین متغیر در پیش بینی رضایت زناشویی شوهران است و پس از آن احساس خشم قرار دارد ولی نیرومندترین متغیر در پیش بینی رضایت زناشویی زنان، پرخاشگری بدنی است و پس از آن احساس خشم و احساس خصومت قرار دارد. این یافته دال بر آن است که پرخاشگری می تواند مهمترین جنبه از روابط همسران یعنی رضایت زناشویی آنان را کاهش دهد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین اشتغال مادران و رشد اجتماعی فرزندان ایشان در مهدهای کودک شهر کرمان در سال 1388 انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر کودکان مهدکودکی شهر کرمان بود که از بین آنها 400 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. برای سنجش رشد اجتماعی کودکان از مقیاس رشد اجتماعی واینلند استفاده شد. روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و اشتغال مادران متغیر ملاک و رشد اجتماعی متغیر پیش بین است. پس از جمع آوری اطلاعات از آمار توصیفی همچون میانگین و مد و آمار استنباطی یعنی ضریب هبستگی اسپیرمن با استفاده از نرم افزار SPSS11 بررسی شد. یافته ها نشان داد که بین شیفت کاری و ساعات بودن مادران در کنار کودکانشان با رشد اجتماعی فرزندان رابطه معنی داری وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان رضایت از زندگی ورزشکاران با افراد غیر ورزشکار برحسب جنسیت بود. جامعه آماری این تحقیق تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر بودند که از بین آنها 55 ورزشکار (30 مرد و 25 زن) و 55 فرد غیر ورزشکار (30 مرد و 25 زن) انتخاب شدند. ورزشکاران کسانی بودند که حداقل در یک سال گذشته زیر نظر مربی و به صورت مداوم در یک رشته ورزشی فعالیت می کردند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس رضایت از زندگی (SWLS) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t گروه های مستقل استفاده گردید. یافته ها نشان دادند که بین افراد غیر ورزشکار و ورزشکاران در متغیر رضایت از زندگی، تفاوت معنادار وجود دارد، بدین معنی که افراد ورزشکار رضایت زندگی بیشتری نسبت به افراد غیر ورزشکار دارند. یافته دیگر پژوهش حاضر این بود که تفاوت معناداری بین دختران و پسران به لحاظ میزان رضایت از زندگی وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شخصیتی (تیپ A و B، و هیجان خواهی) زنان و مردان متخلف در رانندگی می باشد. پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای می باشد. جامعه آماری شامل کلیه رانندگان شهر تبریز و نمونه آماری شامل 157 نفر راننده متخلف (100 مرد و 57 زن) می باشند. و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تیپ A و B فریدمن و روزنمن و پرسشنامه های هیجان خواهی زاکرمن استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون خی دو و تحلیل واریانس چندمتغیره یک راهه تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها نشان داد بین تیپ شخصیتی رانندگان متخلف زن و مرد تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد بین هیجان طلبی، تجربه طلبی، تنوع طلبی، ماجراجویی و نمره کل هیجان خواهی بین رانندگان متخلف زن و مرد تفاوت معنادار وجود دارد، به گونه ای که رانندگان زن متخلف میزان بالایی از این ویژگی ها را گزارش نمودند. همچنین نتایج نشان داد که در تخلفات رانندگی، ویژگی های شخصیتی، نقش مهمی بر عهده داشت.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر خانواده درمانی کوتاه مدت ستیر بر صمیمیت زوج ها انجام شد. روش پژوهش نیمه تجربی بود و از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه زوج های داوطلب شهر قزوین بود. نمونه شامل 16 زوج (8 زوج گروه آزمایش و 8 زوج گروه کنترل) بودند که به روش نمونه گیری داوطلبانه با جایگزینی تصادفی انتخاب شدند. پس از ریزش اولیه 6 زوج در گروه آزمایش و 6 زوج در گروه کنترل تا پایان پژوهش حضور داشتند. گروه آزمایش در 6 جلسه مشاوره گروهی به شیوه خانواده درمانی کوتاه مدت ستیر شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل تحت هیچ مداخله ای قرار نگرفت. ابزار پژوهش «مقیاس صمیمیت واکر و تامپسون، 1983» بود که زوج های هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، آن را تکمیل کردند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت معنی داری در بین گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود دارد (P<0.05). بنابراین می توان نتیجه گرفت که خانواده درمانی کوتاه مدت ستیر بر صمیمیت زوج های گروه آزمایش در مقایسه با زوج های گروه کنترل موثر بوده است. یافته های پژوهش حاضر مشخص می کند که درمان استحاله ای نظام دار ستیر می تواند بر ارتقای صمیمیت زوج ها تاثیرگذار باشد، بنابراین ازاین اطلاعات می توان در راستای مداخلات بالینی و درمانی استفاده کرد و صمیمیت زوج ها را افزایش داد و یا از کاهش آن جلوگیری کرد.

فرزندسالاری یکی از چالش های اساسی عصر حاضر در کشور ایران می باشد. در این پژوهش تلاش شده است تا مفهوم فرزندسالاری و روابط خویشاوندی بر اساس دیدگاه ائمه اطهار، جامعه شناسان و روانشناسان شود. این تحقیق که از نوع پیمایشی است به منظور مطالعه فرزندسالاری در روابط خانوادگی و خویشاوندی در شهر شیراز در یک نمونه 322 خانواری از جامعه آماری 333424 خانواری انجام شده است.این پژوهش به صورت پیمایشی اجرا شده است. داده های لازم ازطریق پرسشنامه ای مشتمل بر 45 سوال جمع آوری شده است. از چارچوب نظری تحقیق هشت فرضیه استخراج شده که هر یک با دو متغیر ابعاد مختلف موضوع را مطالعه می کنند. داده های حاصل از تحقیق از نوع ترکیبی می باشد و در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی تخلیص و تحلیل شده اند فرضیه های تحقیق با استفاده از نرم افزار spss آزمون t و تحلیل واریانس آزمون شده اند. همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته هر فرضیه اثبات شده که هفت فرضیه تایید و فرضیه هشت رد شده است، ارتباط معنی دار و معکوس بین متغیرهای هفت فرضیه اول وجود دارد.