مدیریت ارتقای سلامت
سال:1396 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: روش نمونه گیری پاسخگو محور نزدیک به دو دهه پیش برای نمونه گیری از جمعیت های پنهان به ویژه جمعیت هایی که در معرض بیماری های پرخطریکه سلامت جامعه را به مخاطره می اندازند، معرفی شد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل موثر در طراحی روش نمونه گیری از جمعیت های پنهان در معرض بیماری های پرخطر انجام پذیرفت.روش کار: در این مطالعه مروری، ضمن معرفی اجمالی روش نمونه گیری پاسخگو محور، به مرور 11 طرحی که از این روش برای بررسی جمعیت های پنهان در آن ها استفاده شده است، پرداخته شد. همچنین، نکات در نظر گرفته شده در خصوص مهمترین عوامل موثر در طراحی این روش که شامل ارزیابی بنیادی و انتخاب هسته ها می باشند، نیز بررسی شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که اگر اهداف اصلی اجرای ارزیابی بنیادی و انتخاب هسته ها محقق نشود، برآورد پارامترهای جمعیت پنهان با مقادیر واقعی آن اختلاف خواهند داشت و اریبی هایی مانند عدم تشکیل زنجیره های عضوگیری طولانی، عدم اعتماد به اندازه شبکه اجتماعی افراد و کندی روند عضوگیری برای طرح بوجود خواهد آمد.نتیجه گیری: بدون در نظر گرفتن نکات موثر در طراحی روش نمونه گیری پاسخگو محور، این روش در نمونه گیری از جمعیت های پنهان کارا نخواهد بود. پیشنهاد می شود که پژوهشگران قبل از استفاده از این روش نمونه گیری، به منظور تضمین حصول به موفقیت در نفوذ به جمعیت های پنهان هدف، این ملاحظات را مد نظر قرار دهند.

مقدمه: نارسایی مزمن کلیه به عملکرد غیرقابل برگشت کلیه اطلاق می شود که به تدریج به مرحله نهایی بیماری کلیوی پیشرفت می کند. این مطالعه با هدف تعیین رابطه تغییر مقدار کراتینین خون در طول زمان بر بقا بیماران مبتلا به بیماری کلیوی با استفاده از مدل توام طولی و بقا انجام شد.روش کار: در این مطالعه توصیفی-طولی، اطلاعات 112 بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه مراجعه کننده به یکی از مراکز آموزشی-درمانی شهرستان گنبد کاووس جهت درمان با همودیالیز از ابتدای سال 1391 تا پایان اسفند سال 1393، به صورت تمام شماری، از پرونده بیماران جمع آوری گردید. متغیرهای کراتینین خون به صورت طولی و بقای بیماران (فاصله زمانی بین شروع مطالعه تا زمان فوت بیمار یا زمان انتهای مطالعه) به عنوان پاسخ در نظر گرفته شدند. داده ها با استفاده از مدل توام طولی و بقا جهت تعیین عوامل موثر بر بقا بیماران آنالیز و نتایج آن با دو مدل مستقل طولی و بقا مقایسه گردید. تحلیل داده ها در نرم افزار آماری 3.1.3 R انجام و سطح معنی داری آزمون 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: در مدل توام، وضعیت تاهل، مقدار اولیه هموگلوبین، هموگلوبین در طول دوره پیگیری، اوره خون و فسفر در طول زمان رابطه معنادار آماری با بقا بیماران داشتند. متغیرهای جنس، سن، وضعیت تاهل، ابتلا به دیابت، مدت درمان با دیالیز، مقدار اولیه کراتینین رابطه معنادار آماری با تغییرات کراتینین در طول زمان داشتند. بین دو مدل بقا و پاسخ طولی کراتینین ارتباط وجود داشت، به طوریکه به ازای یک واحد کاهش در مقدار کراتینین، خطر رخداد مرگ 34 درصد افزایش می یافت.نتیجه گیری: مقدار خطای استاندارد ضرایب در مدل توام کمتر از مدل های بقا و طولی بود که نشان دهنده کاراتر بودن مدل توام نسبت به آن مدل ها بود. استفاده از مدل توام برای پاسخ های دوحالتی همبسته در زمینه های پزشکی و سلامت عمومی توصیه می گردد.

