آبزیان و شیلات
سال:1389 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی تنوع و تراکم شکم پایان رسوبات بستر سواحل ایرانی دریای عمان (از تنگه هرمز تا خلیج گواتر) تعداد 10 ایستگاه ثابت نمونه برداری (هر 30 مایل دریایی یک ایستگاه) انتخاب گردید. جهت انجام این مطالعه از کشتی فردوس 1 و برای نمونه برداری از رسوبگیر ون– وین با مساحت 0.1 مترمربع در سه تکرار استفاده شد و علاوه بر آن پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل درجه حرارت، شوری، اکسیژن محلول و pH با استفاده از دستگاه CTD مورد سنجش قرار گرفت. نمونه های جمع آوری شده با الکل 95% تثبیت و با رزبنگال رنگ آمیزی گردید. در بررسی حاضر جمعا تعداد 71 جنس متعلق به 43 خانواده از شکم پایان مورد شناسایی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده خانواده های غالب شکم پایان از نظر درصد فراوانی به ترتیب شامل%27 Nassaridae ، Retusidae %16،%12 Pyramidellidae ، %8 Cyclostrematidae و %7 Scaphandridae بوده است. نتایج نشان می داد تنوع و تراکم شکم پایان در دریای عمان، تحت تاثیر بادهای موسمی جنوب غربی اقیانوس هند قرار دارد، بطوری که فراوانی آنها در بعد از مانسون تابستانه افزایش و تنوع آنها کاهش یافت ولی فراوانی شکم پایان در دو وضعیت پیش و پس مانسون از نظر سطح آماری دارای اختلاف معنی دار نبود ((P>0.05.

انواع کرم های پرتار با توجه به ارزش غذایی مناسب و برابری نسبی ارزش غذایی آنها با نیازهای انواع آبزیان، مانند میزان پروتئین و چربی و دارا بودن انواع اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه، مورد توجه قرار گرفته اند. در این مطالعه 180 عدد کرم با میانگین وزنی 0.25 گرم از منطقه جزر و مدی سواحل بندر عباس در پاییز سال 89 به صورت تصادفی جمع آوری شدند. نمونه ها با سه نوع تیمار غذایی، غذای تجاری پست لارو، ماکروجلبک سبز  (Entermorpha)و ماکروجلبک قرمز (Grasilariya) به مدت 60 روز و با سه بار تکرار، تغذیه شدند. میزان اکسیژن، شوری، درجه حرارت و pH برای ظرف تیمارها به ترتیب 6.5 و 38.5 و 25 و 7.9 اندازه گیری شده و مدت زمان روشنایی در طی شبانه روز به صورت 12 ساعت روشنایی، 12 ساعت تاریکی برای تمامی تیمارها به صورت یکسان در نظر گرفته شد. میزان پروتئین، چربی، رطوبت و خاکستر برای نمونه های تغذیه شده با غذای تجاری و ماکروجلبک سبز و ماکروجلبک قرمز به ترتیب (8.81، 2.39، 87.59، 1.12) و (36.71، 2.7، 87.61، 0.85) و (8.91، 2.27، 86.25، 0.97) و برای تیمار شاهد از طبیعت (7.76، 2.19، 86.26، 0.92) درصد محاسبه گردید. بیشترین میزان پروتئین و چربی به ترتیب در تیمارهای ماکروجلبک قرمز و غذای تجاری و کمترین میزان آن در تیمارهای ماکروجلبک سبز و تیمار شاهد از طبیعت محاسبه گردید. هر چند که نسبت به همدیگر تفاوت معنی داری در بین تیمارهای آزمایشی مشاهده نشد ((P>0.05.

تحقیق حاضر، به منظور اندازه گیری و مقایسه فلز سنگین کادمیم در بافت کبد و عضله گونه سیاه ماهی (Capoeta capoeta) در بهار 1389 در رودخانه تجن استان مازندران انجام شد. نمونه های ماهی به کمک دستگاه الکتروشوکر از 4 ایستگاه مختلف صید شد. جهت استخراج فلز از بافت کبد و عضله ماهیان از روش هضم شیمیایی با استفاده از دستگاه ماکروویو و دستگاه جذب اتمی استفاده شد بررسی واریانس ها بر اساس تست لون در مورد بافت عضله سیاه ماهی نشان داد که فلز کادمیم دارای واریانس های یکنواخت می باشد (ANOVA ,p>0.05) بررسی واریانس ها بر اساس تست لون در مورد بافت کبد سیاه ماهی نشان داد که فلز کادمیم دارای واریانس های غیر یکنواخت می باشد .(ANOVA ,p≤0.05) بررسی نتایج بدست آمده توسط جذب اتمی عناصر نشان داد که تجمع فلز سنگین در گونه مورد بررسی در بافت کبد بیشتر از بافت عضله است .(ANOVA ,p≤0.05) مقایسه نتایج بدست آمده با استاندارد جهانی نظیر سازمان بهداشت جهانی، نشان داد که غلظت عنصر کادمیم در بافت کبد و عنصر کادمیم در عضله گونه ماهی مورد بررسی بالاتر از حد استاندارد می باشد.

