روشها و مدلهای روان شناختی
سال:1397 | دوره:9 | شماره:33 |تعداد مقالات:8

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی گشتالت درمانی و موسیقی درمانی بر اضطراب امتحان و بهزیستی تحصیلی در دانش آموزان دختر متوسطه دوم می باشد. روش پژوهش، روش آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر شیراز می باشد. نمونه آماری شامل دو گروه آموزش (هرکدام 15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفره) که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و دو گروه آزمایش، گشتالت درمانی و موسیقی درمانی را دریافت کردند. ابزار تحقیق شامل مقیاس اضطراب امتحان فریدمن و مقیاس بهزیستی تحصیلی سالملا آرو و آپادایا بود. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان دهنده تاثیر معنادار گشتالت درمانی و موسیقی درمانی بر اضطراب امتحان (43/20 F= و000/0 P= ) و بهزیستی تحصیلی(47/38 F= و 000/0 P= ) می باشد. همچنین بین گشتالت درمانی و موسیقی درمانی در اضطراب امتحان و بهزیستی تحصیلی تفاوت معناداری مشاهده نشد(05/0>P). با توجه به نتایج به دست آمده یعنی اثر بخشی گشتالت درمانی و موسیقی درمانی بر کاهش اضطراب امتحان و بهبود بهزیستی تحصیلی، نقش درمان های فوق در کاهش اضطراب امتحان و بهبود کارکردهای هیجانی دانش آموز در محیط تحصیلی بیش از پیش آشکار می گردد.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل رابطه علی طرحواره های نقش جنسیتی، آگاهی جنسی و تمایز یافتگی بوده است. جامعه آماری این تحقیق متاهلین عادی شهر شیراز بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و بر اساس تعداد مولفه های موجود در مدل، تعداد 310 نفر از زوجین عادی که شامل 155 زن و 155 مرد متاهل که طول مدت ازدواج آنها بین 5-12 سال متغیر بوده و سن آنها زیر 50 سال باشد، انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها شامل سه مقیاس تمایزیافتگی خود اسکورن و همکاران، آگاهی جنسی اسنل، فیشر و میلر، طرحواره نقش جنسیتی بم بود که روایی و پایایی ابزار مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و Amos در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج نشان داد که ضریب تاثیر طرحواره های نقش جنسیتی و آگاهی جنسی بر تمایزیافتگی معنی دار است. بدین معنی که طرحواره های نقش جنسیتی بر تمایزیافتگی اثر مستقیم و معنی داری و آگاهی جنسی بر تمایزیافتگی اثر معکوس و معنی دار دارد.

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه ی علّی حمایت اجتماعی ادراک شده با بهزیستی تحصیلی با توجه به نقش میانجی گری باورهای خودکارآمدی، حرمت خود و استرس تحصیلی بود. 230 دانش آموز مقطع متوسطه ی دوم به شکل نمونه برداری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و مقیاس های حمایت اجتماعی ادراک شده، باورهای خودکارآمدی تحصیلی، حرمت خود تحصیلی، استرس تحصیلی و بهزیستی تحصیلی را تکمیل کردند. ارزیابی مدل پیشنهادی با روش مدل سازی معادلات ساختاری صورت گرفت. یافته ها نشان داد که حمایت اجتماعی ادراک شده با مولفه-های ارزش مدرسه، رضایتمندی تحصیلی و مشارکت در امور مدرسه رابطه ی مثبت و با فرسودگی تحصیلی رابطه ی منفی دارد. همچنین حمایت اجتماعی ادراک شده از طریق متغیرهای میانجی گر باورهای خودکارآمدی، حرمت خود و استرس تحصیلی قادر به پیش بینی مولفه های بهزیستی تحصیلی است. بر این اساس می توان گفت که حمایت های اجتماعی از طریق ارتقای باورهای خودکارآمدی و حرمت خود تحصیلی به کاهش استرس تحصیلی می انجامند و از این طریق به ارتقای مولفه های بهزیستی تحصیلی کمک می کنند. این یافته ها بر نقش حمایت های اجتماعی در برانگیختن و توانمندسازی افراد جهت مقابله با استرس و دستیابی به بهزیستی در محیط تحصیلی تاکید می کند.

