ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی
سال:1394 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

زمینه: رسالت امروز دانشگاه ها برای ادامه حیات و پرورش هر چه بهتر نیروی انسانی افزایش کمیت و کیفیت خدمات و به تبع آن نوآوری های آموزشی است. در این میان توسعه حرفه ای نقش سازنده ای در ارتقاء دانش و مهارت اعضای هیات علمی برای دست یابی به این اهداف بازی می کند.هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه توسعه حرفه ای با نوآوری آموزشی در میان اعضای هیات علمی دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام شده است.روش: جامعه آماری پژوهش را کلیه اعضای هیات علمی دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران تشکیل داده اند که تعداد آنان 232 نفر بود. برای جمع آوری اطلاعات از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتصاب متناسب استفاده شد. حجم نمونه بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران 102 نفر برآورد شد. ابزار گردآوری داده ها دو نوع پرسشنامه محقق ساخته توسعه حرفه ای و نوآوری آموزشی بوده است. روش تحقیق توصیفی، از نوع همبستگی بود و برای تجریه و تحلیل اطلاعات از همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و آزمون دو جمله ای استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که تمامی شش مولفه توسعه حرفه ای (توسعه فردی، آموزشی، پژوهشی، سازمانی، اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی) با نوآوری آموزشی همبستگی مثبت و معناداری در سطح آلفای P<0.05 داشته اند. ضمنا نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد 66 درصد تغییرات نوآوری آموزشی به وسیله سه مولفه آموزشی، پژوهشی و فرهنگی پیش بینی شدنی است.بحث و نتیجه گیری: توجه به رشد و توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی زمینه را برای بروز نوآوری های آموزشی مهیا می کند و دانشگاه ها در این زمینه نقشی حیاتی دارند.

زمینه: از نگاه بیشتر متخصصان آموزشی، جو سازمانی مهم ترین منبع کاربست شاخص های نوآوری های آموزشی و برنامه درسی و در نتیجه پرورش دانش آموختگانی خلاق است.هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین شش بعد جو سازمانی (تصور سازمانی، هدف های کلی، امکانات اجتماعی و فرهنگی، نظم و قانون و مردم سالاری)، با میزان کاربست شاخص های نوآوری در برنامه درسی شامل نوآوری هدف ها، نوآوری محتوا، نوآوری فعالیت های یاددهی -یادگیری و نوآوری روش های ارزش یابی است.روش: این تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی همبستگی است. جامعه آماری اعضای هیات علمی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بودند که 126 عضو هیات علمی در دانشگاه اصفهان، 174 عضو هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه جو سازمانی گل (2008) و پرسشنامه میزان کاربست شاخص های نوآوری برنامه درسی محقق ساخته است.یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که 1) بین بعدهای جو سازمانی و میزان کاربست شاخص های نوآوری برنامه درسی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 2) بین بعدهای جو سازمانی و میزان کاربست شاخص های نوآوری در هدف های برنامه درسی، محتوای برنامه درسی، فعالیت های یاددهی-یادگیری و روش های ارزش یابی برنامه درسی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 3) بین میانگین جو سازمانی و میزان کاربست شاخص های نوآوری در برنامه درسی با توجه به متغیرهای دموگرافیک (سابقه خدمت، نوع دانشگاه، نوع دانشکده، مرتبه علمی و سفرهای علمی) تفاوت معنادار وجود دارد و 4) بین میانگین جو سازمانی و میزان کاربست شاخص های نوآوری در برنامه درسی با توجه به متغیرهای دموگرافیک (جنسیت) تفاوت معنادار وجود ندارد.نتیجه گیری: مدیران و برنامه ریزان آموزشی می توانند با کاربست سبک ها و رویکردهای مناسب اجرایی و اداری زمینه تسهیل هر چه بیشتر شاخص های نوآوری برنامه های درسی را برای اعضای هیات علمی فراهم کنند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه عاطفه مثبت، عاطفه منفی و انگیزش درونی با خلاقیت اجرا شد.روش: از میان دانشجویان دانشگاه تهران 100 نفر به طور طبقه ای تصادفی برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. از پرسشنامه 20 سوالی واتسون برای سنجش عاطفه مثبت و منفی، پرسشنامه 5 سوالی آمابیل و تایرنی برای سنجش انگیزش درونی و پرسشنامه 11 سوالی پالمون و همکاران برای سنجش خلاقیت استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام به گام و آزمون تی تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که خلاقیت با عاطفه مثبت و انگیزش درونی همبستگی مثبت معناداری دارد و با عاطفه منفی همبستگی منفی دارد که این همبستگی از نظر آماری معنادار نیست. همچنین بر اساس یافته های پژوهش، عاطفه مثبت و انگیزش درونی به ترتیب می توانند 46% و 4% از واریانس خلاقیت را پیش بینی کنند.نتیجه گیری: عاطفه مثبت و انگیزش درونی می توانند میزان خلاقیت را پیش بینی کنند؛ ولی عاطفه منفی پیش بینی کننده مناسبی برای خلاقیت نیست.

