پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1392 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه: امروزه برنامه های آموزش پزشکی با تاکید بر ایجاد شایستگی های مورد نیاز جهت انجام وظایفی که دانشجویان باید پس از پایان دوره آموزشی بر عهده بگیرند، تدوین می شوند؛ شایستگی هایی فراتر از مهارت های بالینی صرف که شامل مهارت های ارتباطی، جلب همکاری و مدیریت، می باشند؛ لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهارت های مدیریتی مورد نیاز دانشجویان پزشکی، انجام گرفته است.روش ها: اﯾﻦﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﺻﻮرتﮐﯿﻔﯽ انجام شده و برای تحلیل داده های آن از روش تحلیل چارچوبی داده ها استفاده شده است. نمونه های پژوهش بصورت طبقه ای و در دو گروه دانشجویان پزشکی و پزشکان شاغل در پست های مدیریتی (پزشک- مدیران) انتخاب شدند. جهت جمع آوری آرا پزشکان شاغل 13مصاحبه نیمه ساختارمند با استفاده از راهنمای مصاحبه انجام و برای دانشجویان پزشکی 3 جلسه بحث متمرکز گروهی با حضور 19 دانشجو برگزارگردید. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل چارچوبی و نرم افزار Atlas-Ti استفاده گردید.یافته ها: تم های اصلی استخراج شده در نتایج عبارت بودند از دلایل نیاز به آموزش مهارت های مدیریتی، مهارت های مدیریتی مورد نیاز و موانع آن دانشجویان پزشکی که خود شامل 6 زیرتم مهارت های فنی، مدیریت منابع انسانی، مهارت ارتباطات، مذاکره و عقد قرارداد، تیم سازی و کار گروهی، برنامه ریزی و طراحی عملیات و رهبری بود.نتیجه گیری: کلیه شرکت کنندگان در این تحقیق نوعی دیدگاه مثبت نسبت به ضرورت آموزش مهارت های مدیریتی برای پزشکان داشتند و معتقد بودند این آموزش ها باید با رویکرد کاربردی و اجتناب از آموزش صرف مباحث نظری ارائه شده و به تغییر نگرش دانشجویان نیز توجه داشته -باشد.

مقدمه: مطالعاتی که در ایران صورت گرفته حاکی از استفاده شایع جامعه عمومی از طب مکمل و جایگزین است. این مطالعه جهت بررسی نگرش دانشجویان پزشکی صورت گرفته تا مسئولین مربوطه بتوانند برنامه ریزی صحیحی در مورد آموزش طب مکمل داشته باشند.روش ها: این مطالعه در 228 نفر از دانشجویان مقطع بالینی رشته پزشکی و دستیاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال 1392انجام شد. برای بررسی نگرش از پرسشنامه ای CAIMAQ استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (0.851) تایید شد. برای توصیف داده ها از آماره های توصیفی و برای تحلیل داده ها، از تحلیل عاملی استفاده شد.یافته ها: 77.2 درصد از شرکت کنندگان، کارآموز-کارورز و بقیه دستیار تخصصی بودند.70 نفر از شرکت کنندگان مذکر بودند. 94.6 درصد شرکت کنندگان بر این عقیده بودند که سلامت روانی تاثیر به سزایی در بهبود بیماری دارد. تحلیل عاملی انجام شده نشان داد که پنج عامل 48.09 درصد واریانس نظرات شرکت کنندگان را تبیین می کنند. 97.4 درصد پاسخ دهندگان نگرش مثبت به نقش فزاینده مراقبت از سلامت در بیمار - پزشک داشتند. در مورد تمایل به طب مکمل و مداخلات آرام سازی به ترتیب 55.3 درصد و 64 درصد شرکت کنندگان نظر مثبت داشتند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که میزان نگرش شرکت کنندگان به طب مکمل کم تا متوسط می باشد و لازم است با آموزش و استمرار آن به این افراد، دانش آن ها را نسبت به طب مکمل بهبود بخشید.

