مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1391 | دوره:14 | شماره:5 (مسلسل 65) |تعداد مقالات:14

مقدمه: کمرین آدیپوکاین جدیدی است که نقش آن در تاثیر انسولین و تمایز بافت چربی بررسی شده بود. در پژوهش حاضر کمرین در سرم مادران باردار با دیابت بارداری و سالم در سنین بارداری یکسان، از نظر تاثیر بر روند متابولیکی آن ها و بروز دیابت بارداری مقایسه گردید.مواد و روش ها: نمونه های سرمی 100 مادر باردار با دیابت بارداری و 100 مادر باردار سالم با آگاهی و اظهار رضایت کتبی جمع آوری گردید. سطح کمرین و عوامل موثر بیوشیمی و متابولیکی قند - چربی اندازه گیری شدند، لپتین خون بند ناف 50 نوزاد مادر دیابتی با دیابت بارداری و 50 نوزاد مادر باردار سالم نیز تعیین شد.یافته ها: میانگین کمرین سرم مادران با دیابت بارداری (46.06±152)، بیشتر ( (P<0.001از مادران باردار سالم (43.07±128.07) به دست آمد، که رابطه آن با فاکتورهای متابولیکی: نمایه توده بدن (P<0.05)، مقاومت به انسولین (P<0.001)، انسولین ناشتا (0.001<(P و قند ناشتا ( (P<0.01اندازه گیری شدند.نتیجه گیری: سطح کمرین مادران باردار با دیابت بارداری به طور معنی داری بالاتر از مادران سالم بود. کمرین سرم جداگانه با شاخص های مقاومت با انسولین و توده بدنی هم رابطه مثبت نشان داد. بین کمرین، لپتین، فاکتورهای بیوشیمیایی و متابولیکی نوزادان مادران با دیابت بارداری و سالم همبستگی مشاهده نشد، که نقش آن در بروز سندرم متابولیک، چاقی و عوارض دیابت می باشد.

مقدمه: در پژوهش های پیشین پیشنهاد شده رژیم های غذایی پر کلسیم سبب بهبود پروفایل چربی، فشار خون بالا و مقاومت انسولینی می گردند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر مصرف شیر کم چربی و مکمل کلسیم بر اجزای سندروم متابولیک در زنان دارای اضافه وزن یا چاق انجام گرفت.مواد و روش ها: در پژوهش بالینی حاضر 75 زن غیر یائسه دارای اضافه وزن یا چاق، برای 8 هفته به طور تصادفی به یکی از سه گروه زیر اختصاص یافتند: 1) گروه کنترل 2) گروه دریافت کننده مکمل کلسیم (800 میلی گرم در روز کربنات کلسیم) 3) گروه دریافت کننده شیر کم چربی (3 سروینگ در روز). انرژی دریافت شده در هر 3 گروه 500 کیلو کالری کمتر از مقدار مورد نیاز روزانه بود. در ابتدا و انتهای پژوهش دور کمر، فشار خون و سطح گلوکز ناشتا، تری گلیسرید و کلسترول - HDL در سرم اندازه گیری شد.یافته ها: پس از 8 هفته دور کمر، گلوکز ناشتا و کلسترول - HDL در هر سه گروه کاهش یافت (P<0.001)، اما کاهش معنی داری در سطح تری گلیسرید و فشار خون مشاهده نشد. کاهش دور کمر در گروه شیر به طور معنی داری از گروه کنترل بیشتر بود (P=0.008)، هم چنین کاهش سطح کلسترول - HDL در گروه کلسیم و شیر کمتر از گروه کنترل بود (به ترتیب P=0.023 و P=0.019).نتیجه گیری: مصرف مکمل کلسیم یا شیر بر دور کمر و کلسترول - HDL اثر دارد، اما بر دیگر اجزای سندروم متابولیک تاثیری ندارد. بنابراین، افزایش مصرف کلسیم می تواند موجب بهبود برخی از عوارض سندروم متابولیک گردد.

