پایش
سال:1398 | دوره:18 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

سردبیر محترم در نظام بیمه سلامت ایران چندین صندوق بیمه وجود دارد بدون مقررات کافی برای انتقال و یا توزیع مجدد یارانه متقابل بین آنها که این پراکندگی صندوق های بیمه ممکن است منجر به عدم تجمیع ریسک و جمع آوری منابع، حذف امکان خرید استراتژیک سازمان های بیمه و کاهش قدرت چانه زنی آنها می شود. علاوه بر این، فقدان اطلاعات باعث ایجاد برخی از مشکلات می شود، از جمله همپوشانی بیمه شده ها و عدم پوشش برخی مردم که در نهایت ناکارآمدی در سیستم های بیمه درمانی و حفاظت مالی کم در برابر هزینه های مراقبت های بهداشتی برای بیمه شده در پی دارد. ولی توجه به برخی مسائل تجمیع بیمه ها را در کشور ما دور از دسترس می سازد.

سردبیر محترم تحلیل سیاست یک عبارت عمومی است که به طیفی از تکنیک ها و ابزارهای مورداستفاده برای توصیف (آنچه که دولت انجام می دهد یا انجام نمی دهد)، علت یابی (علل یا تعیین کننده های سیاست های مختلف؛ ) و عارضه یابی (پیامدها و اثرات ناشی از سیاست؛ ارزشیابی سیاست) آن چه که دولت انجام می دهد یا در پی انجام آن است، اطلاق می شود. ولی علیرغم اهمیت روزافزون آن هنوز به عنوان یک حوزه مطالعاتی منسجم و یکپارچه شناخته نمی شود. در میان مکاتب نظری موجود، رویکردی که کمتر موردتوجه محققین و سیاست پژوهان کشورهای درحال توسعه از جمله ایران قرار گرفته، رویکردی است که به صورت گذشته نگر به بررسی چرایی و چگونگی شکل گیری تغییرات سیاست ها فارغ از نقد یا تحلیل محتوا، پیامدها یا نتایج آن ها می پردازد. اینکه تغییرات چگونه و از چه مسیری به وقوع می پیوندد، ایده تغییرات از کجا می آید، چرا و چگونه سیاستگذاران اهداف سیاست موردنظر را تعیین می کنند، چگونه روی اولویت های سلامتی تصمیم گیری می شود، چه اقداماتی، چگونه و توسط چه کسانی صورت می گیرد و اینکه چگونه درک حاصل از رویدادهای به وقوع پیوسته از سوی بازیگران و شرایط کلان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر سیاستگذاری و پیامدهای آن تاثیر می گذارد، مستلزم شناخت کافی از سیاستگذاری در حوزه سلامت و مجموعه عوامل تاثیرگذار بر آن است. در واقع این رویکرد تحلیلی حلقه مفقوده ای است که می تواند پژوهشگران این حوزه مطالعاتی را در درک پیچیدگی های سیاستگذاری و ماهیت سیاسی آن یاری داده و بواسطه فراهم کردن امکان مداخله اثربخش بازیگران در طول فرآیند، زمینه تدوین سیاست های اثربخش تر و اجرای موفق تر را ایجاد کند.

مقدمه: تحلیل علت های اصلی مرگ نقش بسزایی در شناخت وضعیت سلامت جامعه دارد. هدف از این مطالعه شناخت علت های اصلی مرگ ومیر در استان ایلام و تفاوت آنها بر حسب سن و جنسیت بود. مواد و روش کار: در این مطالعه از داده های ثبت فوت سازمان ثبت احوال بر حسب علت های 20 گانه استفاده شده است. میزان و درصد هر علت به تفکیک جنسیت و سن محاسبه شد و با استفاده از شاخص نسبت جنسیت به مقایسه سهم علل مرگ در دو جنسیت و از شاخص سال های عمر از دست رفته ناشی از مرگ زودرس به تحلیل اهمیت علل با در نظر گرفتن سن مرگ پرداخته شد. یافته ها: سالانه در حدود 2500 فوت در استان ایلام رخ می دهد. فوت مردان بیشتر از زنان است. علت های اصلی فوت شامل بیماری های غیرواگیر؛ بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و حوادث غیر عمدی بودند. در مردان سوانح و در زنان سرطان ها در رده دوم قرار داشتند. در سنین سالمندی بیماری های غیرواگیر از جمله قلب و عروق و در بین جوانان مسائل اجتماعی از جمله حوادث غیرعمد، خشونت به وسیله دیگران و خودکشی عامل از دست رفتن سرمایه انسانی بودند. بحث و نتیجه گیری: گذار اپیدمیولوژیک در استان ایلام طی شده است. سهم عمده بیماری های غیرواگیر و مسائل اجتماعی نوظهور منجر به مرگ نیازمند بازنگری در سیاست های بهداشتی و توجه به عوامل اجتماعی، روانشناختی و پیشگیرانه است.

