بهداشت و ایمنی کار
سال:1393 | دوره:4 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه: بنزین مخلوط پیچیده ای از بالغ بر 500 هیدرو کربن مختلف است. حذف سرب از بنزین توام با افزودن مقدار قابل توجهی از هیدروکربن های عطری تک حلقه ای دارای سمیت کلیوی و کبدی، نظیر تولوئن و زایلن همراه بوده است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین این نکته بود که آیا مواجهه با بنزین بدون سرب تحت شرایط کاری عادی با عوارض کبدی و کلیوی همراه است یا خیر. روش کار: در این مطالعه مقطعی، تعداد 200 نفر از کارگران دارای مواجهه شغلی با بنزین بدون سرب در پمپ بنزین های شیراز و 200 نفر فاقد مواجهه مورد بررسی قرار گرفتند.با استفاده از روش های استاندارد غلظت تولوئن و زایلن در هوا اندازه گیری شد. علاوه بر آن نمونه خون و ادرار برای آزمایشات روتین بیوشیمیایی عملکرد کلیه و کبد از کارگران گرفته شد.یافته ها: میانگین هندسی غلظت بنزن، تولوئن و زایلن در هوای پمپ بنزینها به ترتیب 0.24، 0.37 و 0.64 پی پی ام بدست آمد. نتایج آزمایشات بیوشیمیایی خون نشان داد میانگین بیلی روبین مستقیم، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینو ترانسفراز، اوره خون و کراتینین به طور معنی داری در گروه دارای مواجهه بیش از گروه مرجع بوده، آلبومین سرم، پروتیین، سدیم و پتاسیم در گروه مواجهه به طور معنی داری کمتر از گروه فاقد مواجهه می باشد. بیلی روبین توتال، آلکالین فسفاتاز و پتاسیم هیچ تفاوت معنی داری بین دو گروه نداشت. میانگین تمام پارامترها در هر دو گروه مواجهه و فاقد مواجهه در محدوده طبیعی قرار داشت.نتیجه گیری: میانگین مواجهه کارگران پمپ بنزینها با تولوئن و زایلن از حدود مجاز مواجهه شغلی این ترکیبات کمتر است. با این وجود، چنین مواجهه ای موجب تغییراتی جزیی، تحت بالینی و پیش پاتولوژی در تست های عملکردی کلیه و کبد کارگران مواجهه یافته شده است، اگرچه اهمیت کلینیکی و ارزیابی نتایج درازمدت تغییرات مشاهده شده در تست های عملکرد کبد و کلیه کارگران مواجهه یافته در مقایسه با گروه فاقد مواجهه نیازمند مطالعات بیشتری است.

زمینه و هدف: نیروگاه ها از جمله صنایع مهم کشور می باشند که تعداد قابل توجهی از کارگران در آنها مشغول به کار هستند و تامین سلامت آنان حایز اهمیت می باشد. مواجهه با صدا، به عنوان فراگیر ترین آلاینده فیزیکی محیط کار یک معضل مهم ایمنی و بهداشت در بسیاری از مجموعه های صنعتی محسوب می گردد و تعیین منابع اصلی یکی از اولویت های مهم در کنترل صدا می باشد. نیروگاه ها به علت تنوع تجهیزات از جمله صنایع درگیر با این مشکل هستند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی صدای صنعتی نیروگاه و به منظور تعیین منابع اصلی صدا انجام گردید. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی در طبقه همکف واحد توربین یکی از نیروگاه های حرارتی انجام گردید. صدای محیطی با رعایت استانداردهای ISO 9612 و ISO 11200 توسط دستگاه تراز سنج صوت کالیبره شده مدل TES-1389 در شبکه A و در حالت Slow اندازه گیری و سپس داده ها وارد نرم افزار Surfer V.10 گردید. پس از شبکه بندی عمومی و تعیین محدوده های هم تراز در هر واحد و نحوه انتشار صوت در محیط، منبع اصلی صدا شناسایی شد. در نهایت با استفاده از نتایج اندازه گیری تراز فشار صوت، با کمک روش شبکه بندی موضعی در ترکیب با نرم افزار Surfer تفکیک اجزاء اصلی دستگاه در انتشار صدا انجام گردید.