زمینه: سرمایه فکری را اغلب دارایی های نامشهودی توصیف می کنند که می توان بهمنزله منبعی برای مزیت رقابتی پایدار به کار گرفت. اجزای سرمایه فکری دارای اثرات متقابلی هستند که ارزش ایجاد می کنند و بسترساز خلاقیت و نوآوری سازمانی می شوند.هدف: بررسی رابطه بین سرمایه فکری با نوآوری و خلاقیت منابع انسانی در سازمان است.روش: روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی کارکنان، کارشناسان و مدیران میانی سازمان مرکزی بنیاد مستضعفان به تعداد 369 نفر و نمونه آماری تعداد 188 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش سه نوع پرسشنامه استاندارد سرمایه فکری بنتیس، خلاقیت رندسیب و نوآوری هانگ و همکاران بود.یافته ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین سرمایه فکری و خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارتی دیگر، بین سرمایه فکری در ابعاد سرمایه انسانی، سرمایه مشتری و سرمایه ساختاری و خلاقیت کارکنان رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. هم چنین، بین سرمایه فکری در ابعاد یادشده و نوآوری در ابعاد نوآوری محصول، نوآوری در فرایند و نوآوری کلی سازمانی رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد.نتیجه گیری: وجود سرمایه فکری بالا به افزایش خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمان منجر می شود و اگر زمینه بروز خلاقیت فراهم آید فرایند عملکرد سازمانی بهبود می یابد و هر چه در این تعامل سرمایه فکری کم باشد، میزان خلاقیت و نوآوری کاهش می یابد.

زمینه: کارآفرینی دانشگاهی به عنوان یک رویکرد و همچنین به عنوان رسالت سوم دانشگاه ها و آموزش عالی در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش دوره های آموزشی بر ایجاد و پرورش روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان انجام شد.روش: طرح پژوهش کمی و روش آن توصیفی از نوع پیمایشی است. داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس ابعاد مطرح شده توسط مک کلاند جمع آوری شد. روایی آن توسط صاحبنظران و خبرگان مورد تایید قرار گرفت و پایایی ابزار نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که 0.92 گزارش شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی به تعداد 2500 نفر است که در سال تحصیلی 94-1393 در پردیس مرکزی مشغول به تحصیل بودند. از این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری نمونه گیری تصادفی خوشه ای و از طریق جدول مورگان 335 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.یافته ها:طبق یافته های پژوهش همه مولفه های کارآفرینی که در این پژوهش مورد اندازه گیری قرار گرفته اند (توفیق طلبی، تحمل ابهام، اعتماد به نفس، مخاطره پذیری و خلاقیت) کمتر از حد متوسط گزارش شده اند. همچنین نقش دوره های آموزشی در ایجاد روحیه کارآفرینی و مولفه های آن در بین دانشجویان مرد و زن تفاوت معناداری نداشت.نتیجه گیری: دوره های آموزشی که دانشگاه علامه طباطبایی برگزار می کند بر پرورش روحیه کارآفرینی در دانشجویان تاثیر ندارند و لذا برنامه های آموزشی این دانشگاه با نگاهی استراتژیک باید بازاندیشی، بازطراحی و بازآفرینی شوند.