مقدمه: طرح تحول نظام سلامت که در سه بخش درمان، بهداشت و آموزش پزشکی از اردیبهشت سال 1393 آغاز شد، به عنوان یک طرح تحول راهبردی جزو اولویت های اصلی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته است. برای مدیریت موفق طرح تحول نظام سلامت و جلوگیری از شکست آن باید خطرات پیش روی این طرح مدیریت شود. بنابراین هدف این پژوهش، طراحی الگوی مدیریت خطر طرح تحول نظام سلامت است. مواد و روش کار: این پژوهش از نوع کیفی است که با رویکرد نظریه داده بنیاد انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه، اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند. برای انتخاب نمونه مورد مطالعه، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. در این پژوهش، تا رسیدن به اشباع نظری 20 نفر مورد مصاحبه نیمه ساخت یافته عمیق قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه 6 دسته اصلی خطرات طرح تحول نظام سلامت شامل خطرات رفتاری، نگرشی، اجرایی، مدیریتی، مالی و شهرت، و نیز علل و پیامدهای آن ها شناسایی شدند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به خطرات شناسایی شده و علل وقوع و پیامدهای هر یک، راهکارهایی پیشنهاد می شود که بر کنترل و تاثیرگذاری بر علل وقوع خطرات تمرکز دارد تا امکان مدیریت آنها به صورت ریشه ای تر و عمیق تر فراهم شود.

مقدمه: پزشکان بالینی در بسیاری موارد مسئول مدیریت مطبها و مراکز مختلف ارائه خدمات سلامت هستند. این در حالی است که آموزشهای نظری پزشکی و بالینی، آموزشهای مورد نیاز در حوزه اجرایی و عملیاتی را به خوبی پوشش نمی دهد. مواد و روش کار: در این مطالعه به منظور شناسایی نیازها و اولویتهای آموزشی پزشکان در خصوص مدیریت مطب از شکاف امتیاز بین میزان ضرورت هر یک ازموضوعات مدیریت مطب با میزان آگاهی پزشکان استفاده شد. بدین منظور در مطالعه توصیفی بر اساس نظرسنجی از پزشکان میزان ضرورت و آگاهی آنان در خصوص موضوعات مدیریت مطب سنجش شد. پزشکان شاغل در مراکز و واحدهای جهاددانشگاهی شهر تهران (37 نفر) که خدمات بالینی در مطب ارائه داده یا می دهند؛ به صورت سرشماری در مطالعه وارد شدند. یافته ها: از نظر پزشکان شرکت کننده در مطالعه ضرورت تمامی سرفصل ها و موضوعات "مدیریت مطب" بالاتر از متوسط بود. موضوعات مربوط به سه سر فصل "مدیریت مخاطرات پزشکی"، "مدیریت منابع انسانی" و "مدیریت فرآیندها" به ترتیب از طرف پزشکان ضروری ترین موضوع ها بیان شدند. آگاهی پزشکان با سرفصل های "مدیریت مالی"، "ارزیابی" و "نرم افزارهای مطب" کمتر از متوسط است. بیشترین آگاهی پزشکان در خصوص «مدیریت مخاطرات پزشکی» بود. چهار سرفصل "نرم افزارهای مطب"، "مدیریت منابع انسانی"، "مدیریت مالی" و "ارزیابی" به ترتیب با بیشترین شکاف امتیاز بین ضرورت و میزان آگاهی، اولویتهای آموزشی مدیریت مطب پزشکان بودند. بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که پزشکان دارای سابقه فعالیت در مطب، به خوبی نیازهای مدیریتی برای مراکز ارائه خدمات را احساس نموده اند اما با وجود تجربه در اداره مطب پزشکی، دانش کافی در مورد کلیه زمینه های لازم مدیریت مطب پزشکی را ندارند. پزشکان آن دسته از سرفصل ها و موضوعات مدیریتی را که مرتبط با ارائه خدمت است ضروری تر دانسته اند. در عین حال آگاهی آنان در خصوص این موضوعات نیز بیشتر بود. به همین دلیل شیوه مناسب برای تعیین نیازهای آموزشی و اولویت بندی آنها، سنجش شکاف میزان ضرورت با میزان آگاهی پزشکان در خصوص موضوعات مدیریت مطب است. توجه به اولویتها در برنامه ریزی آموزشی، طراحی آموزش کاربردی، کارا و اثر بخش را فراهم می سازد.

