مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال:1400 | دوره:29 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

مقدمه: ارزیابی ریسک فرایندی سامانمند و ضروری برای تعیین تاثیر، رخداد و پیامدهای فعالیت های انسان بر سیستم های مخاطره آمیز است؛ بنابراین، هدف از این مطالعه، شناسایی خطرات و تعیین ریسک کلی بخش های گوناگون پالایشگاه گاز ایلام است. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-استنباطی، ارزیابی ریسک با تلفیقی از روش های Bow-tie و FMEA بر روی 18 بخش مختلف پالایشگاه گاز ایلام انجام گرفت. ابتدا با استفاده از روش Bow-tie، رویداد اصلی، تهدیدها، پیامدها، اقدامات پیشگیرانه و بهبود مشخص گردید؛ سپس با استفاده از روش FMEA، عدد اولویت ریسک (حاصل ضرب شدت، وقوع و کشف) به دست آمد. درنهایت، سطح ریسک در سه گروه بحران های کم، متوسط و زیاد دسته بندی شد. یافته های پژوهش: بر اساس Bow-Tie، فعالیت رهایش و آزادسازی گاز هیدروژن سولفید (H2S) به عنوان رویداد اصلی معرفی گردید. علاوه بر این، عوامل نشتی و ترکیدگی مخزن، خوردگی و فرسودگی لوله ها و اتصالات، خطای انسانی، شرایط عملیاتی نامناسب و عوامل طبیعی در نقش تهدید، همچنین صدمه به منابع انسانی و زیست محیطی و خسارات مالی به عنوان پیامد مشخص شدند. بر اساس FMEA، خطر نشتی و ترکیدگی مخزن با دو اثر صدمات انسانی و زیست محیطی در حیطه بحران زیاد (مهم) قرار گرفت و به عنوان مهم ترین خطر شناخته شد. بحث و نتیجه گیری: پالایشگاه های گاز به علت ذات و ماهیت فرایند کاری، با خطرات بسیاری مواجهه هستند. رویکرد تلفیقی Bow-tie و FMEA روش مناسبی برای ارزیابی ریسک در این گونه صنایع است.

ارزیابی میزان اسیدی یا بازی بودن محلول ها در بسیاری از صنایع مانند صنایع غذایی، پزشکی، مهندسی شیمی، صنایع پتروشیمی، کشاورزی، دام پروری، آزمایشگاه های صنعتی و. . . کاربرد دارد. با توجه به اهمیت pH، اندازه گیری pH به صورت پرتابل و ایستگاهی بسیار مرسوم و جزء جدایی ناپذیر این بررسی ها است. در بسیاری از این اقدامات و مطالعات، باید یک محلول با pH مطلوب تهیه شود؛ بنابراین، لزوم وجود دستگاهی که بتواند میزان pH محلول را به صورت لحظه ای کنترل و مجددا تنظیم کند، بسیار ضروری است. در این مطالعه، یک دستگاه سنجش pH محلول مجهز به تنظیم کننده خودکار pH به روش بازخورد لحظه ای توصیف می شود. هدف از طراحی و ساخت این سیستم، ایجاد یک دستگاه تنظیم کننده pH خودکار بدون دخالت دست برای محلول های سمی و خطرناک است که امکان تنظیم دقیق pH مدنظر در کمترین زمان ممکن را داشته باشد. این دستگاه با قابلیت تنظیم خودکار pH محلول، مجهز به یک واحد اندازه گیری pH است که در هر لحظه می تواند مقدار pH محلول را ارایه دهد. کاربر مقدار pH مدنظر را تعیین می کند و دستگاه تصمیم می گیرد که برای رسیدن به نقطه هدف، از مخزن اسید یا باز مرجع استفاده نماید. همه این عملیات می تواند به صورت کاملا خودکار یا دستی انجام شود. مقدار خطای (تلرانس) دستگاه در تنظیم خودکار pH محلول 2 درصد است که در معیار سنجش pH بسیار ناچیز است.

