پژوهش های گیاهی
سال:1395 | دوره:29 | شماره:4 |تعداد مقالات:20

هدف از تحقیق، بررسی ارتباط برخی از متغیرها بین اشکوب درختی وعلفی در جنگل های راش هیرکانی بود. تعداد 24 قطعه نمونه دایره ای شکل و با مساحت 400 مترمربعی در یک شبکه آماربرداری 100 ´ 150 متری در جنگل مورد نظر استقرار یافت. کلیه درختان با قطر برابر سینه 2 سانتی متر در هر قطعه نمونه جهت تعیین فراوانی اندازه گیری شدند. غنای گونه های علفی با شمارش آنها و ضخامت لایه هوموس در مرکز و چهار گوشه هر قطعه نمونه انجام شد. تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر فراوانی گونه های درختی تعیین شد. نتایح نشان داد که بین ضخامت لایه هوموس با فراوانی گونه راش همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد (P=0.009) و با سایر گونه ها همبستگی معنی دار مشاهده نشد. همچنین فقط بین غنای گونه های علفی و فراوانی درخت افرا همبستگی معنی دار (P=0.026) وجود داشت. بین فراوانی راش با ممرز همبستگی مثبت معنی دار (P=0.036) و نیز همبستگی منفی معنی دار با فراوانی توسکای ییلاقی (P=0.000) و افرا (P=0.033) مشاهده گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عامل ارتفاع از سطح دریا بر میزان فراوانی گونه های درختی در جنگل مورد مطالعه تاثیر نداشت.

بومادران (Achillea L.) یکی از گیاهان با ارزش در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی است که مواد موثره دارویی آن عمدتا در گلهای آن تولید می شود. در این پژوهش تنوع جمعیت های دو گونه بومادران (Achillea nobilis L. subsp. Neilreichii و Achillea aleppica DC. subsp. Aleppica) با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی (مورفولوژیکی) گیاهان در مزرعه مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: ارتفاع گیاه، قطر گیاه، تعداد گل، قطر گل آذین، وزن تر بوته و وزن خشک بوته. نتایج تنوع مناسبی را بین جمعیتها نشان داد. بعضی از جمعیت ها از نقطه نظر صفات بررسی شده عملکرد بسیار بهتری از سایر جمعیت ها داشتند. در گونه A. nobilis جمعیت "گیلان7 " بیشترین و جمعیت "سمنان1 " کمترین مقادیر را در صفات مورد بررسی نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی بین صفات در گونه A. nobilis نشان داد که تنها همبستگی بین صفات زایشی و رویشی، همبستگی بین محصول (متوسط وزن تر بوته) و قطر گل آذین بوده است. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که دو گروه 4 و 5 به دلیل داشتن بیشترین تعداد گل و بالاترین قطر گل آذین جمعیت های برتر را در خود جای داده اند. در بین جمعیتهای A. aleppica جمعیت "ایلام" با داشتن تعداد گل نسبتا بالا (8.17 عدد) به این علت که کمترین قطر گیاه را داشته و کشت تعداد بوته بیشتری را در واحد سطح امکان پذیر می کند، به عنوان جمعیت برتر معرفی شد. این نتایج می تواند راه را برای معرفی و تولید واریته های مناسب هموار کند.

هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه میزان ترسیب کربن در خاک توده های جنگل کاری شده با گونه های پهن برگ و سوزنی برگ در پارک جنگلی مخمل کوه خرم آباد است. بدین منظور در هر تیپ جنگل کاری، نمونه های خاک از دو عمق 5-0 و 15-5 سانتی متری برداشت شد و میزان ترسیب کربن خاک در هر تیپ محاسبه شد. نتایج نشان داد گونه های زبان گنجشک، ارغوان، زیتون و بلوط در مقایسه با کاج بروسیا و سرو نقره ای منجر به ترسیب کربن بیشتری در خاک می شوند. همچنین میزان ترسیب کربن در عمق 5-0 سانتی متری در منطقه شاهد بیشتر از سایر مناطق بود ولی در عمق 15-5 سانتی متری خاک دو توده بلوط و کاج بروسیا به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را داشتند، باوجودی که انتظار می رود سوزنی برگان به دلیل تند رشد بودن و داشتن سطح برگ بیشتر نقش مهم تری در ترسیب کربن خاک داشته باشند، ولی در کوتاه مدت به دلیل سرعت پایین تر تجزیه سوزن های سوزنی برگان، میزان ترسیب کربن خاک در پهن برگان بیشتر است. همچنین زمانی که سن جنگل کاری کمتر از 20 سال باشد الگوی کاهش کربن آلی موجود در خاک آن مشهود است و با افزایش سن جنگل کاری میزان ترسیب کربن در خاک افزایش خواهد یافت. لذا به طور کلی می توان بیان نمود که گونه های پهن برگ در افزایش میزان مواد آلی خاک موفق تر از سوزنی برگان عمل نموده اند ولی تاثیرات بیشتر نوع گونه درختی جنگل کاری شده بر میزان ترسیب کربن خاک با افزایش سن جنگل کاری نمایان تر خواهد شد.