مقدمه: سازه خودکارآمدی در محیط های آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است . خودکارآمدی ریشه در نظریه شناختی اجتماعی بندورا دارد. مطالعه حاضر براساس نظریه بندورا و با هدف تعیین همبستگی خودکارآمدی با عملکرد بالینی، دانشجویان کارآموز در عرصه انجام شد . پژوهشگران درصددند تا به این طریق بتوانند به باورها و توانایی های یادگیرنده در فرایند یاددهی - یادگیری، در چارچوب نظریه، توجه نموده و از نتایج آن در جهت ارتقای توانمندی های بالینی دانشجویان، بهره جویند .روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است که برروی کلیه دانشجویان پرستاری ترم هشتم ورودی 1388 دانشگاه آزاداسلامی واحد رشت (51 نفر) به روش سرشماری انجام گرفت. ابزارهای مطالعه شامل پرسشنامه « خودکارآمدی عملکرد بالینی» 37 گویه در چهارحیطه و «چک لیست محقق ساخته» با 28 گویه با طیف لیکرت پنج درجه ای جهت بررسی عملکرد دانشجویان بود. اعتبار محتوا و صوری ابزارها تعیین گردید. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و صوری و پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ به تفکیک ابزار نهایی«خودکارآمدی عملکرد بالینی» 0.92 a= و چک لیست «عملکرد بالینی پرستاری» 0.87 a = تایید گردید. عملکرد بالینی دانشجویان، در حین انجام کارآموزی در بخش های محل کارآموزی خود براساس چک لیست مورد مشاهده و ارزیابی قرارگرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون) با سطح معناداری 0.05 با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار نمرات خودکارآمدی در کل ابزار «خودکارآمدی در عملکرد بالینی» 66.50±11.21 و نمرات عملکرد بالینی پرستاری در کل ابزار 3.74±0.47 بود. همچنین بین «خودکارآمدی در عملکرد بالین» با «عملکرد بالینی پرستاری» همبستگی مثبت و معنادار آماری وجود داشت. (r=0.286, p<0.003) ضمنا تنها بین معدل و خودکارآمدی در عملکرد بالینی ارتباط معنی دار مشهود بود (p<0.04)نتیجه گیری : اهمیت خودکارآمدی در آموزش، به تاثیر آن برعملکرد آینده مربوط می شود . کسب دانش و مهارت های تحصیلی فقط یکی ازمتغیرهای موثر بر عملکرد بالینی است و لذا مدرسین باید به عوامل نظیر: خودکارآمدی خصوصا در بالین، که موجب سنجش دقیق تر عملکرد دانشجویان پرستاری خواهد شد، توجه ای خاص مبذول نمایند.

مقدمه: ادغام به عنوان یک راهبرد مهم در سیستم های آموزشی پذیرفته شده است. در دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مقطع فیزیوپاتولوژی، درس آسیب شناسی ادغام یافته با دروس داخلی و فارماکولوژی ارائه می گردد. این مطالعه به مقایسه وضعیت نمرات درس آسیب شناسی دانشجویان در آزمون پیش کارورزی قبل و بعد از ارائه به شکل ادغام یافته با سایر دروس دوره فیزیوپاتولوژی می پردازد.روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی نمرات 97 نفر از دانشجویان پزشکی در فاصله اسفندماه 1389 لغایت شهریورماه 1391 در درس آسیب شناسی آزمون جامع پیش کارورزی قبل و دو دوره بعد از اجرای طرح ادغام بررسی گردید. ارزیابی کلی دانشجویان نیز براساس نمره آزمون پیش کارورزی انجام شد. آماره های میانگین، انحراف معیار و فاصله اطمینان جهت توصیف نمرات و ویژگی های دانشجویان مورد مطالعه و از آزمون تی گروه های مستقل به منظور مقایسه میان نمرات دو گروه استفاده شد. مقدار p کمتر از 0.05 از نظر آماری معنی دار در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از مجموع 97 نفر شرکت کننده در آزمون پیش کارورزی، 60 نفر دوره فیزیوپاتولوژی خود را قبل از اجرای طرح ادغام و 37 نفر بعد از آن گذرانده بودند. 39 درصد دانشجویان مذکر و بقیه مونث بودند. از ده سوال آسیب شناسی، میانگین نمرات کسب شده قبل از اجرای طرح ادغام 3.93 با انحراف معیار 1.19 و بعد از طرح ادغام 5.32 با انحراف معیار 1.41 که اختلاف بین آن ها از نظر آماری معنی دار بود.(p<0.0001) اختلاف بین میانگین نمرات آزمون پیش کارورزی بین دو گروه 11.5 و میانگین نمرات دانشجویان در گروه ادغام بیشتر از گروه قبل از ادغام بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که ادغام درس آسیب شناسی با سایر دروس فیزیوپاتولوژی باعث بهبود وضعیت نمرات دانشجویان در آزمون پیش کارورزی می گردد.