یافته ها: نتایج اندازه گیری محیطی صدا نشان داد که تراز فشار صوت در کلیه واحدها در رده بندی محدوده خطر بود و از بین واحدهای مورد بررسی بیشترین میانگین تراز فشار صوت مربوط به واحد 2 و با 93.1 dB(A) ثبت گردید. نقشه های هم تراز صوتی رسم شده توسط نرم افزار نشان داد که بیشترین تراز فشار صوت در کلیه واحدها مربوط به ایستگاه های اطراف پمپ تغذیه کننده آب (فید واتر پمپ) بوده و این دستگاه به عنوان منبع اصلی صدا در کلیه واحدها تعیین شد. همچنین از بین 4 جزء اصلی این دستگاه، بیشترین تراز فشار صوت مربوط به پمپ اصلی و گیربکس و دارای تراز فشار صوت حدود 100 dB (L) و فرکانس غالب 1000 Hz بود.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بخش ورودی آب پمپ های مورد بررسی نقش اصلی را در انتشار صدا دارد، طراحی و اجرای اقدامات کنترل فنی از جمله اتاقک سازی بر روی منابع به منظور کاهش تراز فشار صوت منتشره به حدود ایمن در این نیروگاه، امری ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: رایج ترین استانداردهای مورد استفاده برای پیش بینی ریسک بهداشتی ناشی از ارتعاشات تمام بدن ISO 2631-1 و BS 6841 می باشد که فرکانس های توزین و ضرایب مختلفی را برای حساسیت های متفاوت در محور های مختلف ارایه می کنند در این مطالعه حدود 900 دقیقه اندازه گیری ارتعاش بر روی 9 قطار در یکی از خطوط فعال مترو تهران با هدف مقایسه استانداردهای مذکور در بررسی میزان مواجهه با ارتعاش تمام بدن انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه علاوه بر ارزیابی شاخص های ارتعاشی مختلف، تفاوت های دو استاندارد ISO 2631-1 و BS 6841 مورد بررسی قرار گرفته است. مقادیر شتاب موثر، دوز ارتعاش و دوز روزانه ارتعاشی در محور های x، y و z نشیمن گاه و همچنین محور x پشتی صندلی رانندگان مترو طبق توصیه ها و راهنمایی های هر دو استاندارد به صورت جداگانه اندازه گیری شد. یافته ها: میانگین مقادیر محاسبه شده شتاب موثر و مقدار دوز ارتعاش در استاندارد BS 6841 پایین تر از مقادیر محاسبه شده ISO 2631 شد. نتایج به دست آمده بیانگر سطوح ریسک بالاتر از 17 ms1.75 در 3 نمونه طبق استاندارد ISO و در 3 نمونه نیز بالاتر از مقدار راهنمای کلی 15 ms1.75 ارایه شده استاندارد BS 6841 بود.نتیجه گیری: انجام محاسبات با روش ISO مقادیر بالاتری را نشان می دهد و بنابراین معیار ایمن تری را نسبت به BS 6841 ارایه می کنند. هرچند که راهنمای کلی 15 ms1.75 در BS از میزان حد بالایی ناحیه احتیاط راهنمای بهداشتی، 17 ms1.75، ISO کمتر است. به علاوه ارتباط بین مقادیر شتاب موثرو دوز ارتعاش در استاندارد ISO 2631 کمی کمتر از ارتباط میان همین مقادیر در BS6841 شد.

مقدمه: شرایط اضطراری و پیامدهای ناشی از آن یکی از چالش های مهم و تهدید کننده در صنایع محسوب می شود. درک وضعیت تعاملات کاری درون تیمی مدیریت شرایط اضطراری در بهبود عملکرد تیم واکنش شرایط اضطراری موثر می باشد. هدف مطالعه حاضر، بررسی فضای تعاملات کاری تیم پاسخ اضطراری به صورت مطالعه موردی در یک پالایشگاه با استفاده از تحلیل شبکه اجتماعی بوده است. روش کار: برای بررسی تعاملات تیم های پاسخ در مدیریت شرایط اضطراری از شاخص تراکم یا چگالی شبکه استفاده شد. داده ها بر اساس مصاحبه و مشاهدات جمع آوری گردید. نتایج بررسی با استفاده از برنامه تحلیل شبکه اجتماعی UCINET 6.0 تحلیل و ارزیابی شد.یافته ها: یافته های مطالعه نشان می دهد تیم مدیریت شرایط اضطراری با چگالی برابر 0.2 دارای تراکم نسبتا کمی بوده است. یافته های مطالعه حاکی از آن است که در مجموع درصد کمی از تعاملات کاری بین تیم های واکنش در مدیریت شرایط اضطراری وجود داشته است.نتیجه گیری: این روش تصویر مناسبی از شبکه تعاملات کاری بین تیم های شرایط اضطراری فراهم نموده است. نتایج تحقیق نشان داد تحلیل شبکه اجتماعی می تواند در ارایه یک روش کمی و قابل مقایسه برای ارزیابی تعاملات تیم های واکنش اضطراری مورد استفاده قرار بگیرد.