در پژوهش حاضر اثر تنش شوری با غلظت های 0، 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم بر برخی پارامترهای بیوشیمیایی در برگ سه جمعیت زعفران مزروعی (نطنز، دیهوک، قائنات) مورد مقایسه قرار گرفت و اثر بهبود دهندگی سالیسیلیک اسید با اسپری کردن دو غلظت 0.5 و 1 میلی مولار مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج نشان دادکه در هر سه منطقه محتوای پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدهید و پرولین در گیاهان تنش دیده افزایش یافت و تیمار سالیسیلیک اسید در منطقه نطنز باعث کاهش آنها شد. در منطقه نطنز فعالیت زیمایه های پاداکساینده (پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز) ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت و تیمار سالیسیلیک اسید با هر دو غلظت منجر به کاهش فعالیت در گیاهان تنش دیده شد. در جمعیت قائنات بیشترین فعالیت زیمایه ها در بالاترین غلظت نمک مشاهده شد. سالیسیلیک اسید با غلظت 1 میلی مولار فعالیت زیمایه ها را کاهش داد. بطور کلی به نظر می رسد جمعیت قائنات مقاوم ترین جمعیت است و سالیسیلک اسید می تواند در گیاهان تحت تیمار سدیم کلرید منجر به بهبود تنش اکسایشی شود.

در این پژوهش اثر پرتوهای گاما با میزان انرژی و قدرت نفوذ بالا جهت تولید متابولیت های ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. جوانه های جانبی گیاه پس از دو هفته رشد در محیط کشت MS در معرض سه دوز 50، 100 و 200 گری پرتو گاما قرار داده شد و پس از چهار هفته رشد در شرایط درون شیشه فاکتورهای فیزیولوژیکی و عوامل آنتی اکسیدان اندازه گیری شد. طبق تنایج حاصل شده در این تحقیق، پرتو گاما سبب افزایش میزان وزن تر و خشک گیاهان گردید. فنل کل به عنوان یک عامل آنتی اکسیدان در گیاه و کالوس همراه با زیاد شدن شدت دوز تابش افزایش پیدا کرد و میزان این ترکیب در کالوس به طور قابل توجهی بیشتر از گیاهان بود. میزان تانن های کندانسه در گیاهان با تابش پرتو گاما کاهش یافت و در دوز 100 به حداقل خود رسید. دوزهای 50 و 100 گری اشعه گاما سبب افزایش و دوز 200 گری باعث کاهش میزان فلاونوئید تام گیاهان گردید، همچنین از سوی دیگر پرتو گاما اثری بر میزان تانن های تغلیظ و فلاونوئید کل کالوس درمنه کوهی نداشت و اختلاف معنی داری بین هر یک از تیمارها و نمونه شاهد مشاهده نشد. به طور کلی نتایج نشان داد با توجه به افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی ترکیبات فنلی، گیاه توانایی لازم را برای مقابله با استرس اکسداتیو و اثرات بیومولکولی اشعه گاما بدست آورده است.