مقدمه: سنجش تولیدات علمی نقش مهمی در برنامه ریزی برای ارتقای مراکز علمی پژوهشی دارد. در این مطالعه، وضعیت تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام از سال های 2001 تا 2018، از نظر کمی و کیفی در پایگاه استنادی اسکاپوس سنجیده شد. مواد و روش ها: با استفاده از شاخص های کمی از قبیل شاخص اچ ایندکس (شاخص هیرش) و میزان استناد به مدارک نمایه شده در پایگاه مذکور، مدارک علمی نمایه شده دانشگاه علوم پزشکی ایلام از سال 2001 تا 2018 بررسی گردید. منبع گردآوری داده ها پایگاه اسکاپوس بود؛ همچنین از مقالات نمایه شده در ISID برای راهنمایی از پژوهش های گذشته استفاده شد. یافته های پژوهش: در طول دوره مطالعه، تعداد 1328 مقاله به ثبت رسیده است. بیشترین تولیدات مربوط به سال 2018 با تعداد 237 مدرک (17 درصد) و کمترین تولیدات مربوط به سال های 2002 و 2001 (11/0 درصد) و شاخص هیرش در مدت یادشده 34 بوده است. تولیدات علمی به ترتیب مربوط به حوزه های «پزشکی»، «بیوشیمی، ژنتیک و بیولوژی» و «فارماکولوژی» بود؛ همچنین حوزه پزشکی با 76 درصد، بیشترین استنادات را به خود اختصاص داده است. بالاترین سطح مشارکت در داخل کشور با دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی و در خارج از کشور با مراکز علمی مالزی و انگلیس بود؛ همچنین 88 درصد تولیدات این دانشگاه از نوع مقاله اصیل است. بحث و نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که روند تولیدات علمی در دانشگاه علوم پزشکی ایلام روبه رشد است؛ همچنین نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد از سال 2013 تا 2018، با توجه به افزایش 10 تا 20 درصدی، میزان تولیدات علمی به طور قابل توجهی نسبت به سال های پیشین، رشد بالا و چشمگیری داشته است.

مقدمه: عفونت مجاری ادراری یکی از رایج ترین عفونت های باکتریایی در انسان است و مهم ترین عامل آن باکتری اشریشیاکلی است؛ ازاین رو، پژوهش حاضر به منظور ارزیابی تنوع ژنوتیپ های اشریشیاکلی یوروپاتوژنیک بر اساس ژن های iucA، iucB، iucC و iucD انجام شده است. مواد و روش ها: در این پژوهش، از 4 مرکز درمانی شهر شیراز، 130 نمونه از پلیت های حاوی کشت مثبت عفونت های ادراری اشریشیاکلی جمع آوری گردید و پس از تعیین هویت فنوتیپی و ژنوتیپی، 100 ایزوله اشریشیاکلی یوروپاتوژن جدا شد. استخراج ژنوم باکتری ها با استفاده از کیت صورت گرفت و پس از تایید ژنتیکی جدایه ها با استفاده از rRNA S16، مقاومت و حساسیت آنتی بیوتیکی برای 10 آنتی بیوتیک از 9 کلاس با روش دیسک دیفیوژن بر اساس استاندارد CLSI انجام شد. بررسی فراوانی فاکتورهای ویرولانس (ژن iuc) با استفاده از روش مولکولی PCR و پرایمر‍ های اختصاصی صورت گرفت. یافته های پژوهش: میزان شیوع برای ژن های iucA 95 درصد، iucB60 درصد، iucC 72 درصد و iucD 92 درصد به دست آمد. میزان مقاومت به 10 آنتی بیوتیک آزیترومایسین، آمپی سیلین، سفوتاکسیم، نالیدیکسیک اسید، تتراسیکلین، تری متوپریم-سولفامتوکسازول، سفپیم، آزترونام، جنتامایسین و نیتروفورانتویین به ترتیب 95 درصد، 86 درصد، 68 درصد، 66 درصد، 65 درصد، 64 درصد، 51 درصد، 46 درصد، 44 درصد و 14 درصد ارزیابی شد؛ همچنین 98 درصد نمونه ها مقاومت چنددارویی داشتند. بحث و نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که شیوع بالای ژن های iuc در میان سویه های اشریشیاکلی، بیانگر اهمیت این ژن در ایجاد بیماری و تنوع ژنتیکی باکتری است.