به منظور مطالعه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب جهت انتخاب بهترین محل برای نصب زیستگاه های مصنوعی در آب های حوضه مرکزی، بندر لنگه و غرب استان هرمزگان، منطقه حد فاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی به ده ترانسکت (Transect) ده مایلی، و هر یک از آنها به 3 زیرترانسکت (Sub transect) (خطوط ساحلی تا عمق 10 متر، 20-10 متر و 20 تا 30 متر) عرضی تقسیم شد. در این مطالعه از دو شناور تحقیقاتی متعلق به پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان و ایستگاه تحقیقات نرم تنان خلیج فارس استفاده گردید. نمونه برداری ها توسط دستگاه CTD، به صورت فصلی بوده و روش نمونه برداری تصادفی ساده جهت این تحقیق برگزیده شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی در سطح اعتماد 95 درصد در خصوص مقایسه میانگین دمای آب، شوری، اکسیژن اشباع، اکسیژن محلول، کلروفیلa و کدورت در چهار فصل نشان دهنده اختلاف معنی داری در ترانسکت های مورد بررسی می باشد (P<0.05). اما نتایج حاصل از همین آزمون برای فاکتورهای بررسی شده فوق الذکر نشان دهنده اختلاف معنی داری برای آنها در لایه های عمقی (ایستگاه های یک، دو و سه در هر ترانسکت) مورد بررسی نبوده (p>0.05). به علاوه نتایج حاصل از همین آزمون در همین سطح آماری مورد بررسی نشان دهنده اختلاف معنی داری برای برخی از این فاکتورها در سه حوضه جنوب جزیره قشم، حوضه شهرستان بندر لنگه و حوضه بندر حسینه تا جزیره هندورابی می باشد (p<0.05). از بین اختلافات مشاهده شده در حوضه جنوب جزیره قشم می توان به اختلاف بین کدورت در ترانسکت بندر مسن با سه ترانسکت دیگر این حوضه اختلاف معنی داری مشاهده شده P<0.05))، اما سایر شاخص های مورد بررسی در این حوضه اختلافی با یکدیگر نداشتند ( .(p>0.05بر اساس فاکتورهای مورد بررسی اولویت ترانسکت های اسکله بهمن، جزیره هنگام، بندر صلخ و جزیره هندورابی خوب و این شاخص برای سایر ترانسکت ها جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی متوسط به دست آمد.

در این تحقیق ماهی سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) از شهریور 1381 تا آذر ماه 1382 مورد بررسی قرار گرفتند. در طی 15 ماه بررسی، جمعا 477 ماهی سنگسر معمولی جمع آوری شد. و تغذیه آن مورد بررسی قرار گرفت. شاخص خالی بودن معده (CV) در کل نمونه ها محاسبه گشت و مقدار 75.69 بدست آمد. همچنین ترجیح غذایی (FP) برای هر نوع غذا محاسبه گشت که به ترتیب برای خرچنگ، میگو، سایر سخت پوستان، ماهی، خیار دریایی، ماهی مرکب و هشت پا برابر 39.8، 7.07، 27.4، 18.58 ،4.4 ،1.77 و 0.88 بود. نتایج نشان داد که سنگسر معمولی از ماهیان کم خور بودند. و غذای مصرفی اصلی سنگسر معمولی را سخت پوستان بخصوص خرچنگ و غذای جانشینی آن را میگو و ماهی تشکیل می دادند. غذای تصادفی این ماهی شامل ماهی مرکب، خیار دریایی و هشت پا بود.

