مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1382 | دوره:5 | شماره:4 (مسلسل 20) |تعداد مقالات:16

مقدمه: این گزارش به بررسی ارتباط ازدواج های فامیلی با هیپوتیروییدی دایمی می پردازد.مواد و روش ها: از اسفند 1376 تا شهریور 1381، نمونه های خون بندناف خشک شده بر روی کاغذ فیلتر نوزادان زنده به دنیا آمده در تهران و دماوند و از تیر 1379 داده های مربوط به ازدواج های فامیلی والدین گردآوری و TSH≥20mU/L بندناف (two-site IRMA) فراخوان شد. در 14-7 روزگی یا پس از آن، T4<6.5μg/dL , TSH>10mU/L سرم هیپوتیرویید محسوب گردید. بیماران تا تیر 1382 درمان و پیگیری شدند. دیس ژنزی با اسکن تکنیسیوم پرتکنتات و / یا اولتراسونوگرافی تیرویید و دیس هورمونوژنزی در موارد با تیرویید به جا (eutopic) با قطع درمان به مدت 4 هفته در 3-2 سالگی و مقادیر غیرطبیعی TSH و T4 سرم شناسایی شدند.یافته ها: از 35067 نوزاد، 25 هیپوتیروییدی دایمی (1 در 1403 تولد)، 18 (1 در 1948 تولد) دیس ژنزی و 7 (1 در 5010 تولد) دیس هورمونوژنزی تیرویید شناسایی شد. از تیر 1382 به بعد، 21 نوزاد هیپوتیروییدی دایمی و از والدین (23227 نفر)، 6648 نفر (28.6%) ازدواج فامیلی داشتند. ازدواج بین First cousins در 3994 (17.2%) نوزاد ثبت شد(n=23195) . نسبت شانس ازدواج فامیلی در هبپوتیروییدی دایمی 2.75 (فاصله اطمینان 95%: 6.47-1.17؛ P=0.02) ودر دیس ژنزی 3.74 (فاصله اطمینان 95%: 10.52-1.33؛ P=0.01) بود. نسبت شانس ازدواج بین First cousins در هیپوتیروییدی دایمی 2.96 (فاصله اطمینان 95%؛ 7.15-1.23؛ P=0.02) ودر دیس ژنزی 3.21 (فاصله اطمینان 95%: 9.02-1.14؛ P=0.03) بود.نتیجه گیری: ازدواج فامیلی عامل احتمالی در افزایش هیپوتیروییدی دایمی نوزادان در تهران است.

مقدمه: چاقی عامل خطرساز مهم برای بیماری هایی مانند دیابت، پرفشاری خون، هیپرلیپیدمی، بیماری های قلبی - عروقی و برخی انواع بدخیمی هاست. به علاوه چاقی با مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی همراه است. هورمون ها و سیتوکین هایی همچون لپتین و TNF-α که به وسیله بافت آدیپوز تولید می شوند، در ایجاد مقاومت به انسولین ناشی از چاقی نقش موثری دارند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تجویز محیطی یوهیمبین (آنتاگونیست انتخابی گیرنده  –α2آدرنوسپتورها) بر برخی از عوامل رها شده از بافت آدیپوز (لپتین و TNF-α و غیره) است.مواد و روش ها: آزمایش بر دو گروه از رت های نر انجام شد: گروه شاهد لاغر (تحت رژیم استاندارد جوندگان) و گروه چاق (تحت رژیم کافه تریا). بعد از 18 هفته رژیم غذایی، یک نمونه خون از هر رت گرفته شد. سپس گروه چاق به صور تصادفی به دو گروه تقسیم شد. گروه4mg/kg I یوهیمبین و به گروه II به میزان هم حجم سالین تزریق شد. سپس نمونه گیری در زمان های 30 و 60 و 120 دقیقه بعد از تزریق انجام گرفت.یافته ها: میزان انسولین سرم در زمان های 30 و 60 دقیقه بعد از تزریق دارو شدیدا افزایش یافت (P<0.05). 30 دقیقه پس از تزریق دارو، میزان لپتین و TNF-α کاهش معنی داری نشان داد (P<0.05)، در حالی که مقدار FFA شدیدا افزایش یافت (P<0.05) . همچنین میزان گلوکز در گروه دارو افزایش یافت ولی مقدار آن در طول 120 دقیقه از گروه شاهد کمتر بود.نتیجه گیری: با توجه به اینکه cAMP عامل اصلی تنظیم در تولید و ترشح لپتین،TNF-α  و FFA در آدیپوسیت هاست، با مقایسه مقادیر این متغیرها در گروه دریافت سالین و دارو، مشخص می شود احتمالا در چاقی فعالیت و حساسیت گیرنده های  α2آدرنرژیک و نسبت آدرنورسپتورهای α2 به  βآدرنوسپتورها افزایش می یابد.

