مهندسی بهداشت حرفه ای
سال:1393 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: هوای بیمارستان ها می تواند حاوی طیف وسیعی از میکروارگانیسم های بیماری زا باشد که بر سلامت و آسایش پرسنل و بیماران درمانی تاثیر دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی حالات مختلف سیستم تهویه بر میزان مواجهه فردی پرسنل درمانی با بیوآئروسل های هوابرد در اتاق ایزوله، با در نظر گرفتن محل استقرار تخت بیمار و پرسنل درمانی انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه ضمن اعمال 5 حالت تهویه، هر یک در چهار ظرفیت مختلف به یک اتاق ایزوله یک تخته بیمارستانی که در آن یک بیمار مسلول بستری شده بود، 2 چیدمان برای تخت (حالت اول گوشه اتاق و حالت دوم وسط اتاق) و دو نحوه استقرار پرسنل درمانی (حالت اول کنار تخت و بالای سر بیمار و حالت دوم پایین تخت بیمار) از هوای اتاق نمونه برداری فردی بعمل آمد. جهت نمونه برداری فردی از روش فیلتراسیون توصیه شده توسط کنفرانس دولتی بهداشت صنعتی آمریکا ACGIH استفاده شد.برای تعیین ارتباط میان متغیرها و تعیین تاثیر آن ها از آزمون Post hoc Dunnett's test استفاده شد.یافته ها: بیشترین مواجهه شغلی با بیوآئروسل ها در زمانی که سیستم تهویه خاموش بود مشاهده گردید و استفاده از حالات مختلف تهویه سبب کاهش معنی دار (Pvalue<0.001) مواجهه فردی پرسنل با بیوآئروسل ها گردید. بهترین ظرفیت تهویه مربوط به 12 بار تعویض هوا در ساعت بود. نتایج آنالیز آماری اختلاف معنی داری را میان تراکم آلاینده ها و محل استقرار پرسنل در محل 1 و 2 و مکان تخت 1 و 2 نشان نداد (Pvalue>0.05).نتیجه گیری: استفاده از سیستم تهویه با ورود هوا از طریق یک دریچه گرد از سمت یک دیوار و تخلیه هوا از طریق یک دریچه خطی نصب شده در دیوار مقابل با ظرفیت تهویه 12 بار تعویض هوا در ساعت موثرترین راه کاهش مواجهه فردی با بیوآئروسل های هوابرد در اتاق ایزوله است.

زمینه و هدف: رضایت شغلی کارکنان به عوامل متعددی مرتبط است که می توان به ویژگی های شخصیتی افراد و تنش شغلی اشاره کرد. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی با رضایت و تنش شغلی انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه تحلیلی بر روی کارکنان کارخانجات مخابراتی ایران انجام گرفته و 254 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه شخصیتی آیزنک و پرسشنامه های استاندارد رضایت و تنش شغلی بود. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: ارتباط معنی داری بین رضایت شغلی و تنش شغلی دیده شد. نتایج نشان داد 176 نفر در وضعیت تنش بالا، 37 نفر وضعیت متوسط و 8 نفر نیز در وضعیت پایین قرار دارند. میانگین نمره رضایت شغلی کلی 95.10+25.14 تعیین گردید. ارتباط بین تنش شغلی و مقیاس E نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد. هر چه فرد درونگراتر باشند تنش شغلی آنها نیز بالاتر است. بین دو مقیاس N و L با رضایت شغلی ارتباط معنی دار وجود داشت. بدین مفهوم که هر چه ثبات شخصیت فرد بیشتر باشد رضایت شغلی وی بالاتر است.نتیجه گیری: نتایج تایید نمود که برای ایجاد رضایت شغلی و کاهش تنش شیوه های افزایش اعتماد به نفس به کارکنان آموزش داده شود.