مقدمه: افزایش قند وچربی های خون بیماران دیابتی منجر به تشدید بروز عوارض دیر هنگام دیابت می شود. هرچند ارتباط بین استئوکلسین و پاراتورمون با پارامترهای گلیسمی، لیپیدی و آدیپوسیتی بویژه متعاقب تمرین در بیماران دیابتی کاملا روش نیست. هدف این مطالعه تعیین همبستگی بین استئوکلسین وپاراتورمون سرم با پارامترهای گلیسمی، لیپیدی و آدیپوسیتی متعاقب ده هفته تمرین هوازی در زنان مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد.روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی40 زن مبتلا به دیابت نوع 2 ( 40 تا 60 سال) بصورت آزمودنی های در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه تجربی (20) و کنترل (20) قرار گرفتند. تمرین هوازی شامل حرکات ایروبیک و پیاده روی بمدت 10 هفته ( 3 جلسه در هفته/ 45 تا60 دقیقه هرجلسه/ شدت 45 تا 60 درصد ضربان قلب ذخیره) بود. نمونه های خونی قبل و بعدتمرین جهت اندازه گیری متغیرهای سرمی گرفته شد. داه ها با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 20 تحلیل شد.یافته ها: در شرایط پایه بین استئوکلسین (بغیر از قند خون و اندازه دور کمر) و پاراتورمون با هیچ یک از متغیرها همبستگی معنادار نبود. بعد از مداخله تمرین بین تغییرات استئوکلسین با تغییرات درصد چربی بدن، اندازه دور کمر، نسبت دور کمر به لگن، هموگلوبین گلیگوزیله، شاخص مقاومت انسولینی و قند خون و بین تغییرات پاراتورمون با کلسترول خون و درصد چربی همبستگی معنادار بود (P<0.05). همچنین تمرین باعث افزایش معنادار استئوکلسین و کاهش غیرمعنادار پاراتورمون شد.نتیجه گیری: انجام تمرینات هوازی بشکل حرکات ایروبیک و پیاده روی با توجه به اثرات مطلوبی که روی استئوکلسین و شاخص های گلسیمی، لیپیدی و آدیپوسیتی دارد می تواند برای کنترل بیماری دیابت نوع 2 مفید باشد. اما برای کاهش هورمون پاراتورمون و جلوگیری از اثرات نامطلوب آن در بیماران دیابتی بنظر این نوع تمرین کارساز نبود. لذا نیاز به مطالعات بیشتر می باشد. می توان این شیوه تمرین را بعنوان روش درمانی غیرتهاجمی برای کنترل قند، چربی های خون و ترکیب بدن در بیماران دیابتی توصیه کرد.

مقدمه: سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت یک عامل تعیین کننده مهم وضعیت سلامت در پرستاران است و سلامت پرستاران بر سلامت بیماران اثر می گذارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی پرستاران و همبستگی آن با برخی عوامل شغلی انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه پژوهش شامل تمام پرستاران شاغل در بیمارستان فاطمه زهرا نجف آباد در سال1394 بود. تعداد 115 پرستار به روش سرشماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده پرسشنامه اطلاعات فردی و «پروفایل سبک زندگی ارتقا دهنده سلامتی» (Health-Promoting Life Style Profile II) در شش بعد مسوولیت پذیری سلامتی، فعالیت فیزیکی، تغذیه، رشد معنوی، مدیریت تنش و روابط بین فردی جمع آوری شد. در مطالعه حاضر پایایی ابزار به روش آلفای کرونباخ و آزمون مجدد در نمونه ای 10 نفره به فاصله یک هفته و هم چنین ضریب هم بستگی درون رده ای(ICC) محاسبه شد. داده های جمع آوری شده با نرم افزار اس پی اس اس نسخه 19 تحلیل شد.یافته ها: میانگین رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی پرستاران 122.42±44.22 و در سطح متوسط ارزیابی شد. بیشترین نمره در حیطه مسوولیت پذیری سلامتی (32.40±5.83) و کمترین نمره مربوط به حیطه های مدیریت تنش(13.13±3.34) و فعالیت فیزیکی(13.45±4.67) بود. همبستگی معناداری بین رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی با متغیرهای شغلی نوبت کاری (P=0.021)، درآمد ماهانه (P=0.002) و نوع استخدام (P=0.001) وجود داشت.نتیجه گیری: با توجه به نمرات پایین پرستاران در فعالیت فیزیکی و مدیریت تنش، بهبود رفتارهای ارتقا سلامتی بویژه در ابعاد مدیریت تنش و فعالیت فیزیکی از طریق اجرای برنامه های آموزشی سبک زندگی سالم در پرستاران توصیه می گردد.