جنس Lonicera از تیره شوند (Caprifoliaceae) درایران با 9 گونه معرفی شده است. هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه ساختار تشریحی ساقه و برگ در گونه های جنس Lonicera و ارزیابی این صفات تشریحی در تاکسونومی این جنس است. در این پژوهش، برای مطالعه ساختار تشریحی گونه ها، ابتدا نمونه های گیاهی جمع آوری شدند.سپس روش برش گیری دستی و رنگ آمیزی در آزمایشگاه انجام شد.پس از رنگ آمیزی، ازسطح مقطع برش ها لام تهیه شد. جهت تصویر برداری از ساختار تشریحی برگ و ساقه ازمیکروسکوپ نوری استفاده گردید. نتایج نشان داد اگر چه صفات تشریحی مختلف برگ و ساقه در بین گونه ها متغیر بود اما به نظرمی رسد صفات تشریحی ساقه و برگ بیشتر درحد جنس متمایز کننده بود و این توانایی را به تنهایی در بین هر یک از این گونه ها نداشت. استفاده همزمان صفات تشریحی در کنار دیگر صقات تاکسونومیکی می تواند امکان تشخیص مرز دقیق بین گونه ها را در این جنس فراهم کند.صفات تشریحی برای هر گونه به صورت مجزا شرح داده شده است تصاویر رنگی برای هر گونه، همچنین صفات جدا کننده گونه ها ارائه شده است.

عوامل و متغیرهای متعدد تعیین ساختار یک توده جنگلی از نقش تاثیر یکسانی برخوردار نیستند، برخی از آنها که اثرات عمده ای دارند که بعنوان عوامل اصلی محسوب می شوند. آنچه در اینجا اهمیت دارد، تشخیص و تفکیک عوامل اصلی از دیگر عوامل است. یکی از روشهای مناسب جهت تعیین این عوامل اصلی، استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) است. در این تحقیق با کاربرد روش مذکور، تعداد 12 توده جنگلی بلوط وبنه با شرایط اقلیمی و توپوگرافی مختلفدر استان ایلام انتخاب و ضمن دسته بندی، عوامل اصلی توصیف کننده ساختار آنها، با بکارگیری تعداد 31 متغیر محیطی و ساختاری، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که تغییرات بین مناطق به لحاظ متغیرهای مورد بررسی نسبتا زیاد است، بااین وجود حدود 66.2 درصد از کل تغییرات در سه محور اول قابل توصیف است. مناطق چشمه دولت، دالاب پائین و نخجیربالا از کمترین تغییرپذیری و مناطق مله گون، میمه، نخجیرپائین و تجریان از بیشترین تغییرات برخوردارند. محور اول مربوط به مقایسه مناطق را می توان محور قطر یا سن و محور دوم را تا حدودی می توان محور تنوع گونه نام گذاشت. تغییرات بین متغیرها هم نسبتا زیاد است و حدود 61.3 درصد از کل تغییرات بین آنها در سه محور اول قابل توصیف می باشد. از بین متغیرهای ساختاری جنگل، در صد تنه های سالم، تنوع گونه ای، تراکم درختان، تعداد شاخه های خشک، متوسط قطربرابر سینه و تاج پوشش کل به ترتیب از تغییرات بیشتری نسبت به سایر متغیرها برخوردارند.

تنش سرب یکی از مهم ترین تنش های محیطی است که رشد گیاهان را محدود می کند. اکسید نیتریک (NO) در انتقال پیام و پاسخ به تنش زیستی و غیرزیستی دخالت می کند. در این تحقیق به بررسی اثر اکسید نیتریک در شرایط تنش سرب بر پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در گیاه کلزا رقم 401 Hyola در محیط کشت هیدروپونیک و با استفاده از محلول غذایی هوگلند در ریشه و اندام هوایی پرداختیم. آنالیزهای آماری توسط نرم افزار SPSS و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن انجام گرفت. سه سطح سرب توسط Pb (NO3) 2 (0، 100 و 200 میکرومول بر لیتر) و دو سطح NO توسط نیتروپروساید سدیم [0 و 100 میکرومول بر لیتر] صورت گرفت. در تنش سرب ملایم، میزان پرولین ریشه افزایش معنی داری داشت و NO باعث افزایش سازگاری گیاه با محیط شد. قندهای محلول در ریشه و اندام هوایی افزایش معنی داری نیافتند. فعالیت آنزیم پراکسیداز در تمام تیمارهای ریشه و اندام هوایی کاهش معنی داری داشت. فعالیت کاتالاز در شرایط تنش سرب در اندام هوایی به طور معنی داری کاهش یافته بود اما فعالیت کاتالاز ریشه تغییر معنی داری نداشت. کاهش فعالیت آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز می تواند ناشی از فعالیت NO به عنوان یک آنتی اکسیدان باشد.