زمینه و هدف: سیلیس یکی از مهم ترین آلاینده های هوا در محیط های شغلی بوده و مواجهه استنشاقی با ذرات آن با افزایش ریسک ابتلاء به بیماری های تنفسی مانند سیلیکوزیس همراه می باشد. سیلیکوزیس یک بیماری مرتبط با استرس اکسیداتیو می باشد و ممکن است باعث ابتلاء افراد به سرطان ریه شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی آلکان ها و آلدئیدهای درون زاد در هوای بازدمی افراد مواجهه یافته با غبارات سیلیس انجام پذیرفت.روش بررسی: در این مطالعه هوای بازدمی شاغلین در مواجهه با غبار سیلیس (20 نفر)، افراد سالم غیرسیگاری (20 نفر) و افراد سالم سیگاری (25 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های هوای بازدم در کیسه های 3 لیتری جمع آوری و ترکیبات فرار نمونه ها با استفاده از روش ریزاستخراج فاز جامد (SPME) استخراج و توسط دستگاه گازکروماتوگرافی- طیف بین جرمی (GC-MS) تجزیه گردید.یافته ها: در مجموع 39 ترکیب آلی فرار در نمونه ها شناسایی گردید (حداقل در یک نمونه). استالدئید، هگزانال، نونانال، 2-متیل پروپان، دکان، 3-متیل- پنتان، اکتان و پنتادکان جزء آلدئیدها و آلکان هایی بودند که در نمونه ها شناسائی شدند. در بین این ترکیبات، میانگین مساحت پیک استالدئید، هگزانال، نونانال، دکان و پنتادکان در بازدم افراد گروه مواجهه یافته نسبت به دو گروه دیگر بالاتر بود (Pvalue<0.05).نتیجه گیری: استفاده از روش تجزیه هوای بازدم را به عنوان یک بستر نوین در مطالعات سم شناسی شغلی و بررسی بیومارکرهای مواجهه مورد تایید قرار داد. استالدئید، هگزانال، نونانال، دکان و پنتادکان می توانند بیومارکرهای بازدمی مناسبی برای مواجهه با غبارات سیلیس باشد. هر چند انجام مطالعات تکمیلی برای تایید این نتایج ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: توسعه ماشین آلات کشاورزی همزمان با رشد این بخش، سلامت و ایمنی کشاورزان و سایر افراد حاضر در مزارع را تهدید می کند. آموزش ایمنی نقش مهمی در کاهش مصدومیت های شغلی کشاورزان و کابران ماشین های کشاورزی دارد. هدف مطالعه حاضر بررسی دانش کارشناسان در خصوص کار ایمن با ماشین های کشاورزی بود.روش بررسی: حجم نمونه آماری پژوهش 230 نفر بود که از جامعه آماری 493 نفری کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان های خوزستان و ایلام به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی متناسب انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی آن را جمعی از صاحب نظران و اساتید مجرب تایید کردند و پایایی آن نیز از طریق آزمون کرونباخ آلفا محاسبه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون مقایسه میانگین ها تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: دانش ایمنی کارشناسان با میانگین کل 3.73 از 5 و انحراف معیار 1.41 در سطح مناسبی بود و 72.22 درصد پاسخگویان از این نظر در سطح «متوسط» ارزیابی شدند. همچنین بین دانش کارشناسان در خصوص کار ایمن با ماشین های کشاورزی بر اساس سطح تحصیلات و داشتن سابقه حادثه در محیط کار تفاوت معنی داری وجود داشت. اما شرکت در دوره آموزش ایمنی و شاهد بودن حوادث کار رابطه معنی داری با دانش ایمنی نداشت.نتیجه گیری: با توجه نقش آموزش در ارتقای ایمنی کشاورزان و کم توجهی مدیران بخش کشاورزی و نظام سلامت به بهداشت کار و ایمنی در مزارع، ضرورت دارد دوره های آموزش ایمنی بطور گسترده و با کیفیت مناسب برای کارشناسان برگزار شده و آن ها را برای شرکت در برنامه ترویج «کشاورزی ایمن» توانمند و مهیا نمود.

زمینه و هدف: اجرای اثربخش یک مانور تمرینی شرایط اضطراری نیازمند طرحریزی مناسب است. طرحریزی مانورها در غالب تهیه سناریو انجام می شوند. علیرغم برگزاری مانورهای فراوان در صنایع و همچنین جامعه، الگوی واحدی برای تهیه این سناریوها وجود ندارد. هدف این مقاله، ارایه الگویی جهت تدوین سناریو اضطراری بر اساس رویکرد دانش بدنه مدیریت پروژه (PMBOK) می باشد.روش بررسی: ده اصل ارایه شده در الگوی PMBOK و زیرساختارهای آنها مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. مواردی که در طراحی سناریو کاربردی در دو بخش فرایندهای ساختاری و اجرایی جداسازی شدند. سپس این فرایندها با معادل های کاربردی در سناریونویسی برگردان شده و نهایتا یک الگو جهت تدوین سناریوهای تمرینی شرایط اضطراری پیشنهاد شد.نتایج: روش پیشنهادی در ده فرایند تهیه شد. اجرای مرحله به مرحله این فرایندها به تهیه یک سناریو کمک می کند. در مقایسه با دو الگوی بین المللی موجود در این زمینه، روش ارایه شده در برخی از موارد دارای ویژگی های اختصاصی بود. مدیریت کیفیت مانور، مدیریت هزینه ها و مدیریت زمان مانور از جمله این موارد بودند. بطور کلی این الگو، علاوه بر دارا بودن سایر مولفه ها در موارد مورد اشاره جزییات بیشتری ارایه می دهد.نتیجه گیری: با استفاده از رویکرد دانش بدنه مدیریت پروژه می توان یک الگوی استاندارد جهت تهیه یک سناریوی نوعی ارایه داد.

