خانواده و پژوهش
سال:1395 | دوره:13 | شماره:30 |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر با هدف طرح و تعیین مدل رابطه والد- فرزندی با میانجیگری ارتباط موثر همسران و با بررسی سبک دلبستگی، ویژگیهای شخصیتی، مهارتهای ارتباطی و رضایت جنسی همسران انجام شده است. بر این اساس،260 والد و فرزندشان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفیانتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های الگوی ارتباط همسران، سبک دلبستگی بزرگسالان، مهارت ارتباطی، پنج عامل شخصیت، رضایت جنسی و روابط والد- فرزندی بود. در طرح حاضر از تحلیل ماتریس کواریانس استفاده شده است. نتایج نشان داده که الگوهای پیشنهادی از برازش خوبی بهره مندند و در رابطه با سازه ارتباط موثر همسران در گروه مردان، بیشترین اثر معنادار به ترتیب مربوط به مسوولیت پذیری، سازگاری، روان رنجورخویی، مهارتهای ارتباطی و دلبستگی اجتنابی مردان و در گروه زنان، مربوط به روان رنجورخویی، سازگاری، رضایت جنسی، مهارتهای ارتباطی و دلبستگی ایمن زنان در رابطه همسری است. همچنین در رابطه با سازه رابطه والد–فرزندی در گروه پدران، بیشترین اثر معنادار مربوط به سازگاری،دلبستگی اضطرابی و روان رنجورخویی پدر و در گروه مادران، مربوط به سازگاری، روان رنجورخویی، دلبستگی اضطرابی و رضایت جنسی در مادراست.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه تاب آوری، احساس تنهایی و خودکارآمدی تحصیلی میان دانش آموزان پسر مقطع دوم متوسطه مدارس شبانه روزی و عادی شهرستان بانه در سال تحصیلی 94-1393 بود.در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است، به این صورت که از میان مدارس مقطع دوم متوسطه شبانه روزی و عادی شهرستان بانه دو مدرسه (یکی شبانه روزی و دیگری عادی) به صورت تصادفی انتخاب و در آن دو مدرسه نیز 200 نفر (هر مدرسه 100 نفر) به روش تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاسهای تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003)، احساس تنهایی  UCLA(راسل، پپلاو و کاترونا، 1980)، خودکارآمدی تحصیلی (مک ایلروی و بانتینگ، 2002) بهره گیری شده است. در بخش آمار توصیفی این پژوهش از شاخصهایی مانند میانگین و انحراف استاندارد استفاده شده است. همچنین در بخش آمار استنباطی، برای مقایسه دو گروه (دانش آموزان شبانه روزی و عادی) از نظر تاب آوری، احساس تنهایی و خودکارآمدی تحصیلی، آزمونt مستقل به کار رفته است. نتایج آزمون t مستقل نشان داده است که 1) دانش آموزان مدارس عادی تاب آوری بالاتری نسبت به دانش آموزان مدارس شبانه روزی دارند 2) دانش آموزان مدارس عادی احساس تنهایی کمتری نسبت به دانش آموزان مدارس شبانه روزی دارند 3) دانش آموزان مدارس عادی خودکارآمدی تحصیلی بیشتری نسبت به دانش آموزان مدارس شبانه روزی دارند.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی مولفه های خلاقیت کودکان پیش دبستانی و بهره گیری ازمدلهای پرورش خلاقیت در طراحی وسایل کمک آموزشی است برای اینکه انگیزه کودکان را برای یادگیری حفظ کند تا بتوان از کاسته شدن خلاقیت کودکان در سنین بالاتر پیشگیری کرد. در این مطالعه مقطعی نمونه گیری از نوع غیر احتمالی تلفیقی شامل ساده و گلوله برفی است. جامعه آماری پژوهش 40 نفر بوده است که ازمنطقه 3 تهران به دلیل دارا بودن بیشترین مراکز آموزشی خلاقانه و مهدکودکهای پیش دبستان انتخاب شده اند.نمونه انتخاب شده شامل کودکان پیش دبستانی و مادران آنان در مراکز آموزشی منطقه 3 تهران در سال 1393 بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه با مادران، مشاهده کودکان و ثبت دقیق اطلاعات به روش یادداشت برداری بوده است. همچنین از کودکان آزمونی گرفته شد تا واکنش آنان در ساختن کنج خلاق آزمایش شود. نتیجه حاصل از این مطالعات نشان داده است که بیشتر کودکان با انگیزه بسیار در این گروه سنی به ساخت یک کنج و بازی در آن می پردازنداما عدم وجود وسایل کمک آموزشی و خدمات مناسب سبب یکنواختی فرآیند یادگیری و خلاقیت می شود و انگیزه لازم برای تکرار و تمرین در وسایل موجود وجود ندارد (P<0.05). در این پژوهش مدلی جدید به منظور طراحی وسیله کمک آموزشی برای بروز و پرورش خلاقیت کودکان برای یادگیری از طریق تجربه و بالا بردن انگیزه کودکان ارائه شده است. از یافته های این مطالعه می تواندر طراحی محیطهای آموزشی کودکان بهره گیری کرد.

