علوم پزشکی رازی
سال:1401 | دوره:29 | شماره:4 |تعداد مقالات:19

زمینه و هدف: دانشگاه های علوم پزشکی کشور به عنوان مراکزی برای تفکر و نوآوری متولی تامین، حفظ و ارتقای سلامت جمعیت تحت پوشش خود و سایر نقاط کشور هستند. مدیران دانشگاه با شناسایی مشکلات و چالش ها و با تکیه بر ابزارهای توسعه خلاقیت و حل مساله و حرکت به سمت دانشگاه های نسل سوم می تواند اهداف دانشگاه را محقق کنند. روش کار: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که به روش کیفی در سه مرحله به احصاء و دسته بندی چالش های عملکردی مراکز و واحدهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران پرداخته است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش را خبرگان، مدیران و کارشناسان مراکز مختلف دانشگاه تشکیل دادند. تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوایی انجام شد. یافته ها: مجموع 215 مساله جمع آوری شده در 3 محور کلی مدیریت مبتنی بر شواهد، وجود بروکراسی سنگین و فرهنگ سازمانی تقسیم بندی شد. پرتکرارترین مشکلات در حوزه مدیریت مبتنی بر شواهد ذکر شد و نقص در شایسته سالاری سرفصلی بود که در هر سه محور مورد توجه قرار گرفته بود. فقدان برنامه پایش و ارزشیابی موثر، نبود چارچوب مدون برای استفاده از نتایج پایش و ارزشیابی موجود، کمی گرایی، نبود سیستم تنبیهی و تشویقی کارآمد، ایرادات قانونی، مدیریتی، تشکیلاتی و فرایندی، مشکلات آموزش، ارتباطات، انگیزش، عملکرد و نگرش نیروی انسانی و ضعف در تعلق سازمانی پرسنل از سایر موارد مهم مورد اشاره بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد که مهم ترین مشکلات دانشگاه از منظر کارکنان به صورت مجموعه به هم مرتبطی از محدودیت های بوروکراتیک، تصمیم گیری های فاقد پشتوانه و تاثیرات سوء و متقابل این دو و مشکلات مربوط به فرهنگ سازمانی نمود می یابد و هر نوع تغییری برای رفع این مشکلات باید با در نظر گرفتن اثرات احتمالی آن بر سایر عوامل ذکر شده انجام شود.

زمینه و هدف: تغییر مسیر ناگهانی هنگام دویدن در بسیاری از ورزش ها اجتناب ناپذیر است. نقص عملکرد سیستم عصبی-عضلانی در تامین ثبات مفصل در این گونه مانور های حرکتی می تواند منجر به آسیب رباط متقاطع قدامی زانو گردد. هنوز تاثیر متقابل بین آسیب رباط های زانو و ضعف عملکرد عضلات آن بخوبی تبیین نشده است. هدف این پژوهش بررسی زمانبندی فعالیت عضلات اندام تحتانی در افرادی با سابقه بازسازی رباط متقاطع قدامی در مقایسه با افراد سالم حین حرکت برشی جانبی بود. روش کار: تعداد 10 مرد سالم به عنوان گروه کنترل و 10 مرد با سابقه ی جراحی رباط متقاطع قدامی به عنوان گروه تجربی از بین فوتبالیست هایی که حداقل 3 سال سابقه داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. فعالیت الکترومایوگرافی عضلات درشت نی قدامی، دوقلوی داخلی، دوقلوی خارجی، پهن داخلی، پهن خارجی، نیم وتری و دوسررانی با دستگاه بی تی اس فری ای ام جی 300 هنگام حرکت برشی جانبی ثبت گردید. جهت تحلیل آماری از آزمون آنالیز واریانس چند متغیره با سطح معنی داری 05/0˂, p استفاده شد. یافته ها: شروع فعالیت عضلات درشت نی قدامی، دوقلوی داخلی و خارجی در گروه تجربی زودتر از گروه کنترل بود؛ (05/0≥, p). همچنین زمان رسیدن به اوج فعالیت عضلات درشت نی قدامی و دوقلوی داخلی در گروه تجربی زودتر از گروه سالم بود (05/0≥, p). نتیجه , گیری: بازسازی رباط متقاطع قدامی با تغییراتی در عملکرد عضلات اندام تحتانی از نظر زمان شروع به فعالیت همراه است. توجه به تغییر در عملکرد عضلات، به مربیان ورزشی و فیزایوتراپیست ها جهت ارایه برنامه توانبخشی مناسب برای افرادی با جراحی رباط متقاطع قدامی کمک بسزایی خواهد کرد.