مقدمه: در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی فعالیت غده تیرویید غیرطبیعی است و این بیماران دارای غلظت بالایی از آلومینیوم در سرم هستند. با توجه به این که در سال های اخیر اثر سمی این عنصر مورد توجه قرار گرفته، در این بررسی اثر مصرف آلومینیوم زیاد در رژیم غذایی در موش صحرایی بررسی شده است.مواد و روش ها: به رژیم غذایی موشهای نر از نوع ویستار که در شرایط استاندارد نگهداری می شدند و دسترسی آزاد به غذا داشتند، مقدار 1620 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم غذا آلومینیوم (به صورت کلرور آلومینیوم) به مدت 40 روز اضافه شد. در پایان مقادیر آلومینیوم سرم، هورمون تیروکسین (T4)، تری یدوتیرونین (T3) و هورمون محرک تیروییدی (TSH) اندازه گیری شد. اندازه گیری آلومینیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمیک بدون شعله و اندازه گیری هورمون ها با استفاده از کیت های تجاری در دسترس انجام شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که غلظت آلومینیوم گروه آزمون (6.3±0.1 میکروگرم در لیتر) با گروه شاهد (6.6±0.4) تفاوت معنی دار ندارد. هورمون T3 گروه آزمون (1.3±0.8 نانوگرم در صد میلی لیتر) در مقایسه با گروه شاهد (1.46±0.7) تفاوت معنی دار (P<0.05)  نداشته است. هورمون T4 گروه آزمون (3±0.3 میکروگرم در صد میلی لیتر) نیز در مقایسه با گروه شاهد (47±0.5) کاهش معنی داری داشته است. این در حالی است که غلظت TSH گروه آزمون و گروه شاهد اختلاف معنی دار با هم نداشتند.نتیجه گیری: نتایج این بررسی مشخص می کند که اولا مصرف زیاد آلومینیوم می تواند فعالعیت غده تیرویید را مختل نماید که این موضوع در تماس زیاد با این عنصر باید در نظر باشد. ثانیا به نظر می رسد در این وضعیت محور پس خوردی (فیدبکی) درست عمل نمی کند که به احتمال زیاد نشان از اختلال در فعالیت سلول های تیروتروپ دارد.

مقدمه: دیابت شایع ترین بیماری غدد درون ریز در انسان و رتینوپاتی دیابتی یکی از مهمترین عوارض چشمی این بیماری است که علت بروز آن به طور کامل شناخته نشده است، ولی تصور می شود فاکتور شبه انسولین (IGF-1) یکی از عوامل موثر در ایجاد و پیشرفت آن باشد. هدف از این مطالعه بررسی همبستگی بین میزان سطوح سرمی IGF-1 و پروتیین ناقل پلاسمایی IGFBP-3 با رتینوپاتی دیابتی بود.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مورد - شاهدی تحلیلی مقطعی با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک روی 63 بیمار دیابتی (انواع 1 و 2) فاقد سابقه افزایش فشار خون صورت پذیرفت. در این بیماران وجود یا عدم وجود رتینوپاتی و همچنین نوع آن به وسیله معاینه چشمی تعیین گردید و این افراد سپس به دو گروه شاهد (فاقد رتینوپاتی) و مورد (دارای رتینوپاتی غیرپرولیفراتیو یا پرولیفراتیو) تقسیم بندی شدند. میزان سطوح سرمی FBS به طریق آنزیمی،IGF-1  تام و IGFBP-3 به روش ایمونواسی و HbA1c به روش کالریمتری اندازه گیری شد.یافته ها: در تجزیه و تحلیل آماری نتایج در این مطالعه میزان بروز رتینوپاتی و نیز شدت آن با افزایش سن و طول مدت بیماری ارتباط معنی داری نشان داد (P<0.05)، اما همبستگی معنی داری با میزان سطوح سرمی FBS، IGF-1،IGFBP-3  تام و نیز HbA1c  نداشت. میزان IGF-1 در هر دو گروه شاهد و مورد دارای همبستگی معکوس معنی داری با سن بود(P<0.05). همبستگی معنی داری بین میزان IGF-1 تام و IGFBP-3 در گروه مورد دیده شد که در گروه شاهد معنی دار نبود.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که سطح IGF-1 تام و IGFBP-3 سرم همبستگی معنی داری با بروز رتینوپاتی و شدت آن ندارد، اما پیشنهاد می گردد که مطالعات با تعداد نمونه بیشتر انجام گیرد.