زمینه: با مطالعه ارتباط بین فرصت طلبی از فناوری و موقعیت تجاری شرکت به گونه ای که به تغییرات فناوری بازار حساسیت و پاسخ مناسب و خلاق نشان داده شود و نشان دادن تاثیر مثبت و قدرتمند حساسیت و واکنش مناسب به تغییرات مبتنی بر فناوری بر معیارهای اصلی موقعیت تجاری شرکت یعنی فروش، سود و ارزش بازار و همچنین تصریح تاکید بازاریابی به منزله راهبردی برای دست یابی به این ارتباط بینش هایی را برای مدیران شرکت های صنعتی ایجاد می کند.هدف: هدف از این پژوهش بازنمایی میزان اثرگذاری حساسیت و پاسخ دهی شرکت ها به تغییرات حوزه فناوری بر موقعیت و موفقیت تجاری آن هاست.روش: تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی است تا روابط بین متغیرها را بررسی کند. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه ای در بین نمونه 160 نفری از کلیه فروشندگان محصولات برند سامسونگ در شهر مشهد در مناطقی توزیع شد که واحدهای صنفی بیشتری در دسترس محقق قرار داشت. برای آزمون فرضیه ها نیز از معادلات ساختاری با استفاده از روش تخمین حداکثر درست نمایی استفاده شد.یافته ها: نتایج حاکی از آن است که تاکیدات استراتژی های بازاریابی شرکت و پاسخ به تغییرات فناوری بر موقعیت تجاری شرکت سامسونگ تاثیر مثبت مستقیم دارد؛ ضمن اینکه تاکید بازاریابی شرکت عامل میانجی رابطه حساسیت نسبت به تغییرات فناوری و موقعیت تجاری شرکت سامسونگ است.نتیجه گیری: حساسیت داشتن به تغییرات فناوری و سپس پاسخ دهی مناسب به آن از سوی شرکت های بازرگانی، موفقیت آن ها را در تجارت و کسب و کارشان به همراه خواهد داشت.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پنج عامل شخصیت، هوش هیجانی و مدیریت زمان در پیش بینی خلاقیت اجرا شده است.روش: این پژوهش از نوع همبستگی است که جامعه آماری آن را دانش آموزان دبیرستانی شهرستان مهدی شهر در سال تحصیلی 93-1392 تشکیل دادند. از میان آنان 250 دانش آموز از مقطع دبیرستان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل فرم کوتاه 60 سوالی مقیاس ویژگی های شخصیتی نئو، پرسشنامه صلاحیت هیجانی، پرسشنامه شرح شخصیتی مدیریت زمان و آزمون سنجش خلاقیت تورنس فرم B بود. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه (شیوه گام به گام) تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که رابطه بین هوش هیجانی با خلاقیت معنادار نیست؛ اما بین پنج عامل شخصیت و خلاقیت در مولفه های مسوولیت پذیری و انعطاف پذیری رابطه مثبت و معنادار و در مولفه روان نژندی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. رابطه بین مدیریت زمان با خلاقیت تنها در مولفه های توجه به کار و نوع تمرکز مثبت و معنادار است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که انعطاف پذیری بیشترین ضریب تاثیر مثبت و معنادار را برای پیش بینی خلاقیت دارد و بعد از آن روان نژندی برای پیش بینی خلاقیت تاثیر منفی و معنادار دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون برای پیش بینی خلاقیت بر اساس مولفه های مدیریت زمان نشان داد توجه به کار بیشترین ضریب تاثیر مثبت و معنادار دارد. بعد از آن استراتژی عملکرد تاثیر منفی و معنادار و بعد از آن نوع تمرکز تاثیر مثبت و معنادار را دارد.نتیجه گیری: یافته های تحقیق دارای تلویح های کاربردی است.