علوم تکثیر و آبزی پروری
سال:1392 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

ماهی کفال طلایی (Liza aurata) از گونه های تجاری ارزشمندی است که در نواحی جنوبی دریای خزر به علت طعم خوب گوشت، متقاضای بسیاری دارد. در تحقیق حاضر 6 جایگاه میکروستلایت طراحی شده برای کفال خاکستری (Mugilc ephalus) و کفال سویی (Mugil soiuy) به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت کفال طلایی از دو منطقه رامسر و فریدونکنار مورد استفاده قرار گرفت. در مجموع 60 نمونه بالغ ماهی کفال جمع آوری شد. متوسط تعداد الل در هر لوکوس 6.25 بدست آمد (با دامنه 5-13 الل در جایگاه های دو منطقه). هر دو منطقه نمونه برداری دارای الل های اختصاصی بودند، متوسط هتروزایگوسیتی مشاهده شده و قابل انتظار به ترتیب 0.394 و 0.743 بود. در بررسی تعادل هاردی واینبرگ (H-W) همه لوکوس ها به طور معنی داری خارج از تعادل هاردی وینبرگ بودند. بر اساس تست AMOVA، شاخص های تمایز Fst ، Rst و جریان ژنی تفاوت معنی داری را بین جمعیت ها نشان داد (P≤0.001)، میزان Fst بر اساس فراوانی اللی 0.078 بدست آمد و همچنین میزان جریان ژنی (Nm=2.9) محاسبه شد. این بررسی، مطالعات اولیه مبنی بر وجود جمعیت های متمایز ژنتیکی ماهی کفال طلایی در جنوب دریای خزر (استان مازندران) را نشان می دهد.

در این تحقیق اولین بار فون انگلی ماهیان غالب رودخانه گرم رود شهرستان آمل استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. طی این بررسی تعداد 146 عدد ماهی در فصل تابستان 1390 توسط صیادان محلی صید شد. که شامل 10 عدد گاوماهی شنی (Neogobius fluviatilis)، 4 عدد گاوماهی گرد ((Neogobius melanostomus، 43 عدد سیاه ماهی (Capoeta capoeta)، 73 عدد خیاطه (Albernoides bipunctatus)، 5 عدد سفید رودخانه ای (Leuciscus cephalus)، 7 عدد سگ ماهی جویباری (Cobitis taenia) و 4 عدد نماچیلوس (Nemacheilus nemacheilus) می باشند. پس از صید، ماهیان بصورت زنده و با آب همان منطقه به آزمایشگاه انگل شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل منتقل شدند و بعد از ثبت طول، ماهیان مورد بررسی انگل های داخلی و خارجی قرار گرفتند. در بررسی های انگلی که در این تحقیق انجام شد انگل های منوژن داکتیلوژیروس و دیپلوزون، نماتودهای کوکولانوس، کونتراسکوم، رابدوکونا و ترماتد پرونوپریمنا و سستود بوتریوسفالوس از ماهیان آلوده جدا شد. بیشترین درصد آلودگی در ماهی سفید رودخانه ای و سیاه ماهی مشاهده شد(P<0.05)  در حالیکه در گاوماهی شنی و گاوماهی گرد آلودگی انگلی مشاهده نشد (P<0.05).