مقدمه: مطالعات آزمایشگاهی نمایانگر اثر هورمون های تیرویید بر سیستم ایمنی است. ارتباطی نیز بین بروز برخی از عفونت ها و هیپوتیروییدیسم نشان داده شده است. هدف این مطالعه بررسی برخی عوامل ایمونولوژیک در زنان هیپوتیرویید است.مواد و روش ها: نمونه های خون از 50 زن هیپوتیرویید و 50 زن هم سن یوتیرویید گردآوری شد. عمل تیرویید آنها بر اساس اندازه گیری هورمون های T3،T4  و TSH ارزیابی گردید. تعدادی از پارامترهای ایمونولوژیک شامل شمارش کلی و افتراقی گلبول های سفید (WBC)، غلظت سرمی ایمونوگلوبولین ها (IgE, IgA, IgM, IgG)، اجرای C3 و C4 سیستم کمپلمان در دو گروه اندازه گیری و مقایسه شدند.یافته ها: مشاهده شد که میزان IgG و IgA در سرم افراد هیپوتیرویید کمتر از افراد یوترویید است، اما این اختلاف از نظر آماری معنی دار نشد. از طرف دیگر غلظت IgE در سرم زنان هیپوتیرویید (179.8 IU/mL) از زنان یوتیرویید (109.8 IU/mL) به طور معنی داری بالاتر بود (P<0.047). به طور مشابهی میزان C3 نیز در سرم زنان هیپوتیرویید (138.7 mg/dL) از زنان یوتیرویید (117.8 mg/dL) به میزان معنی داری بالاتر بود (P<0.01) اما اختلاف معنی داری بین C4 دو گروه دیده نشد. اگر چه مقایسه شمارش کلی و افتراقی گلبول های سفید بین افراد هیپوتیرویید و یوتیرویید اختلاف معنی داری نشان نداد، شمارش ائوزینوفیل ها در افراد هیپوتیرویید نسبت به یوتیرویید بالاتر بود.نتیجه گیری: این نتایج نمایانگر این است که تغییرات ایمونولوژیک متعددی در زنان هیپوتیرویید اتفاق می افتد.

مقدمه: هیپرآلژزی یکی از علایم مهم نوروپاتی دیابتی است که از شکایات بالینی افراد مبتلا محسوب می شود و نحوه زندگی این افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. تعدیل درد در این افراد از اهمیت زیادی برخوردار است، از این رو، در این مطالعه اثر آنالژزیک عصاره آبی برگ گشنیز در موش های صحرایی نر که با استرپتوزوتوسین (STZ) در آنها دیابت قندی ایجاد شده بود، با استفاده از آزمون فرمالین در دو فاز حاد و مزمن بررسی شد.مواد و روش ها: در این تحقیق، از موشهای صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی 350-250 گرم استفاده شد. موش ها به طور تصادفی به سه گروه شاهد، گروه دیابتی و گروه دیابتی درمان شده با عصاره آبی برگ گشنیز تقسیم شدند. برای القای دیابت در حیوانات از داروی استرپتوزوتوسین (STZ) به صورت تک دوز به میزان 60mg/kg استفاده گردید. پس از گذشت یک ماه، آزمون فرمالین روی تمام موش ها انجام گرفت.یافته ها: نتایج به دست آمده از آزمون فرمالین نشان داد که میزان درد در موش های دیابتی پس از گذشت یک ماه در اینتروال دوم از فاز حاد آزمون فرمالین (فاصله زمانی 10-5) افزایش معنی داری (P<0.001) نسبت به گروه شاهد نشان می دهد (افزایش76%).  درحالی که تفاوت موجود بین دو گروه شاهد و دریافت کننده عصاره آبی برگ گشنیز در همین فاصله زمانی کمتر معنی دار (P<0.05)  است. با وجود این، میزان درد در موش های دیابتی دریافت کننده عصاره در دو فاز حاد و مزمن آزمون فرمالین هیچ گونه تفاوت معنی داری نسبت به هم نشان نداد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تجویز عصاره آبی برگ گشنیز به میزان 100mg/kg به مدت یک ماه به موش های دیابتی کاهش معنی داری در میزان گلوکز خون و میزان احساس درد در مراحل حاد و مزمن آزمون فرمالین به وجود نمی آورد.

