به زراعی کشاورزی (مجله کشاورزی پردیس ابوریحان)
سال:1398 | دوره:21 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

به منظور بررسی بهره وری آب، درصد بریکس، قطر میانگره، وزن خشک ریشه و ارتفاع ساقه نیشکر و میزان کلروفیل در برگ لگوم ها در کشت مخلوط نیشکر با گیاهان لگوم، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در دو مکان در استان خوزستان به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و چهار تکرار به اجرا در آمد. تیمار ها شامل: خالص نیشکر، خالص سویا، خالص لوبیا چشم بلبلی، خالص سویا + تلقیح با رایزوبیوم، خالص لوبیا چشم بلبلی + تلقیح با رایزوبیوم، خالص نیشکر + تلقیح با قارچ میکوریزا، مخلوط نیشکر و لوبیا، مخلوط نیشکر و سویا، مخلوط نیشکر و لوبیا چشم بلبلی + تلقیح با رایزوبیوم، مخلوط نیشکر و سویا + تلقیح با رایزوبیوم، مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی، مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و سویا، مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و سویا + تلقیح با رایزوبیوم و مخلوط نیشکر + تلقیح با میکوریزا و لوبیا چشم بلبلی + تلقیح با رایزوبیوم بودند. نتایج نشان دادند بیش ترین مقدار بهره وری آب، ارتفاع ساقه، قطر میانگره در وسط ساقه و پایین ساقه، وزن خشک ریشه و درصد بریکس عصاره ی ساقه در نیشکر مربوط به تیمار کشت مخلوط نیشکر (تلقیح شده با قارچ) به همراه لوبیا (تلقیح شده با باکتری) بود که به ترتیب 31/61 درصد، 16/14 درصد، 32/42 درصد، 28/35 درصد، 8/89 درصد، 8/31 درصد بیش تر از خالص نیشکر بود. میکوریزا با نیشکر هم زیستی مثبت داشت و زمانی که میکوریزا و لوبیا هم زمان در یک تیمار حضور داشتند اثر هم افزایی آن ها روی صفات مورد ارزیابی مثبت بود.

به منظور تعیین زمان بحرانی کنترل علف های هرز در پنبه (رقم خرداد) در شرایط کشت رایج و فواصل ردیف خیلی باریک آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1394 در شهرستان سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی عبارت بودند از: نظام کشت رایج (کشت با فواصل ردیف 70 سانتیمتر) و فواصل ردیف خیلی باریک (کشت با فواصل ردیف 20 سانتیمتر) و طول دوره تداخل علف های هرز (0، 30، 45، 60، 75 روز بعد از سبز شدن به همراه تداخل کامل علف هرز در طی فصل رشد). نتایج آزمایش نشان داد در شرایط کشت با فواصل ردیف خیلی باریک کاهش 5/2، 5 و 10 درصدی عملکرد وش به ترتیب در 4/27، 1/36 و 7/44 روز بعد از سبز شدن و در شرایط کشت رایج در 1/8، 5/13 و 4/24 روز بعد از سبز شدن به دست آمد. در شرایط کشت با فواصل ردیف رایج شروع کاهش عملکرد وش و الیاف زودتر مشاهده شد (به ترتیب در 3/46 و 7/53 روز بعد از سبز شدن) در حالی که شروع کاهش عملکرد وش و الیاف در کشت با فواصل ردیف خیلی باریک به ترتیب تا 9/57 و 9/65 روز بعد از سبز شدن به تعویق افتاد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که کشت با فواصل ردیف خیلی باریک در شرایط تداخل علف های هرز می تواند عملکرد مناسب تری از کشت با فواصل رایج تولید کند.