مقدمه: تاب آوری تحصیلی یکی از تاب آوری است که به حیطه پیشرفت تحصیلی در روانشناسی تربیتی مرتبط است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تاب آوری تحصیلی دانشجویان براساس ویژگی های شخصیتی با میانجیگری هوش هیجانی انجام گرفته است.روش کار: پژوهش حاضر همبستگی ازطریق الگویابی معادلات ساختاری (Structural Equation Modeling) است که یک روش توصیفی-همبستگی است. جامعه پژوهشی حاضر شامل تمام دانشجویان دانشگاه زنجان می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 489 نفر انتخاب شدند برای اندازه گیری متغیرها از «سیاهه تاب آوری تحصیلی ساموئلز» (Samuels Academic Resilience Inventory) « پرسشنامه های »هوش هیجانی شاته« (Schutte Emotional Intelligence) و «سیاهه شخصیتی نئو فرم کوتاه» (NEO Personality Inventory-Revised) استفاده شد روایی وپایایی این ابزارها درپژوهش های قبلی بررسی شده است. تحلیل داده ها با نرم افزارایموس 7 انجام گردید.یافته ها: نتایج نشان داد روان رنجور خویی بصورت منفی (b=-0.171، P<0.01) وظیفه شناسی بصورت مثبت (b=-0.4111، P<0.01) تاب اوری تحصیلی را پیش بینی می کند. همچنین عامل گشودگی (b=-0.076، P<0.01) و توافق پذیری (b=-0.074، P<0.01) وبرونگرایی (b=-0.084، P<0.01) و همچنین وظیفه شناسی (b=-0.116، P<0.01) بطور غیرمستقیم وازطریق هوش هیجانی تاب آوری تحصیلی را میانجیگری می کنند. همچنین هوش هیجانی بطور مستقیم (b=-0.346، P<0.01) با تاب اوری تحصیلی دانشجویان همبسته بود.نتیجه گیری: روان رنجورخویی و وظیفه شناسی و هوش هیجانی تاب اوری تحصیلی را پیش بینی می کنند. همچنین هوش هیجانی رابطه بین ویژگی های توافق پذیری، برونگرایی، گشودگی ووظیفه شناسی را با تاب اوری تحصیلی میانجیگری می کند. پیشنهاد می شود با آموزش وتقویت هوش هیجانی تاب آوری تحصیلی دانشجویان را بالا برد.

مقدمه: پرستاران به دلیل تماس زیاد با بیماران نقش مهمی در حفظ و ارتقا استانداردهای ایمنی بیماران دارند و شرایط مربوط به محیط کار پرستاران ممکن است که بر میزان عفونت بیمارستانی تاثیرگذار باشد و ایمنی بیماران را به خطر بیاندازد.هدف: این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین خصوصیات محیط های کاری پرستاران و عفونت های بیمارستانی انجام شده است.روش: این مطالعه توصیفی –همبستگی با شرکت 300 پرستار شاغل در بیمارستانهای آموزشی –درمانی شهر تهران انجام شد. برای انتخاب شرکت کنندگان از روش نمونه گیری طبقه بندی شده استفاده شد. اطلاعات مربوط به شرایط محیط کاری پرستاران با استفاده از «شاخص محیط کار پرستاران» «Nurses Work Environment Index» سنجیده شد که روایی محتوا توسط 10 نفر از متخصصین و اعضای هیات علمی و پایایی به روش الفای کرونباخ توسط 370 نفر از پرستاران تعیین شد. دادههای مربوط به عفونت بیمارستانی نیز از نرم افزار اینیس (INIS) استخراج شد. داده ها با استفاده نرم افزار اس پی اس اس نسخه 16 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین بروز عفونت در بیمارستان های تحت مطالعه، 3.47 درصد و شایع ترین عفونت گزارش شده عفونت های مجاری ادراری بود (39.7%). آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین هر یک از حیطه های وضعیت محیط های کاری پرستاران و بروز عفونت های بیمارستانی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد(P<0.05).نتیجه گیری: بین شرایط کاری پرستاران و بروز عفونت های بیمارستانی همبستگی معکوس و معنی داری وجود دارد. پیشنهاد میشود برنامه های کاربردی برای عفونت های بیمارستانی در مراکز بهداشتی و درمانی اجرا شود.