مقدمه: در این مطالعه الگو و روند تنهازیستی سالمندان در طول پنج دوره سرشماری گذشته در ایران بررسی گردیده و سپس ویژگیهای افراد سالمند تنها توصیف شده است. همچنین تعیین شد که تا چه حد ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی مربوط به تنهازیستی سالمندان است. این یافته ها نه تنها اطلاعاتی در مورد پویایی ترتیبات زندگی ارائه می دهد، بلکه شواهدی در مورد تغییرات زندگی خانوادگی در ایران را فراهم می آورد. مواد و روش کار: داده ها از " نتایج منتشر شده سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1365، 1375، 1385، 1390 و 1395)" و دیگری "داده های فردی 2 درصد سرشماری سال 1395" استخراج شده است. به منظور بررسی اهمیت نسبی همبسته های متفاوت تنها زیستی سالمندان، مجموعه ای از مدلهای رگرسیون لوجستیک با استفاده از نرم افزار STATA برای داده های فردی سرشماری 1395 به کار برده شد. یافته ها: نسبت سالمندانی که در سالهای 1385، 1375، 1365، 1390 و 1395 تنها زندگی می کردند، به ترتیب برابر با 1/9، 0/9، 9/10، 5/14 و 9/14 درصد بود. تنهازیستی با سکونت در شهر، مرد بودن، تحصیلات (راهنمایی یا متوسطه)، بیوه بودن، طلاق، ازدواج نکردن، دارای درآمد بدون کار، سایر فعالیتها، خانه داری، سن 69-60 و سن 79-70 مرتبط است. همچنین متغیرهای وارد شده در تحلیل، قادر به تبیین 43 درصد از تغییرات تنها زیستی سالمندان در کل نمونه بود (مردان 48 درصد و زنان 35 درصد). بحث و نتیجه گیری: در صورت تداوم افزایش تنهازیستی سالمندان و نبود سازمانهای حمایت کننده، شرایط دشوارتری برای آنان در آینده ایجاد خواهد شد. پس با توجه به آسیب پذیر بودن سالمندانی که تنها زندگی می کنند، مخصوصاً با افزایش سن، نیاز به سیاست گذاری و داشتن برنامه ریزی برای ایجاد مراکز رسمی مراقبت از سالمندانی که تنها زندگی می کنند و شبکه حمایت خانوادگی ندارند، بیشتر است.