مقدمه: تمرین های بدنی منظم در بهبود اختلالات متابولیک، بیماری های قلبی - عروقی و شاخص های التهابی نقش موثری دارد. در پژوهش حاضر اثر 19 هفته برنامه تمرینی بر پروتئین واکنش گر C با حساسیت بالا (hs-CRP) و مقاومت انسولینی زنان چاق و غیر چاق میان سال بررسی گردید.مواد و روش ها: 24 زن میان سال غیرفعال با میانگین و انحراف معیار سن 10.6±43.3 سال به طور تصادفی از بین افراد داوطلب انتخاب شدند. آزمودنی ها به دو گروه مساوی چاق (کیلوگرم بر مترمربع 4.8±32.7=نمایه توده بدن) و غیر چاق (کیلوگرم بر مترمربع 1.3±24.3=نمایه توده بدن) تقسیم شدند. برنامه تمرینی شامل 19 هفته تمرین های بدنی هوازی و مقاومتی بود که آزمودنی ها 3 جلسه در هفته با شدت 80-60% بیشینه ضربان قلب و در هر جلسه بین 75-60 دقیقه اجرا می کردند.یافته ها: پس از 19 هفته، نمایه توده بدن، درصد چربی بدن و سطح hs-CRP سرم در هر دو گروه کاهش و بیشینه اکسیژن مصرفی افزایش معنی داری پیدا کرد (0.05>P) و این کاهش در گروه چاق نسبت به غیر چاق قابل توجه تر بود. شاخص مقاومت انسولینی به طور معنی داری در هر دو گروه کاهش یافته بود (0.05>P). تغییر معنی داری در مقدار WBC، کلسترول - HDL و کلسترول - LDL دو گروه دیده نشد.نتیجه گیری: به طور کلی می توان عنوان نمود تغییرات مشاهده شده در مقاومت انسولینی و hs-CRP، به احتمال زیاد به دلیل بهبود ترکیب بدن، زمان نسبی طولانی تمرین ها و ویژگی ضد التهابی فعالیت بدنی منظم بوده است.

مقدمه: چاقی مشکل اصلی جوامع به ویژه در میان زنان و یکی از مهم ترین عوامل در سبب شناسی بیماری های مزمن می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر مکمل یاری -Lکارنیتین به تنهایی، یا همراه با تمرین هوازی متوسط بر پروفایل لیپیدی سرم و درصد چربی بدن در زنان چاق بود.مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی 44 نفر از زنان چاق به طور تصادفی به چهار گروه 11 نفره به منظور مداخله به ترتیب زیر تقسیم شدند: 1: دریافت -Lکارنیتین (2 گرم در روز)، 2: تمرین هوازی+دارونما، 3:L -کارنیتین+تمرین هوازی و 4: دارونما. طول مدت تمام مداخله ها 8 هفته بود و مداخله گروه های تمرین نیز به صورت یک برنامه تمرین هوازی متوسط (سه جلسه در هفته در مجموع 24 جلسه) انجام شد. در شروع و پایان پژوهش برای هر فرد نمایه توده بدن، درصد چربی بدن، دریافت غذایی روزانه، سطح ناشتای سرمی کارنیتین آزاد، کلسترول تام، تری گلیسرید، کلسترولLDL- و کلسترولHDL- بررسی شدند.یافته ها: در گروه تمرین هوازی+دارونما و گروه دریافت -Lکارنیتین+تمرین هوازی درصد چربی بدن به طور معنی دار کمتر شد. کاهش معنی دار کلسترول تام سرم و تری گلیسرید در گروه های دریافت -Lکارنیتین، تمرین هوازی+دارونما و دریافت -Lکارنیتین+تمرین هوازی مشاهده شد. کلسترول- LDLدر گروه دریافت -Lکارنیتین+تمرین هوازی به طور معنی داری کاهش یافت.نتیجه گیری: یافته ها بیانگر تاثیر مفید -Lکارنیتین به تنهایی، و همراه با تمرین هوازی در پروفایل لیپیدی سرم و اثر تمرین هوازی در کاهش معنی دار درصد چربی بدن بود. مکمل یاری -Lکارنیتین و تمرین هوازی به احتمال زیاد در به تعویق انداختن بیماری های مزمن در افراد چاق می تواند نقش موثری ایفا نماید.