مقدمه: متوسط فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و شیوع فشار خون بالا در سراسر جهان متفاوت است. علت این اختلاف بیشتر به تغذیه نژادی نسبت داده می شود؛ همچنین اثر فاکتورهای دیگر همانند وضعیت کلسیم، ویتامین D و PTH را در این زمینه محتمل دانسته اند. هدف از این مطالعه، مشخص کردن ارتباط احتمالی بین سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D و فشار خون و همچنین ارتباط بین کلسیم سرم، کلسیم دریافتی و PTH با فشار خون در شرق تهران است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 251 فرد 40 ساله و بالاتر شامل 123 نفر با غلظت سرمی ویتامین D پایین (کمتر یا مساوی 20ng/mL) و 128 نفر با ویتامین D طبیعی (بالاتر از 20ng/mL) از نمونه های طرح قند و لیپید تهران (TLGS) به صورت تصادفی انتخاب شدند. خصوصیات فردی و دموگرافیک هر نمونه توسط یک پزشک آموزش دیده، ثبت و معاینه بالینی انجام شد. فشار خون سیستولیک بالاتر یا مساوی 140mmHg و فشار خون دیاستولیک بالاتر یا مساوی 90mmHg پرفشاری خون محسوب شد. ارزیابی تغذیه براساس یادامد 72 ساعته صورت پذیرفت و بخش مربوط به میزان دریافت کلسیم و فیبر مورد استفاده قرار گرفت. نسبت انرژی دریافتی به متابولیسم پایه (EI:BMR) برای هر فرد محاسبه شد و کم گزارش دهی و بیش گزارش دهی به ترتیب به صورت EI:BMR کمتر از 1.35 و بیشتر یا مساوی 2.4 تعریف شد. هنگام مقایسه میزان کلسیم دریافتی بین دو گروه با فشار خون بالا و طبیعی و همچنین هنگام بررسی ارتباط بین کلسیم دریافتی و فشار خون، افراد کم گزارش ده و بیش گزارش ده از مطالعه خارج شدند. جهت آنالیز داده ها از آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: محدوده سنی افراد 72 - 40 ساله و میانگین 50±8 سال بود. گروه مورد مطالعه شامل 136 مرد و 115 زن بود. میانگین سن، BMI، دور کمر، میزان قند، کلسترول، تری گلیسرید،LDL، کلسیم، فسفر، PTH، آلبومین خون و میزان فیبر و کلسیم دریافتی بین دو گروه با ویتامین D طبیعی و پایین، اختلاف معنی دار نداشت. 57 نفر (22.7%) ازکل افراد مورد بررسی فشار خون بالا داشتند. در دو گروه با فشار خون بالا و طبیعی، غلظت کلسیم،PTH  و ویتامین D سرم تفاوت معنی دار نداشت. بعد از خروج افراد کم گزارش ده و بیش گزارش ده و همچنین حذف اثر فیبر، کلسیم دریافتی نیز در دو گروه تفاوت معنی دار نداشت. در این مطالعه ارتباط بین PTH و کلسیم سرم با فشار خون معنی دار نبود و ارتباط معنی دار بین ویتامین D و فشار خون سیستولیک، دیاستولیک و فشار خون متوسط شریانی نیز دیده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین فشار خون و غلظت سرمی 25- هیدروکسی ویتامینD، کلسیم،PTH  و کلسیم دریافتی در افراد 40 ساله و بالاتر ارتباطی وجود ندارد.