مقدمه: ایمنی بیمار دغدغه ای جهانی در تمامی عرصه های خدمات سلامت است. مراقبت و خدمات غیر ایمن علاوه بر تحمیل رنج به انسان ها، هزینه های اقتصادی سنگینی نیز به بار می-آورد. این مطالعه با هدف بررسی میزان رعایت ایمنی بیمار در مراکز آموزشی- درمانی شهر رشت انجام شده است.روش ها: مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بوده که در تابستان سال 1392 انجام شد. کلیه مراکز آموزشی درمانی شهر رشت طبق دستورالعمل ( PSFH) انتخاب بخش های بیمارستان، بیماران و کارکنان مورد مصاحبه بطور هوشمند بررسی گردید. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست استانداردهای الزامی بیمارستان های دوستدار ایمنی بیمار بود. داده های گردآوری شده از طریق نرم افزار SPSS با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین امتیاز محور حاکمیت و رهبری 64 درصد، جلب مشارکت و تعامل با بیمار و جامعه 36 درصد خدمات بالینی ایمن و مبتنی بر شواهد 63 درصد و محیط ایمن 93درصد می باشد. وضعیت کلی ایمنی 64 درصد بوده و عملکرد متوسط را نشان داد.نتیجه گیری: وضعیت ایمنی در مراکز مورد مطالعه در حد متوسط بود لذا توصیه می گردد فرهنگ سازی برای شناسایی بیماران در بخش های درمانی و هم چنین کسب رضایت آگاهانه قبل از هرگونه اقدام درمانی یا تشخیصی تهاجمی مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

مقدمه: دستیاران از ار ک ان های کلیدی در ارتقا و بهبود عملکرد سیستم درمانی و آموزشی محسوب می شوند و از این رو تعیین عواملی که موجب ارتقاء رضایت شغلی آنان می گردد، اهمیت می یابد. هدف از این مطالعه تعیین میزان رضایتمندی شغلی - تحصیلی دستیاران پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال 1392 بود.روش ها: در این مطالعه ی توصیفی- مقطعی، 176 دستیار دانشگاه علوم پزشکی گیلان به صورت تمام شماری انتخاب شدند. سطح رضایتمندی شغلی- تحصیلی آنان با استفاده از پرسشنامه ای که بر اساس نظریه هرزبرگ تهیه شده بود، در 13 حیطه شامل مجموعه ای از عوامل درونی و بیرونی موثر بر این رضایتمندی، ارزیابی شد. داده ها با استفاده از آزمون های ناپارامتریک در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: رضایت شغلی اکثر دستیاران در سه حیطه ی دستمزد (83.5 درصد)، کیفیت آموزش (84.784 درصد) و انگیزه حرفه ای (90 درصد) کم و در سایر حیطه ها متوسط بود. ارتباط معنی داری بین رضایت شغلی با داشتن سابقه ی کار (p=0.001) و رفتن به طرح (p=0.001)وجود داشت. اما بین سایر حیطه ها ارتباط معناداری یافت نشد.نتیجه گیری: با مقایسه این نتایج با سایر مطالعات به نظر می رسد اکثر دستیاران (83 درصد) از وضعیت حقوق و آموزش دستیاری ناراضی بوده و انگیزه حرفه ای پایینی دارند، لذا توصیه می-گردد در زمینه ی حقوق، ارتقای سطح علمی - آموزشی و ایجاد انگیزه حرفه ای راهکارهایی اتخاذ گردد.

