مطالعات اسلامی در حوزه سلامت
سال:1402 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

مقدمه و هدف: سلامت روانشناختی دانشجویان یکی از محورهای ارزیابی سلامتی جوامع مختلف است که نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفاء می کند. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی نقش استحکام روانی و سازگاری معنوی در پیش بینی سلامت روانشناختی دانشجویان بود. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی گرایش های روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند در نیمسال تحصیلی اول 1402-1401 بودند، که از این میان بر اساس جدول گجرسی و مورگان تعداد 170 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه های استحکام روانی کلاف و همکاران (2002)، سازگاری معنوی رسولی و همکاران (1388) و خرده مقیاس سلامت روانشناختی سازمان بهداشت جهانی (2000) بود. تحلیل داده ها با آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با کمک نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین استحکام روانی(677/0=r) و سازگاری معنوی(580/0=r) با سلامت روانشناختی ارتباط مستقیم وجود دارد(01/0>p). همچنین مولفه های استحکام روانی 3/47 درصد و مولفه های سازگاری معنوی، 3/35 درصد از واریانس سلامت روانشناختی را تبیین می کنند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج بهبود استحکام روانی و سازگاری معنوی، نقش موثری در ارتقای سلامت روانشناختی دانشجویان دارد.

مقدمه و هدف: دانشجویان در طول تحصیل خود تنش های زیادی را تجربه می کنند که با پریشانی های روانشناختی مانند اضطراب، استرس و افسردگی توام هست. لذا مطالعه حاضر باهدف بررسی نقش نشاط معنوی و تاب آوری در پیش بینی پریشانی روانشناختی دانشجویان انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان کارشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که بر اساس جدول گجرسی و مورگان، تعداد 225 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند؛ و به پرسش نامه های نشاط معنوی چیریان و افروز (1395) تاب آوری کونور و دیویدسون (2003) و پریشانی روانشناختی کسلر و همکاران (2002) پاسخ دادند. در تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون خطی چندگانه به شیوه گام به گام با نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد رابطه بین نشاط معنوی (493/0-= r) و تاب آوری (567/0-= r) با پریشانی روانشناختی منفی و معنی دار بود، همچنین نشاط معنوی و تاب آوری درمجموع توانایی پیش بینی 7/35 درصد از تغییرات پریشانی روانشناختی را داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج از مسیولین دانشگاه انتظار می رود، جهت ارتقای نشاط معنوی و تاب آوری دانشجویان در برنامه های فرهنگی و مشاوره دانشگاه، برنامه ریزی های لازم را انجام دهند.

زمینه: این پژوهش در راستای ارایه الگوی قرآنی بهزیستی اجتماعی فرد مسلمان در جامعه اسلامی انجام گرفته است. روش: از آنجا که برای یافت مفاهیم و مقولات جدید با هدف ارایه نظریه نوین می بایست از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفت، این پژوهش نیز با استفاده از روش داده بنیاد و با استقرای آیات قرآن کریم و پس از واکاوی داده ها و کدگذاری باز، محوری و انتخابی اقدام به مفهوم پردازی و ایده پردازی نموده است. یافته ها: الگوی قرآنی بهزیستی اجتماعی مشتمل بر مقوله محوری بهزیستی اجتماعی با شرایط علی امور اقتصادی، شرایط زمینه ای امور اخلاقی، شرایط مداخله ای امور فرهنگی، کنش/ کنش متقابل مقوله امنیت و پیامدهای آن یعنی رستگاری اجتماعی با تحلیل پارادایمی و در قالب مدل مفهومی ارایه گردیده است.

مقدمه: باتوجه به اینکه استفاده از باورهای مذهبی و معنویت به عنوان یک راهبرد سازنده در بهبود سلامت روان شناختی افراد مطرح می شود. هدف این مطالعه بررسی ارتباط سلامت معنوی با میزان افسردگی، اضطراب و استرس در زنان باردار بود. روش: در این مطالعه 385 نفر از زنان باردار مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه "سلامت معنوی پولوتزین و الیسون" و "افسردگی، اضطراب و استرسDass-21" بود. داده ها پس از جمع آوری به وسیله نرم افزار آماری SPSS تجزیه وتحلیل شدند. نتایج: از مجموع 372 پرسشنامه پاسخ داده شده، بیشترین افراد، دارای مدرک دیپلم (104 نفر معادل 0/28%)؛ بر اساس تعداد دفعات زایمان؛ اغلب زنان موردمطالعه (198 نفر معادل 2/53٪, ) نخست زا؛ بر اساس سه ماهه بارداری؛ اغلب زنان موردمطالعه 148 نفر (8/39٪, )در سه ماهه سوم بارداری قرار داشتند. از بین زنان باردار موردبررسی، 88 نفر (7/23٪, ) دارای سابقه یک یا چند سقط؛ 335 نفر (1/90٪, ) فاقد سابقه مرده زایی و 32 نفر (6/8٪, ) دارای سابقه مرده زایی بودند. میانگین "سلامت معنوی" زنان باردار موردمطالعه 39/16±, 59/88 در سطح "متوسط" محاسبه شد. "افسردگی" با 3/9±, 57/10 در سطح "خفیف"، مولفه "اضطراب" با 1/9±, 66/11 در سطح "متوسط" و مولفه "استرس" با 5/8±, 35/13 در سطح "عادی" قرار داشتند. بین سلامت معنوی با افسردگی، اضطراب و استرس در زنان باردار رابطه معنادار و همبستگی منفی وجود دارد نتیجه گیری: با توجه به همبستگی سلامت معنوی با افسردگی، اضطراب و استرس دوران بارداری، لازم است تا برنامه ریزی مناسب جهت پیشگیری و یا کاهش افسردگی، اضطراب و استرس دوران بارداری صورت پذیرد.