مقدمه: سلول های دندریتیک در مطالعات پایه و همچنین تحقیقات درباره واکسن بسیار اهمیت دارند؛ اما جداسازی و کشت این سلول ها به علت تعداد اندک در بافت ها، با چالش هایی روبروست. با توجه به اینکه روش استانداردی وجود ندارد، در این پژوهش، به برخی از عوامل موثر در افزایش بازدهی جداسازی سلول های دندریتیک از مغز استخوان موش BALB/c پرداخته شده است. مواد و روش ها: پس از جداسازی سلول های مغز استخوان از فمور و تیبیا و هم جواری با سایتوکاین GM-CSF، در روز سوم، نیمی از سلول ها به پلیت جدید انتقال داده و در روز پنجم، از اولیگونوکلیوتید CpG برای تحریک سلول ها استفاده شد. در روزهای پنجم و هفتم، بقای سلول ها و همچنین شاخص های فنوتیپی CD11C، MHC-II و CD86 با فلوسایتومتری بررسی گردید. یافته های پژوهش: در این مطالعه مشخص شد که حضور اندوتوکسین در مراحل کشت سلول های نابالغ، به طور معنی دار (P<0. 05) سبب کاهش بازیابی سلول های دندریتیک می شود. علاوه بر این، تعداد کمتر از یک میلیون سلول در پلیت های غیرچسبنده سبب بقای بیشتر و بازدهی بالا می گردد. انتقال سلول ها در روز سوم به پلیت جدید هم به عنوان راهکاری برای جلوگیری از بلوغ زودرس سلول های دندریتیک و مرگ ناشی از آن معرفی شد. پس از دست یابی به سلول های نابالغ در مجاورت GM-CSF، می توان برای القای مسیر Th1 از اولیگونوکلیوتید CpG در روز هفتم استفاده کرد. اختلاف معنا دار (P<0. 05) با کنترل نشان داد که CpG می تواند به عنوان محرک در القای بلوغ پس از تیمار با GM-CSF به کار گرفته شود. بحث و نتیجه گیری: بهینه سازی کشت سلول های دندریتیک به لحاظ شرایط مختلف کشت، نقش مهمی در بازدهی بازیابی این سلول ها دارد.

مقدمه: علاوه بر عوامل مستعدکننده سکته مغزی، استرسورهایی که ناشی از عوارض سکته مغزی هستند؛ مانند اختلال در تکلم، فلج نسبی یا کامل اندام ها (پارزی و پلژی)، استرس ناشی از بستری شدن و ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره، باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیک در بیماران سکته مغزی می شوند که با تغییر سبک زندگی و استفاده از طب تکمیلی می توان شاخص های فیزیولوژیک را در این بیماران کنترل کرد. در این پژوهش، تاثیر ماساژ سویدی بر شاخص های فیزیولوژیک در بیماران سکته مغزی بررسی شده است. مواد و روش ها: این پژوهش، مطالعه ای نیمه تجربی است که طی 1398 و 1399، بر روی 45 نفر از بیماران سکته مغزی ایسکمیک انجام گردید که در بخش های ای سی یو، داخلی و نورولوژی بیمارستان های امام رضا (ع) و شهید فیاض بخش وابسته به سازمان تامین اجتماعی تهران بستری بودند. افراد آزمایش شده، طی ساعات 15 الی 17، به مدت بیست دقیقه در طول سه روز متوالی، تحت ماساژ سویدی در ناحیه پشت قرار گرفتند و شاخص های فیزیولوژیک ده دقیقه پیش از ماساژ و ده دقیقه پس از ماساژ سویدی کنترل گردید. روش گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و چک لیست شاخص های فیزیولوژیک بود. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از جداول آماری، نمودارها، شاخص های آماری، آزمون هایی نظیر آزمون t زوج و از نرم افزار SPSS vol. 21 استفاده شد. یافته های پژوهش: نتایج تحلیل آماری نشان داد که میانگین فشارخون سیستول در روز اول، دوم و سوم ده دقیقه پس از ماساژ سویدی، به ترتیب برابر (122. 