مقدمه: تصویر ذهنی بدن نشان دهنده تصوری است که فرد از بدن خود دارد. سطح بالای نارضایتی از بدن سبب کاهش اعتماد به نفس و افسردگی می شود. بررسی عوامل احتمالی مرتبط با تصویر ذهنی نامطلوب از بدن (نمایه توده بدن، میزان فعالیت بدنی و میزان مصرف روزانه گروه های مختلف مواد غذایی) می تواند راه گشا باشد.مواد و روش ها: از 203 کارمند دانشگاه 188 نفر وارد پژوهش شدند. وزن و قد آزمودنی ها اندازه گیری، و 4 پرسش نامه داده های فردی، فعالیت بدنی، بسامد خوراک و پرسش نامه تصویر ذهنی از بدن با مصاحبه حضوری تکمیل گردید.یافته ها: ارتباط ضعیفی بین نمایه توده بدن با تصویر ذهنی نامطلوب دیده شد (r=0.16)، ولی نمایه توده بدن و تصویر ذهنی در دو جنس اختلاف معنی داری نداشت، میزان فعالیت بدنی آقایان به طور معنی داری از خانم ها بیشتر بود (P=0.016). درحالی که میزان فعالیت بدنی آقایان با تصویر ذهنی از بدن ارتباط داشت (r=0.292)، در خانم ها ارتباطی نداشت. تصویر ذهنی از بدن با میزان مصرف روزانه هیچ یک از مواد غذایی به جز شیر و لبنیات همبستگی آماری معنی داری نداشت. در نهایت، با استفاده از رگرسیون خطی رابطه ای برای محاسبه نمره تصویر ذهنی از بدن از راه نمایه توده بدن و فعالیت بدنی به دست آمد (P=0.005).نتیجه گیری: تنها عوامل موثر بر تصویر بدنی از میان عوامل بررسی شده نمایه توده بدن و میزان فعالیت بدنی هستند، هرچه نمایه توده بدن بیشتر، تصویر ذهنی نامطلوب تر، و هرچه فعالیت بدنی بیشتر، تصویر ذهنی مطلوب تر می شود. بنابراین افزودن امکانات ورزشی در محیط های اداری می تواند منجر به بهبود تصویر ذهنی از بدن می شود.

مقدمه: امروزه شیوع چاقی به عنوان یک مشکل بهداشتی در کودکان به سرعت در حال افزایش است، و تشخیص اولیه آن از مهم ترین رویکردهای پیشگیری می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی شیوع چاقی و رابطه آن با عواملی مانند دریافت انرژی روزانه، فعالیت فیزیکی، طول مدت خواب شبانه، نمایه توده بدن والدین، استفاده از مواد خوراکی هنگام انجام کار با کامپیوتر و فعالیت های مشابه، بعد خانوار و رتبه تولد است.مواد و روش ها: مطالعه مقطعی حاضر در سال 1389 روی دانش آموزان 8 مدرسه در شهریار صورت گرفت. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به منظور انتخاب نمونه ها استفاده شد. جمع آوری داده ها با استفاده از یک پرسش نامه چند قسمتی مشتمل بر داده های آمارنگاری و تن سنجی، پرسش نامه یادآمد خوراکی 24 ساعته و فعالیت فیزیکی انجام گرفت.یافته ها: 325 دانش آموز 12-6 ساله با میانگین سنی 1.61±8.53 در پژوهش حاضر شرکت داشتند. یافته های این بررسی نشان داد میانگین انرژی روزانه دریافتی در کودکان چاق 308.95±2381.74 کیلوکالری و در کودکان با وزن طبیعی 160.567±1564.52 کیلوکالری بود و بین میزان انرژی دریافتی روزانه و نمایه توده بدن در کودکان مورد بررسی ارتباط معنی داری وجود داشت (0.001>P). تجزیه و تحلیل لجستیک نشان داد دریافت انرژی روزانه، استفاده از مواد خوراکی هنگام انجام فعالیت هایی مانند کار و بازی با کامپیوتر، طول مدت خواب شبانه و نمایه توده بدن پدر ارتباط مستقیمی با اضافه وزن و چاقی در کودکان دارد (0.001>P). در حالی که سن، جنس، فعالیت اوقات فراغت، بعد خانوار و رتبه تولد اثر معنی داری روی افزایش وزن و چاقی نداشتند.نتیجه گیری: عوامل مختلفی روی چاقی و اضافه وزن در کودکان موثرند که به منظور کنترل آن ها برنامه آموزش بهداشت متناسب توصیه می شود.

