مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1396 | دوره:19 | شماره:5 |تعداد مقالات:9

بشر از دیرباز، جهت ارتقای وضعیت سلامت خود و جامعه، به دنبال کشف روابط علت و معلولی ما بین عوامل احتمالی خطر ساز و بروز بیماری ها بوده است. ...

مقدمه : در سال های اخیر، ارتباط الگوهای دریافت مواد مغذی با بیماری های مزمن و چاقی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ارتباط الگوی دریافت مواد مغذی با تغییرات وزن و دورکمر انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر روی 1637 نفر از بزرگسالان 75-30 ساله شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران (سال های 1387-1384) که دارای داده های تغذیه ای و تن سنجی و فاقد بیماری های قلبی عروقی و سرطان بودند و تا مرحله بعدی (سال های 1390-1387) این مطالعه پی گیری شده بودند، انجام شد. دریافت های 33 ماده مغذی، با استفاده از پرسش نامه روا و پایای بسامد خوراک محاسبه شد و تغییرات سه ساله وزن و دور کمر اندازه گیری شد. الگوهای مواد مغذی، با استفاده از تحلیل عاملی به دست آمد.یافته ها: 4 الگوی مواد مغذی شناسایی شد. میانه و دامنه میان چارکی تغییرات وزن و دور کمر افراد مورد مطالعه، به ترتیب (-1.0-3.0) 1.0 کیلوگرم و (0.0-8.0) 3.0 سانتی متر بود. الگوی اول (الگوی گوشت و لبنیات پرچرب) که غنی از پروتئین حیوانی، اسید چرب اشباع، کلسترول، ویتامین دی، ریبوفلاوین، پانتوتنیک اسید، ویتامین B12، کلسیم، فسفر و روی بود، پس از تعدیل اثر مخدوش گرهای احتمالی با افزایش وزن ارتباط مستقیم نشان داد (P for trend=0.009 و (0.066-0.449) b=0.258). برای سایر الگوها (میوه سبزی و لبنیات، حبوبات و مغزها، غلات و میوه ها) یافته معنی داری در ارتباط با تغییرات وزن و دور کمر دیده نشد.نتیجه گیری: دریافت الگوی رژیمی غنی از مواد مغذی با منبع حیوانی، با افزایش وزن رابطه مستقیم دارد.

مقدمه: دیابت نوع یک، یکی از شایع ترین اختلالات متابولیک مزمن در دوران نوجوانی است. این بیماری اغلب به عنوان بیماری خانواده در نظر گرفته می شود، زیرا اداره امور فرد بیمار به میزان زیادی نیاز به مداخله و حمایت خانواده دارد. با توجه به ماهیت بیماری دیابت و لزوم خودمراقبتی در این بیماران، الگوی توانمندسازی خانواده محور با تاکید بر موثر بودن نقش فرد و اعضای خانواده در سه بعد انگیزشی، روان شناختی و ویژگی های بیماری می تواند چهارچوب مناسبی برای مداخله آموزشی در زمینه فوق باشد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر کیفیت زندگی و خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 100 نوجوان مبتلا به دیابت نوع یک به طور تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد (هر کدام 50 نفر) تقسیم شدند. الگوی توانمندسازی خانواده محور، منطبق با چهار بعد تهدید درک شده، خودکارآمدی، مشارکت آموزشی و ارزشیابی، در 5 جلسه در گروه مداخله اجرا شد. داده ها با استفاده از فرم مشخصات دموگرافی بیمار، پرسش نامه استاندارد مقیاس خودکارآمدی در مدیریت دیابت و پرسش نامه کیفیت زندگی نوجوانان دیابتی، پیش، بلافاصله، و 1.5 ماه و 3 ماه پس از مداخله جمع آوری شدند.یافته ها: پس از اجرای الگوی توانمندسازی خانواده محور، میانگین نمرات خودکارآمدی و کیفیت زندگی در 1.5 ماه و 3 ماه پس از پایان مداخله، در گروه مداخله افزایش داشت و این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود (p<0.001).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد، اجرای روش های آموزشی مبتنی بر توانمندسازی بیمار که با مشارکت و محوریت بیمار و خانواده انجام شود، می تواند خودکارآمدی بیماران را بهبود بخشد و منجر به ارتقای کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به دیابت شود. بنابراین به کارگیری این الگو توسط پرستاران، جهت مشارکت خانواده و بیمار در مراقبت های درمانی کاربردی است.