به منظور مطالعه تحمل به تنش شوری در سه رقم کلزای پاییزه (Brassica napus L.) با نام های Colvert، Symbol و Agat تغییرات مقدار پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول در ریشه چه و ساقه چه در چهار تیمار شوری شامل صفر (شاهد)، 50، 100، 150 میلی مولار از NaCl و سه زمان 6، 12 و 24 ساعت در شرایط هیدروپونیک بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری بین ارقام و سطوح تیمار شوری وجود دارد. مقایسه میانگین ها به روش LSD نشان داد که بیشترین مقدار تجمع پرولین و پروتیین در ریشه چه و ساقه چه رقم Colvert و تیمار شوری 150 میلی مولار از NaCl بود و دو رقم دیگر در رده های بعدی قرار گرفتند. بیشترین انباشت قندهای کل در ریشه چه و ساقه چه رقم Colvert به شکل مشابه در غلظت 100 میلی مولار از NaCl مشاهده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش اسمولیت های سازگار مانند پرولین، پروتیین و قندهای کل محلول بر روی تحمل به تنش شوری در ارقام کلزای پاییزه تاثیر گذار بوده است.

منطقه حفاظت شده هلالی با مساحت 63495 هکتار در استان خراسان رضوی حدفاصل دو شهر گناباد و بجستان قرار دارد. با توجه به اهمیت تنوع گونه ای در حفاظت از محیط زیست، این تحقیق به منظور بررسی تنوع گونه ای گیاهان این منطقه و برخی عوامل موثر بر آن انجام شد. در این راستا سه ایستگاه دشتی، تپه ماهوری و کوهستانی و نیز سه عرصه با مدیریت چرای متفاوت انتخاب شده. نمونه برداری از پوشش گیاهی با برداشت 236 قاب 1 متر مربعی به روش تصادفی-طبقه بندی شده در این عرصه ها صورت گرفت. برخی از شاخص های عددی و پارامتری تنوع گونه ای بر اساس داده های حاصل از نمونه برداری و با کمک نرم افزارهای تنوع زیستی در عرصه های مختلف محاسبه شد و ارتباط تنوع با عوامل فیزیوگرافی و نوع مدیریت چرا تعیین شد. بر این اساس ایستگاه کوهستانی با شاخص مارگالف 9.76 دارای بیشترین غنا و با شاخص کامارگو 0.18 دارای کمترین یکنواختی است. جهات شیب در دو ایستگاه تپه ماهوری و کوهستانی تاثیر زیادی در تنوع گونه ای نشان ندادند. در بررسی اثر چرا، بیشترین مقدار تنوع (مارگالف 8.31، شانون 4.82 و کامارگو 0.36) در عرصه چرای متوسط دیده شد. تاثیر مثبت بارندگی بر میزان تنوع نیز از مقایسه داده های ایستگاه کوهستانی در دو سال پیاپی با بارندگی متفاوت، اثبات شد. با برازش مدل های توزیع رتبه- فراوانی، انطباق کل منطقه و ایستگاه های کوهستانی و تپه ماهوری با مدل لگ نرمال تایید گردید. از طرف دیگر ایستگاه دشتی با مدل لگاریتمی برطباق بیشتری داشت که نمایانگر اثر مخرب دخالتهای انسانی بر تنوع گونه ای در این ایستگاه است.

داشتن اطلاعات کمی مناسب از ساختار توده های جنگلی در شرایط طبیعی اولین گام در حفاظت و احیاء رویشگاه های گونه های در معرض انقراض می باشد. به منظور کمی سازی ویژگی های ساختاری توده های انجیلی، این پژوهش در جنگل های بخش پاتم خیرود نوشهر انجام شد. سه توده یک هکتاری انتخاب و در هر توده، شبکه آماربرداری 30´30 پیاده و در محل تقاطع اضلاع شبکه قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، قطر تاج، فاصله بین درختان و زاویه بین آن ها برای نزدیک ترین درخت انجیلی به مرکز تقاطع شبکه به عنوان شاهد و سه درخت همسایه در نزدیک ترین فاصله نسبت به درخت شاهد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد گونه انجیلی در رویشگاه طبیعی خود به شکل نسبتا خالص و با آمیختگی کم (اغلب با ممرز) رشد می کند، به لحاظ اندازه (قطر درختان) ساختار توده های انجیلی ناهمگن و از حیث ساختار ارتفاعی نسبتا یکدست می باشد. همچنین متوسط فاصله بین پایه های مادری در این بررسی 6 متر برآورد گردید. بر اساس نتایج درختان انجیلی در اشکوب فوقانی دارای درجه شادابی بیشتری هستند و با افزایش فاصله بین درختان و کاهش مقدار عددی شاخص تمایز ارتفاعی مقادیر کمی کیفیت و شادابی درختان بیشتر می شود. در یک نتیجه گیری کلی بر اساس نتایج این پژوهش می توان بیان کرد این گونه در شرایط رویشگاهی موجود در رقابت بین گونه ای موفق بوده است.