98± 15. 61)، (118. 24± 15. 29) و (119. 18± 13. 46) میلی متر جیوه بود؛ همچنین میانگین فشارخون دیاستول در ده دقیقه پس از ماساژ سویدی، در سه روز متوالی، به ترتیب برابر (66. 60± 10. 35)، (65. 09± 10. 63) و (69. 44± 10. 22) میلی متر جیوه بود. تحلیل آماری نشان داد که تفاوت معناداری میان داده ها پیش و پس از ماساژ وجود داشت. میانگین تعداد نبض در سه روز متوالی، به ترتیب (83. 11± 13. 46)، (78. 82± 10. 32) و (80. 09± 8. 56) بود که از نظر تحلیل آماری، تفاوت معناداری وجود داشت؛ همچنین برای میانگین درصد غلظت اکسیژن خون شریانی، در سه روز متوالی پس از ماساژ، به ترتیب نتایج ذیل به دست آمد: (95. 93± 1. 91)، (97. 20± 1. 49) و (97. 42± 1. 39) که از نظر آماری تفاوت معناداری وجود داشت. میانگین درجه حرارت بدن، در سه روز متوالی پس از ماساژ سویدی، به ترتیب (37. 19± 0. 34)، (37. 80± 5. 41) و (37. 16± 0. 38) بود که در دو روز اول سطح معنادار مشاهده شده بیشتر از 005/0 بود و تنها در روز سوم تفاوت معناداری حاصل گردید (P<0. 005). بحث و نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر نشان دهنده تاثیر مثبت ماساژ سویدی بر فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، کاهش تعداد نبض و افزایش میزان درصد اکسیژن خون شریانی در بیماران سکته مغزی ایسکمیک است؛ اما بر اساس یافته های به دست آمده، تاثیر مداخله بر درجه حرارت بدن محسوس نبود.

مقدمه: درمان حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد (EMDR)، درمانی تخصصی برای غلبه بر آثار ضربه عاطفی و تجارب ناراحت کننده است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد مطابق الگوی AIP بر مولفه های هفت گانه استرس والدگری مادران کودکان ناشنوا، در شهر اهواز در سال 1397 انجام گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه پژوهش شامل همه مادران دارای فرزند ناشنوای مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی بود که از این میان، 30 نفر به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی، در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. اعضای گروه آزمایش به صورت فردی و در 10 جلسه، تحت مداخله درمان حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد قرار گرفتند. در پایان، برای دو گروه پس آزمون اجرا شد و پس از گذشت 45 روز، آزمون پیگیری صورت گرفت. از پرسش نامه تنیدگی والدگری آبیدین برای جمع آوری داده ها استفاده گردید. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تحلیل کوواریانس یک راهه تجزیه وتحلیل شدند. یافته های پژوهش: نتایج، اثربخشی درمان حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد مطابق الگوی AIP را بر مولفه های هفت گانه استرس والدگری در مادران کودکان ناشنوا نشان داد. بحث و نتیجه گیری: می توان گفت که حساسیت زدایی از طریق حرکات چشم و پردازش مجدد، مداخله ای غیردارویی، نسبتا کوتاه و موثر برای کاهش استرس والدگری مادران کودکان ناشنوا است.