مقدمه: در رشته پرستاری و مامایی اهمیت کسب مهارت های حرفه ای و آموزش بالینی به حدی است که آموزش بالینی را بخش اصلی و قلب این دو حرفه می دانند. پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل موثر در کسب مهارت های حرفه ای مطلوب، از دیدگاه اساتید و دانشجویان پرستاری و مامایی انجام گردید.روش ها : این مطالعه از نوع توصیفی – تحلیلی بر روی دانشجویان پرستاری و مامایی سال آخر تحصیلی و کلیه اعضا هیات علمی پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 1391 به روش سرشماری انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای 2 قسمتی با طرح 32 سوال در چهار حیطه مربی، برنامه ریزی آموزشی، محیط بالینی و فراگیربود. داده ها با نرم افزار آماری SPSS و آزمون های کای دو، فیشر آنالیز شد.یافته ها: درخصوص اهداف پژوهش در میان میانگین امتیازات چهار حیطه موثردر کسب مهارت-های حرفه ای ویژگی های مربوط به فراگیر با کسب بالاترین میانگین هم از دیدگاه اساتید وهم از دیدگاه دانشجویان به عنوان مهم ترین عامل موثر در کسب مهارت های حرفه ای قلمداد شد. آزمون آماری کای اسکوئر تفاوت آماری معنی داری بین نظرات دانشجویان و اساتید نشان داد (p=0.002)نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر این بود که برای کسب مهارت های حرفه ای مطلوب، وضعیت آموزش پرستاری و مامایی نیاز به تامین جامع تر امکانات و تجهیزات محیط بالینی دارد. ارتقا عملکرد مربیان و جذب همکاری های حرفه ای نیز می تواند در بهبود وضعیت آموزش بالینی و کسب مهارت های حرفه ای مطلوب تر مفید واقع شود.

مقدمه: امروزه استفاده از اینترنت به عنوان ابزار آموزش و یادگیری به سرعت در عرصه آموزش گسترش پیداکرده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف سنجش تاثیر آموزش مجازی بر نمرات نهایی دانشجویان صورت گرفته است.روش کار : در این مطالعه نیمه تجربی که برای دانشجویان رشته رادیولوژی دانشگاه علوم پزشکی بابل در نیم سال اول 90-91 به انجام رسید، به موازات برگزاری کلاس های حضوری و تدریس سنتی محیط آموزشی مبتنی بر وب برای درس فیزیک طی هشت جلسه راه اندازی شد. در پایان دوره، با مقایسه میانگین نمره دانشجویان تحت مطالعه، تاثیر آموزش تحت وب بر نمرات نهایی دانشجویان بررسی شد. هم چنین معایب و مزایا، میزان قابلیت و کیفیت آموزش مجازی با پرسشنامه (محقق ساخته) با ضریب پایایی 0.8 جمع آوری و مورد نظرسنجی قرار گرفت.یافته ها: مقایسه میانگین نمرات پایان دوره گروه آزمون(17.7±3.04) و شاهد (16.83±2.54) نشان می دهد که از نظر میزان یادگیری و موفقیت در آزمون پایان دوره اختلاف معنی-داری بین دانشجویان دو گروه وجود ندارد. دانشجویان تحت مطالعه، ارتباط مستمر و مداوم بین استاد و دانشجو (90درصد)، ارتباط از راه دور و تبادل علمی (81 درصد)، دسترسی به منابع الکترونیکی روز دنیا (79 درصد) و عدم محدودیت مکانی و زمانی (64 درصد) را به عنوان مزایای اصلی آموزش مبتنی بر وب بر شمرده و در عین حال کمبود امکانات و منابع دانشگاه، سرعت پایین اینترنت و عدم دسترسی همگانی به اینترنت را معایب اصلی این نوع آموزش توصیف کردند.نتیجه گیری: باوجود ابراز علاقه مندی و استقبال دانشجویان از آموزش تحت وب به دلایلی از جمله ناآشنایی با اینترنت، زیرساخت های مخابراتی و کیفیت محتوای درس ارائه شده در وب ضروری است بازنگری بیشتری جهت بهبود این نوع آموزش انجام شود.