پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی
سال:1400 | دوره:14 | شماره:3 (پیاپی 55) |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: وقوع جرم حاصل تداخل فرایندی چندبعدی است. تمرد نسبت به ماموران انتظامی صرف نظر از عوامل و ابعاد گوناگون آن به لحاظ ماموریت ویژه دستگاه پلیس در حفظ امنیت و برقراری نظم و دفاع از حقوق عامه، به تامل و بازاندیشی مناسب نیاز دارد. اعمال مدیریت موثر و نتیجه بخش نیامند توجه به مولفه های گوناگونی است. ازجمله اینکه چه بسا بازخورد رفتار پلیس موجب ایجاد انگیزه رفتار مجرمانه و متمردانه باشد. اتخاذ تدابیر و روش های علمی و تجربی به منظور بروز مدیریت رفتاری، کنترل و مهار احساسات، پلیس را در انجام ماموریت های خود موفق و از ایجاد رفتار مجرمانه با عنوان تمرد، ممانعت ایجاد می کند. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه، کیفی و با استفاده از بررسی اسنادی تعداد 195 پرونده موجود در فرماندهی انتظامی استان های فارس، خوزستان و سیستان و بلوچستان انجام شده است و صرفا ویژگی های جمعیت شناختی بزهکاران و بزه دیدگان در فاصله سال های 1393 تا 1397 را نشان خواهد داد. یافته ها: جرم تمرد را باید در بطن تعامل اجتناب ناپذیر اجتماعی نیروهای پلیس با مردم ملاحظه کرد. متمرد و بزه دیده در زمان وقوع تمرد، حامل ویژگی های متعددی هستند که زمینه های تحقق آن را فراهم می کنند. در این میان، ویژگی های جمعیت شناختی ازجمله عواملی بوده که قابلیت مطالعه و تحقیق دارد. ویژگی های موردنظر از این بعد شامل سن، جنس، میزان تحصیلات، سابقه خدمت، بومی یا غیربومی بودن مامور و رسته خدمتی در گروه بزه دیدگان به عنوان مامور پلیس و ویژگی هایی شامل سن، جنس، میزان تحصیلات، اشتغال و سابقه کیفری بزهکاران مورد توجه قرار گرفته است. این ویژگی ها، توان و ظرفیت شناخت نسبی عوامل جرم شناختی وقوع خشونت نسبت به پلیس را در یک مطالعه علمی و میدانی پیشگیرانه فراهم می کند. نتیجه گیری: تفاوت های معنادار در عوامل جمعیت شناختی در مولفه های مورد توجه در این پژوهش در سه استان فارس، خوزستان و سیستان و بلوچستان قابل مشاهده است. دقت و توجه در کمیت این مولفه ها و مقایسه های عددی، کمی و آماری در برنامه ریزی بحران پیشگیری از وقوع خشونت و تمرد نسبت به ماموران پلیس و شناخت عوامل محیطی، اجتماعی، روانی و فردی این جرم به عنوان پایه تحقیقات بعدی ضروری و واجب است.

زمینه و هدف: یکی از مسایل مهم و پیش روی فرماند هان، روسا و مدیران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، حفظ نظم و امنیت در جامعه و پیشگیری از وقوع جرایم است که در شرایط فعلی این موضوع بدون جلب مشارکت و همکاری اقشار مختلف مردم و شهروندان و بدون داشتن الگو و راهبرد مناسب، محقق نخواهد شد. بنابراین، پژوهش کنونی با هدف شناسایی و ارایه الگوی مشارکت های مردمی در مدیریت انتظامی پیشگیری از جرم انجام شده است. روش: این پژوش این پژوهش، کمی(پیمایشی)است. جامعه آماری شامل مدیران وکارشناسان ارشد ناجاست که درحوزه مشارکت های مردمی و مدیریت انتظامی پیشگیری ازجرم مسیولیت دارند و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران، 220 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری، تصادفی طبقه بندی شده است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس(آزمون تحلیل عاملی تاییدی، آزمون معناداریt، آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و روایی همگرا)، تحلیل شد. یافته ها: دراین پژوهش نتایج تحلیل عاملی تاییدی و آزمون معناداریt تحقیق به ترتیب نشان می دهد؛ مدل مشارکت های مردمی درمدیریت انتظامی پیشگیری از جرم داری 3 بعد فردی؛ گروهی و اجتماعی؛ 7 مولفه (مشارکت با انگیزه مادی؛ مشارکت با انگیزه معنوی؛ مشارکت در ارایه اطلاعات؛ مشارکت مشورتی؛ مشارکت تعاملی؛ مشارکت اجرایی و مشارکت خودجوش یا همگانی و 105 شاخص است. نتیجه گیری: پلیس باید با تمرکز بر رویکرد مشارکتی و جامعه محوری، آحاد جامعه را در موضوع پیشگیری از جرم سهیم کرده و همه شهروندان را مسیول برقراری نظم و امنیت پایدار بداند. لذا پلیس برای رسیدن به این هدف نیازمند جلب اعتماد و رضایت عمومی مردم و بهره گیری از الگوی تدوین شده در طرح ریزی و مدیریت انتظامی پیشگیری از جرم است.