مقدمه: کشاورزی و باغداری همیشه از مشاغل پرمخاطره بوده و توسعه مکانیزاسیون نیز، علی رغم کاهش دشواری های فعالیت های زراعی و افزایش تولید، مصدومیت های شغلی متعددی را برای کشاورزان و باغداران ایجاد کرده است؛ بنابراین، هدف این تحقیق اولویت بندی و تحلیل عوامل موثر بر سلامت شغلی باغداران استان ایلام است. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر ماهیت کمی، به لحاظ هدف کاربردی و از دید گردآوری داده ها از نوع تحقیقات علی-ارتباطی است. جامعه آماری تحقیق را همه باغداران استان ایلام تشکیل دادند (6711=N). حجم نمونه با استفاده از جدول نمونه گیری بارتلت و همکاران، 405 نفر تعیین و برای نمونه گیری از روش تصادفی طبقه ای استفاده شد. یافته های پژوهش: نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی نشان می دهد که مولفه های تاثیرگذار بر سلامت شغلی باغداران شامل عوامل حمایتی، اقتصادی، محیطی و شغلی، فردی و حرفه ای و آموزشی است. یافته های تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS vol. 23 نشان دادند که عوامل حمایتی بیشترین تاثیر را بر سلامت شغلی باغداران دارند. پس از آن نیز، مولفه های اقتصادی، محیطی و شغلی، فردی و حرفه ای و آموزشی به ترتیب در اولویت های بعدی این تاثیر قرار می گیرند. بحث و نتیجه گیری: با عنایت به یافته های مطالعه حاضر و تاثیر عوامل حمایتی بر سلامت شغلی باغداران، به عنوان اولویت دارترین عامل، می توان نتیجه گرفت با افزایش حمایت های دولتی از راه ارایه مشوق های مالی، یارانه ها و تسهیلات بلندمدت و کم بهره برای توسعه و افزایش ضریب بهداشتی و ایمنی باغ ها و گلخانه ها می توان آسیب های شغلی باغداران را به میزان چشمگیری کاهش داد.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثر شدت های متفاوت فعالیت ورزشی بر بیان ژن دکورین از طریق تعامل با فاکتور رشد تغییردهنده بتا (TGF-β ) در رت های نر بالغ است. مواد و روش ها: در پژوهش تجربی حاضر، 24 سر رت نر بالغ، در سه گروه 8 تایی کنترل، فعالیت ورزشی پرشدت (HIT) و فعالیت ورزشی کم شدت (LIT) تقسیم بندی شدند. گروه های تمرینی، پنج جلسه در هفته و به مدت 8 هفته به تمرین پرداختند. گروه HIT، به فعالیت ورزشی با 5 تناوب 8 دقیقه ای (شدتVO2max 85 تا 90) پرداختند، که با تناوب های دو دقیقه ای (شدتVO2max 50 تا 60) از هم جدا می شدند و گروه LIT به اجرای 5 تناوب 8 دقیقه ای (شدتVO2max 55 تا 60) پرداختند، که با تناوب های دو دقیقه ای (شدتVO2max 45 تا 50) از هم جدا می شدند و در همین زمان، گروه کنترل هیچگونه تمرینی نداشت. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش حاضر نشان داد، مقادیر بیان ژن دکورین در گروه تمرین تناوبی با شدت زیاد به طور معنی داری از گروه کنترل بیشتر بود (001/0=p)، در حالی که مقادیر دکورین در گروه های تمرین تناوبی با شدت پایین نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی دار نداشت (P=0. 11)؛ مقادیر بیان ژن TGF-β در هر دو شدت تمرین (به ترتیب تمرین پرشدت و کم شدت) نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی دار را نشان داد (P=0. 001، P=0. 018). بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از مطالعه حاضر به نظر می رسد، شدت بالای فعالیت ورزشی می تواند در افزایش رشد عضلانی ناشی از افزایش مایوکاین وابسته به TGF-β موثرتر از شدت پایین باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر ترس از ارزیابی منفی و اضطراب در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره انجام شد. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل همه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره نوید، آرامش، مشاوره خانواده آموزش وپرورش، سروش و بهزیستی در شهرستان ایلام در سال 1397 است که از این تعداد، 30 زوج با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی، به سه گروه تقسیم شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه ترس از ارزیابی منفی و اضطراب جمع آوری گردیدند؛ سپس در نرم افزار SPSS vol. 22 تحلیل شدند. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد میان گروه کنترل و گروه تحت درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه کنترل و گروه تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، در کاهش ترس از ارزیابی منفی و اضطراب زوجین، تفاوت معنا داری وجود دارد؛ اما در مقایسه تاثیر دو نوع درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تفاوت معنا داری در اضطراب و ترس از ارزیابی منفی دیده نشد. بحث و نتیج گیری: درمان به روش شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و اضطراب شرکت کنندگان موثر است؛ اما در میزان تاثیر این دو روش تفاوت معناداری وجود ندارد.