مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1400 | دوره:18 | شماره:4 (پیاپی 80) |تعداد مقالات:8

مقدمه: با توجه به تأثیر همه گیری کووید 19 بر ارایه خدمات روتین نظام سلامت، دسترسی بیماران مزمن به داروهای مورد نیازشان با چالش هایی روبه رو شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مشکلات این بیماران برای دسترسی به داروهایشان و راهکارهای پیشنهادی در دوران همه گیری کووید 19 از دیدگاه ذی نفعان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به روش کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته فردی انجام گردید. مشارکت کنندگان به صورت هدفمند از میان سیاست گذاران سلامت، پزشکان، داروسازان و بیماران دارای بیماری های مزمن، به تعداد 34 نفر در دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها در قالب شش مقوله اصلی و 15 زیرمقوله طبقه بندی گردید. چالش ها شامل مراقبت پزشکی، دسترسی به داروهای مورد نیاز، شرایط مالی بیمار و دسترسی به اطلاعات بود. راهکارها نیز مربوط به وضعیت حکمرانی در بخش دارو و زنجیره تأمین داروها بود. نتیجه گیری: به منظور بهبود دسترسی بیماران به داروهای مورد نیازشان در بحران ها، برنامه ریزی صحیح جهت تأمین داروی مورد نیاز کشور، استفاده از ظرفیت داروخانه ها و داروسازان، راه اندازی سامانه های مرتبط با تله مدیسین (پزشکی از راه دور) و اجرایی شدن سریع تر نسخه پیچی و نسخه نویسی الکترونیک، می تواند مفید باشد.

مقدمه: پذیرش رایانش ابری در صنعت سلامت، یک استراتژی مهم و ضروری جهت ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی-درمانی و تسهیل مراقبت از بیماران و کاهش هزینه های عملیاتی بیمارستان و عملی تأثیرگذار در بهبود مدیریت ارتباط با مشتری CRM (Customer Relationship Management) می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه پذیرش رایانش ابری بر CRM با نقش میانجی کیفیت خدمات بهداشتی-درمانی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی و جامعه آماری متشکل از کلیه کارکنان 6 بیمارستان آموزشی شهر اهواز بود که بر اساس جدول Morgan و به صورت تصادفی سهمیه ای، 306 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها برای متغیر پذیرش رایانش ابری از پرسش نامه استاندارد سرکلزایی جوان، برای CRM از پرسش نامه یعقوبی و همکاران و به منظور بررسی کیفیت خدمات درمانی از پرسش نامه Parasuraman و همکاران و Buyukozkan و همکاران استفاده گردید. روایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از ارزیابی و اظهار نظر متخصصان و ضریب Cronbach's alpha مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: پذیرش رایانش ابری تأثیر معنی داری بر کیفیت خدمات بهداشتی-درمانی داشت. بین پذیرش رایانش ابری و CRM و بین کیفیت خدمات درمانی و CRM رابطه معنی داری مشاهده شد. همچنین، کیفیت خدمات درمانی به عنوان نقش میانجی بین پذیرش رایانش ابری و CRM، مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: به کارگیری رایانش ابری به طور مستقیم، منجر به ارتقا و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی-درمانی در بیمارستان های آموزشی شهر اهواز شده است. بیمارستان ها از طریق به کارگیری فن آوری رایانش ابری، می توانند به اطلاعات مربوط به هر یک از بیماران به منظور تسهیل برنامه ریزی مؤثرتر و ارایه با کیفیت تر خدمات دست یابند.