مقدمه: استئوپروز از بیماری های شایع دوران سالمندی است که شیوع آن با توجه به شیوه زندگی و نوع تغذیه در جوامع مختلف متغیر است. این مطالعه با هدف تعیین شیوع استئوپروز در زنان 60 - 40 ساله شهر تهران در سال 1379 اجرا شد.مواد و روش ها :اطلاعات مربوط به خصوصیات جمعیتی - اجتماعی، بررسی مصرف مواد غذایی طی سه روز متوالی، بسامد خوراک یک هفته ای مواد غذایی غنی از کلسیم، فعالیت فیزیکی و آزمون افسردگی 754 خانم غیر باردار تهرانی که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای برای شرکت در مطالعه انتخاب شده بودند، کسب شد. همچنین ارزیابی تن سنجی، فشار خون و اندازه گیری چگالی توده استخوان در نواحی فمور و L2-L4 ستون فقرات این افراد انجام گرفت. تعریف استئوپروز در نواحی فمور و ستون فقرات براساس معیارهای WHO صورت گرفت. یافته ها: شیوع استئوپروز در ناحیه ستون فقرات 15.8 و در ناحیه فمور 2.9 درصد و میزان استئوپنی به ترتیب 33.8 و 26.8 درصد بود. بدین ترتیب 50.6 درصد از زنان مورد بررسی در ناحیه ستون فقرات و 29.6 درصد در ناحیه فمور به یکی از اشکال استئوپنی و استئوپروز مبتلا بودند. رابطه معکوسی بین افزایش سن و چگالی توده استخوان در نواحی فمور و ستون فقرات وجود داشت (P<0.001). در زنان یائسه شیوع استئوپروز ناحیه فمور 4.6 درصد و ناحیه ستون فقرات 23.1 درصد بود و میزان چگالی استخوانی آنها نسبت به زنان غیریائسه کمتر بود (P<0.001).نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که استئوپروز در کشور ما نیز همانند سایر کشورها از بیماریهای شایع دوران میانسالی و سالمندی است؛ لذا اندیشیدن تدابیری برای پیشگیری و درمان این بیماری ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: هیپرپاراتیروییدیسم ثانویه به عنوان یکی از علل تشدید کننده کم خونی و همچنین مقاومت به درمان با اریتروپویتین در بیماران همودیالیزی محسوب می شود. اگر چه علل این تشدید کم خونی و مقاومت کاملا و به درستی شناخته نشده است، در این زمینه تبدیل سلول های مغز استخوان به سلول های چربی، فیبروز مغز استخوان و همچنین کاهش کلسی تریول مطرح شده است. با این حال نقش هیپرپاراتیروییدیسم ثانویه در تشدید کم خونی و مقاومت به اریتروپویتین درمانی در مقایسه با موارد التهاب یا کمبود آهن نقش کوچکی است. در این مطالعه اثر هیپرپاراتیروییدیسم ثانویه در تشدید آنمی در بیماران همودیالیزی بررسی شده است.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی 36 بیمار همودیالیزی بیمارستان آموزشی - درمانی هاجر شهر کرد در سال 1382 انجام شد. شمارش کامل خون اندازه گیری کلسیم، فسفر، آلکالن فسفاتاز، پاراتورمون intact، آهن سرم، TIBC، درصد ظرفیت اشباعی ترانسفرین، فریتین سرم و همچنین کفایت همودیالیز از طریق فرمول میزان کاهش اوره محاسبه گردید. داده ها با نرم افزار SPSS آنالیز آماری شد. برای بررسی رابطه ها از Partial correlation با تعدیل برای سن، ماه های دیالیز و سطح فریتین استفاده شد.یافته ها: تعداد کل بیماران 36 نفر بودند. 55.6% مرد، 66.1% بیش از 40 سال سن داشتند. میزان میانگین ± انحراف معیار و مقادیر ماکزیمم و مینیمم Intact PTH برابر 439.4±433 و 2234 و 25pg/mL بود. در مورد هموگلوبین مقادیر میانگین ± انحراف معیار و ماکزیمم و مینیمم برابر 9±1.9، 14.5 و 6g/dL بود. در مورد هماتوکریت میانگین 28.8±6.3، ماکزیمم 52 و مینیمم 20% بود. در این بررسی ارتباط معکوس میان سطح Intact PTH و میزان هماتوکریت و هموگلوبین وجود داشت. همچنین رابطه معکوس میان سطح آلکالن فسفاتاز و هموگلوبین و هماتوکریت نیز به دست آمد (در تمام موارد P<0.05 بود).نتیجه گیری: هیپرپاراتیروییدیسم ثانویه می تواند باعث تشدید آنمی در بیماران همودیالیزی شود و در این بیماران توجه بیشتر به کنترل هیپرفسفاتمی و فزونی ترشح پاراتورمرن ضروری به نظر می رسد. این کار باعث درمان بهتر کم خونی در بیماران همودیالیزی می شود.

