اندازه گیری تربیتی
سال:1396 | دوره:7 | شماره:27 |تعداد مقالات:9

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه علی بین متغیرهایی است که بیشترین تاثیر گذاری را بر روی پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان شهر تهران در سال تحصیلی 93 دارند. جامعه آماری مورد نظر همه دانشجویان شهر تهران بود که از بین آنان تعداد 400 نفر به عنوان نمونه در رشته های مختلف و به روش دردسترس انتخاب شدند. این پژوهش به روش تحلیل مسیرانجام شد و ابزارهای پژوهش شامل آزمون منبع کنترل راتر، آزمون خلاقیت عابدی، آزمون خودپنداره دلاور و آزمون انگیزش پیشرفت هرمنس بود.یافته های به دست آمده حاکی از برازش الگو با داده ها بود. تما می متغیرها بر روی پیشرفت تحصیلی اثرات مستقیم معناداری داشتند و اثرات غیرمستقیم خلاقیت بر پیشرفت تحصیلی نیز معنادار بدست آمد. انگیزش تحصیلی، خلاقیت و خودپنداره تحصیلی و همچنین منبع کنترل از عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی می باشند. با افزایش انگیزش تحصیلی، خلاقیت و خودپنداره تحصیلی میزان پیشرفت تحصیلی افزایش می یابد و منبع کنترل درونی منجر به پیشرفت تحصیلی بالاتر می شود. لذا پیشنهاد می شود برای ارتقاء پیشرفت تحصیلی دانشجویان به این ویژگی ها توجه گردد.

ارتقاء و انتصاب ﻣﻨﺎسب ترین ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲﺑﻪ ﺻﻮرت دﻗﻴﻖ و ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ، ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اساسی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲﮔﺮدد. نیروی انسانی شایسته می تواند با قدرت تعلق و تفکر خود بهترین استفاده را از منابع موجود ببرد. ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی در خصوص اﻧﺘﺼﺎب و ارتقاء کارکنان با توجه به مساله شایستگی به ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺿﻮع روز در ﺳﺎزﻣﺎن ها ﻣﻄﺮح اﺳﺖ. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل جهت ارتقاء و انتصاب کارکنان به سطح مدیریتی میانی بر اساس مولفه های فردی و سازمانی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر کلیه کارکنان شرکت ملی نفت ایران بودند که در کارراهه مدیریتی میانی قرار داشتند تعداد افراد مورد بررسی 1312 بودند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و Amos تحلیل شد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از وجود اثرات مستقیم و غیرمستقیم و اثرات کلی متغیرهای تجربه مدیریتی، مرتبه شغلی و شایستگی بر متغیر وابسته (سمت مدیریتی) بود، به گونه ای که متغیرهای تجربه مدیریتی، مرتبه شغلی و شایستگی بر سمت مدیریتی میانی اثر معنادار نشان دادند. متغیر مرتبه شغلی اثر مستقیم با سمت مدیریتی داشت. از دیگر نتایج حاصل شده در این پژوهش کسب شاخص های برازش مطلوب و مناسب داده های پژوهش با مدل تدوین شده است. صاحب نظران متغیرهای متفاوتی را اثرگذار بر ارتقاء و انتصاب معرفی کرده اند که می توان آن ها را متاثر از مولفه های فردی و سازمانی کارکنان دانست. به دلیل اثرگذاری متغیرهای تجربه مدیریتی، مرتبه شغلی و شایستگی بر سمت مدیریتی میانی، استفاده از یافته های پژوهش حاضر به سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی توصیه می شود.