زمینه و هدف: یکی از ارکان اصلی آموزش رشته های ورزشی و نیز رهبری و هدایت تیم اند و نقش بسیار مهمی در آموزش، پرورش و رشد ورزشکاران دارند. هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه دانش، سلامت روان و مهارت های کاربردی مربیان بود. روش کار: جامعه آماری این تحقیق استراتژی آمیخته را در بخش کیفی خبرگان ورزشی و مربیگری ورزشی و در بخش کمی 508 نفر از مربیان رشته های ورزشی المپیکی و دارای مدارک بین المللی تشکیل دادند. حجم نمونه در بخش کیفی با توجه به اشباع نظری و در بخش کمی بر اساس نرم افزار SPSS Sample Power تعداد 306 نفر بود. از پرسشنامه محقق ساخته که به روش دلفی فازی آماده شد برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. روایی صوری، محتوایی و سازه پرسشنامه به ترتیب توسط متخصصین مربوطه در بخش کیفی، تحلیل عاملی و معادلات ساختاری به تایید رسید. همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ در تمامی مولفه ها بیش از 70/0 محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که 11 عامل موثر بر توسعه دانش، سلامت روان و مهارت های کاربردی برای سطوح مربیگری در ایران شامل آموزش، مدیریتی، دانش افزایی، عوامل ساختاری، نظارت و کنترل، تجهیزات و تکنولوژی، عوامل حقوقی، عوامل فردی، بومی سازی، تبلیغات و رسانه و استعدایابی و پایه می باشد. نتیجه گیری: عوامل متععدی بر توسعه دانش، سلامت روان و مهارت های کاربردی مربیان تاثیر دارد. نتایج مصاحبه با خبرگان می تواند در شناسایی و اولویت بندی این عوامل راهگشا باشد.

زمینه و هدف: موفقیت بارداری به کنترل فرآیندهای متابولیک و تعادل بین سایتوکاین های التهابی و ضد التهابی وابسته است. رژیم غذایی و ورزش اولین گزینه برای پیشگیری و درمان دیابت بارداری است. هدف از پژوهش حاضر، مروری بر روی مطالعات انجام شده جهت بررسی تاثیر فعالیت های ورزشی بر پاسخ های متابولیک و عوامل التهابی و ضدالتهابی در زنان مبتلا به دیابت بارداری (GDM) می باشد. روش کار: مطالعات مربوط به پاسخ فاکتورهای متابولیک، عوامل التهابی و ضدالتهابی به فعالیت های ورزشی در دیابت بارداری در مقالات منتشر شده را در Springer، Hindawi، PubMed، Google Scholar، Scopus، SID وISC با استفاده از کلید واژه های ورزش، شاخص های متابولیک (گلوکز، انسولین، هموگلوبین گلیکوزیله و حساسیت انسولین)، عوامل التهابی (اینترلوکین-1 بتا، فاکتور نکروز دهنده تومور (TNF-α, )، اینترلوکین-6 (IL-6) و پروتیین واکنشی C (CRP) و عوامل ضدالتهابی (اینترلوکین-10 (IL-10) جستجو کردیم. 20 مطالعه پاسخ متابولیک و عوامل التهابی-ضدالتهابی به ورزش در زنان مبتلا به GDM مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در مطالعات مربوط به فاکتورهای متابولیک، مزایای تمرین جهت بهبود کنترل قند خون، بهینه سازی غلظت گلوکز ناشتا و انسولین، کاهش سطح هموگلوبین گلیکوزیله و بهبود حساسیت انسولین در زنان باردار مبتلا به GDM مشاهده شد. همچنین کاهش سطح شاخص های التهابی در زنان باردار مبتلا به GDM گزارش شده است. نتیجه گیری: به نظر می رسد مشارکت منظم در فعالیت های ورزشی می تواند باعث بهبود شرایط متابولیک و کاهش التهاب در زنان باردار مبتلا به GDM شود. با این حال مطالعات بیشتری با بررسی اثر فعالیت های ورزشی به ویژه بر عوامل التهابی و ضدالتهابی در زنان مبتلا به GDM مورد نیاز است.