گونه Agropyron intermedium از گندمیان مرغوب و با ارزش مرتعی است که اهمیت زیادی در حفاظت خاک و تولید علوفه دام ها دارد. تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی (ENFA) یک روش چند متغیره برای مطالعه توزیع جغرافیایی گونه ها تنها در مقیاس مقیاس داده های حضور و عوامل محیطی است. با توجه به هدف اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل رویشگاهی شامل اقلیم، خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی جمع آوری شد. نمونه برداری در تیپ های گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک از طریق پلات-گذاری در امتداد سه ترانسکت 150 متری انجام شد. سطح پلات ها با توجه به نوع گونه های موجود به روش حداقل سطح و تعداد آنها نیز 15 پلات در امتداد هر ترانسکت تعیین شد. در ابتدا و انتهای هر ترانسکت یک پروفیل حفر و تا عمق30 سانتی-متر نمونه خاک برداشت شد و در آزمایشگاه خصوصیات اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نقشه عوامل محیطی از روش های زمین آمار استفاده شد. با وارد کردن لایه های اطلاعاتی به نرم افزار Biomapper و اجرای تجزیه های آماری موردنیاز، نقشه مطلوبیت رویشگاه گونه مورد بررسی تهیه شد. با توجه به نتایج، مطلوبیت رویشگاه گونه A. intermedium در منطقه، در ارتفاعات (حدود 2550 متر)، شیب بالا (حدود 45 درصد)، ماده آلی بالا، آهک پایین و بافت خاک سنگین (نوع لوم رسی) بیشتر است. صحت مدل با استفاده از شاخص بویس مقدار 84 درصد تعیین شد و ضریب کاپای بدست آمده از تطبیق نقشه پیش بینی با واقیت زمینی نیز (kappa=0.76) دقیق بودن نتایج مدل را تایید می کند. افزون بر آن نتایج این بررسی نشان می دهد که این گونه دارای حد بردباری متوسطی به نسبت متغیرهای محیطی مورد بررسی در تحقیق می باشد و نیز گونه ای کم تر تخصصی است که توان تحمل زندگی در دامنه ای از متغیرهای محیطی را در منطقه مورد مطالعه دارد.

استبرق از گیاهان دارویی باارزش است که در بعضی از مناطق کشور ایران می روید. خواص دارویی بسیار باعث شده علاقه به کشت و کار تجاری آن نیز افزایش یابد. از مشکلات گسترش و بهره برداری این گیاه نبود یک شیوه تولید انبوه است. برای بررسی پتانسیل باززایی استبرق آزمایش حاضر انجام شد. نخست تاثیر مقادیر مختلف (0.1، 0.5، 2، 1 و 3 میلی گرم در لیتر) 2،4- D بر انگیزش کالوس زایی وسپس اثر بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید در پنج سطح (0.1، 0.5، 2، 1 و 3 میلی گرم در لیتر) نیز در پرآوری کالوس های تولیدی مورد بررسی قرار گرفت. از محیط MS با تغییرات زیر استفاده شد: نیترات آمونیوم، نیترات پتاسیم، کلریدکلسیم، تیامین و میواینوزیتول به ترتیب به مقدار 2000، 2400 و 600، 4، 300 میلی گرم در لیتر و 30 گرم ساکارز و 3% زغال فعال. از جنین های بالغ به عنوان ریزنمونه استفاده شده و صفاتی مانند افزایش اندازه جنین ها، اندازه کالوس های تولید شده، تعداد و اندازه شاخساره و ریشه های تولیدی ثبت شد. اثر 2,4-D بر افزایش حجم و واتمایزیابی جنین های کشت شده در سطح 5% معنی دار شد. بیشترین میزان افزایش حجم جنین ها در تیمار 3 میلی گرم در لیتر 2,4-D مشاهده شد. بیشترین کالوس تولیدشده در تیمار 1 میلی گرم در لیتر NAA به ثبت رسید. تاثیر مقادیر متفاوت BA و NAA برشاخه زایی معنی دار شد و بالاترین میزان این شاخص در تیمار 1 میلی گرم در لیتر BA و 2 میلی گرم در لیتر NAA مشاهده شد. بیشترین مقدار و اندازه ریشه تولیدشده در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد.