به منظور بررسی پاسخ های فیزیولوژیک ارقام نخود به آبیاری تکمیلی و سطوح مختلف پلیمر سوپرجاذب آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1394-1393 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرم آباد به اجرا درآمد. زمان آبیاری تکمیلی در سه سطح (بدون آبیاری تکمیلی، 50 درصد گلدهی و 50 درصد پرشدن دانه) به عنوان عامل اصلی و ارقام (آرمان، آزاد و گریت) و پلیمر سوپر جاذب (صفر، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) به صورت فاکتوریل در درون کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد انجام آبیاری تکمیلی و استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب موجب کاهش قندهای محلول و درصد پروتئین دانه شده و در مقابل قندهای نامحلول، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل در گیاه نخود افزایش پیدا کرد. در بین مراحل آبیاری تکمیلی آبیاری در مرحله گلدهی موجب افزایش 74 درصدی عملکرد دانه نسبت به کشت دیم شد. بالاترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت از رقم گریت همراه با آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی و کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپر جاذب به ترتیب با میانگین های 2179 کیلوگرم در هکتار، 4012 کیلوگرم در هکتار و 3/54 درصد به دست آمد. نتایج نشان داد که در تمام سطوح آبیاری تکمیلی استفاده از پلیمر سوپر جاذب موجب بهبود شرایط رشد گیاه و در نتیجه افزایش معنی دار عملکرد دانه می شود و با افزایش مصرف پلیمر سوپر جاذب در تیمارهای آبیاری تکمیلی این افزایش بیشتر نیز می شود.

به منظور بررسی اثر پلیمر سوپر جاذب و کود دامی بر کارآیی مصرف آب ارقام گندم در شرایط مختلف کم آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی استان آذربایجان غربی اجرا شد. فاکتور اول آبیاری در دو سطح شرایط مطلوب و تنش خشکی انجام شد و فاکتور دوم شامل سوپرجاذب به میزان 200 کیلوگرم در هکتار، کود دامی به میزان 40 تن در هکتار، مصرف توأم آنها و عدم مصرف کود (شاهد) و فاکتور سوم شامل سه رقم گندم آبی (میهن، حیدری و زرینه) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی در مقایسه با آبیاری مطلوب، عملکرد دانه، شاخص کلروفیل، شاخص برداشت و محتوای نسبی آب برگ را به ترتیب به میزان 32، 22، 24 و 19 درصد کاهش داد. بیشترین دمای برگ (10/33 درجه سانتی گراد) در شرایط تنش خشکی و عدم مصرف کود و کمترین دمای برگ (99/21 درجه سانتی گراد) در شرایط آبیاری مطلوب و مصرف توأم سوپر جاذب و کود دامی به دست آمد. بیشترین کارآیی مصرف اقتصادی آب (34/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و کارآیی مصرف بیولوژیک آب (10/4 کیلوگرم بر مترمکعب) در شرایط تنش خشکی و مصرف توأم سوپر جاذب و کود دامی مشاهده شد. در بین ارقام مورد مطالعه، رقم میهن از نظر عملکرد دانه، شاخص برداشت و محتوای نسبی آب برگ در هر دو شرایط رطوبتی برتر از دو رقم دیگر بود. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک در شرایط آبیاری مطلوب و مصرف توأم سوپر جاذب و کود دامی به دست آمد.

این مطالعه به منظور دستیابی به آنتاگونیست های موثر در کنترل بیماری مرگ گیاهچه فلفل گلخانه ای با عامل Rhizoctonia solani انجام شد. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان در سال 97-1396 صورت گرفت. ابتدا قارچ ها و عوامل بیولوژیک از خاک گیاهان سولاناسه جداسازی و شناسایی شد. سپس با استفاده از روش کشت متقابل توانایی آنتاگونیستی جدایه های قارچی Trichoderma harzianum و Trichoderma virens و باکتری Bacillus subtilis علیه قارچ R. solani در آزمایشگاه بررسی شد. همچنین توانایی آنتاگونیستی این عوامل بیولوژیکی و قارچ کش بیولوژیک Trichomix HV در شرایط گلخانه روی این قارچ بیماری زا انجام شد. نتایج نشان دادند، دو گونه T. harzianum و T. virens با کلونیزه کردن و اسپورزایی در محیط PDA، به ترتیب به میزان 45/9 و 59/15 درصد باعث جلوگیری از رشد قارچ بیمارگر شدند و باکتری آنتاگونیست باعث بروز اثراتی چون خارج شدن محتویات هیف ها، تغییر رنگ در نوک هیف، ظریف شدن و کاهش رشد میسلیوم تا 47/8 درصد شد. نتایج آزمایش در شرایط گلخانه نیز نشان داد، تیمارهای B. subtilis و T. harzianum بیشترین اثرات مثبت رشدی را روی صفات اندازه گیری از جمله طول و وزن (تر و خشک) ریشه و ساقه را داشتند و به ترتیب شدت بیماری زایی را تا 33/60 و 33/70 درصد کاهش دادند، از این رو بهترین عوامل آنتاگونیستی برای کنترل R. solani روی فلفل در این تحقیق بودند.