مقدمه و هدف: کیفیت زندگی در مدرسه مفهومی است که بر جنبه های رسمی و غیررسمی مدرسه تاثیر می گذارد و تحت تاثیر عوامل فردی، اجتماع، تجارب افراد و روابط با همسالان قرار دارد، بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی نقش احساس انسجام روانی و تجارب معنوی در پیش بینی کیفیت زندگی در مدرسه دانش آموزان بود. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه نهم متوسطه اول آموزش وپرورش ناحیه دو کرج در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که نمونه ای به تعداد 291 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند؛ و به پرسش نامه های احساس انسجام روانی آنتونسکی (1987)، تجارب معنوی آندروود و ترسی (2002) و کیفیت زندگی در مدرسه بورک و اسمیت (1989) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه به شیوه همزمان استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که همبستگی بین احساس انسجام روانی(616/0=r) و تجارب معنوی(516/0=r) با کیفیت زندگی در مدرسه دانش آموزان مثبت و معنی داری بود(01/0>p)، همچنین مولفه های احساس انسجام روانی و تجارب معنوی، توانایی پیش بینی کیفیت زندگی در مدرسه دانش آموزان را داشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت تقویت و توجه بیشتر به احساس انسجام روانی و تجارب معنوی در دانش آموزان، موجب بهبود و افزایش کیفیت زندگی در مدرسه خواهد شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی خودشیفتگی در روان شناسی با مفهوم عجب در آموزه های اسلامی است و در آن سعی شده است به این سوال بپردازد که چه نسبتی بین این دو وجود دارد؟ مواد و روش: این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل محتوا و با تکیه بر منابع روان شناختی و همچنین آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به موضوع مورد بحث پرداخته است. یافته ها: یافته ها: ی پژوهش نشان می دهد که این دو، هم پوشانی قابل ملاحظه ای با هم دارند؛ برخی از شاخص های نارسیسیسم همچون خودبرتربینی، نیاز به تحسین و اشتغال ذهنی به خیال-پردازی در مورد توانایی های خود را می توان در مفهوم عجب سراغ گرفت. با این تفاوت که در عجب، خودبرتربینی ذاتی وجود دارد اما در خودشیفتگی، خودبرتربینی فرد معلول مقایسه با دیگران است؛ یا اینکه در حالت عجب، فرد اطمینان به کمال بودن صفتی خاص در خود دارد حال آنکه در خودشیفتگی، این باور وجود ندارد؛ بلکه این نوع نگاه نسبت به خود خیالی اوست که معنی می یابد و نه خود واقعی اش. نتیجه: بر اساس یافته ها: ی پژوهش می توان نتیجه گرفت که واژه عجب از بین سایر واژگان مورد استفاده، بیشترین قرابت مفهومی را با نارسیسیسم و خودشیفتگی داشته و لذا می تواند به عنوان جایگزینی مناسبی برای آن دو در نظر گرفته شود.

مقدمه و هدف: سلامت اجتماعی از اساسی ترین شاخص های سلامت هر کشوری است و می تواند تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گیرد. لذا مطالعه حاضر باهدف بررسی نقش میانجی مقابله دینی در رابطه سرسختی روانشناختی با سلامت اجتماعی پرستاران انجام شد. روش کار: روش پژوهش، توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری شامل تمامی پرستاران شاغل در بیمارستان امام حسن مجتبی کرج در سه ماه اول سال 1401 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای، تعداد 100 نفر از آن ها بهعنوان نمونه انتخاب و وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های سلامت اجتماعی کییز (2004)، سرسختی روان شناختی کیامریی و همکاران (1377) و مقابله دینی پارگامنت و همکاران (2000) جمع آوری و با نرم افزار SPSS نسخه 22، با آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار ایموس نسخه 24 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سرسختی روان شناختی (403/0 = r) و مقابله دینی (433/0 = r) با سلامت اجتماعی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد (01/0>p). همچنین مدل ساختاری سلامت اجتماعی بر مبنای سرسختی روان شناختی باواسطه مقابله دینی، از برازش کافی برخوردار بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مقابله دینی در ارتباط سرسختی روان شناختی با سلامت اجتماعی نقش میانجی دارد، لذا نتایج پژوهش اهمیت سرسختی روان شناختی و مقابله دینی در سلامت اجتماعی پرستاران را نشان می دهد.

زمینه: امروزه باگسترش دانش بشری و همچنین شناسایی نیازهای جدید برای زندگی بهتر توجه به علوم و دانش های بین رشته ای و میان رشته ای مورد توجه قرار گرفته است. در این زمینه یک عرصه جدید ارتباط بین طب سنتی و مدیریت اسلامی است. ارتباط بین این دو علم می تواند اثرات غیر قابل انکاری در بهبود مدیریت در عرصه های مختلف ایجاد نماید. روش: روش این پژوهش از نوع کیفی است که با مطالعات کتابخانه ای و از طریق تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. یافته ها: بررسی پژوهش ها نشان می دهد که مطالعات کمی در حوزه ارتباط طب سنتی و مدیریت انجام شده است. همچنین از طب سنتی در عرصه های مختلف مدیریت از جمله، تغذیه، استخدام و شناسایی افراد، استرس شغلی، مدیریت هیجانات و عواطف، سبک رهبری، فرسودگی شغلی، درمان بیماریها، طراحی محیط کاری، مهارتهای ارتباطی استفاده نمود.