گیاه کندل از تیره چتریان یک گونه دارویی، صنعتی می باشد که طی 4 دهه اخیر، سطح وسیعی از رویشگاه آن تخریب شده است. برای پیش بینی تراکم کندل در مراتع تخریب شده به روش شبکه های عصبی، در سال 1393 پژوهشی در جنوب غربی شهرستان سبزوار به اجرا درآمد. متغیرهای مستقل شامل (بافت خاک، EC، pH، SAR، N، P، K، کاتیون ها، ماده آلی، درصد آهک) و متغیر وابسته (تراکم گیاه کندل) می باشد. پس از رسم محدوده مرتع بر روی نقشه توپوگرافی و عکس های ماهواره ای، تعداد 70 مثال آموزشی شامل متغیرهای مستقل و وابسته به روش تصادفی- سیتماتیک از زیستگاه کندل جمع آوری و از این تعداد، 50 مثال به آموزش، 10 مثال به اعتبار سنجی و 10 مثال به آزمون شبکه اختصاص داده شد. سپس تعداد 8 نمونه (متشکل از متغیرهای مستقل) از مرتع تخریب شده، جمع آوری و وارد مدل گردید. نتایج نشان داد که وابستگی کندل نسبت به عوامل محیطی یکسان نبوده و همبستگی تراکم گیاه با EC (%93)، پتاسیم (95%)، کاتیونها (92%-)، SAR (-%79)، بافت خاک (80%)، قلیائیت (4%) و می باشد. همچنین کمترین تراکم کندل با 0.12/m2 مربوط به مراتعی می باشد که بیش از 45 سال از تخریب آنها می-گذرد و بیشترین تراکم با 0.23/m2 مربوط به مراتع تخریب شده طی 3 سال اخیر می باشد. پیش بینی کمی تراکم کندل نشان داد که هر چه شدت و مدت تخریب مرتع بیشتر باشد، گسستگی بیشتری بین عوامل محیطی، ایجاد شده و به تدریج باعث حذف و مهاجرت اجباری گونه می گردد.

فلور هر ناحیه نتیجه واکنش های جامعه زیستی در برابر شرایط محیط کنونی و تکامل گیاهان در دوران گذشته است. مراتع سیاه بنه در حوزه آبخیز لاسم با مساحت حدود 5000 هکتار در استان مازندران انتخاب شد. هدف این پژوهش بررسی نوع گرده افشانی، نوع پراکنش گیاهان و برخی شاخص های اکولوژیکی شامل هوموس، اسیدیته، عناصر غذایی، دامنه تحمل به شوری، فلزات سنگین و تغییرپذیری رطوبت در خاک پای گونه های منطقه مورد مطالعه بود. نمونه برداری در فصل بهار و تابستان انجام شد. نمونه های گیاهی بر اساس روش مرسوم مطالعات فلوریستیک جمع آوری و با استفاده از منابع موجود شناسایی شدند. برای بررسی خصوصیات خاک منطقه در هر پلات از عمق 0 تا 30 سانتی متری نمونه های خاک برداشت شد. در آزمایشگاه اسدیته خاک، هوموس، رطوبت و عناصر غذایی خاک شامل فسفر، نیتروژن و پتاسیم اندازه گیری و بعد با استفاده از نرم افزار Flora Indicative گونه های گیاهی براساس شاخص های اکولوژیکی فوق طبقه بندی شدند. نتایج این گونه نشان داد که 70.07 درصد گونه های گیاهی مطالعه شده در منطقه با کمک باد پراکنش داشته و 45.25 درصد گونه های مطالعه شده توسط حشرات گرده افشانی می کنند. نتایج حاصل از دامنه تحمل گونه ها به شاخص های اکولوژیکی بیانگر این مطلب بود که بیشتر گونه ها نسبت به شاخص های اسیدیته، هوموس و عناصر غذایی خاک دامنه تحمل بالایی از خود نشان دادند. همچنین 131 گونه منطقه مورد مطالعه در خاک هایی که تغییرپذیری رطوبت کم می باشد، رشد می کنند. در رابطه با جذب فلزات سنگین، تنها 20 گونه گیاهی توانایی جذب فلزات سنگین را در منطقه مورد مطالعه داشتند.