به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر برخی از ویژگی های رشدی ژنوتیپ های انتخاب شده انار از مناطقی با آب و خاک شور، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفی با دو عامل ژنوتیپ در 4 سطح (’ وحشی بابلسر‘ ، ’ نرک لاسجرد سمنان‘ ، ’ چاه افضل‘ و ’ وشیک ترش سروان‘ ) و شوری آب آبیاری در پنج سطح (1، 3، 5، 7 و 9 دسی زیمنس برمتر)، انجام شد. نتایج نشان داد که نوع ژنوتیپ و سطح شوری بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی موثر است. در تمامی ژنوتیپ های مطالعه شده با افزایش سطح شوری، شاخص های رشد شامل ارتفاع شاخه، قطر شاخه، تعداد برگ کل، درصد برگ های سبز، وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوی رطوبت نسبی، شاخص کلروفیل، کلروفیل a، b و کل، کاهش و درصد برگ های نکروزه، درصد برگ های ریزش یافته، نسبت وزن تر ریشه به وزن تر اندام هوایی، درصد نشت یونی، درصد سدیم، درصد کلر، نسبت سدیم به پتاسیم برگ ها، افزایش یافتند ولی میزان کاهش و افزایش در صفات اندازه گیری شده در بین ژنوتیپ های مطالعه شده با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. در این تحقیق در مجموع، ژنوتیپ های ’ چاه افضل‘ و ’ وشیک ترش سراوان‘ به ترتیب به عنوان متحمل ترین و حساس ترین ژنوتیپ ها به شوری انتخاب شدند. ژنوتیپ چاه افضل توانست از طریق حفظ خصوصیات رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در مقابل سدیم، به خوبی شوری تا 7 دسی زیمنس برمتر را تحمل نماید.

گیاهان هنگام مواجه شدن با انواع تنش های محیطی از سیستم آنتی اکسیدانی جهت مقابله با عوارض ناشی از تنش استفاده می کنند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش شوری ناشی از افزایش کلرید سدیم بر سیستم آنتی اکسیدانی و برخی خصوصیات فیزیولوژیک دانهال های پسته (بادامی ریز زرند، قزوینی، سرخس، آتلانتیکا، UCB1 و دورگ های cv. BadamiRiz-e--Zarand × P. Integerrima، Pistacia. vera، cv. Sharakhs× P. Integerrima P. vera P. atlantica Desf× P. Integerrima, ) آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در بستر کوکوپیت و پرلایت انجام شد. عوامل آزمایش شامل تنش شوری (صفر، 75، 150 و 225 میلی مولار) و پایه بودند. اعمال تنش در سال دوم به مدت نه هفته انجام گردید. در پایان آزمایش برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دانهال ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری، سطح برگ و کلروفیل کل در گیاهان مورد مطالعه کاهش یافتند. پایه آتلانتیکا بیشترین و پایه بادامی ریز زرند کمترین کاهش را در این خصوص نشان دادند. همچنین با افزایش سطح شوری، میزان پرولین برگ، فنول کل و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان افزایش یافتند. بیشترین افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در دورگ بادامی ریز زرند× اینتگریما، پایه های بادامی ریز زرند و قزوینی مشاهده شد. با توجه به نتایج این پژوهش به نظر می رسد دورگ بادامی ریز زرند× اینتگریما، پایه های بادامی ریز زرند و قزوینی توانایی بیشتری در حفظ پروتئین های برگ داشته و تحمل بالاتری نسبت به تنش شوری دارند.