مقدمه: چاقی یکی از مشکلات بهداشتی و هم چنین عامل خطرساز برخی بیماری ها است. گزارش های مختلفی از میزان شیوع چاقی در ایران منتشر شده، اما تاکنون برآورد دقیقی از میزان چاقی در زنان با تاکید بر فعالیت بدنی گزارش نشده است. پژوهش حاضر به منظور تعیین شیوع چاقی در زنان 50-30 ساله شهرستان نیشابور با تاکید بر فعالیت بدنی انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش مقطعی حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی بود که در سال 1390 روی 381 نفر از زنان شهرستان نیشابور انجام شد. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از دو پرسش نامه شامل یک پرسش نامه پژوهش گر ساخته مشتمل بر 55 سوال در پنج بخش ویژگی های فردی، اقتصادی و اجتماعی، وضعیت تغذیه ای، باروری و آمارنگاری و دیگری پرسش نامه فعالیت بدنی عادتی بک استفاده شد. آمار توصیفی، آزمون آماری آنوا و انواع مختلف ضریب های همبستگی برای تحلیل یافته ها مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد میزان شیوع چاقی در زنان نیشابوری %30.4، اضافه وزن %45.5 و چاقی شکمی %93.2 بود. به علاوه، نشان داده شد هرچه سن اولین قاعدگی پایین تر باشد، نمایه توده بدن زنان بالاتر است (P=0.005). هم چنین امتیاز شاخص فعالیت بدنی حین کار و ورزش در زنان لاغر نسبت به سایر گروه ها بیشتر بود.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای چاقی در شهرستان نیشابور، مسوولین و ارگان های مربوط باید پیرامون اصلاح سبک زندگی، شامل وضعیت تغذیه ای و فعالیت بدنی زنان چاره ای بیندیشند.

مقدمه: پژوهش ها نشان داده اند نمایه قند خون عسل به نوع گیاه و نسبت فروکتوز به گلوکز آن بستگی دارد. نمایه قند خون عسل های ایرانی به جز یک مورد مشخص نشده، بنابراین در این پژوهش نمایه قند خون دو نوع عسل ایرانی، که از نظر منشا گیاهی و ترکیب شیمیایی متفاوت بودند، تعیین و تغییرات قند خون پس از خوردن آن ها مقایسه گردید.مواد و روش ها: 10 فرد سالم با میانگین سنی 2.7±28 و میانگین نمایه توده بدن 2.6±24.3 کیلوگرم بر مترمربع در پژوهش حاضر شرکت داشتند. افراد در 3 روز مختلف پس از 10 ساعت روزه داری به آزمایشگاه مراجعه نموده و قند خون آن ها در مدت 2 ساعت پس از خوردن محلول گلوکز یا محلول هر یک از عسل های آویشن بوشهر و شبدر خرم آباد اندازه گیری شد. مساحت افزایش یافته زیر منحنی قند خون (IAUC) با استفاده از فرمول ذوزنقه ای و با کسر مقادیر ناشتا محاسبه شد. داده ها با استفاده از آنووا و آزمون مقادیر تکراری با نرم افزار آماری SPSS نسخه 17 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نمایه قند خون عسل آویشن و عسل شبدر به ترتیب 65.9 و 64.9 تعیین گردید. بین مساحت افزایش یافته زیر منحنی قند خون پس از خوردن عسل آویشن (36.5±140.2 میلی مول بر دقیقه در لیتر) و شبدر (47.7±137.7 میلی مول بر دقیقه در لیتر) تفاوت معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: عسل های آویشن بوشهر و شبدر خرم آباد نمایه قند خون مشابهی داشتند. هم چنین، منبع گیاهی و نسبت فروکتوز به گلوکز تاثیری بر نمایه قند خون آن ها نداشت.