زمینه و هدف: بیماری های ناشی از گرما یکی از علل اصلی شیوع مرگ و میر در سراسر جهان است. کارگرانی که در معرض گرمای شدید هستند قادر به فعال سازی مکانیسم های جبرانی نمی باشند، در نتیجه سلامتی آن ها در معرض خطر قرار خواهد گرفت. استرس حرارتی به علت تاثیر بر عملکرد و اجرای ضعیف کار و وظیفه، احتمال عوارض و صدمات مربوط به کار را افزایش داده و علاوه بر آن بر میزان تولید نیز اثرگذار است. در طول دوره برداشت چغندر، کشاورزان از حدود 8 صبح تا 4 بعدازظهر در معرض نور خورشید و گرمای بیش از حد هستند. از این رو انجام اقدامات پیشگیرانه به منظور حفظ سلامتی کشاورزان در راستای ارتقاء بهره وری ضروری است. لذا این پروژه باهدف مطالعه اثربخشی تامین آب بدن در کاهش استرس حرارتی و بهره وری در هنگام برداشت چغندر در سال 1391 به اجرا در آمده است. روش کار: 20 کشاورز از کشاورزان چغندرکار استان آذربایجان غربی –شهرستان بوکان در فصل تابستان با متوسط دمای 29.85oC و رطوبت نسبی 41% طی ساعات 8 صبح تا 4 بعدازظهر به هنگام برداشت چغندر مورد مطالعه قرار گرفتند. معیارهای انتخاب به صورت زیر تعریف شد: بیش از 50% از برنامه کار روزانه و به مدت حداقل 10 روز از دوره پیگیری کارکرده باشند. پس از آن اطلاعات فردی و میزان مصرف آب در طی شیفت کار و همچنین میزان برداشت محصول توسط کشاورزان در پایان روز کاری ثبت گردید. میزان مواجهه با گرما بر اساس شاخص WBGT سنجش و در نهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss نسخه 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان شاخص WBGT-TWA حاصل از سنجش WBGT در چهار مقطع زمانی معادل 27.39oC به دست آمد که به طور کل بیشتر از حدود آستانه مجاز بود. 50% از کشاورزان (N=10) میزان بالایی از آب دریافت کردند (7-6 لیتر). محصول برداشت شده به طور معنی داری درمیان این افراد که بهتر هیدراته شده اند، افزایش یافته است (p=0.005) میزان برداشت چغندر از 5 تن تا بیش از 7 تن به ازای هر کارگر در روز). نتیجه گیری: با اقدامات rehydration، بهره وری به میزان متوسط 2 تن به ازای هر کارگر در روز افزایش نشان داد.

زمینه و هدف: یکی از عوامل موثر بر کیفیت هوای داخل ساختمان ها، عملکرد سیستم های تهویه مطبوع هوا است. این سیستم ها ضمن فراهم کردن هوای تمیز و بدون بو، دما، رطوبت و نیز جریان هوا را جهت راحتی و آسایش ساکنان ساختمان فراهم می کنند. مطالعه فوق با هدف بررسی کارایی سیستم تهویه مطبوع در یک ساختمان اداری در شهر تهران انجام شد. روش بررسی: به منظور بررسی نظرات کارکنان در زمینه عملکرد سیستم HVAC از یک پرسشنامه خود ساخته استفاده شد. برای ارزیابی عملکرد سیستم HVAC سرعت جریان در توزیع کننده ها اندازه گیری گردید. به علاوه میزان دی اکسید کربن، دمای هوا و سطح رطوبت نسبی در تمامی طبقات ساختمان مورد سنجش قرار گرفت. نحوه توزیع هوا به داخل ساختمان نیز با استفاده از تست دود بررسی شد. یافته ها: بیشتر افراد مورد بررسی از جهت جریان هوا، گرما و بوی سیگار شکایت داشتند. بالاترین مقدار دی اکسید کربن در رستوران و به میزان 930 پی پی ام اندازه گیری شد. حداکثر و حداقل رطوبت نسبی و دما به ترتیب 23-28.4 درصد و 13.8-28.3 درجه سانتیگراد بود. بررسی های حاصل از تست دود نشان داد که جهت و یا توزیع جریان هوا در یک سوم از توزیع کننده های هوا نامناسب می باشد. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که مهم ترین نقص در سیستم HVAC مورد بررسی ناشی از توزیع و جهت نامناسب جریان هوا بوده و با تنظیم و بالانس سیستم HVAC می توان آن را اصلاح نمود.