یکی از مسائل مهم در آبزی پروری نیاز به بدست آوردن یک تعادل بین سرعت رشد ماهی و استفاده بهینه از غذای فراهم شده است. پرورش موفقیت آمیز ماهیان (از جمله ماهی سفید) به قابلیت دسترسی به غذای مناسب جهت تغذیه بستگی دارد تا بتواند سلامتی و رشد را بخصوص در مراحل نوزادی تضمین نماید. رشد جبرانی یک فاز از رشد سریع به دنبال محدودیت غذایی در اثر شرایط بحرانی است که در گونه های زیادی چه سردآبی و چه گرمابی مشاهده شده است. این آزمایش به مدت 6 هفته در تابستان سال 1388 و در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی سیجوال بندر ترکمن در استان گلستان انجام گرفت. در طول آزمایش میزان اکسیژن محلول ppm 7.09±0.06، دما به  24.61±0.2درجه سانتیگراد و pH  7.98±0.01بودند. بچه ماهیان سفید در طول دوره آزمایش با غذای SFC که دارای: رطوبت%8.7 ، خاکستر %11.2، پروتئین %32 و چربی %10.5 بود، تغذیه شدند. آزمایشات در 4 تیمار و 3 تکرار بصورت زیر انجام گرفت: تیمار A: یک هفته گرسنگی+یک هفته غذادهی، تیمار :B دو هفته گرسنگی+دو هفته غذادهی، تیمار C: سه هفته گرسنگی+سه هفته غذادهی، تیمار :D6 هفته غذادهی کامل. نرخ غذادهی بر اساس 10 درصد وزن بدن کل بچه ماهیان یک تکرار، در روز صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مورد بررسی از نظر وزن بدن بچه ماهیان اختلاف معنی دار آماری وجود داشته است (P<0.05). بیشترین افزایش وزن را بچه ماهیان در 6 هفته غذادهی کامل داشتند و با افزایش گرسنگی رشد کاهش پیدا کرد.

در این طرح از پلی استر رزین به عنوان یک ماده فیکس کننده جهت فیکس کردن نمونه های آبزیان برای استفاده های آموزشی استفاده گردید که مزیت هایی مانند نداشتن بوی بد، عدم سرطان زایی، ثبات رنگ حمل و نقل آسان و ماندگاری بیشتر را نسبت به روش های معمول موجود که استفاده و نگهداری نمونه ها در محلول فرمالین است را دارا می باشد. بدین منظور ابتدا دز مناسب سخت کننده ای که باید با رزین مخلوط می گردید بدست آورده شد سپس به سه روش متفاوت نمونه ها در رزین قرار گرفت که در نهایت با استفاده از امتیاز دهی به مهمترین فاکتورهایی که می تواند در تثبیت نمونه در رزین حائز اهمیت باشد سه روش با هم مقایسه گردید. در روش اول از ماهی تازه برای قرار گرفتن در رزین استفاده شد که فقط در مورد ماهیان خیلی کوچک می تواند کاربرد داشته باشد، در روش دوم از فرمالین قبل از قرار دادن نمونه ها در رزین استفاده گردید اما نتایج بدست آمده نشان دهنده کدورت ناشی از وجود آب در نمونه بود. در روش سوم از استن به عنوان یک ماده آبگیر بعد از تثبیت نمونه ها بوسیله فرمالین استفاده گردید که نتایج بهتری را نسبت به دو روش قبل داشت که باعث تهیه نمونه هایی با شفافیت بیشتر، کدورت کمتر و یک دست بودن نمونه نسبت به دو روش قبل گردید.

این آزمایش به مدت چهار هفته به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف بتائین جیره بر میزان مقاومت بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در برابر استرس های محیطی شامل کمبود اکسیژن، شوری بالا، دمای بالا، pH بالا و پایین، انجام شد. این آزمایش در قالب چهار جیره با سطوح مختلف بتائین شامل صفر (C)، %0.4 (B0.4)، %0.8 (B0.8) و %1.2 (B1.2) به طور جداگانه در سه تیمار آزمایشی و یک تیمار شاهد و هر تیمار شامل سه تکرار انجام شد. در هر تکرار چهل قطعه بچه ماهی با وزن متوسط 0.67±0.15 گرم ذخیره سازی شده و روزانه طی 5 وعده غذادهی شدند. میزان غذادهی روزانه 4 تا 4.5 درصد وزن بدن بود. با بررسی فاکتورهای بقا و مقاومت در برابر فاکتورهای محیطی در پایان دوره مشخص شد که کلیه تیمارهای بتائین از نظر مقاومت در برابر pH بالا و پایین و مقاومت در برابر فاکتورهای محیطی در پایان دوره مشخص شد که کلیه تیمارهای بتائین از نظر مقاومت در برابر pH بالا و پایین و مقاومت در برابر دمای بالا به طور معنی داری از تیمار کنترل بهتر بودن. همچنین تیمار B0.4 از لحاظ مقاومت در برابر شوری بالا و تیمار B0.8 ازلحاظ مقاومت در برابر کمبود اکسیژن به طور معنی داری از تیمار کنترل بهتر بودند (P<0.05) .آزمایش حاضر نشان داد که اضافه نمودن بتائین به جیره می تواند تاثیر مطلوبی بر مقاومت در برابر استرس ها در بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان داشته باشد.