در پژوهش حاضر، ترکیب تقریبی بیوشیمیایی (پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت)، ترکیب اسیدهای چرب و ارزش غذایی کپور سرگنده (Hypophthalmichtys nobilis) پرورشی استان مازندران بررسی شد. در این بررسی از 3 مزرعه در زاغمرز، فریدونکنار و نشتارود 5 عدد ماهی که در مجموع 15 عدد نمونه صید، به صورت فیله پوست گیری شده و بدون استخوان آماده گردید. نتایج آنالیز اسیدهای چرب نشان داد که اولئیک اسید ((n-9) C18:1) بیشترین و آراشیدیک اسید (C20:0) کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. همچنین شاخص هایی همچون نسبت PUFA/SFA، مقادیر ω3 و ω6، مجموع ω3+ω6، نسبت ω3/ω6، مجموع EPA+DHA و نیز نسبت EPA+DHA/C16 نیز مورد بررسی قرار گرفت. میزان پروتئین، چربی، رطوبت و انرژی فیله در منطقه فریدونکنار بیشترین و در منطقه بهشهر کمترین بود. نتایج همچنین نشان داد که میان مقادیر شاخص های ترکیب بیوشیمیایی در این گونه تفاوت معناداری وجود نداشت (P>0.05) اما با تجزیه و تحلیل عددی مشخص نمود که میزان انرژی فیله دارای تفاوت معناداری است (P<0.05). براساس نتایج، کپور سرگنده پرورشی به دلیل وجود پروتئین های با ارزش زیستی بالا و حضور قابل توجه اسیدهای چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه، دارای ارزش غذایی و شیلاتی بالایی است.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر مخلوط پربیوتیک مانان الیگوساکارید (MOS) و بتا 1 و 3 گلوکان بر شاخص های رشد، بازماندگی و ترکیب لاشه بچه ماهی کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella) پرورشی به مدت 56 روز انجام گرفت. آزمایش با استفاده از طرح کاملا تصادفی شامل سطوح صفر (شاهد)، 0.5، 1.5 و 2.5 و 3.5 گرم مخلوط پربیوتیک MOS و و بتا 1 و 3 گلوکان به ازای هر کیلوگرم جیره، در قالب 5 تیمار با سه تکرار طراحی شد. آزمایش درون 15 مخزن با حجم آبگیری 1400 لیتر انجام شد. تعداد 50 عدد بچه ماهی کپور علفخوار با میانگین وزن ابتدایی 12.54±0.42 گرم درون مخازن ذخیره سازی شدند و تا حد سیری مورد تغذیه قرار گرفتند. بر اساس نتایج این تحقیق، سطوح مختلف مخلوط MOS و بتا 1 و 3 گلوکان مصرفی در جیره تاثیر معنی داری بر هیچ یک از فاکتورهای رشد، تغذیه، بازماندگی و یا ترکیب لاشه نشان ندادند (P>0.05). در مجموع نتایج این پژوهش نشان از عدم کارایی سطوح مختلف مخلوط MOS و بتا 1 و 3 گلوکان در جیره غذایی بچه ماهیان کپور علفخوار داشته است.

تامین نیازهای تغذیه ای ماهیان یکی از ارکان مهم در موفقیت آمیز بودن روند پرورش و نگهداری ماهیان می باشد. بسیاری از جیره های غذایی مصنوعی مورد استفاده در آبزیان به علت مشکلاتی که در کیفیت اولیه مواد خام و یا تاثیرات مضر مراحل فرآوری غذا بر روی ترکیبات آن می گذارد تامین کننده نیازهای تغذیه ای ماهیان نمی باشد لذا استفاده از مکمل های غذایی در بسیاری موارد امری اجتناب ناپذیر است. ژل آلوئه ورا با داشتن ترکیبات مفیدی مانند هشت آمینو اسید ضروری، مونوساکارید و پلی ساکاریدها، ویتامین های C، B12، B6، B2، B1، A و E و مواد معدنی می توان به عنوان یک مکمل با ارزش و طبیعی در جیره غذایی آبزیان استفاده نمود. در این تحقیق اثر تجویز خوراکی عصاره خام گیاه آلوئه ورا در ماهی اسکار (Astronotus ocellatus) با میانگین وزنی 17.57±2.56 گرم مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 54 عدد ماهی در سه تیمار هر کدام با 3 تکرار منظور گردید، در این تحقیق دو تیمار شامل غلظت های 2 و 5 درصد عصاره خام گیاه آلوئه ورا با خوراک سایز 0.8 میلی متر شرکت بیومار مخصوص ماهیان گوشتخوار مخلوط شده و ماهی ها به مدت 60 روز با این خوراک تغذیه گردیدند. تیمار شاهد با خوراک فاقد عصاره آلوئه ورا تغذیه شدند. نتایج مشخص کرد که تجویز میزان 5% عصاره گیاه آلوئه ورا باعث افزایش معنی داری در افزایش وزن، ضریب رشد ویژه و ضریب چاقی و کاهش ضریب تبدیل غذایی به نسبت تیمار حاوی 2% آلوئه ورا و تیمار شاهد می گردد (P>0.05). همچنین در هیچ کدام از تیمارهای آزمایشی تلفاتی مشاهده نگردید. البته لازم بذکر می باشد تیماری که حاوی دز 2% آلوئه ورا هم تاثیر گذار بود نسبت به تیمار شاهد ولی بطور کلی می توان عنوان نمود مناسب ترین غلظت آلوئه ورا در خوراک برای بهبود فاکتورهای رشد تیمار حاوی 5% آلوئه ورا می باشد.