مقدمه: دیابت نوع 2 یکی از شایع ترین بیماری های متابولیک است. نیترات به عنوان درمان جدیدی برای دیابت مطرح است. با توجه به اینکه هم دیابت و هم نیترات سدیم بر شمارش سلول های خونی اثر دارند و حدود 30 درصد افراد دیابتی کم خونی دارند، این مطالعه با هدف بررسی اثر نیترات سدیم بر تعداد سلول های خونی در موش های صحرایی نر چاق دیابتی نوع 2 انجام شد.مواد و روش ها: 48 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به چهار گروه کنترل، کنترل + نیترات، دیابت و دیابت+نیترات تقسیم شدند. هر یک از گروه هایی که نیترات دریافت می کردند به دو زیر گروه تقسیم شدند: کنترل + نیترات 100 (CN 100) و کنترل+نیترات 250 (CN250)، دیابت+نیترات 100 (DN100) و دیابت نیترات 250 (DN250). نیترات سدیم به مدت دو ماه در آب آشامیدنی در گروه های CN100، CN250، DN100، DN250 تجویز شد. دیابت با تجویز رژیم پرچرب به مدت 14 روز و تزریق استرپتوزوتوسین القاء شد. شمارش سلول های خونی در پایان مطالعه انجام شد.یافته ها : تجویز نیترات به مدت دو ماه در موش های دیابتی موجب کاهش وزن، قند خون، هماتوکریت و نوتروفیل شد (05/0> p)، اما تعداد کل گلبول های سفید و لنفوسیت را افزایش داد (p<0.05). تجویز نیترات اثری بر تعداد گلبول های قرمز، هموگلوبین، MCV، MCH، MCHC و تعداد پلاکت نداشت.نتیجه گیری: از این مطالعه نتیجه گیری می شود که تجویز نیترات به عنوان یک عامل درمانی در موش های دیابتی مبتلا به دیابت نوع 2 منجر به کاهش قند خون می شود و اثرات زیان بار عمده ای بر پارامترهای خونی ندارد و حتی با کاهش تعداد نوتروفیل ها ممکن است اثرات ضد التهابی داشته باشد.

مقدمه: در مطالعات مختلف، در مورد عوارض استفاده از انسولین و متفورمین در هایپرگلایسمی های پس از عمل جراحی بای پس عروق کرونر، نتایج متناقضی را گزارش کرده اند. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه تاثیر انسولین و متفورمین بر اسیدیته، بیکربنات، پتاسیم و منیزیم خون بیماران فاقد دیابت تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر بود.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی، 56 بیمار فاقد دیابت که در بیمارستان کوثر سمنان تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر قرار گرفته و دچار هیپرگلایسمی پس از عمل شده بودند، به طور تصادفی در دو گروه دریافت کننده انسولین و متفورمین قرار گرفتند. میزان قند خون، اسیدیته، بیکربنات، پتاسیم و منیزیوم خون بیماران هر دو گروه، در پیش و پس از عمل، اندازه گیری و ثبت شد. یافته ها: در زمان پذیرش بیماران در بخش ICU، در گروه دریافت کننده انسولین میانگین اسیدیته خون شریانی، بیکربنات، پتاسیم و منیزیم به ترتیب 7.37±0.07، 21.8±2.5 میلی اکی والان بر لیتر، 4.3±0.5 میلی مول بر لیتر و 2.1±0.3 میلی گرم بر دسی لیتر و در گروه دریافت کننده متفورمین این مقادیر به ترتیب 7.40±0.05، 22.8±2.8 میلی اکی والان بر لیتر، 4.1±0.5 میلی مول بر لیتر و 2.1±0.4 میلی گرم بر دسی لیتر بود. بین میانگین پتاسیم، منیزیم و بیکربنات بیماران دو گروه مورد مطالعه، در زمان های مختلف، تفاوت معنی دار آماری دیده نشد (p>0.05). اما بین میانگین اسیدیته خون شریانی در 72 ساعت پس از پذیرش در ICU، در دو گروه انسولین (7.41±0.03) و متفورمین (7.39±0.04) تفاوت معنی داری آمار وجود داشت (P=0.047). میانگین pH خون از حد نرمال خارج نشد.نتیجه گیری: در بیماران بدون دیابت که به دنبال عمل جراحی بای پس عروق کرونر دچار هیپرگلایسمی می شوند، استفاده از متفورمین و انسولین تاثیری بر بیکربنات، پتاسیم و منیزیم خون ندارد، اما استفاده از متفورمین ممکن است در طول زمان به تدریج PH خون را اسیدی کند. بنابراین پیشنهاد می شود در این بیماران، در صورت استفاده از متفورمین، pH خون پایش شود.