تشخیص و سنجش عوامل عاطفی موثر بر پیشرفت تحصیلی از حوزه های فعال و بااهمیت در روان شناسی تربیتی است که در این زمینه خوش بینی تحصیلی یکی از سازه های جدید در حوزه روان شناسی مثبت می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه خوش بینی تحصیلی اسچنن- موران و همکاران (2013) بود. این پرسشنامه شامل 28 سوال است که سه مولفه تاکید تحصیلی، اعتماد دانش آموز به معلمان و یگانگی به مدرسه را اندازه گیری می کند. آزمودنی های پژوهش 385 نفر از دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر خرم آباد در سال تحصیلی 95-1394 (186 پسر و 199 دختر) بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی بر حسب جنسیت و ناحیه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس خوش بینی تحصیلی اسچنن- موران (2013) بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی تاییدی به روش مولفه های اصلی و برای بررسی میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که با حذف چهار سوال از کل پرسشنامه و تحلیل عاملی بقیه سوالات و چرخش نتایج با روش واریماکس، سه مولفه آشکار می شود. همچنین نتایج تحلیل موازی برای شناسایی دقیق مولفه ها انجام گرفت که نتایج این تحلیل نیز این سه مولفه را مورد تایید قرار داد. همچنین مشخص شد که کل پرسشنامه و مولفه های آن از ضریب پایایی بالایی برخوردار بودند. در نگاهی کلی، نتایج پژوهش نشان داد که «پرسشنامه خوش بینی تحصیلی» برای سنجش این ویژگی در میان دانش آموزان مناسب است و تا حدودی می تواند نیازهای حال حاضر را برآورده کند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی پرسش نامه هوش هیجانی صفتی- فرم کودکان، شامل پایایی، روایی و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، به منظورآماده سازی آزمون برای پژوهش های تربیتی انجام شده است. حجم نمونه این پژوهش 343 دانش آموز ابتدایی پسر بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین مدارس دولتی شهر تهران و مشهد انتخاب شدند و با پرسش نامه هوش هیجانی صفتی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مولفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی، نه عامل (انطباق پذیری، آمادگی عاطفی، ابراز هیجانی، تنظیم هیجانی، تکانشی پایین، ارتباط با همسالان، عزت نفس و خودانگیختگی) را برای پرسش نامه هوش هیجانی صفتی تایید کرد. پایایی مقیاس بر حسب ضرایب آلفای کرانباخ (0.59 تا 0.89) و تتای ترتیبی (0.60 تا 0.90) در مورد گروه نمونه محاسبه و تایید شد. یافته های تحلیل عاملی، مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب روایی و پایایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود. با توجه به خصوصیات روانسنجی مطلوب، ابزار پژوهش حاضر می تواند در پژوهش های مربوط به هوش هیجانی صفتی در کودکان به کار رود.

روانشناسی مثبت به عنوان رویکردی جدید در حیطه روانشناسی بر سلامت روان و ارتقاء بهزیستی تاکید دارد. در حقیقت روانشناسی مثبت علم شادکامی و شکوفایی انسان است، در این راستا یکی از عوامل مهم در موفقیت انسان ها شکوفایی می باشد. شکوفایی ترکیبی است از احساس خوب و کارکرد موثر در زندگی که با سطح بالای بهزیستی روانی مترادف است و سلامت روان را به طور خلاصه نشان می دهد. از آنجا که مبتنی بر قواعد روانسنجی، صرفا بر اساس نتایج حاصل از یک پژوهش نمی توان به ویژگی های روانسنجی ابزارها اعتماد کرد، لازم است ویژگی های روانسنجی این ابزارها وارسی روایی شود، لذا هدف اساسی این مقاله وارسی روایی پرسشنامه شکوفایی دانشجویان ایرانی بر مبنای مدل سلیگمن می باشد. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه های شهر تهران در سال 94 می باشد. نمونه مورد بررسی 300 دانشجو (135 دختر و 165 پسر) بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، همبستگی پیرسون و همبستگی سوال- نمره کل و تحلیل پایایی به کمک نرم افزارهای SPSSV22 و LISRELV8.80  استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی ساختار چهار عاملی HFQ را مورد تائید قرار داد. نتایج اعتبار همگرای پرسشنامه شکوفایی (HFQ) از طریق اجرای همزمان آن با پرسشنامه های "خودشکوفایی اهواز" و "شکوفایی دینر" و اعتبار واگرای آن از طریق "پرسشنامه افسردگی بک" بررسی و مورد تائید قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه شکوفایی (HFQ) برای عامل های هیجان های مثبت، روابط، معنایابی، پیشرفت و کل پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ به ترتیب 0.82، 0.61، 0.77، 0.78 و 0.90 به دست آمد. در نهایت با توجه به ضرایب روایی و پایایی مطلوب، سهولت اجراء، نمره گذاری و تعبیر و تفسیر و همچنین زمان اندک برای پاسخگویی می توان گفت پرسشنامه شکوفایی (HFQ) واجد شرایط لازم برای استفاده در پژوهش های روان شناختی به منظور اندازه گیری میزان شکوفایی است و پیشنهاد می شود در مطالعات آتی به منظور تعیین میزان شیوع شکوفایی در جامعه دانشجویی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین شاخص های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) در دانش آموزان دبیرستانی مدارس تیزهوشان بوده است. روش تحقیق از نوع همبستگی بود. یک گروه نمونه به حجم 322 دانش آموز (162 دختر و 160 پسر) به شیوه نمونه گیری خوشه ای در دبیرستان های مدارس تیزهوش شهر شیراز انتخاب شدند که مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) را تکمیل کردند. پس از تکمیل مقیاس توسط گروه نمونه، محتوای مقیاس به شیوه تحلیل عاملی و همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی پایایی آزمون از دو روش باز آزمایی و همسانی درونی استفاده شد. نتایج همسانی درونی برای 3 مولفه هدفمندی، رشد شخصی و تسلط بر محیط با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب ضرایب 0.92، 0.91 و 0.89 بدست آمد. همچنین پایایی این مقیاس با شیوه دوباره سنجی بر روی یک گروه 30 نفری با فاصله زمانی 15 روز محاسبه شد که نتایج دامنه همبستگی بین 0.81 تا 0.89 را برای مولفه های بهزیستی بدست داد که این نتایج حاکی از پایایی مقیاس مذکور است. نتایج تحلیل عاملی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف که در ایران بر روی دانش آموزان دبیرستان های مدارس تیزهوش شهر شیراز انجام شد، نشان داد که با حذف 30 آیتم، 6 مولفه به 3 مولفه تقلیل یافت. در مجموع نتایج تحلیل عاملی نشان داد که 36.39 درصد واریانس مقیاس توسط این سه عامل تبیین شده است. با توجه به بار عاملی گویه ها مقیاس مذکور از روایی مناسبی برخوردار است. به طور کلی می توان بیان کرد که مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف دارای پایایی و روایی مناسبی است.