تیمار میدان الکترومغناطیسی یکی از پیش تیمارهای فیزیکی بذر برای افزایش عملکرد محصول گیاهان است. در این پژوهش تاثیر میدان الکترومغناطیسی بر روی جوانه زنی و شاخص های رشد و نموگیاه سیاه دانه (Nigella sativa L.) بررسی شده است. بذر های خشک و مرطوب آن به مدت 30 دقیقه در معرض میدان الکترومغناطیسی با شدت های 0.8 و 1.6 میلی تسلا قرار گرفتند. درصد و سرعت جوانه زنی بذر ها بررسی شد. 3 ماه پس از کاشت بذر ها، شاخص های رشد و نمو دانه رست ها بررسی شد. درصد جوانه زنی در بذرهای خشک نسبت به بذر های مرطوب و شاهد افزایش معنی داری داشت. برای نمونه های گیاهی حاصل از بذرهای خشک پیش تیمار شده، کاهش مدت زمان آغاز گلدهی در هر دو شدت میدان الکترومغناطیسی در سطح p<0.001 معنی دار بود و نمونه های گیاهی حاصل از بذرهای مرطوب پیش تیمار شده، با تاخیر به مرحله زایشی رسیدند و این تاخیر در زمان آغاز گلدهی در هر دو شدت میدان در سطح p<0.05 معنی دار بود. طول ریشه، طول ساقه، تعداد برگ، و تراکم روزنه گیاه حاصل از بذرهای تحت تیمار خشک افزایش معنی داری را نشان داد. تعداد شاخه های جانبی در بذرهای تحت تیمار مرطوب افزایش معنی داری را نشان داد. سطح برگ در هر دو نمونه تحت تیمار خشک و مرطوب افزایش معنی داری را در مقایسه با نمونه شاهد نشان داد. این مطالعات نشان می دهد که میدان الکترومغناطیسی جوانه زنی بذرها و شاخص های رشد و نمو را تحت تاثیر قرار می دهد.

Erodium از تیره شمعدانی با حدود 75 گونه علفی یکساله یا دو ساله در تمام قاره ها به جز قطب جنوب توزیع شده است. در این مطالعه ریخت شناسی دانه های گرده 8 گونه از جنس Erodium در ایران با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) بررسی شده است. در مطالعه حاضر با بررسی 14 صفت کمی و کیفی مشخص شد که کلیه دانه های گرده گونه های ارزیابی شده، منفرد، متقارن، دوکی، کروی تا پهن – کروی هستند. از نظر وضعیت منفذ، دانه های گرده سه شیار- منفذی (Tricolporate) یا سه شیاری (Tricolpate) هستند. الگوی تزئینات در گونه های مورد بررسی از مشبک – مخطط (reticulate striate or rugulate) تا مخطط و جوانه دار (reticulate-gemmate or clavate) متغیر است. با استفاده از تجزیه و تحلیل های آماری چند متغیره بر روی داده های دانه های گرده می توان به روشنی گونه های مورد بررسی را از یکدیگر تفکیک نمود. برپایه مطالعات انجام شده بر روی دانه های گرده، نتایج گروهبندی با تقسیمات سطح زیر جنس تطابق دارد. به طور کلی می توان گفت صفات مربوط به دانه های گرده قادرند گونه های Erodium را در ایران بدرستی از یکدیگر تفکیک نمایند.