زمینه و هدف: یکی از مشکلات موجود در میان دانش آموزان ورزشکار، عدم سازگاری آنان با محیط های ورزشی است. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر بهبود سازگاری اجتماعی-روانی دانش آموزان در محیط های ورزشی در دوران پساکرونا بود. روش کار: پژوهش حاضر از نظر روش گردآوری داده ها آمیخته بود که به صورت کیفی-کمی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی شامل افراد آگاه به موضوع پژوهش و در بخش کمی شامل تمامی دانش آموزان ورزشکار پسر دبیرستان های شهر شیراز بود. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های نیمه ساختارمند و پرسشنامه محقق ساخته تشکیل شده از خروجی بخش کیفی بود. این پرسشنامه دارای 28 سوال بود که روایی محتوایی، روایی سوری و پایایی مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی در بخش کیفی و از آزمون آماری معادلات ساختاری در بخش کمی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که عوامل شناسایی شده در قالب 5 دسته عوامل انگیزشی، فرهنگی، اقتصادی، فردی و بهداشتی-محیطی دسته بندی شدند. همچنین مشخص شد که در میان عوامل شناسایی شده، عوامل انگیزشی بیشترین تاثیر را بر بهبود سازگاری اجتماعی دانش آموزان در محیط های ورزشی در دوران پساکرونا دارند. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تاثیر کرونا بر شرایط روحی دانش آموزان بوده و به نظر می رسد انگیزه آن ها را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد که به برنامه ریزی منظم جهت کاهش آثار منفی کرونا نیاز است.

زمینه و هدف: اهمیت مشارکت در فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت باعث شده است تا تمامی ابعاد مربوط به این مساله از جمله چالش های سلامت روانشناختی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل چالش های سلامت روانشناختی افراد برای مشارکت در فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت طراحی و اجرا گردید. روش کار: روش تحقیق حاضر آمیخته می باشد. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل متخصصان مدیریت ورزشی، مجریان و مدیران بخش های فرهنگی ورزشی، مدیران سازمان های ورزشی، متخصصان جامعه شناسی آشنا با حوزه ورزشدر ورزش (11= تعداد) می باشد. در بخش کمی، جامعه آماری تحقیق متشکل از افراد جوان در سراسر شهر تهران که از فعالیت های ورزشی در گذراندن اوقات فراغت به فعالیت های ورزشی می پردازند در نظر گرفته شد با توجه به نامحدود بودن تعداد آن ها در سراسر شهر تهران و با استفاده از جدول مورگان 384 نفر در نظر گرفته شد. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده های تحقیق حاضر در نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام شد. یافته ها: نتایج کیفی تحقیق نشان داد که چالش های سلامت روانشناختی افراد برای مشارکت در فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت شامل 23 مورد بود. به صورت کلی چالش های سلامت روانشناختی افراد برای مشارکت در فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت در سه دسته چالش فردی، چالش ذهنی و چالش محیطی مشخص گردید. نتیجه گیری: توجه به چالش های شناسایی شده شامل چالش فردی، چالش ذهنی و چالش محیطی و کنترل این چالش ها می تواند زمینه جهت بهبود وضعیت مشارکت افراد جهت حضور در فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت را فراهم نماید.

زمینه و هدف: مفاهیم حمایت سازمانی، سرمایه های روان شناختی و تاثیر آن بر ارتقای سلامتی کارکنان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است، لذا هدف از انجام پژوهش بررسی اثر حمایت سازمانی و سرمایه های روان شناختی بر ارتقای سلامتی کارکنان در ادارات ورزش و جوانان غرب کشور بود. روش کار: این تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه کارکنان ادارات تربیت بدنی استان های غرب کشور تشکیل می داد (390 نفر)، داده ها از نمونه گیری کل شمار جمع آوری شد؛ که پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها، 350 پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (1970)، پرسشنامه حمایت سازمانی ادراک شده آیزنبرگر و همکاران (1986) و پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) استفاده گردید که روایی پرسشنامه ها با استفاده از AVE (میانگین واریانس استخراج شده) و پایایی آن ها به شیوه ترکیبی با PLS مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: یافته ها اثر مستقیم مثبت و معنادار در مولفه های سرمایه های روان شناختی و ابعاد آن و حمایت سازمانی ادراک شده با ارتقای سلامت کارکنان را نشان داد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که سرمایه های روان شناختی و حمایت سازمانی ادراک شده، قادر به پیش بینی توان انجام کار، می باشند. نتیجه گیری: به طور کلی ارتقای سلامت کارکنان اهمیت زیادی برای سازمان ها دارد و بر اساس نتایج به دست آمده، افزایش حمایت سازمانی و سرمایه روانشناختی می تواند زمینه ارتقاء سطح سلامتی را در کارکنان فراهم آورد و لذا مدیران و مسیولین سازمان ها می بایست در این زمینه برنامه ریزی نمایند.

