مراقبت های پیشگیرانه در پرستاری و مامایی
سال:1392 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: با توجه به نقش رفتارهای بهداشتی در پیشگیری از بیماری ها و ماهیت آموزش مدل اعتقاد بهداشتی در تغییر رفتار، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی Health Belief Model (HBM) بر رفتارهای بهداشتی پیشگیری کننده از عفونت ادراری در زنان انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی 170 نفر از زنان دارای سابقه ابتلا به عفونت ادراری مراجعه کننده به 4 بیمارستان شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری آسان انتخاب و در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. تاثیر آموزش با استفاده از پرسشنامه خود ساخته مشتمل بر مشخصات جمعیت شناختی و سوالات رفتارهای بهداشتی مرتبط با عفونت ادراری در شش حیطه، قبل و 12 هفته بعد از مداخله سنجیده شد. روایی محتوا با استفاده از نظر اساتید (r=0.81) و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (a=0.93) تایید شد. داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی و آزمون های من ویتنی، کای دو، و ویلکاکسون با سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بعد از انجام مداخله، میانگین نمره کل رفتارهای بهداشتی و پنج حیطه آن در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی داری نشان داد (P<0.001). این اختلاف در زیر گروه تبعیت از رژیم درمانی معنی دار نبود (P<0.07). در این مقایسه قبل از مداخله در هیچکدام از رفتارها معنی دار نبود (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مثبت مدل اعتقادی در تغییر رفتار زنان، مدل مذکور می تواند یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری از عفونت اداری زنان در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: نظر به اهمیت نقش همسالان در ارتقاء سلامت نوجوانان مبتلا به بیماری مزمن از جمله دیابت، پژوهش حاضر با هدف تاثیر برنامه آموزشی ارتقاء سلامت بر دانش و عملکرد همتایان دانش آموزان شهرکردی مبتلا به دیابت نوع 1 در سال 1391 انجام شد.روش بررسی: در مطالعه تجربی 64 نفر از دانش آموزان شهرکردی در سال 1391 بطور تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل انتخاب شدند. آگاهی افراد با استفاده از پرسشنامه خود ساخته (14 سوال آگاهی، 6 سوال دموگرافیک) و عملکرد افراد بوسیله چک لیست (8 سوال) قبل و بعد یک ماه از اجرای برنامه آموزشی ارتقاء سلامت سنجیده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای سوالات آگاهی 0.82 و عملکرد 0.76 محاسبه گردید. داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل ،تی زوج، ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یکطرفه و کای دو با سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمره آگاهی و عملکرد قبل و بعد از اجرای برنامه ارتقاء سلامت در گروه کنترل تفاوت معنی داری نداشت اما در گروه آزمون این اختلاف معنی دار شد (P=0.001). قبل و بعد از مداخله، آگاهی و عملکرد با تحصیلات والدین و سابقه بیماری در فامیل تفاوت معنی داری نداشت (P>0.05) اما میزان آگاهی با عملکرد همبستگی مستقیم داشت (r=0.65).نتیجه گیری: با توجه به اثرات مثبت آموزش در آگاهی و عملکرد همتایان مبتلا به دیابت و اهمیت نقش همسالان در ارتقاء سلامت نوجوانان مبتلا به بیماری مزمن اجرای برنامه های آموزشی مشابه در سطح مدارس پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت لذتجویی در بهزیستی روانشناختی افراد و کیفیت رفتارهای مراقبتی والدین، مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای فقدان لذتجویی در والدین با و بدون کودک کم توان ذهنی انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی مقطعی مقایسه فقدان لذت جویی در دو گروه والدین با و بدون کودک کم توان ذهنی (27 نفر والدین دارای کودک کم توان ذهنی و 25 نفر غیر کم توان ذهنی) انجام شد. نمونه ها به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و سوالات فقدان لذتجویی Snaith–Hamilton بود که در چهار مولفه و در پنج مقیاس لیکرت بررسی شد. کسب نمره بالا در این مقیاس معرف ظرفیت بالای لذت جویی بود. روایی محتوا با استفاده از نظر اساتید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 0.86 مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با توزیع فراوانی و آزمون های آماری رگرسیون لجستیک، t-test و کای دو با سطح اطمینان 95 درصد انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد والدین کودکان کم توان ذهنی در کلیه مولفه های فقدان لذتجویی، در مقایسه با والدین کودکان غیر کم توان ذهنی، نمرات کمتری کسب کرده اند که این تفاوت از لحاظ آماری نیز معنادار بود (P=0.001).