زمینه و هدف: امنیت اجتماعی یکی از ضروریات زندگی انسانها می باشد و وجود شرکت های خدمات انتظامی در محیط کار و زندگی می تواند بر ایجاد امنیت اثرگذار باشد. هدف اصلی بررسی نقش شرکت های خدمات انتظامی در احساس امنیت اجتماعی شهروندان استان گلستان می باشد. بدین منظور از نظریات اینگلهارت، زتومکا و پوتنام به عنوان چارچوب تیوریک استفاده شد. روش: روش تحقیق، پیمایشی و شیوه نمونه گیری، تصادفی خوشه ای است. تعداد جامعه آماری برابر با 53580 نفر و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 358 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. روش تجزیه و تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون است. پرسشنامه دارای اعتبار صوری است و ضریب آلفای کرونباخ (پایایی) برای متغیر احساس امنیت اجتماعی 0. 890 می باشد که در حد بالا و از همسازی لازم برخوردار می باشد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که میانگین احساس امنیت اجتماعی کمی بیش از حد متوسط بوده و برابر با 3. 15 از 5 است. اکثریت افراد(3/57 درصد) معتقدند که استقرار پلیس محله محور در ایجاد نظم و امنیت در محل سکونت یا محل کار موفقیت آمیز بوده است. بین متغیرهای اعتماد به شرکتهای خدمات انتظامی، رضایت از شرکتها و احساس امنیت اجتماعی رابطه معنادار مثبت و مستقیم وجود دارد. حدود 33 درصد از تغییرات احساس امنیت اجتماعی توسط این متغیرها تبیین شده و بالاترین تاثیر به ترتیب به اعتماد به شرکتها و رضایت از خدمات شرکتها تعلق داشته است. نتیجه گیری: نتیجه این که عواملی مانند اعتماد و همچنین رضایت از شرکتها می توانند در بالا بردن احساس امنیت اجتماعی در استان گلستان نقش داشته باشند و حضور شرکت های خدمات انتظامی در محل کار یا سکونت الزامی است.

زمینه و هدف: با توجه به تاثیر قابل توجه اخبار نظم و امنیت بر احساس امنیت در جامعه، پژوهش کنونی به نقد و بررسی اخبار حوزه نظم و امنیت در نشریات مکتوب استان کرمان در بازه زمانی شش ماهه دوم سال 1398 پرداخته است. روش شناسی: پژوهش از نوع توصیفی است و با روش تحلیل محتوا، تمام شماره های 28 نشریه مهم و فعال استان کرمان در بازه زمانی شش ماهه، بررسی شده است. درمجموع، 497 خبر، گزارش و یادداشت استخراج شد. داده ها از طریق نرم افزار SPSS تنظیم و تحلیل شده اند. یافته ها: ابعاد محتوایی پژوهش شامل نوع قالب خبری، تفکیک مصاحبه شوندگان، مهم ترین عناوین خبری، تقسیم بندی خبرهای منتشرشده از حیث احساسی و تفکیک نشریات براساس تعداد خبرهای منتشرشده است. یافته های پژوهش حاکی از استفاده بیش ازحد نشریات از قالب «خبر» برای انعکاس اخبار نظم و امنیت است. اظهارات مقامات مرتبط با نظم و امنیت (به جز مقامات پلیس) درصد بسیار پایینی است که می طلبد هم نشریات از قالب های متنوع خبری استفاده کنند و هم متولیان امر، اظهارنظرهای بیشتری البته از نوع مثبت، در باب مقوله نظم و امنیت داشته باشند. نتیجه گیری: نقش مقامات پلیس استان کرمان در نشریات کرمان برجسته سازی شده، درحالی که نقش سایر مقامات استان و به ویژه مردم قابل تامل است. امنیت استان کرمان به دلیل ترانزیت مواد مخدر و قاچاق سوخت برای کشور خیلی مهم است، اما اخبار سایر فعالیت های پلیس نباید کم رنگ شود. اخبار امیدبخش، اعتمادآفرین و افزایش دهنده احساس امنیت در تحلیل های منطقی و مثبت از وضعیت نظم و امنیت استان، ضروری است.