زمینه و هدف: هر چند امواج صوتی به عنوان یک عامل ضروری در زندگی انسان محسوب می شوند، اما در بعضی شرایط خاص، قرار گرفتن بیش از حدمجاز در معرض صداهای آزار دهنده، سبب افت شنوایی در انسان خواهد شد. لذا، سنجش آلودگی صوتی در حفظ سلامت افراد نقش بسزایی دارد. روش کار: هدف تحقیق، سنجش آلودگی صوتی در استخرهای سرپوشیده با تاکید بر سلامت پرسنل و کاربران استخرهای سرپوشیده شهر مشهد بود. تراز صوتی به صورت تراز معادل توسط دستگاه پرتابل و نرم افزار Decibel X نسخه 2020 اندازه گیری و با استاندارد صوتی (OSHA-90 dBA) مورد مقایسه قرار گرفت. اندازه گیری ها در 3 نوبت به محاسبه پارامترهای تراز فشار صوت (SPL)، میانگین تراز صوتی (LP)، تراز پیوسته معادل صدا (Leq) و دز روزانه فردی LAEp, d پرداخت. یافته ها: کمترین تراز فشار صوت در نوبت اول برابر 5/76 دسی بل و بیشترین تراز فشار در نوبت دوم برابر با 7/97 دسی بل بود. میانگین تراز فشار صوت متناسب با تغییر ساعت از صبح (11 صبح) به سمت شب (8 عصر) افزایش می یابد. میانگین تراز صوت در استخرهای سرپوشیده برابر با dB 4/78 و تراز معادل 42/85 و دز روزانه فردی LEp, d پرسنل و کاربران به ترتیب برابر 45/92 و 15/87 دسی بل است. مدت زمان مجاز مواجهه با صدا برای کاربران 1ساعت و 30دقیقه و برای پرسنل 5 ساعت برآورد شدکه نشان می دهد کاربران 30دقیقه و پرسنل 3 ساعت بیشتر از حد مجاز در معرض آلودگی صوتی هستند. نتیجه گیری: در استخرهای سرپوشیده شهر مشهد، پرسنل و کاربران در معرض آلودگی صوتی بالایی قرار دارند و احتمال آسیب های جسمی و روانی زیاد است. تراز های صوتی موجود، از استانداردهای جهانی و ملی بالاتر بوده و حاکی از آن است که بهره گرفتن از اصول مدیریت مهندسی برای کاهش تراز صوت در استخرهای سرپوشیده الزامی است.

زمینه و هدف: به نظر می رسد درمان مبتنی بر پذیرش و عمل می تواند بر مادران کودکان استثنایی کمک کند، لذا هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و عمل بر اساس طرح واره های ناسازگار اولیه با نقش واسطه ای دشواری های تنظیم هیجان بر ارتقاء کیفیت زندگی مادران کودکان استثنایی بود. روش کار: پژوهش به روش همبستگی-مدل یابی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای کودکان کم توان ذهنی و کم توان جسمی شهر کرمانشاه می باشد، 30 نغر نمونه به شیوه ی هدفمند انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. مداخلات درمان مبتنی بر پذیرش و عمل روی گروه آزمایش دریکی از مدارس کودکان استثنایی فرایند هفته ای دو بار در جلسات 90 دقیقه ای طی هشت جلسه برگزار شد. ایزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه کیفیت زندگی ویر و همکاران (1996)، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجانیگرتز و رویمر (2004)، مقیاس طرح واره های ناسازگار یانگ (2005) و پرسشنامه پذیرش و عمل بوند و همکاران (2017) بود. یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که قطع ارتباط و طرد، خودگردانی مختل، جهت مندی، گوش بزنگی، محدودیت مختل بر دشواری تنظیم هیجان تاثیر مثبت و معناداری دارد؛ قطع ارتباط و طرد و خودگردانی مختل، جهت مندی و گوش بزنگی بر عمل و پذیرش تاثیر مثبت و معناداری دارد. برنامه آموزش مبتنی بر مدل علی عمل و پذیرش بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان استثنایی موثر بوده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند در راسنای بهبود حالات خلقی و روانشناختی و ارتقاء کیفیت زندگی مادران کودکان استثنایی مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد.