امروز رشد انتظارات از دانشگاه ها منجر به شکل گیری دانشگاه هایی شده است که بطور مستمر با محیط پیرامون خود در ارتباط می باشند و سعی می کنند تا انتظارات ذینفعان خود را درک و پاسخ دهند. در راستای شکل گیری این روند، مفهوم دانشگاه پژوهی به عنوان فرایند که ضمن توجه به محیط بیرون، امکان بهبودهای درونی را فراهم می سازد، پدید آمده است. یکی از بهبودهای درون محیطی دانشگاهی می تواند در برنامه درسی نظام آموزش عالی اتفاق بیافتد. در این پژوهش تلاش گردید تا ذهنیت متخصصان برنامه درسی با توجه به تجربیات مختلف آنها درباره دانشگاه پژوهی و ارتباط آن با برنامه درسی در نظام آموزش عالی مورد شناسایی قرار گیرد. برای این منظور از روش کیو استفاده شد. داده های پژوهش از 20 متخصص جمع آوری و بر اساس روش کیو مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که متخصصان برنامه درسی با سه رویکرد متفاوت به ارتباط میان دانشگاه پژوهی و برنامه درسی در نظام آموزش عالی نگاه می کنند. در نگاه اول، متخصصان دانشگاه پژوهی را عاملی برای ایجاد مسائل جدید برای برنامه درسی ذکر می کنند. در نگاه دوم، معتقدند که دانشگاه پژوهی می تواند راهبردها و چشم اندازهای برنامه درسی را تحت تاثیر قرار دهد و در نگاه سوم، اعتقاد بر این است که دانشگاه پژوهی موجب تسهیل بکارگیری دانش می شود و می تواند برنامه درسی را به سمت کاربرد بیشتر سوق دهد.

اضطراب سلامتی با نگرانی های مداوم و شدید درباره سلامتی مشخص می شود. افراد دارای اضطراب سلامتی باورهای غلط و تعبیر نادرستی از سلامتی دارند و حساسیت بیش از حدی نسبت به علایم بدنی خود دارند. شیوع آن در بین افراد بالاست. با توجه به اهمیت و ضرورت آن، یکی از دغدغه های مهم متخصصان بالینی بررسی اضطراب سلامت در بیماران است. در این راستا سنجش اضطراب سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است. در یک مطالعه به منظور تعیین اعتبار و روایی، پرسشنامه 18 گویه ای اضطراب سلامت سالکوسکیس و وارویک (2002) بر روی 500 دانشجوی زن و مرد دانشگاه علوم پزشکی لرستان که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، اجرا شد. اعتبار پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ و روایی سازه آن با تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم افزار Lizrel بدست آمد. نتایج نشان داد روایی سازه این پرسشنامه شامل سه عامل بتلا به بیماری، پیامدهای بیماری و نگرانی کلی سلامتی است. همین طور ضریب آلفای کرونباخ با مقدار 0.75، اعتبار پرسشنامه را مطلوب نشان داد. نتایج حاکی از آن است که پرسشنامه اضطراب سلامت سالکوسکیس و وارویک برای تشخیص اضطراب سلامت دانشجویان ایرانی به ویژه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان کفایت لازم را دارد و در پژوهش های مختلف و مراکز درمانی قابل استفاده است.

این پژوهش با هدف تحلیل عاملی تاییدی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد انجام شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 3050 نفر بود که 401 دانش آموز به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که گویه های انتخاب شده، ساختارهای عاملی مناسبی جهت اندازه گیری ابعاد مورد مطالعه فراهم کرد و تمام مولفه های آن مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی روایی ملاکی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از آزمون هوشی ریون، پرسشنامه خلاقیت عابدی و مقیاس درجه بندی عملکرد تحصیلی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مولفه های مختلف مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد با هوش و عملکرد تحصیلی همبستگی معنادار بالایی وجود دارد علاوه براین یافته ها نشان داد که بین خرده مقیاس های ورزشی و هنری، با خلاقیت ارتباط معنادار وجود دارد و در سایر خرده مقیاس ها، ارتباط معناداری با خلاقیت مشاهده نمی شود. برای سنجش پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که این مقیاس دارای پایایی خوبی می باشد. به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می توان آن را برای شناسایی دانش آموزان بااستعداد مورد استفاده قرار داد.