زمینه و هدف: مدیران شایسته با ترکیب دانش، مهارت و توانایی های خود می توانند وظایف و مسیولیت های خود را به گونه ای انجام دهند که با اهداف راهبردی سازمان سازگار باشد. پژوهش کنونی با هدف طراحی مدل شایستگی های راهبردی مدیران ناجا با استفاده از رویکرد ISM انجام شد. روش شناسی: این پژوهش مبتنی بر پژوهش های آمیخته و به صورت کیفی و کمی در پارادایم قیاسی-استقرایی است که ازنظرهدف، کاربردیوازحیثماهیتوروش، توصیفی-پیمایشیمی باشد. در بخش کیفی، جامعه آماری پژوهش شامل14 نفر از خبرگان و مدیران ناجا بود که براساس روش نمونه گیری هدفمند و تا سرحد اشباع اطلاعات موردنیاز و کفایت نظری، بررسی شدند. ابزارگردآوری اطلاعات در بخش کیفی پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته است که روایی و پایایی آن با استفاده از ضریبCVRو آزمون کاپای-کوهن انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی نیز پرسش نامه است کهروایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و بازآزمون مورد سنجش قرار گرفت. در بخش کیفی، داده های به دست آمده از مصاحبه با استفاده از نرم افزار Atlas. ti و روش شناسه گذاری زنده و در بخش کمی پژوهش، داده ها با استفاده از نرم افزار Matlabتحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش مشتمل بر معرفی چهار شایستگی راهبردی: شایستگی های شناختی، شایستگی های اخلاقی، شایستگی های حرفه ای و شایستگی های عملکردی و تشریح چگونگی شکل گیری آنهاست. نتیجه گیری: مدیرانی که از این نوع شایستگی ها برخوردارند، می توانند برای سازمان غنیمت باشند. برای نمونه، شایستگی شناختی، نوعی شایستگی است که نتیجه تفکر جانبی و خلاق، توانایی های ادراکی و مهارت های حل مسیله و تحلیل اطلاعات مدیران است. بر این اساس مدیران ناجا باید از تفکر خطی اجتناب کرده و مهارت های حل مسیله و تحلیل اطلاعات و همچنین توانایی ادراکی خود را با پرورش تفکر جانبی و خلاق تقویت کنند که پیامد طی نمودن این فرایند، توانایی حل مسایل پیش روی سازمان است.

زمینه و هدف: نزاع، مسیله اجتماعی جوامع بشری است. نزاع دسته جمعی مسیله ای تاریخی است که فقط شکل بروز آن تغییر کرده است. ازآنجایی که نزاع جمعی با امنیت اجتماعی ارتباط نزدیک دارد، هدف از انجام پژوهش کنونی، تحلیل جامعه شناختی نزاع های دسته جمعی در شهرستان اهواز است که در سال 1397 و براساس پرونده های قضایی سال های 1394-1392 انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس روش، تحلیل محتوای کمی و سیاهه محقق ساخته می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه معکوس از اطلاعات 391 پرونده از پرونده های نزاع دسته جمعی سال های 1394-1392 موجود در شعبه اجرای احکام دادسرای انقلاب اسلامی شهرستان اهواز بود که به مراجع قضایی مراجعه کرده و دارای پرونده قضایی بودند. چهارچوب نظری پژوهش با استفاده از نظریه های جامعه شناختی فشار، کنترل اجتماعی و نظریه یادگیری تدوین شده است. یافته ها: براساس تحلیل پرونده ها در این پژوهش، حدود 35 درصد از نزاع دسته جمعی در بین سنین 21 تا 25 سال رخ داده است. کمترین میزان نزاع دسته جمعی در تحصیلات کارشناسی ارشد و بیشترین میزان نزاع در تحصیلات دیپلم می باشد. میزان نزاع دسته جمعی در مردان بالاتر از زنان است. میزان نزاع دسته جمعی در مجردها و متاهل ها در یک سطح است. میانگین میزان نزاع دسته جمعی برحسب قومیت، متفاوت است. نتیجه گیری: عدم ارتباط آماری معنادار با پیشینه محکومیت در میزان بروز نوع نزاع دسته جمعی و شرکت بیشتر افراد فاقد پیشینه محکومیت در نزاع دسته جمعی، نقطه عطف جدیدی در نتایج نزاع دسته جمعی است و این نتیجه حاکی از روند روبه افزایش بروز نزاع دسته جمعی است. براساس نتایج پژوهش، 7/86 درصد از افراد، مراجعه به محاکم قضایی یا مراجع انتظامی را در نزاع جمعی پیشین نداشتند. براساس یافته های این پژوهش، میزان نزاع های دسته جمعی با عوامل اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی رابطه دارد. بین وجود سلاح با بروز نزاع های دسته جمعی، رابطه معنادار مستقیم و مثبت وجود دارد.

