روانشناسی تربیتی
سال:1390 | دوره:2 | شماره:2 (پیاپی 6) |تعداد مقالات:8

پژوهش حاضر، با کاربست روش تحقیق توصیفی، از نوع همبستگی، بررسی رابطه بین عوامل مدل پنج عاملی شخصیت با شادکامی دانشجویان را مورد هدف قرار داده است. به منظور گردآوری داده ها و پیمایش نظرها، از میان جامعه آماری تحقیق، که شامل 14498 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 90-1389 در مراکز دانشگاهی پیام نور استان قزوین بود، تعداد 380 نفر (281 دختر و 99 پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری گزینش شدند. عوامل شخصیت و شادکامی، به ترتیب با پرسشنامه های شخصیت نئو و شادکامی آکسفورد مورد ارزشیابی قرار گرفتند. روایی محتوایی و صوری ابزار پژوهش با استفاده از نظر متخصصین و تحلیل عوامل و پایایی آن با تاکید بر همسانی درونی و محاسبه ضریب آلفای کرانباخ، در عوامل اصلی روان نژندی، برون گرایی، انعطاف پذیری، دلپذیری و مسوولیت پذیری به ترتیب 0.78، 0.70، 0.69، 0.84، 0.87 و برای پرسشنامه شادکامی آکسفورد، 0.93 محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون پردازش آماری گردید. نتیجه نشان داد که، شادکامی با مسوولیت پذیری همبستگی مثبت و معنادار، و با روان رنجوری همبستگی منفی و معنادار دارد.

در این پژوهش، ارتباط بین شیوه های فرزندپروری مقتدرانه، استبدادی و سهل گیرانه، با سخت رویی فرزندان به روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی مورد بررسی قرار گرفت و از تعداد 1036 نفر از دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی ورودی سال تحصیلی 85-84 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن تعداد 300 نفر به تفکیک جنسیت در دو گروه علوم انسانی و علوم زیستی و در محدوده سنی 19 تا 25 سال از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش میزان سخت رویی دانشجویان از پرسشنامه 50 سوالی کوباسا و برای سنجش شیوه های فرزندپروری، از پرسشنامه 30 سوالی باوم ریند که دارای روایی و پایایی بالا می باشند، استفاده شد. سپس داده های حاصل مربوط به فرضیه های اصلی با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تعقیبی «t فریدلی» و همچنین داده های مربوط به فرضیه های ویژه از طریق آزمون t استودنت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهند، بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه با سخت رویی فرزندان رابطه مثبت معنی دار و بین شیوه فرزندپروری استبدادی با سخت رویی فرزندان، رابطه منفی معنی داری وجود دارد. همچنین بین شیوه فرزندپروری سهل گیرانه با سخت رویی فرزندان، رابطه وجود ندارد. در ضمن بر اساس تحلیل فرضیه های ویژه پژوهش، بین میزان سخت رویی دختران و پسران، تفاوت معنی داری وجود دارد. در حالی که بین میزان سخت رویی دو گروه علوم انسانی و علوم زیستی تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی معلمان راهنمایی و دبیران زیست شناسی غرب مازندران از فناوری های نوین و از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری معلمان علوم و دبیران زیست می باشد که تمامی 116 نفر معلمان و دبیران شهرهای نوشهر و چالوس و تنکابن به صورت سرشماری مورد آزمون قرار گرفته اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 37 سوال با آلفای کرونباخ 0.78، در بخش های علوم رایانه، فناوری اطلاعات، فناوری نانو، زیست فناوری، انرژی هسته ای و علم سلول های بنیادی می باشد. داده ها از طریق جدول های فراوانی و آزمون X2، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که میزان آگاهی معلمان و دبیران از فناوری های نوین در حد کم در مقابل تمایل آنها به ارایه هر یک از مباحث فوق در برنامه درسی، تا حدودی بسیار می باشد. ضمنا میزان آشنایی ایشان با کاربردهای عملی و تجاری فناوری های نوین نیز، کم می باشد.