مقدمه: آگاهی از وضعیت تولیدات علمی در حوزه دندان پزشکی، می تواند به محققان این حوزه در تصمیم گیری کمک نماید. مطالعه حاضر با هدف ترسیم ساختار علمی یک دهه پژوهش (سال های 2010 تا 2020) حوزه دندان پزشکی در کشورهای خاورمیانه انجام شد. روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی و علم سنجی بود و داده های مورد نیاز آن از وبگاه علوم استخراج گردید. جامعه مورد نیاز را تمامی مدارک تولید شده در حوزه دندان پزشکی که توسط نویسندگان کشورهای خاورمیانه در بازه زمانی سال های 2010 تا 2020 تولید شده بود، تشکیل داد. بدین ترتیب، 2653 مدرک علمی جمع آوری شد. برای ترسیم ساختار علمی، روش علم سنجی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: حوزه Dentistry Oral Surgery Medicine بالاترین نرخ تولید علمی در بین حوزه های دندان پزشکی را به خود اختصاص داد. ساختار علمی این حوزه از 7 خوشه تشکیل شده است. دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه سوم فهرست دانشگاه های برتر خاورمیانه و کشور ایران در خاورمیانه در جایگاه سوم قرار گرفت. ارتباطات واژگانی کرونا، پاندمی، پروتکل ها، انتقال و مسایل مرتبط با کرونا مشهود بود. نتیجه گیری: ایجاد خوشه نوظهور با محوریت کووید 19 و اختصاص 74 مقاله و 12 هم رخدادی در طول یک سال (2019 تا 2020)، دغدغه های دندان پزشکان به دلیل شرایط تحمیلی بیماری کرونا را نشان می دهد که منجر به پژوهش در جهت یافتن راه حل برای در امان بودن کلینیک های دندان پزشکی و نگرانی های ناشی از همه گیری کووید 19 شده است.

هدف: با توجه به اهمیت و جایگاهی که حوزه غدد درون ریز در بخش سلامت دارد، تسهیل بازیابی اطلاعات در این حوزه می تواند بسیار مهم باشد. مطالعه حاضر با هدف مدل سازی موضوعی مقالات منتشر شده پژوهشگران ایرانی در حوزه غدد درون ریز و متابولیسم در پایگاه استنادی علوم انجام گرفت. روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی بود و با روش متن کاوی انجام شد. چکیده مقالات با استفاده از کلید واژه های منتخب سرعنوان موضوعی پزشکی MeSH (Medical Subject Headings) از پایگاه استنادی علوم استخراج گردید. 5552 مقاله از سال 1977 تا سال 2019 بازیابی شد. سپس متن چکیده ها در نرم افزار MATLAB مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و دسته بندی شد. یافته ها: دسته های موضوعی متشکل از 20 واژه و در 48 دسته استخراج گردید. بیماری دیابت با 7145 بار تکرار، بیشتر از سایر موضوعات مورد توجه پژوهشگران ایرانی قرار گرفته است. دسته موضوعی مربوط به بیماری های سندرم متابولیک با بیشترین تعداد مقالات (304 مقاله) و دسته موضوعی شماره 47 که مربوط به بیماری های نرمی استخوان بود، کمترین تعداد مقالات (51 مقاله) را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: پژوهشگران ایرانی به تحقیقاتی با موضوع سندرم متابولیک بیشتر و به موضوعاتی مانند نرمی استخوان کمتر پرداخته بودند. مباحثی شامل Dwarfism، Parathyroid Diseases، Pituitary Diseases، Gonadal Disorders، Polyendocrinopathies و Autoimmune که در موضوعات حاصل از مدل سازی موضوعی وجود نداشت، بیانگر خلأ موجود در پژوهش های محققان ایرانی می باشد که بر لزوم توجه بیشتر بر این حوزه ها تأکید می شود.

مقدمه: آموزش مجازی در حال حاضر به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر مطرح می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت ارزیابی دروس ارایه شده مجازی مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در سال 1400 انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-پیمایشی و جامعه آماری شامل 221 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی آبادان، اصفهان، بوشهر و همدان بود که با توجه به محدود بودن تعداد، از روش تمام شماری استفاده شد. جامعه مورد بررسی تا پایان نیم سال دوم سال 1400 در دو نیم سال در کلاس های مجازی آموزشی شرکت کرده بودند. داده ها به وسیله پرسش نامه خودایفا و بر مبنای مدل Kirkpatrick که شامل سه سطح واکنش، یادگیری و رفتار از مدل مذکور را می سنجد، جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آزمون های Mann-Whitney U و Kruskal– Wallis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره حیطه های واکنش، یادگیری، تغییر رفتار و ارزیابی دروس ارایه شده مجازی به ترتیب 08/12 ± 38/40، 70/5 ± 60/16، 40/6 ± 90/20 و 30/17 ± 80/57 برآورد گردید. میزان تأثیر دوره های آموزش مجازی برگزار شده در بین دانشجویان مقطع کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی ضعیف گزارش شد. نتیجه گیری: با توجه به پایین بودن میزان رضایت دانشجویان از دروس ارایه شده مجازی، کاهش سطح یادگیری و تغییر رفتاری نامناسب، گروه های کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی برای زمینه سازی استفاده از آموزش مجازی و کسب رضایت، یادگیری و تغییر رفتار یادگیرندگان، باید نسبت به ارتقای برنامه های آموزش مجازی خود بر اساس مدل Kirkpatrick برنامه ریزی لازم را انجام دهند.