زمینه و هدف: پرداختن به موضوع تعارض زناشویی به منظور دست یافتن به راهبردهای پیشگیری، یکی از مهمترین ضروریات آموزش خانواده است. لذا هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش غنی سازی رابطه جنسی بر باورهای روابط زناشویی، ابرازگری و کنش وری جنسی در زنان دارای تعارضات زناشویی بود. روش کار: در این پژوهش نیمه آزمایشی تعداد 50 نفر از زنان دارای تعارضات زناشویی به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای به مدت 4 هفته برگزار شد و گروه گواه در این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکردند. شرکت کننده ها توسط پرسشنامه های تعارضات زناشویی براتی و ثنایی (1375)، باورهای ارتباطی ایدلسون و اپستین (1982)، شاخص احقاق جنسی هالبرت (1992) و شاخص عملکرد جنسی زنان روزن و همکاران (2000) سنجیده شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که نمرات باورهای روابط زناشویی درمیان افراد گروه آزمایش، کاهش معناداری پیدا کرده است ولی در گروه گواه این کاهش معنادار وجود نداشته است و نمرات ابرازگری و کنش وری جنسی درمیان افراد گروه آزمایش، افزایش معناداری پیدا کرد ولی در گروه گواه این افزایش معنادار وجود نداشت؛ در نتیجه تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و گواه وجود دارد. همچنین نتایج پیگیری نیز نشان داد که اثر مداخله آموزشی همچنان پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس شواهد پژوهش حاضر می توان از این برنامه آموزشی جهت بهبود باورهای روابط زناشویی و ابرازگری و کنش وری جنسی زنان دارای تعارضات زناشویی استفاده کرد.

زمینه و هدف: بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با یک ناهمگونی بالینی در رابطه با شدت بیماری و ویژگی های خاص، مانند خشم و افسردگی شناخته می شوند. هدف از انجام تحقیق حاضر تبیین نقش خود شیفتگی آسیب پذیر و خودشیفتگی بزرگ منشانه در اختلال شخصیت مرزی بود. روش کار: برای انجام پژوهش توصیفی حاضر که با روش مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عامل تاییدی انجام شد، 102 زن و 58 مرد مراجعه کننده به کلینیک های روان پزشکی و روانشناسی در شهر شیراز به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه های خودشیفتگی مرضی پینکاس و اختلال شخصیت مرزی لیشنرینگ را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد متغیر خودشیفتگی آسیب پذیر بر ترس از صمیمیت (37/0)، واقعیت آزمایی آسیب دیده (55/0)، مکانیزم های دفاعی اولیه (62/0) و آشفتگی هویتی (69/0) تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین مشخص شد بین خودشیفتگی بزرگ منشانه با ترس از صمیمیت (71/0)، واقعیت آزمایی آسیب دیده (64/0)، مکانیزم های دفاعی اولیه (38/0) و آشفتگی هویتی (26/0) تاثیر مثبت و معنادار دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می شود مسیولین و متخصصین به متغیرهای خودشیفتگی آسیب پذیر و خودشیفتگی بزرگ منشانه توجه ویژه ای داشته باشند.