اختلالات هیجانی و مشکلات روان شناختی جانبازان، زندگی آنان و خانواده شان را تحت الشعاع قرار داده است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی گروهی شناختی- رفتاری و گروه درمانی شناختی- رفتاری بر میزان رضایتمندی زناشویی و افسردگی جانبازان 25 درصد و بالاتر انجام شده است. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه لیست انتظار است. جامعه آماری کلیه جانبازان مراجعه کننده به مرکز مشاوره بنیاد شهید تنکابن در سال 89-88 می باشند. بدین منظور 81 جانباز به همراه همسران شان با روش نمونه گیری در دسترس، به کمک مصاحبه تشخیصی ساختاریافته (ضریب آلفای 0.95)، پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (115 سوالی، ضریب آلفای 0.85) و پرسشنامه افسردگی بک (ویرایش دوم، ضریب آلفای 0.94) بررسی شدند و سپس 24 جانباز به همراه همسران شان به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه لیست انتظار (هر گروه 8 زوج) قرار گرفتند. آن گاه روش زوج درمانی گروهی شناختی- رفتاری بر روی گروه آزمایشی یک و گروه درمانی شناختی- رفتاری بر روی گروه آزمایشی دو اجرا شد و در پایان سه گروه بار دیگر با پرسشنامه های انریچ و بک ارزیابی شدند. اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه ها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس (مانکووا) و آزمون تعقیبی ال ماتریکس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان دادند که تفاوت نمرات زوج درمانی گروهی شناختی- رفتاری و گروه درمانی شناختی- رفتاری در پس آزمون، در مقایسه با گروه لیست انتظار در افزایش رضایتمندی زناشویی و کاهش افسردگی معنادار است. در مقایسه دو گروه آزمایشی، زوج درمانی گروهی شناختی- رفتاری نسبت به گروه درمانی شناختی- رفتاری به طور معناداری رضایتمندی زناشویی را افزایش داد. اما تفاوت دو گروه در کاهش افسردگی معنادار نبود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که هر دو روش درمانی در افزایش رضایت زناشویی و کاهش افسردگی موثرند. روش زوج درمانی گروهی شناختی- رفتاری در افزایش رضایت زناشویی موثرتر از روش گروه درمانی شناختی- رفتاری است و هر دو روش در کاهش افسردگی به یک اندازه تاثیر دارند.

هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان کاربست ویژگی های سازمان یادگیرنده در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بر اساس مدل ویک و لئون بوده است. روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی مقطعی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی تمام وقت (230 نفر) دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بود که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس، تعداد 100 نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و داده های مورد نیاز به وسیله پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی ابزار مورد استفاده با استفاده از نظر متخصصین، و پایایی ابزار نیز با روش ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.81 به دست آمد. داده های جمع آوری شده با آماره های آمار توصیفی (میانگین، درصد، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون T تک گروهی وT  گروه همبسته) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تحلیل داده های جمع آوری شده حاکی از آن است که ویژگی های سازمان یادگیرنده در حد کمتر از متوسط اجرا می شود و تفاوت معنی داری بین وضع موجود و وضع مطلوب در میزان کاربرد ویژگی های سازمان یادگیرنده وجود دارد. از نتایج این تحقیق می توان در اصلاح و بهبود فرایندهای کاری و اجرایی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی استفاده کرد.