زمینه و هدف: بحران های طبیعی، یکی از چالش های اساسی پلیس برای ایجاد و استقرار امنیت می باشد. غلبه بر بحران های طبیعی که دارای گستردگی بوده و جنبه ملی پیدا می کنند، نیازمند احراز آمادگی نیروهای پلیس و برنامه ریزی پیش از وقوع می باشد. بنابراین پژوهش کنونی می کوشد تا ضمن دستیابی به مولفه ها و شاخص های مدیریت انتظامی پیش از وقوع بحران سیل، به این پرسش پاسخ دهد که مولفه ها و شاخص های الگوی راهبردی مدیریت انتظامی پیش از وقوع بحران سیل کدام اند؟ روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به جهت گردآوری داده ها در زمره پژوهش های کیفی-اکتشافی به شمار می رود. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان، مدیران و کارشناسان پلیس در حوزه مدیریت بحران استان لرستان است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی و برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد؛ در این روش، پس از انجام 16 مصاحبه، عوامل اصلی و فرعی در مصاحبه های پیشین تکرار می شد و پژوهشگران به اشباع رسیدند. داده های کیفی جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوا، تحلیل انجام شد. یافته ها: شناسه های فرعی و اصلی حاصل از مصاحبه های انجام شده با خبرگان و فرماندهان نیروی انتظامی درمجموع بیانگر 85 شاخص می باشد و براساس مبانی نظری پژوهش، در قالب 3 مقوله (پیش بینی، پیشگیری و آمادگی) مدیریت انتظامی درزمینه پیش از وقوع بحران سیل، شناسایی و طبقه بندی شدند. نتیجه گیری: پیاده سازی الگوی طراحی شده موجب توانمندسازی پلیس، پیش از وقوع بحران در سه بعد پیش بینی، پیشگیری و آمادگی در حوادث ناشی از بحران سیل شده، و پلیس می تواند به عنوان سازمانی تاثیرگذار و اثربخش در مدیریت بلایا ظاهر شده و درنتیجه کاهش هزینه ها، بهبود عملکرد پلیس و وحدت رویه در مدیریت انتظامی بحران های طبیعی را به دنبال خواهد داشت. و نیروی انتظامی می تواند خود را برای حوادث طبیعی بزرگ و فاجعه بار آماده کند.

زمینه و هدف: احساس امنیت پیش‍ نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است و با سطح پیشرفت جامعه در ارتباط است این مقاله به بررسی رابطه توسعه اجتماعی و احساس امنیت در بین شهروندان شهر تهران می‍ پردازد. روش: پژوهش کنونی از نوع کمی است. داده ها از طریق پیمایش به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسش نامه محقق‍ ساخته استفاده و همچنین از شیوه نمونه‍ گیری خوشه ای چند مرحله ای متناسب با حجم نمونه بهره گیری شد. جامعه آماری شامل همه شهروندان بالای 18 سال شهر تهران است که نمونه آماری آن براساس فرمول کوکران به تعداد 605 نفر به دست آمد. داده های حاصل از توزیع و گردآوری پرسش نامه ها با استفاده از نرم افزار «اس. پی. اس. اس» و بهره گیری از آماره های توصیفی و استنباطی، تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه بین متغیرهای مستقل توسعه اجتماعی با ضرایب همبستگی 316/0، رفاه اجتماعی 354/، کیفیت زندگی 574/0 و سرمایه اجتماعی 638/0 با متغیر وابسته یعنی احساس امنیت اجتماعی معنادار است، از سطح میانگین بالاتر بوده و رابطه بین ابعاد مختلف و احساس امنیت اجتماعی تایید شد. نتیجه گیری: نتایج آزمون پژوهش نشان می دهد که با تجربه سطح بهتری از توسعه اجتماعی، کیفیت زندگی، سرمایه اجتماعی و همچنین رفاه اجتماعی، میزان احساس امنیت اجتماعی در سطح جامعه نیز افزایش می یابد. درنتیجه بایستی به ابعاد توسعه اجتماعی در برنامه های مرتبط با احساس امنیت اجتماعی، توجه ویژه شود.