این پژوهش با هدف تعیین تاثیر حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازپردازش مجدد بر تنظیم هیجان، مکانیزم دفاعی و کیفیت زندگی در دختران نوجوان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. طرح این پژوهش نیمه تجربی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 97-96 شهر کرج بود. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای تعداد 30 نفر از دانش آموزان دارای نمرات بالا در پرسشنامه اضطراب اجتماعی انتخاب شده و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اضطراب اجتماعی اسپنس، پرسشنامه تنظیم شناختی-هیجانی، پرسشنامه مکانیزم های دفاعی و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که در مرحله پس آزمون بین میانگین نمرات راهبردهای تنظیم شناختی-هیجانی مثبت و منفی و نمره کل کیفیت زندگی و هر یک از ابعاد آن در آزمودنی های دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد، تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل در نمره مکانیسم دفاعی رشد یافته از نظر آماری معنادار بود(05/0>P). در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که جلسات حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازپردازش مجدد تاثیر معناداری در افزایش استفاده از تنظیمات هیجانی مثبت و کیفیت زندگی و استفاده بیشتر از مکانیسم دفاعی رشد یافته دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه حمایت سازمانی ادراک شده و حمایت خانواده ادراک شده با کیفیت زندگی کاری با توجه به نقش میانجی توانمندسازی روانشناختی می باشد. روش پژوهش، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل آموزگاران زن حق التدریس شهرستان کوار بوده که تعداد آنها 128 نفر می باشند. به دلیل تعداد کم حجم نمونه، روش نمونه گیری به شیوه ی سرشماری است که تمام واحدهای جامعه را در بر می گیرد. برای گردآوری داده ها از چهار پرسشنامه حمایت سازمانی ادراک شده(آیزنبرگر و همکاران)، حمایت اجتماعی ادراک شده(زیمت و همکاران)، کیفیت زندگی کاری(والتون) و توانمندسازی روانشناختی(اسپریتزر) استفاده شده است. روایی و پایایی پرسشنامه-ها مورد تایید قرار گرفت. نتایج استخراج شده از پرسشنامه ها به روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار Spss18 و Amos18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد حمایت سازمانی ادراک شده و بعد خانواده ی حمایت اجتماعی ادراک شده با کیفیت زندگی-کاری و توانمندسازی روانشناختی رابطه دارد. نتیجه گیری کلی نیز نشان می دهد که توانمندسازی روانشناختی نقشی میانجی در رابطه حمایت سازمانی ادراک شده و حمایت اجتماعی ادراک شده(بعد خانواده) با کیفیت زندگی کاری ایفا می کند. بدین معنی که با ارتقای توانمندسازی-روانشناختی، حمایت سازمانی و حمایت خانواده می توان زمینه های بهبود کیفیت زندگی کاری آموزگاران زن حق التدریس را فراهم کرد.

در پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رابطه علی خودکارآمدی، عزت نفس، بهزیستی معنوی و افسردگی بر احساس تنهایی دختران جانبازان اعصاب و روان با میانجیگری رضایت از زندگی می باشد. از بین فرزندان دختر جانبازان اعصاب و روان شهر شیراز 350 دختر(15 تا 25 ساله) با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و به مقیاس احساس تنهایی، رضایت از زندگی، بهزیستی معنوی، خودکارآمدی، عزت نفس و افسردگی پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از روش معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل یافته ها نشان می دهد که بهزیستی معنوی و خودکارآمدی بر احساس تنهایی اثر مستقیم منفی معنادار و از طریق تاثیر بر رضایت از زندگی اثر غیر مستقیم منفی معنادار دارد. افسردگی هم به طور مستقیم و هم به طور غیر مستقیم با تاثیر بر رضایت از زندگی بر احساس تنهایی تاثیر معناداری دارد. عزت نفس با واسطه رضایت از زندگی اثر غیر مستقیم و معناداری بر احساس تنهایی دارد. مدل احساس تنهایی بر اساس متغیرهای پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار می باشد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر بهزیستی روانشناختی و تحریفات شناختی نوجوانان شهر اهواز انجام گردید. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه ی اول شهر اهواز در سال تحصیلی 95-96 بود که از این میان 30 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه مساوی آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های تحریف شناختی عبدالله زاده و سالار و بهزیستی روانشناختی ریف هستند. برای گروه آزمایش، 10 جلسه ی 90 دقیقه ای هفتگی برنامه ی درمان شناختی-رفتاری به روش جان بزرگی اجرا شد و گروه گواه هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی تحلیل کواریانس چندمتغیری(MANCOVA) و تک متغیری (ANCOVA) استفاده شد. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار آماری 25-SPSS انجام شد. نتایج MANCOVA و ANCOVA نشان داد که درمان شناختی-رفتاری باعث افزایش بهزیستی روان شناختی نوجوانان در زمینه های پذیرش خود، خودمختاری، تسلط بر محیط، هدف مندی در زندگی، رشد فردی و ارتباط مثبت با دیگران می شود. همچنین، مقایسه ی نتایج پس آزمون گروه آزمایش و گواه نشان داد که استفاده از درمان شناختی-رفتاری سبب کاهش تحریفات روانشناختی نوجوانان شهر اهواز گردید.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر لمس بر افسردگی کودکان است. بدین منظور، تعداد 20 دختر و 20 پسر 12-7 ساله با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای از 20 مرکز تحت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان کرمان انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع شبه تجربی(پیش آزمون-پس آزمون) می باشد که پس از انتخاب آزمودنیها، مقیاس افسردگی کودکان فرم والدین ( CDS-P) ساخته شده توسط لانگ و تیشه (1987) اجرا شد و کودکانی که نمره آنان در آزمون بالاتر از 175بود، انتخاب شدند. سپس، مداخله لمس (نوازش کردن، دست کشیدن، غلغلک دادن، در آغوش گرفتن، بوسیدن و آراستن) توسط مربیان هر روز به مدت 60 دقیقه بر روی کودکان انجام شد. پس از 10 هفته، مجداً آزمون افسردگی کودکان( CDS-P) اجرا شد. نتایج آزمون t نشان داده که لمس بر کاهش افسردگی کودکان و در خرده مقیاسهای آزمون به غیر از خرده مقیاس لذت و خوشی متفرقه، اثر معنی دار دارد. علاوه بر این، نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر نشان داد که اثر متقابل لمس و مدت نگهداری بر کاهش افسردگی، معنی دار است. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود، در درمان و کاهش افسردگی کودکان از روش لمس استفاده شود.