زمینه و هدف: اختلال کم توجهی/ بیش فعالی (ADHD) یکی از اختلالات عصبی رشدی است که با اختلال قابل توجهی در حوزه های رشدی، شناختی، هیجانی و تحصیلی همراه است. هدف از انجام تحقیق حاضر اثربخشی درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر همدلی کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی بود. روش کار: برای انجام تحقیق کاربردی و نیمه آزمایشی حاضر از بین کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی (6 تا 12 سال) شهر شیراز به صورت هدفمند 30 پسر و 30 دختر به عنوان نمونه انتخاب شده و پس از انجام پیش آزمون ها اعم از مصاحبه نیمه ساختاریافته K-SADS-PL، تکمیل پرسشنامه همدلی بهر-تحلیل بهر (EQ-SQ) و فرم رضایت آگاهانه، به صورت تصادفی به 3 گروه درمان مبتنی بر ذهنی سازی، درمان دارویی با متیل فنیدیت، درمان ترکیبی تقسیم شدند. سپس آزمودنی های هر گروه 36 جلسه مداخله مربوط به خود را دریافت کرده و پس از خاتمه درمان و مجددا سه ماه پس از درمان به منظور پیگیری پرسشنامه ها تکمیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر همدلی کودکان مبتلا به ADHD اثربخشی معناداری (001/0>P، 31/13=F) داشت و درمان ترکیبی و MBT-C در مقایسه با دارو درمانی اثربخشی پایدارتری بر همدلی این کودکان داشت. نتیجه گیری: نتایج تایید کننده تاثیر درمان مبتنی بر ذهنی سازی و درمان ترکیبی بر سطح همدلی کودکان مبتلا به ADHD می باشد. اما درمان ترکیبی با تمرکز بر تعامل دنیای درونی و بیرونی و تنظیم عواطف و روابط بین فردی می تواند مداخله ای اثربخش تری برای بهبود ظرفیت همدلی در کودکان مبتلا به ADHD باشد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت تروما و شیوع بالایی آن در بیماران درد مزمن ساخت ابزاری مناسب برای غربالگری تجربه ی ترما در میان بیماران درد مزمن امری اساسی و ضروری به نظر می رسید. بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روانسنجی چک لیست وقایع زندگی در نمونه ی بیماران درد مزمن ایرانی بود. روش کار: در این مطالعه 309 نفر زن و مرد از بیماران درد مزمن شهر تهران که 18 سال به بالا و توانایی درک زبان فارسی داشتند به روش نمونه گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی روایی همگرا از پرسشنامه ی 21-DASS و فاجعه آفرینی و برای بررسی روایی واگرا از پرسشنامه ی خودکارآمدی درد مزمن و مقیاس رضایت از زندگی استفاده شد. همچنین برای تعیین پایایی از روش همسانی درونی به شیوه ی آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی به کمک نرم افزار لیزرل نسخه ی 8/ 8 و تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای نمره کل مقیاس 86/0 درصد بدست آمده و همچنین نمره بازآزمایی آن در نمونه ی 40 نفره به فاصله ی 3 هفته برابر با 85/0 دردصد بود. چک لیست وقایع زندگی همبستگی مثبت و معنی داری با پرسشنامه ی DASS-21 و پرسشنامه ی فاجعه آفرینی درد مزمن نشان داد و همبستگی منفی و معناداری با پرسشنامه ی خودکارآمدی درد مزمن و رضایت از زندگی داشت. همچنین نتایج تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل را شناسایی کرد و تحلیل عامل تاییدی نشان داد ساختار چهار عاملی از برازش مناسبی برخوردار است. نتیجه گیری: تجربه ی تروما می تواند باعث مشکلات روانشناختی زیادی شود. نسخه ی ایرانی چک لیست وقایع زندگی اعتبار و روایی مطالوبی را نشان داد و می توان از آن به عنوان یک ابزار غربالگری کوتاه و معتبر برای سنجش تروما استفاده کرد.

زمینه و هدف: دوره نوجوانی از مهم ترین دوره های رشدی هر انسانی است. از سویی ریشه بسیاری از مشکلات نوجوانان در چارچوب خانواده شکل می گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه یکپارچه درمان فراتشخیصی بر نوجوانان مضطرب و فرزند پروری مادران آن ها بود. روش کار: برای انجام پژوهش نیمه آزمایشی حاضر که با طرح پیش آزمون-پس آزمون انجام شد از بین دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 99-98 و مادران آن ها که مشکلات اضطرابی آنها با استفاده از مصاحبه تشخیصی بالینی و نیز نسخه خودسنجی نوجوانان آخنباخ و رسکولا مشخص شده بود، 20 نفر به صورت در دسترس انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم شدند. سپس گروه آزمایشی 12-16 جلسه و هر جلسه 50 الی 60 دقیقه درمان فراتشخیصی را دریافت کردند. 24 ساعت قبل و 48 ساعت بعد از مداخله هر دو گروه پرسشنامه های اضطراب اسپنس و شیوه های فرزند پروری ارجمندنیا را تکمیل کردند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در اضطراب نوجوانان و مهارت های فرزندپروری مادران تفاوت معناداری وجود دارد (01/0≤, P) و برنامه یکپارچه درمان فراتشخیصی موجب افزایش معنادار کاربرد مهارت های مدیریت اضطراب نوجوانان و شیوه های فرزند پروری مادران آن ها شده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج استفاده از درمان فراتشخیصی جهت کاهش اضطراب نوجوانان و فرزندپروری مادران آنها توصیه می شود.