اسیدسالیسیلیک بعنوان یک تنظیم کننده رشدی است که در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی در گیاهان سهم بسزایی دارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر روی خصوصیات کمی و کیفی رقم انگور ریش بابا در تاکستانی در سال 1393-1392، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. تیمار مورد آزمایش محلول پاشی اسید سالیسیلیک به غلظت 150 میلی گرم بر لیتر بصورت محلول پاشی در 4 مرحله رشدی شامل: مرحله رشد رویشی، 50% گلدهی، غوره کامل و 3 هفته قبل از برداشت بود. نتایج نشان داد، کاربرد اسید-سالیسیلیک باعث افزایش تعداد خوشه در درخت، طول و عرض خوشه، تعداد حبه در خوشه، طول و عرض حبه، میانگین وزن 100 حبه، حجم آب میوه، میزان قند کل میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون و وزن تک بذر در رقم ریش بابا را نسبت به تیمار شاهد شد در حالیکه درصد مواد جامد محلول کل نسبت به شاهد افزایش معنی داری نداشت. به طورکلی نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که محلول پاشی با غلظت 150 میلی گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک در بهبود مراحل رشدی و عملکرد انگور تاثیر مثبتی داشت.

میوه هلو دارای ارزش غذایی بالایی است که به صورت تازه و فرایند شده مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه از هورمون ها و عناصر غذایی به منظور بهبود عمر انبارمانی در بسیاری از محصولات باغبانی در دنیا استفاده می شوددر این تحقیق، تاثیر سطوح مختلف متیل جاسمونات (200ppm و 100) و سالیسیلیک اسید (1mM و 1) و همچنین اثرات متقابل آنها بر تغییرات بیوشیمیایی میوه هلو رقم آلبرتا طی انبار مانی مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین ترتیب، آزمایش در طرح کامل تصادفی با 9 تیمار و 4 تکرار انجام گرفت و ویژگی هایی نظیر، سرمازدگی، نشت یون، پراکسیداسیون لیپیدها، پراکسید هیدروژن و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی نظیر کاتالاز و پرکسیداز، مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد، میوه های تیمار شده در مقایسه با شاهد، کمترین میزان سرمازدگی، نشت یون، پراکسیداسیون لیپیدها و پراکسیدهیدروژن و بیشترین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی را دارا بودند. بطور کلی، در بین تیمارها، تیمار متیل جاسمونات 200ppm و ترکیب توام با سالیسیلیک اسید 1mM بیشترین تاثیر را در کاهش ویژگی های نامطلوب و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی طی انبارمانی داشتند.

در این تحقیق، اندام های مختلف (برگ، گل، ساقه و ریشه) مریم گلی سهندی از نظر مقدار اسانس و تنوع ترکیبات شیمیایی موجود در آنها مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس نمونه ها به روش تقطیر با آب استخراج و ترکیبات شیمیایی آن ها با دستگاه گاز کروماتوگرافی همراه با طیف سنج جرمی شناسایی گردید. عملکرد اسانس اندام های مختلف به ترتیب 1.2، 0.6، 0.06 و 0.04 درصد (وزنی به وزنی) برای برگ، گل، ساقه و ریشه به دست آمد. در مجموع، 44، 46، 42 و 45 ترکیب در اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه این گیاه شناسایی شد که به ترتیب 99.6، 99.3، 98.2 و 99.4 درصد کل ترکیبات اسانس را تشکیل دادند. بتا- پینن (3.5-16 درصد)، مانول (0-13.7 درصد)، آبیتاترین (0-11.2 درصد)، آلفا- پینن (7.2-12.2 درصد)، ترنس- متا- منتا 8 و 2- دین (1.2-11.1 درصد)، لینالول استات (3.2-10.7 درصد)، بورنیل استات (2.8-9.4 درصد)، بای سیکلو جرماکرن (3.6-9.3 درصد) و 8 و1-سینئول (2.0-8.5 درصد) از ترکیبات عمده اسانس اندام های مورد مطالعه گیاه بودند. تجزیه خوشه ای ترکیبات شیمیایی اسانس، اندام های مختلف را در دو گروه اصلی قرار داد که در گروه اول اندام های برگ و ساقه در یک زیر گروه و اندام گل در زیر گروه دیگر قرار گرفتند. در گروه دوم نیز اندام ریشه قرار گرفت. تنوع شیمیایی بارز اسانس اندام های این گیاه می تواند برای صنایع دارویی و غذایی و همچنین به نژاد گران گیاهان دارویی در انتخاب هر اندام برای مصرف و اهداف اصلاحی مورد توجه قرار گیرد.