مقدمه: با گذشت 10 سال از برنامه یددار کردن نمک، برای ارزیابی وضعیت اختلالات ناشی از کمبود ید، شناسایی مناطق در معرض خطر و پایش و ارزشیابی برنامه های کنترل آن این اختلالات مورد مطالعه قرار می گیرند. هدف از این مطالعه تعیین شیوع گواتر آندمیک و میزان ید ادرار دانش آموزان 11-6 ساله استان یزد و نیز مشخص کردن وضعیت استان و شهرستان های وابسته 10 سال پس از شروع برنامه یددار کردن نمک طعام است.مواد و روش ها: در این مطالعه 4755 دانش آموز (2948 پسر و 1807 دختر) 6 تا 11 ساله از مدارس ابتدایی استان یزد به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب وتوسط دو پزشک آموزش دیده معاینه شدند. از یک سیزدهم کل نمونه ها یک نمونه ادرار و نمک مصرفی در منزل گرفته شد. ید ادرار به روش هضمی و ید نمک با استفاده از کیت آزمون سریع به صورت کیفی اندازه گیری شد. یافته ها: شیوع کلی گواتر در استان 40.9، در دختران 41.8 و در پسران 40.3 درصد بود که در دو جنس تفاوت معنی دار نبود. از سوی دیگر در استان شیوع گواتر درجه یک 38.6 و درجه 2، 2.3 درصد به دست آمده است. شیوع گواتر درجه 1 در دختران و پسران به ترتیب 39.1 و 38.3 و شیوع گواتر درجه 2 در دختران و پسران به ترتیب 2.7 و 2 درصد بود تفاوت آماری معنی دار نبود (P=0.2). میانگین کلی ید ادرار 264±123، در دختران 236±118 و در پسران 281±123 میکروگرم در لیتر به دست آمد (p=0.001). کلا در استان 10.5 درصد از افراد ید ادرارشان کمتر از 100، 24.5 درصد در حد ایده آل، یعنی 199-100 و 65 درصد بیش از 200 میکروگرم در لیتر بود. در کل 6 درصد از نمونه های نمک فاقد ید بوده است، 1.1 درصد در حد 8 پی.پی.ام، 6% در حد 15 پی.پی.ام و 86.8% در حد 30 پی.پی.ام و بالاتر ید داشته اند. به این ترتیب تقریبا 94% از نمونه ها یددار بوده است. در شهرستان های اردکان، میبد و صدوق 100 درصد نمونه های نمک بیش از 30 پی.پی.ام ید داشته اند.نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان می دهد شیوع کلی گواتر، به ویژه گواتر درجه 2 به شدت در استان و شهرستان ها کاهش یافته است و از نظر ید ادرار، وضعیت نسبت به گذشته بسیار تغییر کرده است. به طوری که نه فقط ید ادرار افزایش یافته، بلکه درصد عمده ای از افراد ید ادرارشان از محدوده ایده آل تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت فراتر رفته است و به این ترتیب با توجه به این نماگر مثل برخی از مطالعات دیگر، می توان از سال 1381 استان یزد را عاری از اختلالات ناشی از ید معرفی نمود.

مقدمه: کم خونی فقر آهن شایع ترین کمبود ماده مغذی در بارداری است و دریافت مکمل های آهن در بارداری برای پیشگیری از این کم خونی ممکن است تاثیر نامطلوب در جذب مس داشته باشد. هدف از این مطالعه تاثیر مصرف قرص آهن بر وضع مس سرم زنان باردار بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه همگروهی تاریخی (historical cohort) از بین تمامی زنان بارداری که در سه ماهه سوم بارداری بودند و به مراکز بهداشتی - درمانی مراجعه کرده بودند، به صورت تصادفی 47 زن باردار که قرص آهن استفاده کرده بودند و 38 زن باردار که قرص آهن استفاده نکرده بودند انتخاب شدند. غلظت مس سرم با استفاده از روش رنگ سنجی (کالری متری) ومقادیر آهن،TIBC  و فریتین با استفاده از اسپکتروفتومتری اندازه گیری شدند. میانگین دریافت روزانه خوراک با پرسشنامه سه روزه یادامد خوراک و برنامه کامپیوتری FP2 برآورد گردید. یافته ها با استفاده از آزمونهای  t، کای دو و ضریب همبستگی پیرسون آنالیز شدند.یافته ها: در گروه مصرف کننده قرص، افزایش میانگین مس دریافتی در مقایسه با گروه عدم مصرف قرص آهن وجود داشت (P<0.05). میان غلظت مس سرم با TIBC گروه مصرف کننده قرص آهن همبستگی منفی معنی داری وجود داشت (P<0.05). میانگین غلظت آهن و TBIC بین دو گروه اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). میانگین غلظت مس در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت. میزان مس سرم در 16.5 درصد زنان باردار کمتر از حد طبیعی بود 16.5% نیز در مرز کمبود بودند. بقیه کمبود مس نداشتند.نتیجه گیری: دریافت آهن تکمیلی تاثیر معنی داری بر وضع مس سرم زنان باردار نداشت.