مقدمه: گزارش آماری سازمان تامین اجتماعی حاکی از آن است که در بین صنایع مختلف، صنعت ساختمان دارای بیشترین حوادث ناشی از کار می باشد، به طوری که علاوه بر فراوانی از شدت بالایی نیز برخوردار است. از طرفی در این صنعت نیروی انسانی زیادی شاغل می باشند که صیانت از آنها توجه ویژه ای را می طلبد. لذا ارزیابی ریسک ایمنی در صنعت فوق گام موثری در این راستا می باشد. در این مطالعه با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره خاکستری، روشی برای رتبه بندی ریسک های ایمنی در شرایط عدم قطعیت و کم بودن تعداد نمونه ها ارایه گردیده است. روش کار: در این تحقیق ابتدا عوامل موثر در بروز مخاطرات صنعت ساختمان شناسایی، سپس معیارهایی مناسب جهت رتبه بندی ریسک های موجود تعیین و مساله در قالب یک تصمیم گیری چند معیاره تعریف شده است. برای وزن دهی معیارها و ارزیابی گزینه ها از نظر هر یک از معیارها از اعداد خاکستری استفاده شده است. آنگاه مساله با به کارگیری رابطه درجه امکان خاکستری حل شده است. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که روش تصمیم گیری چند معیاره خاکستری در وضعیت کم بودن تعداد نمونه ها، نسبت به سایر روش های MCDM (تصمیم گیری چند معیاره) ابزاری مفید و موثر در رتبه بندی مخاطرات می باشد. نتیجه گیری: روش پیشنهادی به دلیل محاسبات ساده و عدم نیاز به تعریف تابع عضویت روشی است که در شرایط غیر قطعی و کم بودن تعداد نمونه ها نسبت به روش فازی و آمار و احتمال ارجحیت دارد.

مقدمه: یکی از مفاهیم قابل توجه در ارگونومی رویکرد طراحی شغل می باشد. صاحب نظران معتقدند تلفیق ماکروارگونومی و طراحی شغل می تواند منجر به ارتقا بهره وری در سازمان گردد. لذا این پژوهش با بررسی ارتباط عوامل طراحی شغل، عملکرد و رضایت شغلی انجام شد.روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی در یکی از بانک های شهر همدان صورت گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های طراحی شغل، رضایت شغلی و شاخص عملکرد بانک استفاده گردید. برای تعیین ارتباط بین دو متغیر نیز از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: این مطالعه نشان داد رویکرد انگیزشی، کمترین رویکرد (3.8%) و رویکرد مکانیکی، رویکرد غالب (74.7%) در شعب بوده است و اکثریت شعب وضعیت متوسطی از لحاظ رضایت شغلی داشته اند. همچنین بین طراحی شغل (رویکرد انگیزشی و رویکرد ادراکی) و رضایت شغلی همبستگی مثبت معنی داری وجود دارد. به علاوه نتایج نشان دادند که بین طراحی شغل (رویکرد انگیزشی) و رضایت شغلی با عملکرد نیز همبستگی مثبت معنی داری وجود دارد (p=0.05). نتیجه گیری: با توجه به نقش طراحی شغل در رضایت شغلی و عملکرد کارکنان، می توان اظهار داشت که طراحی مجدد شغل به سمت رویکرد انگیزشی و توجه به اصول ارگونومی در محیط کار می تواند در بازدهی و بهره وری سازمان نقش موثری ایفا نماید.