نوجوانی بحرانی ترین و حساس ترین دوره زندگی هر انسان است که تکالیف و پیچیدگی های متعدد دارد و فائق آمدن فرد بر این تکالیف تحت تاثیر عوامل گوناگونی مانند خانواده قرار دارد. هدف اصلی از پژوهش حاضر بررسی نقش عملکرد خانواده در تمایزیافتگی ومیزان تجربه بحران هویت در نوجوانان است. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعه آماری شامل همه دانش آموزان 17- 15 ساله مقطع متوسطه شهرستان اردکان استان یزد وتوابع آن است که به روش نمونه گیری خوشه ای 370 دانش آموز(دختر و پسر) به منظور پاسخ گویی به سه پرسشنامه عملکرد خانواده (FAD)، بحران هویت احمدی و سیاهه تمایزیافتگی خود (DSI-R) انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش های همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام وTدو گروه مستقل استفاده شده است. یافته های به دست آمده نشان دادند که میان عملکرد خانواده و تمایزیافتگی، رابطه مثبت معنادار و میان تمام مولفه های عملکرد خانواده و مولفه «جایگاه من» در تمایزیافتگی، رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین بر اساس یافته ها میان پنچ مولفه از عملکرد خانواده (ارتباط، نقش، عملکرد کلی، حل مشکل، کنترل رفتار) با مولفه «آمیختگی» در تمایزیافتگی، رابطه منفی معنادار وجود دارد و میان عملکرد خانواده و ابعاد آن با میزان تجربه بحران هویت رابطه منفی معنادار وجود دارد و عملکرد خانواده،از طریق مولفه های «عملکرد کلی و نقشها» قادر به پیش بینی بحران هویت و از طریق مولفه"عملکرد کلی" قادر به پیش بینی تمایزیافتگی در نوجوانان است. یافته های جانبی پژوهش نشان دادند که دختران نسبت به پسران بحران هویت بیشتری را تجربه می کنند اما میان دو جنس در تمایزیافتگی، تفاوتی وجود ندارد. از یافته های پژوهش می توان به این نتیجه رسید که عملکرد خانواده می تواند عاملی مهم و اثرگذار بر میزان تجربه بحران هویت و سطوح تمایزیافتگی فرد در سنین نوجوانی باشد.

یکی از مهم ترین مسائل تعلیم و تربیت انتخاب محتوای مناسب، به منظور تحقق بخشیدن به اهداف آن است. قصه ها، به فراخور شکل و محتوای خود ظرفیتی مناسب برای به ثمر رساندن فعالیتهای تعلیم و تربیت دارند. با توجه به اینکه آگاهی انتقادی یکی از هدفهای مهم تربیتی در تعلیم و تربیت رسمی است و صمد بهرنگی یکی از نویسندگان مطرح این زمینه از ادبیات کودکان است، لذا در این مقاله که به روش پژوهش تحلیل محتوا انجام شده، ضمن بررسی ماهیت و ویژگیهای تعلیم و تربیت انتقادی، قصه هایی از صمد بهرنگی به صورت هدفمند با هدف شناسایی و تحلیل آنها از نظر ویژگیهایی مانند وضعیت طبقاتی، سرکوب اجتماعی، تشویق آگاهی انتقادی، عمل جمع- محور و نقد باور غیرموجه انتخاب و امکان استخراج مضامین تربیتی- انتقادی بر اساس سه معیار معقولیت، قصدمندی و روشِ ایزرل شفلر بررسی شده است. به طور کلی دو دیدگاه در زمینه محتوای قصه های بهرنگی وجود دارد که عبارت از پذیرش و رد آنها به منظور بهره گیری در تربیت انتقادی است. نتایج پژوهش دیدگاهی میانه را پیشنهاد می کند. دیدگاه میانه آن است که به منظور گنجاندن داستانهای بهرنگی در برنامه های پرورش تفکر انتقادی، لازم است برخی از جنبه های موجود در داستانها مانند روایتهای القایی داستانها، لایه های آشکار و پنهان خشونت ورزی، رادیکالیزه جلوه دادن شکافهای طبقاتی و کم رنگ بودن گفتگوهای استدلالی جرح و تعدیل شوند.

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تصورات و کج فهمی های دانش آموزان پایه ششم ابتدایی درباره مفهوم انرژی است. این مفهوم از مفاهیم مرتبط با زندگی روزانه است که پایه و اساس علوم فیزیک، شیمی و زیست شناسی را تشکیل می دهد و در اغلب برنامه های درسی، یادگیری آن از همان پایه های اولیه دوره ابتدایی پیشنهاد شده است. 136 نفر از دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی از دو آموزشگاه دولتی منطقه 14 شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند و در این مطالعه شرکت کردند. برای گردآوری اطلاعات، از یک آزمون تشخیصی حاوی نه سوال باز-پاسخ استفاده شده است.پاسخهای دانش آموزان در قالب توضیحات داده شده و همچنین شرکت در مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای ارزیابی میزان درک دانش آموزان، روش ارزیابی مفهومی به کار رفته است. بررسی پاسخهای داده شده به سوالهای پرسشنامه نشان داد که دانش آموزان پایه ششم ابتدایی کج فهمی های بسیار در زمینه مفهوم انرژی، ماهیت و ساختار انرژی، تبدیل انرژی، منابع انرژی و مفهوم کار دارند و آموخته های آنان در پایه های پایین تر مانع بروز این کج فهمی ها نشده است و با وجود اینکه برخی از آنان درک مفهومی از انرژی داشتند، باز هم توجه و دقت کافی در آموزش مفاهیم مرتبط با تبدیل و تغییر انرژی و همچنین منابع انرژی ضرورت دارد. بر پایه این یافته ها بازبینی برنامه های درسی و مواد آموزشی علوم تجربی دوره ابتدایی، در سازماندهی مفاهیم مرتبط با انرژی و مدل سازی آنها در کتابهای درسی نیازمند دقت کافی و توجه ویژه است.