مقدمه: با وجود انجام مطالعات نسبتا زیاد در مورد ارتباط بین دریافت کلسیم در دوره شیردهی با غلظت کلسیم در شیر مادر، تاثیر مقدار دریافت این ماده مغذی در دوره بارداری بر غلظت کلسیم در شیر مشخص نیست. وجود چنین ارتباطی اخیرا به وسیله بعضی پژوهشگران پیشنهاد شده است ولی هنوز گزارش کارآزمایی بالینی در این مورد منتشر شده است. هدف از این کارازمایی کنترل شده تصادفی دوسوکور، تعیین تاثیر مصرف مکمل کلسیم در بارداری بر غلظت کلسیم در شیر انسان بود.مواد و روش ها: 68 مادر باردار، از هفته 28 تا 30 بارداری به صورت تصادفی در یکی از دو گروه (مکمل کلسیم) (یک گرم در روز، به صورت دو کپسول کربنات کلسیم) یا (دارونما) قرار گرفتند. مصرف کپسول ها تا هنگام زایمان ادامه یافت. 1.5 تا 3 ماه پس از زایمان، از مادران نمونه شیر گرفته شد و غلظت کلسیم آنها با استفاده از اسپکتروفوتومتری جذب اتمی اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 9 و با آزمونهای t و مربع کای تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: از نظر خصوصیات دموگرافیک، تن سنجی، دریافت انرژی و کلسیم از راه غذا و فشار خون اختلاف معنی داری بین دو گروه دیده نشد. همچنین دو گروه از نظر ضریب پیروی از پروتکل پژوهش اختلاف معنی داری نداشتند و هیچ کدام از افراد شرکت کننده دخانیات مصرف نمی کردند. میانگین و انحراف معیار غلظت کلسیم در شیر رسیده در دوگروه «مکمل کلسیم» و «دارونما» به ترتیب 228±38 و 235±42 میلی گرم در لیتر بود (P=0.49).نتیجه گیری: مطالعه حاضر فرضیه تاثیر مصرف مکمل کلسیم را در سه ماهه سوم بارداری بر غلظت کلسیم در شیر رسیده تایید نکرد.

مقدمه: پرفشاری خون یکی از شایعترین و مهم ترین عوامل خطرساز بیماری های قلبی - عروقی است. بررسی های انجام شده در مورد ارتباط ریز مغذی ها با فشارخون یافته های متناقضی را گزارش کرده اند. هدف این مطالعه، ارزیابی و مقایسه دریافت کلسیم، منیزیم و پتاسیم در افراد مبتلا به پرفشاری خون با گروه شاهد است.مواد و روش ها: از بین افراد مورد بررسی در مطالعه قند و لیپید تهران،1470 نفر از افراد بالای 3 سال به طور تصادفی جهت ارزیابی دریافت های غذایی انتخاب شدند. ارزیابی دریافت های غذایی با استفاده از یادامد 24 ساعته خوراک برای دو روز توسط پرسشگران مجرب صورت گرفت. نسبت انرژی دریافتی (EI) به BMR محاسبه شد و افراد کم گزارش ده و بیش گزارش ده (به ترتیب EI:BMR کمتر از 1.35 و بیشتر یا مساوی 2.4) از مطالعه حذف شدند. فشار خون با استفاده از فشار سنج جیوه ای طبق روش های استاندارد اندازه گیری شد. پرفشاری خون به صورت فشار خون سیستولیک مساوی یا بالاتر از140 mmHg  یا دیاستولیک مساوی یا بالاتر از90 mmHg  تعریف شد. 94 نفر مبتلا به پرفشاری خون بودند. از بین بقیه افراد، 104 نفر با فشارخون طبیعی که از نظر سن، جنس، وزن، نمایه توده بدنی، انرژی و فیبر دریافتی با گروه مورد همسان سازی شده بودند، به طور تصادفی انتخاب شدند.یافته ها: میانگین ± انحراف معیار سن افراد با فشار خون بالا و طبیعی به ترتیب 42±15 و 41±15 سال بود. میانگین کلسیم، منیزیم و پتاسیم دریافتی هم در افراد مبتلا به پرفشاری خون و هم افراد با فشار خون طبیعی کمتر از مقادیر توصیه شده بود. افراد مبتلا به پرفشاری خون کلسیم و پتاسیم کمتری را در مقایسه با افراد با فشار خون طبیعی دریافت کرده بودند (به ترتیب 611±256 در مقابل 771±276mg/d و 2461±808 در مقابل 2740±691mg/d،P<0.01 برای هر دو) اما از نظر منیزیم دریافتی تفاوتی بین دو گروه وجود نداشت. با افزایش مقدار کلسیم و پتاسیم دریافتی از مقدار فشار خون سیستولیک و دیاستولیک کاسته می شد در حالی که چنین رابطه ای در مورد منیزیم دیده نشد.نتیجه گیری: یافته ها حاکی از ارتباط معکوس کلسیم و پتاسیم دریافتی با فشار خون است. رابطه ای بین منیزیم دریافتی با فشار خون در این مطالعه دیده نشد.