مقدمه: نورون های نوروپپتید (NPY) Y گیرنده سکروتاکوک هورمون رشد (GHSR-Ia) را بیان می کنند. گرسنگی یا تزریق گرلین از راه اتصال به گیرندهGHSR-Ia  و افزایش بیان NPY سبب افزایش دریافت غذا می شود. پپتید D-Lys3-GHRP-6 آنتاگونیست گیرندهGHSR-Ia  است و سبب کاهش اشتها و وزن بدن می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی سازوکار مولکولی اثرات ضد اشتهایی D-Lys3-GHRP-6 در موش های صحرایی با محرومیت غذایی است.مواد و روش ها: 15 موش صحرایی با محرومیت غذایی به ترتیب سالین یا D-Lys3-GHRP-6 (2 یا 20 نانومول) را دریافت کردند. میانگین دریافت غذا در یک ساعت بعد از تزریق اندازه گیری شد. میانگین غلظت پلاسمایی گرلین با روش RIA تعیین شد. میزان بیان ژن NPY در هیپوتالاموس با استفاده از روش نیمه کمی RT-PCR بررسی شد. 15 موش صحرایی در سه گروه روزانه دو بار سالین یا D-Lys3-GHRP-6 (2 یا 20 نانومول) را به مدت 9 روز دریافت کردند و وزن بدن در روزهای 1، 3، 7 و 10 تعیین شد.یافته ها: محرومیت غذایی سبب افزایش معنی دار میانگین غلظت پلاسمایی گرلین، میانگین دریافت غذا و بیان NPY در مقایسه با موش های صحرایی سیر شد. دوز 2 نانومول از D-Lys3-GHRP-6 تغییر معنی داری در غلظت گرلین، دریافت غذا و بیان NPY در مقایسه با موش های صحرایی با محرومیت غذایی ایجاد نکرد، در حالی که دوز 20 نانومول غلظت گرلین، دریافت غذا و بیان NPY را در مقایسه با موش های صحرایی با محرومیت غذایی به طور معنی داری کاهش داد (0.05>P).نتیجه گیری: D-Lys3-GHRP-6 احتمال دارد اثرات ضد اشتهایی خود را از راه تداخل با پپتیدهای دخیل در تنظیم هومئوستازی انرژی اعمال نماید و احتمال دارد این هدف امیدوارکننده ای برای درمان چاقی باشد.