نتیجه گیری: در مطالعه حاضر والدین کودک کم توان ذهنی از فقدان لذتجویی بالایی برخوردار بودند با توجه به اهمیت لذتجویی در بهزیستی روانشناختی افراد و کیفیت مراقبتی آنها از کودکان و برای رسیدن به سطح مطلوب سازگاری تدوین الگوهای آموزشی و افزایش حمایت های اجتماعی برای والدین کودکان کم توان ذهنی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: آموزش رفتارهای خود مراقبتی مبتنی بر نیاز در افراد مبتلا به بیماریهای مزمن از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این راستا مطالعه حاضر با هدف تعیین نیازهای آموزشی مراقبت از خود در بیماران کرونری قلب بستری در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس در سال 1390 انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی مقطعی، با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری نیازهای آموزشی 200 بیمار کرونری قلب بررسی شد. روش جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل مشخصات جمعیت شناختی و سوالات نیاز سنجی (22 سوال) در 4 حیطه، در سه طیف کم تا زیاد بر اساس مقیاس لیکرت بود. روایی محتوای با استفاده از نظر اساتید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 0.81 تایید شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (توزیع فراوانی و درصد) و آزمون های آماری من ویتنی،کای دو و آنالیز واریانس در سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نیاز آموزشی افراد در 18 درصد موارد کم، 44 درصد متوسط و 38 درصد زیاد بود. بیشترین نیاز آموزشی در حیطه قلب مربوط به علائم بیماری قلبی 82 درصد، در حیطه فعالیت و استراحت، برنامه ورزشی 90 درصد، درحیطه داروهای قلبی، شناخت عملکرد داروها 76 درصد و در حیطه تغذیه، محدودیت های غذایی 76 درصد بود و نیازهای آموزشی با سطح تحصیلات رابطه معناداری داشت (P=0.049).نتیجه گیری: در تمامی حیطه ها، نیازهای آموزشی بیماران کرونری قلب متوسط به بالا بود. لذا آموزش مبتنی بر نیازهای بیماران قلبی خصوصا در بیماران کم سواد، ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: رضایتمندی بیماران از خدمات پرستاری، از شاخص های مهم کیفیت بیمارستان و سلامت بیماران است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رضایتمندی بیماران از مراقبت های قبل و بعد از عمل در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، رضایتمندی 450 نفر از بیماران بستری که با روش آسان انتخاب شده بودند مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه خود ساخته مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و سوالات رضایتمندی جمع آوری و روایی محتوا با نظر اساتید و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ 0.92 تایید شد. سوالات در پنج گویه در مقیاس لیکرت از خیلی زیاد (5) تا خیلی کم (1) بود که در دو طیف مطلوب و نامطلوب بررسی شد. داده ها با استفاده از توزیع فراوانی و آزمون های آماری T-test، T زوج و ANOVA با سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میزان رضایتمندی کلی از خدمات پرستاری قبل از عمل 86.3 درصد در حد مطلوب و این میزان در مرحله بعد از عمل، 89.1 درصد بود. مقایسه میانگین رضایتمندی کلی از خدمات پرستاری قبل و بعد از عمل از نظر آماری تفاوت معنی دار نداشت. رضایتمندی بعد از عمل با سطح تحصیلات، جنس و محل سکونت ارتباط معنی داری نشان داد (P<0.05).نتیجه گیری: اکثر بیماران از خدمات پرستاری ارائه شده قبل و بعد از عمل راضی بودند. از آنجا که میزان رضایتمندی، شاخصی برای سنجش اثر بخشی نظام سلامت است، پیشنهاد می گردد سنجش رضایت بیماران به عنوان بخشی از فرآیند ترخیص در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: چاقی یک معضل اجتماعی است و نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب در دوران نوجوانی، یکی از مهم ترین علل ایجاد چاقی محسوب می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت چاقی و ارتباط آن با فعالیت فیزیکی دختران نوجوان دبیرستانی منطقه غرب تهران در سال 1387 انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی همبستگی، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای وضعیت چاقی و ارتباط آن با فعالیت فیزیکی 385 دانش آموز بررسی شد. داده های وضعیت فعالیت فیزیکی با استفاده از پرسشنامه استاندارد فعالیت فیزیکی فرم کوتاه (7 سوال) و وضعیت چاقی با محاسبه نمایه توده بدن و چربی زیر پوست عضله پشت بازو بر اساس معیار NHANES1 جمع آوری و با آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی اسپیرمن و ضریب توافق کاپا با سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: بر اساس معیار چربی زیر پوست عضله پشت بازو 18 درصد و بر اساس نمایه توده بدن 15 درصد از افراد دارای اضافه وزن و چاقی و نزدیک به نیمی از دختران کم تحرک بودند و دانش آموزان پایه سوم کمترین فعالیت فیزیکی را داشتند. همبستگی شاخص های تن سنجی با فعالیت فیزیکی دانش آموزان از نظر آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: علی رغم اینکه کمتر از یک چهارم دانش آموزان چاق بودند؛ میزان کم تحرکی آنها با افزایش پایه تحصیلی افزایش داشت. با توجه به نقش مستقیم فعالیت فیزیکی در چاقی، آموزش و ترویج ورزش همگانی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: تامین خون سالم و پیشگیری از انتقال بیماری های عفونی منتقله از راه خون یکی از مهمترین اهداف سازمان انتقال خون است. در این راستا شیوع هپاتیت B و C و HIV و عوامل مرتبط با آن در اهداکنندگان مرکز انتقال خون شهرستان زنجان در سال 1385-1384 بررسی شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی شیوع هپاتیت B، C و HIV در 29716 نفر اهداکننده پایگاه انتقال خون شهرستان زنجان که به روش سرشماری انتخاب شده بودند بررسی شد. مشخصات جمعیت شناختی با استفاده از پرسشنامه، موارد مثبت عفونت های مذکور با روش الیزا و برای آزمایشات تاییدی موارد مثبت HBsAg، HCVAb و HIVAb به ترتیب از HBsAg confirmatory test، آزمون ریبا و وسترن بلات استفاده و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و جدول توزیع فراوانی و درصد تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: شیوع هپاتیت B به روش تاییدی 0.3 درصد، هپاتیت 0.1 C درصد بود و مورد مثبتی از HIVAb وجود نداشت. شیوع عفونت هپاتیت B در افراد مسن، متاهل و بی سواد و شیوع هر دو عفونت هپاتیت B و C در اهداکنندگان بار اول بیشتر بود.نتیجه گیری: علی رغم شیوع پایین هپاتیت B و C و عفونت HIV در اهداگنندگان مرکز انتقال خون زنجان که نشان دهنده مطلوب بودن وضعیت سلامت فرآورده های خونی و سلامت افراد داوطلب اهدای خون می باشد. غربالگری دقیق خون های اهداکنندگان بار اول، بی سواد و متاهل ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: موانع و مشکلات آموزش بالینی اثرات نامطلوبی بر دستیابی به اهداف حرفه پرستاری دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل تسهیل کننده و بازدارنده آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی سنندج سال 90-89 انجام شد.روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی- مقطعی، با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری، دیدگاه 160 نفر دانشجوی پرستاری کارورز و کارآموز بررسی شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل مشخصات فردی و سوالاتی در زمینه عوامل تسهیل کننده و بازدارنده آموزش بالینی (جمعا 64 سوال) در پنج مقیاس لیکرت از کاملا موافقم تا کاملا مخالفم بود. روایی محتوای با استفاده از نظر اساتید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 0.78 تایید شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون t-test در سطح اطمینان 95 درصد تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: مهمترین عامل تسهیل کننده آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان کارآموز و کارورز ارتباط بین مربی- دانشجو بود. در حالیکه مهمترین عامل بازدارنده از دیدگاه دانشجویان کارآموز امکانات موجود در بیمارستان و از دیدگاه دانشجویان کارورز ویژگی مربیان بود. عوامل بازدارنده در حیطه های رضایت دانشجو از نحوه ارائه دروس عملی و تئوری (P=0.006) و رضایت دانشجو از قوانین در بخش (P=0.02) در دو گروه کارآموز و کارورز تفاوت معنی داری را نشان داد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد ویژگی و مهارت تدریس مربیان به عنوان موانع بازدارنده آموزش بالینی بود. انتخاب مدرسین مبتکر و خلاق در کنار سعی و تلاش دانشجویان می تواند یکی از راهکارهای موثر درارتقای کیفیت آموزش بالینی مطرح باشد.