زمینه و هدف: کیفیت و اثربخشی سیستم های ایمنی، عامل حیاتی و مهم در تحقق اهداف آنها است. در مطالعه حاضر با بهره گیری از ساختار مدل های مختلف و روزآمد در حوزه ایمنی، روشی برای ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی با استفاده از شاخص های فعال (آینده نگر) پیشنهاد و در یک صنعت منتخب مورد آزمون قرار گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی می باشد. شاخص های مورد مطالعه از نوع فعال و شامل نرخ رفتارهای ناایمن، جو ایمنی، استعداد حادثه پذیری و نرخ وقوع شبه حوادث می باشند. تعداد 1473 پرسشنامه جو ایمنی و 543 مورد استعداد حادثه پذیری تکمیل شد.نتایج: حداقل و حداکثر نمره جو ایمنی به ترتیب 56.88 و 58.2، حداقل نمره استعداد حادثه پذیری 98.2 و حداکثر 140.7 بدست آمد. بیشترین تعداد شبه حوادث 408 و کمترین 196 بود. بیشترین نرخ رفتارهای ناایمن 43.8 درصد و کمترین 27.2 درصد محاسبه شد. در حیطه های نه گانه جو ایمنی نیز حیطه هشتم (درک پرسنل از ریسک) با نمره 4.07 کمترین نمره و حیطه چهارم (قوانین و مقررات ایمنی) با نمره 8.05 بیشترین نمره را داشتند. بر اساس نظرات خبرگان شاخص نرخ رفتارهای ناایمن بیشترین اهمیت و شاخص نرخ بروز شبه حوادث کمترین اهمیت را در ارزیابی عملکرد ایمنی دارد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که رویکرد استفاده از شاخص های عملکردی فعال (آینده نگر) می تواند به عنوان ابزاری مناسب در جهت ارزیابی عملکرد ایمنی سازمان ها موثر واقع شود.

زمینه و هدف: صدا یکی از عوامل زیان آور محیط های کاری می باشد که علاوه بر مشکلات جسمانی اثرات سوء فراوانی بر سلامت روان افراد را به دنبال دارد. دفاتر باز اداری از جمله بانک ها تحت تاثیر منابع آلودگی صدا قرار دارند که می تواند از جنبه بهداشتی و آسایشی بر کارمندان تاثیر منفی داشته باشد. این مطالعه با هدف شناسایی منابع آلودگی صدا در بانک ها و تعیین شاخص های آسایش صوتی در بین کارکنان آن ها بود.روش بررسی: تراز فشار صوت در شبکه فرکانسی A در بانک های مورد مطالعه اندازه گیری شد. شاخص منحنی صدای ترجیح داده شده (PNC) و تراز تداخل با مکالمه (SIL) محاسبه در بانک ها تعیین گردید. برای بررسی میزان شیوع آزار صوتی، تحریکات ناشی از آن و بیان وضعیت وضوح گفتار پرسشنامه استانداردشده ای با ضریب پایایی 0.88 در بین 175 نفر از کارمندان توزیع و تکمیل گردید.یافته ها: میانگین تراز فشار صوت در داخل بانک ها برابر 64.11 دسی بل بود. مقادیر میانگین شاخص تراز تداخل مکالمه، 54.93 دسی یل و شاخص منحنی صدای ترجیح داده شده در حالت فعال و غیرفعال بودن بانک به ترتیب برابر با 58.17 و 48.2 دسی بل محاسبه گردید. بنا به اظهارات کارمندان، منبع اصلی مولد آلودگی صوتی همهمه افراد داخل سالن بوده که منجر به کاهش تمرکز و سختی درک صحبت ها می شود.نتیجه گیری: ماهیت صدا در بانک های از جنس صدای با فرکانس پایین می باشد. شاخص های PNC و SIL می توانند به نحو مطلوبی برای بیان وضعیت آکوستیکی و طراحی مداخلات به منظور بهبود وضعیت آکوستیکی دفاتر باز اداری بانک ها به کار روند.

زمینه و هدف: همگام با پیشرفت های گسترده در سطوح مختلف زندگی علاقه به اندازه گیری کیفیت زندگی افزایش یافته است. کیفیت زندگی برعملکرد، کارایی، رضایت شغلی و زندگی روزمره پرستاران موثر است. هدف این مطالعه بررسی کیفیت زندگی پرستاران بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان بود.روش بررسی: این مطالعه مقطعی بر روی 300 پرستار بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهر همدان در سال 92-91 انجام گرفت. جهت تعیین کیفیت زندگی افراد از پرسشنامه سازمان جهانی بهداشت استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: میانگین امتیاز در بعد جسمانی و روانی در مردان بیشترین از زنان بوده است (Pvalue<0.05). کمترین و بیشترین امتیاز کیفیت زندگی به ترتیب مربوط به بخش دیالیز و بخش مراقبت های ویژه بود. میانگین نمره بعد جسمانی در افراد مجرد بیش از متاهل بود. با این حال میانگین نمره دو بعد اجتماعی و روانی در افراد متاهل بیش از افراد مجرد بود.نتیجه نهایی: بیشترین امتیاز کیفیت زندگی به ترتیب مربوط به بعد جسمانی، روانی، اجتماعی و محیطی بود. بنابراین توصیه می شود مدیران و مسوولان به منظور بهبود و ارتقای کیفیت زندگی و سطح سلامت گروه های در معرض آسیب اقدامات لازم را لحاظ نمایند.