زمینه و هدف: با توجه به لزوم بهبود سلامت روان بازماندگان ویروس کرونا و عدم انجام مطالعات کافی در این حوزه، هدف از انجام تحقیق حاضر مقایسه اثربخشی درمان های رفتار درمانی دیالکتیکی و شفقت درمانی بر تحمل آشفتگی، نگرانی و تنظیم هیجانی در بازماندگان بیماری کووید-19 بود. روش کار: برای انجام تحقیق نیمه تجربی حاضر که با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه های کنترل و آزمون انجام شد از بین بازماندگان جانباختگان بیماری کرونا در شهر مشهد که در بهار و تابستان 1399 در شبکه های اجتماعی عضو بودند، 60 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. سپس پرسشنامه های اضطراب کرونا (علیپور و همکاران، 1399)، 3 تنظیم هیجانی (گراتز و رومر، 2004) و تحمل آشفتگی (سیمونز و گاهر، 2005) در پیش آزمون از طریق شبکه های اجتماعی (کانال تلگرام، واتساپ و اینستاگرام) در اختیار آزمودنی ها قرار داده شد سپس گروه های مداخله 10 جلسه 90 دقیقه ای به تفکیک با روش های درمان دیالکتیکی و شفقت درمانی آموزش دیدند و مجددا پرسشنامه ها را تکمیل کردند. نهایتا داده ها با روش های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد دو روش درمان دیالکتیکی و شفقت درمانی باعث کاهش معنادار اضطراب کرونا، افزایش تحمل آشفتگی و افزایش تنظیم هیجانی شدند. همچنین روش درمانی دیالکتیک از اثربخشی بیشتری برخوردار بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج استفاده از دو نوع روش و مخصوصا روش دیالکتیک جهت بهبود وضعیت روان شناختی بازماندگان بیماری کرونا توصیه می شود.

زمینه و هدف: تحریف شناختی یکی از مشکلاتی است که در نوجوانان دارای اختلال ناغرمانی مقابله ای به وضوح دیده می شود، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی بر کاهش میزان تحریف شناختی نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای انجام شد. روش کار: این پژوهش در قالب طرح کارآزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری یک ماهه اجرا شد. از میان دانش آموزان دختر و پسر دوره اول متوسطه شهرستان ارومیه، با تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند، 51 نفر به شکل هدفمند در سه گروه (17 نفر درمان شناختی رفتاری، 17 نفر هیپنوتراپی و 17 نفر کنترل) به شکل تصادفی جایگذاری شدند. سپس گروه شناختی رفتاری و هیپنوتراپی براساس پروتکل های استاندارد مداخله ای تحت مداخله قرار گرفتند. ابزارهای این پژوهش شامل: سیاهه رفتاری نسخه والدین آخنباخ و مقیاس تحریف های شناختی بین فردی حمام چی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی بر کاهش تحریف های شناختی بین فردی؛ تفاوت معناداری وجود داشت به این صورت که هیپنوتیزم درمانی بر کاهش این تحریف ها اثربخشی ندارد، این در حالی است که درمان شناختی رفتاری از این منظر اثربخشی قابل توجهی بر هیپنوتیزم درمانی دارد (127/0>P، 84. 13 F=). نتیجه گیری: به درمانگران توصیه می شود در کار با نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای که تحریف های شناختی بین فردی دارند از رویکرد درمانی شناختی رفتاری بهره بگیرند.