مقدمه: شلغم با نام علمی Brassica napus از قدیم در طب سنتی برای کاهش قند خون به کار می رفته است. از سوی دیگر شلغم اثر آنتی اکسیدانی دارد و بسیاری از گیاهانی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، در درمان بیماری دیابت موثر شناخته شده اند. بنابراین، در پژوهش حاضر اثر کاهش دهنده قند خون عصاره شغلم پخته و هم چنین تغییرات سوخت و سازی تری گلیسرید، کلسترول تام، کلسترول - HDL و کلسترول - LDL در موش های صحرایی دیابتی مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: در پژوهش حاضر به صورت تجربی 40 سر موش صحرایی نر با وزن 250-200 گرم به 4 گروه ده تایی به صورت زیر تقسیم شدند: گروه شاهد (رژیم معمولی)، گروه کنترل دیابتی، گروه دیابتی دریافت کننده شلغم پخته و گروه دیابتی دریافت کننده گلی بن کلامید. موش ها با تزریق 120 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن آلوکسان مونوهیدرات در سه روز پی در پی دیابتی شدند. موش های گروه سوم روزانه به مدت 4 هفته، 16 میلی لیتر بر کیلوگرم وزن بدن عصاره شلغم، به صورت خوراکی دریافت کردند. سپس موش ها را بیهوش کرده و از تمام گروه ها خون گیری به عمل آمد و فاکتورهای مورد نظر بررسی و با نرم افزار SPSS و آزمون های آماری آنالیز واریانس مقایسه شدند.یافته ها: یافته های به دست آمده از این بررسی نشان داد عصاره شلغم پخته میزان سرمی گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول و کلسترول - LDL را در موش های دیابتی در مقایسه با گروه کنترل دیابتی به طور معنی داری کاهش، و میزان کلسترول - HDL را افزایش داد (P<0.05).نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر نشان داد عصاره شلغم پخته در درمان بیماری دیابت موثر بوده و می تواند قند و چربی خون در موش های دیابتی را کاهش دهد.

مقدمه ICAM-1 :گلیکوپروتئینی است که نقش محوری در التهاب و اتصال منوسیت ها و اندوتلیوم ایفا می نماید. افزایش بیان آن در حضور کلسترول- LDLامکان تحریک سازوکارهای آتروژنی را از مسیر اتصال میان لیپوپروتئین و ICAM-1 مطرح می سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی این فرضیه، تاثیرICAM-1  را بر اکسیداسیون کلسترول - LDL و کلسترول - HDL و فعالیت آنزیم پاراکسوناز 1 مورد بررسی قرار داد.مواد و روش ها: کلسترول- LDLو کلسترول- HDLسرم با روش اولتراسانتریفیوژ جداسازی و غلظت های 25 و 100 میکروگرم پروتئین بر میلی لیتر از آن ها در حضور غلظت های مختلف sICAM-1 (0، 2،5  نانوگرم/میلی لیتر) تحت استرس اکسیداتیو (5 میکرومولار مس) قرار گرفتند و کینتیک مربوط به تشکیل دی ان کنژوگه با اسپکتروفوتومتر، و تحرک الکتروفورتیک لیپوپروتیین های انکوبه با sICAM-1 با روش الکتروفورز تعیین شد. هم چنین، فعالیت آنزیم پاراکسوناز 1 در حضور غلظت های مختلف sICAM-1 سنجش گردید.یافته ها: ماکزیمم سرعت اکسیداسیون کلسترول - LDL در حضور غلظت های مختلف sICAM-1 افزایش نشان داد (P<0.05) و تحرک الکتروفورتیک کلسترول - LDL در مجاورت sICAM-1 کاسته شد (%25 کاهش داشت). فعالیت سرم پاراکسونازی آنزیم PON-1 در حضور غلظت های مختلف sICAM-1 به ترتیب افزایش، و سپس کاهش معنی داری یافت (P<0.05).نتیجه گیری: یافته ها نشان داد sICAM-1 در غلظت های بالاتر از 2 نانوگرم بر میلی لیتر بر برخی شاخص های کینتیکی اکسیداسیون یعنی ماکزیمم سرعت اکسیداسیون کلسترول - LDL و نیز فعالیت آنزیم PON-1 تاثیرگذار می باشد و ممکن است از این راه نقشی در فرایند آتروژنز داشته باشد. پژوهش حاضر در کل از فرضیه دخالت ICAM-1 در فرایند آتروژنز از راه ارتباط مستقیم با لیپوپروتئین ها پشتیبانی می کند.