موفقیت در تمامی سیستم های پرورش ماهی نیازمند تغذیه مطلوب به منظور رشد مناسب، حفظ سلامت و افزایش مقاومت در برابر عوامل نامناسب محیطی نظیر انواع استرس ها و بیماری ها می باشد. به طوریکه وجود مکمل های ویتامینی و معدنی برای بهبود رشد و سلامت بیشتر ماهیان به جیره های غذایی اضافه می گردند. نقش های مختلفی در رابطه با ترکیبات غذایی بیان شده است که از آن جمله می توان به سوخت و ساز بهتر غذا، افزایش سختی ومقاومت استخوان ها، تبادلات یونی و تعادل بهتر اسمزی اشاره نمود. آهن از جمله عناصر ضروری برای ماهی و سایر موجودات عالی است که در همه سلول های موجودات زنده وجود دارد و نقشی کلیدی در تغذیه و متابولیسم آنها بازی می کند. این تحقیق به بررسی اثرات سطوح مختلف نانو ذره آهن (Fe) به عنوان شکل جدیدی از ترکیب آهن بر برخی شاخص های رشد و تغذیه ماهی قزل آلای رنگین کمان پرداخته است. طی این تحقیق، تعداد 396 عدد بچه ماهی قزل آلا از نژاد فرانسوی (Aqualand) تهیه و پس از سازگاری با محیط مزرعه با استفاده از غذای پایه (تیمار شاهد) در سه نوبت به مدت چهار روز تا حد سیری غذادهی شدند، سپس شش تیمار که با اضافه نمودن 0، 15، 30، 45، 60 میلی گرم نانو ذره آهن به شکل یون آزاد و 60 میلی گرم سولفات آهن به هر کیلو گرم از غذای پایه تهیه شده بود، به مدت هشت هفته تغذیه شدند. تاثیر آهن بر رشد ماهیان بررسی شد. نتایج نشان داد که استفاده از نانو ذره آهن خنثی در سطح 30 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم غذای خشک، سبب افزایش عملکرد رشد و تغذیه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی می گردد.

هدف از انجام این تحقیق مطالعه تنوع، تراکم و فراوانی جمعیت جلبک های سبز آبی استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی شرق استان گلستان، شهر گنبد کاووس از خرداد تا آبان ماه سال 1390 می باشد. طبق نتایج بدست آمده در طول دوره تحقیق تعداد 10 جنس مختلف شناسایی گردید. از جنبه تجزیه و تحلیل آماری هیچ اختلاف معنی داری بین میانگین تراکم ماهانه، استخرها و فصول مختلف جمعیت جلبک های سبز آبی مشاهده نگردید (P>0.05). بطور کلی در بین جنس های شناسایی شده، جنس های .SP Merismopeidia و .SP Anabaenopsis با 20 و 1 درصد به ترتیب دارای بیشترین و کمترین درصد فراوانی بودند. بر اساس ضریب همبستگی فاکتورهای آب و میانگین تراکم ماهانه جمعیت جلبک های سبز-آبی استخرهای مختلف، فاکتور دمای آب با -0.858 دارای همبستگی بالا و معنی داری بود. این رابطه بین سایر فاکتورهای آب و میانگین تراکم جمعیت مشاهده نگردید. بطور کلی تغییر جمعیت جلبک های سبز آبی استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی شرق استان گلستان، شهر گنبدکاووس تحت تاثیر فاکتورهای محیطی همچون دمای آب و ماهیان پرورشی می باشد.

در این تحقیق میزان فیلترکنندگی ماهی فیتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix) در تراکم های متفاوت جلبک Senedesmus quadricauda مورد ارزیابی قرار گرفت. 4 تیمار (1.1، 2.5، 5 و 8 درصد وزن بدن در 25 لیتر آب) که در محیط کشت تک گونه ای 8 Z- کشت داده شده بودند، در 3 تکرار در نظر گرفته شد. آزمایش 30 روز به طول انجامید و ماهی ها نیز در آغاز و پایان آزمایش توزین شدند. نتایج نشان داد با افزایش تراکم جلبک، میزان فیلترکنندگی کاهش یافت. میزان بلع و افزایش روزانه وزن بدن، افزایش یافته و کارایی تغذیه کاهش یافت. مطابق با نتایج تحقیق، بهترین تراکم جلبک برای رشد ماهی، تراکم 8% وزن بدن بود، هرچند کم ترین نرخ فیلترکنندگی و کارایی تغذیه را داشت .