مقدمه: با عنایت به افزایش جمعیت سالمندان در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، توجه به نیازهای این گروه ضروری است. یکی از نیازهای مهم سالمندان، تغذیه مناسب است. عدم تشخیص به موقع سوء تغذیه موجب محرومیت از تغذیه مناسب، بیماری و کاهش کیفیت زندگی میگردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع سوء تغذیه و عوامل مرتبط با آن در میان سالمندان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی بستری در بیمارستان های تامین اجتماعی مشهد انجام شده است. مواد و روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1397 روی 200 سالمند 60 ساله و بالاتر تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی پذیرش شده در دو بیمارستان 17 شهریور و فارابی شهر مشهد که به صورت دسترس انتخاب شده بودند صورت گرفت. ارتباط وضعیت تغذیه با متغیر های جمعیت شناختی، تن سنجی و فردی-سلامتی بررسی شد. داده ها از طریق پرسشنامه اطلاعات عمومی و پرسشنامه MNA که روایی و پایایی آن تایید گردیده، گردآوری شدند. نسخه 24 نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها انتخاب گردید. یافته ها: میانگین سن سالمندان 86/7 ± 1/70 بود. 25% سالمندان در معرض خطر سوء تغذیه و 6% دچار سوءتغذیه بودند. سوء تغذیه در زنان و هم چنین در افراد با نمایه توده بدنی کمتر از 23، بیشتر مشاهده شد. مصرف بیش از سه قلم دارو (989/4-015/1=95%CI 251/2=OR)، وجود بیماری حاد/استرس روانی (140/43-048/6=95%CI 152/16=OR)، وجود مشکلات عصبی روانی (325/10-479/1=95%CI 908/3=OR)، محدودیت تحرک (317/28-446/1=95%CI 399/6=OR)، سن 76 سال و بالاتر (582/5-007/1=95%CI 371/2=OR) و نمایه توده بدنی کمتر از 23 (754/25-747/3=95%CI 823/9=OR) عامل خطر برای اختلال تغذیه محسوب می گردند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت وضعیت تغذیه و تاثیر آن بر سلامتی و کیفیت زندگی سالمندان، به نظر می رسد برنامه مستمر غربالگری و ارزیابی وضعیت تغذیه سالمندان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و توصیه می گردد در دستور کار سازمان تامین اجتماعی قرار گیرد.

مقدمه: کمبود مواد غذایی مفید به ویژه دریافت ناکافی میوه و سبزیجات با ابتلاء به بیماری های زیادی برای مادر و جنین همراه است. یکی از کارآمد ترین نظریه های مورد استفاده برای پیش بینی و بیان رفتارهای تغذیه ای، نظریه شناختی اجتماعی آلبرت بندورا است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش بر مبنای نظریه شناختی اجتماعی بر دریافت میوه و سبزی زنان باردار انجام شد. مواد و روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی بود که روی 90 نفر از زنان باردار که به طور تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای شامل اطلاعات فردی و سوالات مرتبط با نظریه شناختی اجتماعی و پرسشنامه FFQ (چک لیست بسامد خوراکی کیفی20 گویه) بود، که در سه زمان قبل، بلافاصله و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی تکمیل گردید. اطلاعات به دست آمده به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بعد از آموزش میزان آگاهی، خودتنظیمی و انتظار پیامد در گروه مداخله افزایش معنادار داشت(05/0>p). همچنین در گروه مداخله میزان دریافت میوه و سبزی بلافاصله بعد از آموزش نسبت به قبل از آموزش افزایش معنی دار داشت (1/4± 1/4)(05/0>p). بحث و نتیجه گیری: طراحی و اجرای برنامه آموزشی بر اساس نظریه شناختی اجتماعی می تواند تاثیر مثبتی در اصلاح الگوی مصرف میوه و سبزیجات در زنان باردار داشته باشد.