هدف از انجام این پژوهش مقایسه مهارت های معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده دوره اقدام پژوهی در سه زمینه بینش پژوهشی، حل مساله و فرایند تدریس می باشد. روش تحقیق توصیفی، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را 33368 نفر معلمان آموزش دیده و 12000 نفر معلمان آموزش ندیده دوره اقدام پژوهی تشکیل می دهند که در سال تحصیلی 88-87 در مدارس شهرستان ها و مناطق آموزش و پرورش استان مازندران مشغول به کار بودند. در انتخاب نمونه مورد مطالعه از طرح نمونه گیری خوشه ای – تصادفی استفاده شد که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد نمونه معلمان آموزش دیده برابر با 232 نفر و معلمان آموزش ندیده 196 نفر بوده است. برای سنجش بینش پژوهشی، نمونه مورد مطالعه، از پرسشنامه نگرش سنج 63 سوالی در مقیاس لیکرت و برای سنجش مهارت های حل مساله و فرایند تدریس، نمونه مورد مطالعه ، از چک لیست رفتارسنجی هر کدام حاوی 20 سوال در دامنه یک الی 5 نمره ای در مقیاس لیکرت استفاده شده است. پایایی ابزار نگرش سنجی بینش پژوهشی 81 صدم، چک لیست رفتارسنجی مهارت حل مساله 86 صدم و چک لیست رفتارسنجی مهارت فرایند تدریس 76 صدم به دست آمده است. تجزیه و تحلیل آماری در سطح استنباطی از آزمون های کولموگروف - اسمیرنوف به منظور تعیین نرمال بودن داده ها، همچنین آزمون t مستقل و آنوا استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان می دهد که بین مهارت های بینش پژوهشی و فرآیند تدریس دو گروه از معلمان آموزش دیده و آموزش ندیده دوره اقدام پژوهی تفاوت معنادار وجود ندارد، اما در سطح خطای 5 درصد بین دو گروه یاد شده نسبت به مهارت حل مساله تفاوت معنادار وجود دارد. از نتایج دیگر این تحقیق می توان گفت در مهارت بینش پژوهی معلمان آموزش دیده دوره های مختلف تحصیلی تفاوت معنادار وجود داشته است. اما مهارت بینش پژوهشی معلمان آموزش دیده با سوابق خدمت مختلف، تفاوت معنادار وجود ندارد. همچنین در مقایسه مهارت حل مساله و فرآیند تدریس بین معلمان آموزش دیده با سوابق خدمت متفاوت و با سابقه تدریس در دوره های مختلف آنها تفاوت معناداری مشاهده نشده است.

هدف این پژوهش بررسی و مقایسه مهارت های حرفه ای استادان رشته های علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران بود. روش انجام پژوهش زمینه یابی بود و جامعه آماری کلیه استادان شاغل به تدریس در رشته های علوم انسانی و علوم پایه در سال تحصیلی90- 89 به تعداد 1530 نفر و دانشجویان نیز 53000 نفر بوده که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 100 نفر از هر دو گروه به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این تحقیق از ابزار پرسشنامه محقق ساخته (خودسنجی استادان) و نظر دانشجویان (حاوی 25 سوال با مقیاس لیکرت) استفاده شده است. برای روایی از نظر متخصصان علوم تربیتی و برای پایایی از آزمون ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که 0.78 به دست آمد. داده ها در سطح آمار استنباطی (با استفاده از آزمون t) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ نتایج کلی تحقیق بیانگر این است که میزان آگاهی استادان از مهارت های حرفه ای در رشته های علوم انسانی و علوم پایه در آزمون خودسنجی یکسان است، اما با توجه به سطح معنی داری از نظر دانشجویان (Sig 0.04>0.05=) نتیجه گرفته می شود که میزان آگاهی استادان از مهارت های حرفه ای در دروس علوم پایه و علوم انسانی متفاوت است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های شهروند خوب در جامعه ایران و همچنین بررسی میزان انطباق برنامه های درسی مدارس با این ویژگی ها از دیدگاه معلمان دوره متوسطه و پیش دانشگاهی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه دبیران دوره متوسطه و پیش دانشگاهی در تمامی رشته ها در شهرستان الیگودرز به تعداد 425 نفر بوده که بر اساس جدول مورگان تعداد 201 نفر به تصادف انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته 28 سوالی با مقیاس پنج درجه ای در سه مولفه حوزه دانش، نگرش و توانایی مدنی شهروند خوب استفاده شد. جهت تعیین روایی از نظر استادان رشته برنامه ریزی درسی استفاده شد و روایی ابزار از نظر آنها مورد تایید قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0.83 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در جریان تحقیق از هر دو بخش آمار توصیفی، استنباطی و آزمون آماری خی دو استفاده شد. نتایج نشان داد که اکثر معلمان ،ویژگی های مطرح شده را به عنوان ویژگی های یک شهروند خوب برای جامعه ایران در حوزه دانش، نگرش و توانایی مدنی قلمداد کرده اند. همچنین برنامه های درسی دوره متوسطه از دیدگاه معلمان انطباق کمی با ویژگی های یک شهروند خوب دارد.