مقدمه: فرسودگی شغلی وبه تبع آن مشکلات در سلامت روان، دربین معلمان مدارس استثنایی دیده می شود. بنابراین، لازم است متغیرهای اثر گذاردر این زمینه مورد شناسایی قرار گیرند. هدف مطالعه حاضر تعیین همبستگی فرسودگی شغلی و سلامت روان معلمان مدارس استثنایی با میانجی گری مشارکت شغلی بود.روش کار: روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری کلیه معلمین مدارس استثنایی شهر زنجان در سال تحصیلی 94-95 به تعداد 116 نفربودندکه به صورت تمام شماری در نمونه آماری قرار گرفتند. ابزارگردآوری اطلاعات ابزارهای« سیاهه فرسودگی مسلش» (Maslash Burnout Inventory) «پرسشنامه مشارکت شغلی» (Job involvement Questionnaire) و«پرسشنامه سلامت عمومی» (General Health Questionnaire) بود. تحلیل داده ها در نرم افزار Lisrel 5.8 انجام شد و الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری مورد ارزیابی گرفت.یافته ها: فرسودگی شغلی از طریق مشارکت شغلی با سلامت روان (0.26) همبستگی دارد. خستگی عاطفی از طریق مشارکت شغلی با سلامت جسمانی (0.21-)، با اضطراب وبی خوابی (0.17)، کارکردهای اجتماعی (0.1) وافسردگی (0.19) همبستگی دارد. مسخ شخصیت از طریق مشارکت شغلی با سلامت جسمانی (-0.14)، اضطراب وبی خوابی (0.11)، کارکردهای اجتماعی (0.60) و افسردگی (0.17) همبستگی دارد. فقدان موفقیت فردی از طریق مشارکت شغلی با سلامت جسمانی (-0.19)، اضطراب وبی خوابی (0.15)، کارکردهای اجتماعی (0.09) و افسردگی (0.24) همبستگی دارد (P<0.01).نتیجه گیری: مشارکت شغلی نقش میانجی بین فرسودگی شغلی و سلامت روان معلمان مدارس استثنایی دارد. لذا پیشنهاد می شود از طریق افزایش مشارکت شغلی در معلمان مدارس استثنایی، فرسودگی شغلی را کاهش و سلامت روان آن ها را افزایش داد.

مقدمه: بیماری مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری دمیلینه کننده سیستم عصبی مرکزی است که منجر به اختلال در سیستم حرکتی و افزایش علایم خستگی شده و فعالیت های زندگی روزانه فرد را متاثر می سازد. هدف این مطالعه، تعیین اثر تمرینات پیلاتس بر خستگی، ناتوانی حرکتی و انعطاف پذیری عضلانی بیماران زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس است.روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی، 34 آزمودنی زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس به صورت آزمودنی های در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و تجربی قرار گرفتند. پروتکل گروه تمرین، پیلاتس هشت هفته سه جلسه ای 60 دقیقه ای بود. 24 ساعت قبل و بعد از دوره تمرین، ارزیابی متغیرهای مورد نظر انجام شد. داده ها با «مقیاس شدت خستگی» (FSS: Fatigue Severity Scale)، نمره «مقیاس وضعیت گسترش ناتوانی» (EDSS: Expanded Disability Status Scale) و «آزمون انعطاف پذیری عضلانی» (Muscle Flexibility Test) جمع آوری و به وسیله نرم افزار اس پی اس اس نسخه 20 تحلیل شد.یافته ها: بعد از هشت هفته تمرینات پیلاتس در گروه تجربی خستگی، ناتوانی حرکتی و انعطاف پذیری عضلانی تفاوت معناداری با گروه کنترل داشت (P=0.05). ولی در هیچکدام از متغیرهای پژوهش در گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: تمرینات پیلاتس میـزان شدت خستگی و ناتوانی حرکتی را در زنان بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس، کاهش داد. این روش تمرین به عنوان راهکاری جدید و غیر تهاجمی برای مقابله با روند خستگی و ناتوانی حرکتی به بیماران مذکور پیشنهاد می شود.