مقدمه: با توجه به گزارش های محدودی که در زمینه مقایسه عوارض حاملگی بین دو گروه سالم و مبتلا به دیابت حاملگی در کشورهای آسیایی وجود دارد، این مطالعه با هدف مقایسه عوارض مادری، جنینی و نوزادی بین دو گروه در شهر شاهرود انجام گرفت.مواد و روش ها: به منظور مقایسه عوارض مادری و جنینی برای همه زنان بارداری که برای انجام غربالگری دیابت حاملگی از مطب های خصوصی و مراکز بهداشتی - درمانی شهر شاهرود به درمانگاه زنان بیمارستان فاطمیه شاهرود ارجاع داده می شدند، در یک مطالعه کوهورت مراقبت های دوران بارداری انجام شد. اطلاعات مادر و نوزاد در زمان زایمان از دفاتر مربوط به اتاق زایمان و پذیرش نوزادان به دست آمد.یافته ها: بین دو گروه سالم (1247 نفر) و مبتلا به دیابت حاملگی (63 نفر) از نظر میزان بروز فشار خون حاملگی (1.8% در مقابل 9.7%، P<0.001)، مرده زایی (0.4% در مقابل 6.5%،P<0.001)، هیدرآمنیوس (0.6 در مقابل 8.1%، P<0.001)، سزارین (57.6% در مقابل 87.1%، P<0.001) و میزان ماکروزومی (2.8% در مقابل 8.1%، P<0.005) تفاوت آماری معنی داری وجود داشت. تفاوت آماری معنی داری در میزان پره اکلامپسی، پیلونفریت، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد، تاخیر رشد داخل رحمی، آنومالی جنینی یا نوزادی، دیستوشی شانه و نیاز به احیای نوزاد، وزن و دیگر مشخصات نوزادی بین دو گروه مشاهده نشد. در گروه مبتلا به دیابت حاملگی، در زنان بارداری که هیچ یک از ریسک فاکتورهای دیابت حاملگی را نداشتند و سن آنها کمتر از 25 سال بود، موردی از عوارض مادری، جنینی و همچنین عوارض نوزادی مانند هیپوگلیسمی، زردی، دیسترس تنفسی مشاهده نشد. هیچ یک از این افراد نیاز به دریافت انسولین در دوران بارداری نداشتند و پس از زایمان مبتلا به دیابت آشکار یا اختلال تحمل گلوکز نشدند.نتیجه گیری: در این مطالعه، بعضی عوارض در گروه مبتلا به دیابت حاملگی بیشتر از گروه سالم بود که احتمالا با کنترل ضعیف قند خون ارتباط دارد. طبق نتایج به دست آمده از بعضی مطالعات، شیوع دیابت حاملگی در کشور ما تقریبا با شیوع دیابت حاملگی در کشورهای غربی و پیشرفته برابری می کند. به علاوه در مطالعه حاضر در گروه مبتلا به دیابت حاملگی، هیچ یک از عوارض مادری، جنینی و نوزادی در زنان بدون عوامل خطرساز مشاهده نشد. از این رو بررسی بیشتر صرفه اقتصادی انجام غربالگری عمومی در سطح کشور پیشنهاد می شود.