مقدمه: مطالعات گسترده روی انسان و مدل های حیوانی، تاثیر مواجهه جنین در بازه های زما نی ویژه و تعیین کننده پیش از تولد با عوامل محیطی (از جمله هورمون ها، مواد شیمیایی، تغذیه و عوامل اجتماعی)، بر رشد و تکامل جنین را نشان داده اند. هورمون های جنسی از جمله این عوامل محیطی هستند که بیشترین اثرات را بر رشد و تکامل بخش های مختلف جنین به جا می گذارند و در این بین، آندروژن ها، به لحاظ دارا بودن منابع مختلف تولید و ترشح، بیشتر از سایر هورمو ن ها مورد توجه هستند. یافته های حاصل از این تحقیقات نشان داده اند که آندروژن مازاد می تواند در دوران جنینی به عنوان یک تراتوژن عمل کند و باعث ایجاد نقایصی در زمینه های مختلفی، از قبیل اختلال در عملکرد غدد درون ریز، دستگاه عصبی و هم چنین بروز اختلالات روان شناختی و رفتاری در بزرگ سالی شود. به لحاظ اهمیت دوران بحرانی پیش از تولد در بروز ناهنجاری های بزرگسالی، مطالعات بنیادی بسیاری بر چگونگی تاثیر عوامل محیطی بر این دوران حساس متمرکز شده اند. این مقاله به ارائه شواهدی می پردازد که تاثیر آندروژن های مازاد در این دوران را بر رشد و تکامل جنین، که می تواند زمینه ساز بروز برخی فنوتیپ/بیماری های ویژه در بزرگسالی باشد، نشان می دهد.

مقدمه : آدیپو کین ها هورمون هایی هستند که از بافت چربی، در پاسخ به محرک های خارج سلولی و تغییر سوخت و ساز بدن ترشح می شوند. این هورمون ها در تنظیم تعادل انرژی، متابولیسم لیپید و حساسیت به انسولین نقش دارند. یکی از انواع آدیپوکین ها، آدیپونکتین نام دارد که دارای اثرات ضد دیابت، ضدالتهاب و ضد آتروژنیک است. هدف از این مطالعه مروری سیستماتیک، بررسی نقش آدیپونکتین در دیابت بارداری، پره اکلامپسی و چاقی دوران بارداری بود.مواد و روش ها : برای انجام پژوهش حاضر، مرور سیستماتیک بر روی مطالعات توصیفی مشاهده ای در بانک های اطلاعاتی PubMed، Iran Medex، SID و Google Scholar از ژانویه سال 2000 تا فوریه 2017 با واردکردن کلیدواژه های مورد نظر انجام گرفت. کیفیت مقالات استخراج شده بر اساس فهرست مندرجات STORBE ارزیابی شد و در نهایت 20 مقاله تحلیل شدند.یافته ها: سطح آدیپونکتین در اوایل بارداری افزایش می یابد، سپس در طول بارداری هم زمان با افزایش مقاومت به انسولین، سطح این هورمون در گردش خون مادر و بافت چربی به تدریج کاهش پیدا می کند. کاهش غلظت آدیپونکتین در چاقی و دیابت بارداری نیز دیده می شود و احتمالا سبب تشدید مقاومت به انسولین می شود، در حالی که به نظر می رسد در پره اکلامپسی سطح این هورمون افزایش پیدا می کند.نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهند که کاهش سطح آدیپونکتین ممکن است در مقاومت به انسولین در طول بارداری، چاقی و دیابت بارداری نقش داشته باشد و افزایش سطح این هورمون در پره اکلامپسی احتمالا پاسخی فیزیولوژیک برای بهبود عملکرد عروقی و حساسیت به انسولین است.