زمینه و هدف: دیابت یکی از بیماری های متابولیک و شایع است که علاوه بر هزینه های زیاد تاثیرات روانی بسزایی نیز بر جای می گذارد. هدف از انجام تحقیق حاضر تبیین تاثیر تمرینات ورزشی بر برخی عوارض جانبی متابولیک و ویژگی های روان شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بود. روش کار: برای انجام تحقیق نیمه تجربی حاضر که با طرح پیش آزمون-پس آزمون انجام شد از بین بیماران دیابتی نوع 2 ساکن شهرستان زابل به روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه تمرین (سن: 94/6±, 70/38 سال: شاخص توده بدن 77/1±, 10/29 کیلوگرم بر مترمربع) و کنترل (سن: 52/7±, 45/40 سال: شاخص توده بدن 67/1±, 09/28 کیلوگرم بر مترمربع) تقسیم شدند. سپس آزمودنی های گروه تمرین 8 هفته، 3 جلسه در هفته و در 3 اینتروال با سیستم هرمی بدین ترتیب پروتکل مورد نظر را انجام دادند که در اینتروال اول تمرین با 35-50 درصد ضربان قلب ذخیره، اینتروال دوم با 50-65 درصد و در اینتروال سوم با 65-80 درصد اجرا شد. جهت جمع آوری داده ها از نمونه گیری خون، و تکمیل پرسشنامه DASS21 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد تمرین هوازی هرمی بر استرس، اضطراب، افسردگی، کلسترول، LDL و HbA1c در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تاثیر معنی داری دارد. بطوریکه میزان متغیرهای تحقیق در پس آزمون نسبت به پیش آزمون کاهش معنی داری یافت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر استفاده از تمرینات اینتروال زیر نظر متخصص جهت کاهش آثار منفی روانی و متابولیکی بیماران دیابتی توصیه می شود.

زمینه و هدف: اضطراب جدایی به عنوان یکی از اساسی ترین ترس ها در انسان شناخته شده است، بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش تمایزیافتگی، همدلی مادران و رابطه والد-کودک بر اختلال اضطراب جدایی انجام شده است. روش کار: در این تحیق شبه آزمایشی، جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان دختر دارای نشانگان اختلال اضطراب جدایی بود که کودک/ کودکان آن ها در یکی از مراکز پیش دبستانی شهرستان کرمانشاه مشغول به تحصیل بودند که برابر با 380 نفر بود که 60 نفر از آنان به طور داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند و در دو گروه 30 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. تمایزیافتگی، همدلی مادران و رابطه والد-کودک بر روی گروه آزمایش در 8 جلسه و هفته ای دو جلسه و هر جلسه 80 دقیقه اجرا گردید داده های پژوهش از طریق پرسشنامه استاندارد اختلال اضطراب جدایی هان، هاجلینیان، ایسن، وندر و پینکاس (2003) جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش اماری تی وابسته استفاده گردید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد، بسته آموزشی طراحی شده بر اساس تمایزیافتگی، همدلی مادران و رابطه والد-کودک بر اختلال اضطراب جدایی تأثیر معنی داری دارد (001/0 = p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که آموزش اثربخشی آموزش تمایزیافتگی، همدلی مادران و رابطه والد-کودک می تواند زمینه کاهش اختلال اضطراب جدایی را فراهم آورد.

زمینه و هدف: چاقی یک بیماری مزمن است که در حال حاضر به عنوانی یک اپیدمی جهانی در نظر گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوارض اندوکرین و متابولیک در کودکان چاق مراجعه کننده به کلینیک غدد بیمارستان علی اصغر زاهدان انجام پذیرفت. روش کار: معیارهای ورود در جامعه مورد مطالعه شامل کودکان چاق 5 تا 18 ساله مراجعه کننده به کلینیک غدد بیمارستان علی اصغر شهر زاهدان در سال 1395 بود. معیارهای خروج عبارتنداز عدم تمایل به شرکت درمطالعه، عقب افتادگی ذهنی یا داشتن بیماری های سندرمیک، شرح حال بیماری مزمن یا مصرف دارو. در این مطالعه تعداد 60 کودک مبتلا به چاقی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که 52% آزمودنی ها پسر و 48% دختر بودند. میانگین سنی کودکان مورد مطالعه 0/3 ±,9/9 سال (با حداقل 5 و حداکثر 17 سال) بود. 8/5% کودکان BMI بین صدک 95-85% برای سن و جنس و 2/94% آن-ها BMI بالاتر از صدک 95% برای سن و جنس داشتند. در این مطالعه 57% کودکان در سونوگرافی کبد چرب داشته (%45 گرید یک و 12% گرید 2) و 43% نرمال بودند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در کودکان چاق عوارض متابولیک مانند کبد چرب بیشتر وجود دارد و عوارض اندوکرین مانند هیپرانسولینمی و هیپرلیپیدمی نیز بیشتر دیده می شود. بنابراین اگر کودکی وزن بالایی داشته باشد، عوارض اندوکرین و متابولیک چاقی در وی بررسی گردد تا سریعتر درمان شود.