مقدمه: در یک اقتصاد با زنجیره تأمینی از مواد اولیه تا محصول نهایی، ممکن است ریسک هایی ایجاد شود که سراسر زنجیره تأمین را تحت تأثیر قرار دهد و موقعیت بحرانی ایجاد کند. تاکنون 19 مقاله به شناسایی و اولویت بندی ریسک زنجیره تأمین گردشگری سلامت پرداخته اند که در نتایجشان تفاوت هایی مشاهده می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، فراترکیب و مدل سازی ریسک زنجیره تأمین گردشگری سلامت بود. روش بررسی: در مرحله اول، از روش کیفی فراترکیب استفاده شد و کلید واژه هایی مانند «ریسک زنجیره تأمین گردشگری سلامت، ریسک زنجیره تأمین گردشگری مراقبت بهداشتی، ریسک زنجیره تأمین گردشگری پزشکی» در پایگاه های Web of Science، Google Scholar، SID (Scientific Information Database)، ProQuest، Emerald Insight، ScienceDirect و PubMed بررسی گردید. در مرحله دوم با استفاده از روش مدل سازی ساختاری-تفسیری، مدل ریسک شناسایی شده طراحی شد. یافته ها: با استفاده از روش فراترکیب، ریسک در قالب 7 کد مفهومی شامل « ریسک تأمین، فرایند، سازمانی، صنعت، شبکه، مشتری نهایی و محیطی گردشگری سلامت» دسته بندی گردید. همچنین، نتایج مدل سازی ساختاری-تفسیری، ریسک محیطی گردشگری سلامت را به عنوان تأثیرگذارترین ریسک و ریسک سازمانی، شبکه، فرایند و تأمین گردشگری سلامت را به عنوان تأثیرپذیرترین ریسک نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به مدل مفهومی مطالعه، ریسک محیطی دارای بیشترین اثرگذاری و ریسک تأمین، فرایند، سازمانی و شبکه دارای بیشترین اثرپذیری می باشند. بنابراین، بررسی ریسک زنجیره تأمین گردشگری سلامت برای کشورهایی که علاقمند به توسعه و بهبود کیفیت این صنعت هستند، بسیار حایز اهمیت می باشد. همچنین، بهتر است مدیران، سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه گردشگری سلامت، از مزایای شناسایی و تحلیل ریسک در سطح زنجیره تأمین غافل نشوند.

امروزه با گسترش سلامت همراه، امکان تغییر رفتار سلامت بیماران و مدیریت بیماری های مزمن آنان بیش از پیش فراهم است و پتانسیل بسیاری برای ایجاد پیامدهای مثبت سلامت وجود دارد. ویژگیهای ذاتی تجهیزات سلامت همراه مانند ارتباطات سیار و قابلیت حمل و رایانش قوی، منجر به مزایای رقابتی بی شمار سلامت همراه میگردد، اما با وجود این مزایا، توسعه سلامت همراه با چالش های سیاسی، ایمنی و فنی اساسی مواجه است...

امروزه بخشهای مختلف سلامت شامل پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی، به اطلاعات روزامد نیاز دارند و بخش زیادی از این اطلاعات توسط مجلات علمی منتشر میشود. در مدل سنتی انتشار مجلات علمی، مقالات در دورههای هفتگی، ماهنامه، دو ماهنامه و یا فصلنامه منتشر میشدند، اما این مدل دیگر پاسخگوی حجم زیاد انتشارات و امکان دسترسی سریع به آخرین یافتههای علمی نیست. بنابراین، مدل نوین انتشار، یعنی مدل انتشار مداوم ( Continuous Publication Model ) در سالهای اخیر پیشنهاد شده است...