مقدمه: یکی از مسائل مرتبط با سلامتی که ارتباط تنگاتنگی با سبک زندگی دارد، مشکل چاقی است. براساس پیش بینی چاقی در سال 2025 مشکل درجه یک سلامتی در کل جهان است. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه سواد تغذیه و رژیم غذایی با چاقی انجام شده است. مواد و روش کار: پژوهش انجام شده یک بررسی مقطعی بصورت مطالعه پیمایشی بود و جامعه آماری آن را زنان و مردان 64-20 ساله شهر تبریز تشکیل دادند که با استفاده از نمونه گیری کوکران، 400 نفر از آنان برای مطالعه انتخاب و بر اساس نمونه گیری ای خوشه ای چند مرحله ای گزینش شدند. یافته ها: یافته ها نشانگر آن بود که شیوع چاقی در بین زنان (2/72 ) بیش از مردان (8/27) است. متغیر نوع رژیم غذایی ارتباط معکوس با میزان چاقی داشت و متغیر سواد تغذیه ارتباط مستقیمی با چاقی نشان داد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون لجستیک نشان داد که متغیرهای سواد تغذیه و نوع رژیم غذایی به طور معنی دار چاقی افراد را پیش بینی می کنند. همچنین این متغیرها توانستند 52 درصد از واریانس متغیر وابسته (چاقی) را تبیین نمایند. بحث و نتیجه گیری: در تحقیق حاضر، بار دیگر اهمیت سبک زندگی سالم به ویژه تأثیر نوع رزیم غذایی افراد در سلامتی جسمانی آنان مورد تاکید قرار گرفت.

مقدمه: ارزیابی فشار بارمراقبتی در مراقبان بیماران آلزایمری نیازمند وجود ابزاری مختص این گروه است. پرسشنامه سنجش فشاربارمراقبتی در بیماران آلزایمر caregiver burden inventory-CBI از ابزارهای مورد استفاده برای سنجش فشاربارمراقبتی در بیماران آلزایمری است. پژوهش حاضر با هدف ترجمه و اعتباریابی نسخه فارسی پرسشنامهCBI انجام گرفته است. مواد و روش کار: پژوهش حاضر با هدف تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه سنجش فشار بارمراقبتی دربیماران آلزایمر (CBI) انجام شد. مطالعه حاضر یک پژوهش روش شناختی است که روی 150 مراقب بیماران آلزایمر انجام گرفت. پس از ترجمه و اخذ نظرات کارشناسان ادبیات فارسی و مراقبان بیماران آلزایمر، روایی صوری و سپس بر اساس نظر متخصصان روایی محتوای پرسشنامه به صورت کیفی انجام گرفت. سپس روایی سازه شامل مقایسه گروه های شناخته شده ( از نظر سطح سلامت و جنسیت )، روایی همگرا از طریق سنجش همبستگی بین نسخه فارسی پرسشنامه (CBI) و پرسشنامه افسردگی بک BDI و پرسشنامه اضطراب بک BAI و پایایی ابزار با تحلیل همسانی درونی و آزمون بازآزمون بررسی شد. یافته ها: نتایج تحلیل مقایسه گروه های شناخته شده نشان داد که میانگین فشار بار مراقبت در مراقبان بیماران آلزایمر با سطح سلامتی بالا به طور معنادار پایین تر از فشار مراقبان با سطح سلامتی پایین بود. همچنین زنان سطح فشارمراقبتی بالاتری را نسبت به مردان تحمل می کنند. روایی ملاکی بیانگر همبستگی معنا دار بین نسخه فارسی پرسشنامه فشار بارمراقبتی و پرسشنامه افسردگی بک و اضطراب بک بود. میزان کل همبستگی درونی (آلفای کرونباخ) برای زیر مقیاس ها 93/0بود. ضریپ پایایی آزمون باز آزمون شاخص همبستگی درون خوشه ایی به فاصله زمانی دو هفته 96/0 بود. بحث و نتیجه گیری: یافته های ﭘ ﮋ ﻭ ﻫ ﺶ ، نشان دهنده ﺭ ﻭ ﺍ ﻳ ﻲ ﺻ ﻮ ﺭ ﻱ ، ﺳ ﺎ ﺯ ﻩ ، ﻭ ﻫ ﻤ ﺴ ﺎ ﻧ ﻲ ﺩ ﺭ ﻭ ﻧ ﻲ و ثبات اﺑ ﺰ ﺍ ﺭ ﺑ ﻮ ﺩ ، لذا این ابزار می تواند جهت اندازه گیری فشاربار مراقبت در مراقبان بیماران آلزایمری در بخش های پژوهشی و درمانی مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می گردد درمطالعات آینده روایی سازه پرسشنامه CBI با استفاده از تحلیل عاملی در نمونه بیشتری مورد بررسی قرار گیرد.